Orzeczenie
Wyrok NSA z dnia 14 stycznia 2015 r., sygn. II FSK 2770/14
Osoby z zewnątrz zaproszone na spotkanie integracyjne nie zapłącą podatku dochodowego, nawet jeśli organizator imprezy rozlosuje wśród nich bony towarowe.
Teza od Redakcji
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Aleksandra Wrzesińska- Nowacka, Sędzia NSA Tomasz Kolanowski, Sędzia WSA (del.) Andrzej Jagiełło (sprawozdawca), Protokolant Dorota Rembiejewska, po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2015 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy działającego z upoważnienia Ministra Finansów od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 30 listopada 2011 r. sygn. akt I SA/Gd 1053/11 w sprawie ze skargi D. [...] sp. z o.o. z siedzibą w W. na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy działającego z upoważnienia Ministra Finansów z dnia 21 czerwca 2011 r. nr ITPB2/415-350/11/ENB w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
1.1 Zaskarżonym wyrokiem z dnia 30 listopada 2011 r. sygn. akt I SA/Gd 1053/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku oddalił skargę D. [...] sp. z o.o. z siedzibą w W. (dalej: Spółka, skarżąca) na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 21 czerwca 2011 r. nr ITPB2/415-350/11/ENB w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych.
1.2 Stan sprawy Sąd pierwszej instancji przedstawił w sposób następujący: we wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego Spółka podała, że jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. W momencie zaistnienia zdarzenia opisanego we wniosku wchodziła w skład grupy kapitałowej, którą tworzą również inne podmioty, m.in. R. sp. z o.o., S. Spółka z o.o., V. sp. z o. o. (dalej spółki powiązane). Spółka oraz spółki powiązane planowały połączenie w trybie przejęcia spółek powiązanych przez Spółkę i ich intencją było, aby proces połączenia zakończył się na początku 2011 r. Spółka zorganizowała spotkanie integracyjne dla wszystkich pracowników Spółki oraz spółek powiązanych, jak również dla członków rodzin tych osób, którego zasadniczym celem było zintegrowanie wszystkich pracowników spółek w związku z planowanym procesem połączenia. W trakcie tego spotkania pracownicy spółek powiązanych zostali zapoznani z kulturą korporacyjną obowiązującą w Spółce, zasadami pracy, warunkami pracy itd. Jednocześnie pracownicy spółek powiązanych w trakcie spotkania integracyjnego mogli uzyskać dodatkowe informacje o warunkach pracy w trakcie rozmów z pracownikami Spółki. Jednym z elementów spotkania integracyjnego był turniej piłki nożnej, w którym uczestniczyły drużyny złożone z pracowników Spółki i spółek powiązanych. Dodatkowo wśród uczestników spotkania będących pracownikami spółek powiązanych (niebędących pracownikami Spółki ani niepozostających z nią w stosunku cywilnoprawnym) zostały rozlosowane nagrody, tj. bony towarowe o różnym nominale. Koszt zorganizowania spotkania poniosła Spółka, pokrywając ze swoich środków obrotowych wydatki z tytułu: organizacji spotkania przez podmiot zewnętrzny - w tym konsumpcji; zakupu strojów piłkarskich (koszulek, spodenek, getrów) z nadrukowanym logiem grupy, do której należy spółka; zakupu piłek; ochrony fizycznej rozgrywek i spotkania integracyjnego; przewozu uczestników spotkania integracyjnego, którzy zgłosili się w miejscu zbiórki, autokarami na piknik oraz nabycia bonów towarowych. Wydatki te zostały udokumentowane fakturami, z wyjątkiem bonów towarowych, których nabycie zostało udokumentowane notami księgowymi. Spółka nie zaliczyła tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów ani nie odliczyła podatku VAT z faktur. Stroje piłkarskie pozostały własnością Spółki i nie zostały wydane uczestnikom spotkania na własność. Świadczenie realizowane w ramach spotkania nie stanowi działalności socjalnej, w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Na tle tak przedstawionego stanu faktycznego Spółka zadała następujące pytania: 1) czy na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Spółka będzie zobowiązana - w przypadku osób będących pracownikami Spółki - do uwzględnienia wartości świadczeń otrzymanych przez te osoby w związku z uczestnictwem w spotkaniu integracyjnym w kwocie przychodów tych osób ze stosunku pracy opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych? 2) czy na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych spółka będzie zobowiązana - w przypadku osób niebędących pracownikami Spółki - do rozpoznania świadczeń otrzymanych przez te osoby w związku z uczestnictwem w spotkaniu integracyjnym, innych niż bony towarowe, jako przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy, oraz do sporządzenia dla tych osób informacji odpowiednio do przepisu art. 42a ustawy? 3) czy w odniesieniu do bonów towarowych rozlosowanych wśród uczestników spotkania integracyjnego będących pracownikami spółek powiązanych (niebędących pracownikami spółki ani niepozostających ze spółką w stosunku cywilnoprawnym), których jednostkowa wartość nie przekracza 200 zł, będzie miało zastosowanie zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 68a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych? Przedstawiając własne stanowisko Spółka wskazała na brak podstaw do uznania, że wartość świadczeń otrzymanych przez pracowników Spółki w związku ze spotkaniem integracyjnym powinna zostać uwzględniona w kwocie przychodów tych osób ze stosunku pracy opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Podobnie jej zdaniem nie ma podstaw, by uznać, że z tytułu uczestnictwa w spotkaniu integracyjnym osoby niebędące pracownikami Spółki uzyskały jakikolwiek przychód, w szczególności, że uzyskały tzw. przychód z innych źródeł. Tym samym jej zdaniem nie ciąży na niej obowiązek sporządzenia informacji zgodnie z art. 42a ustawy. Z kolei w ocenie skarżącej, bony towarowe rozlosowane w trakcie spotkania integracyjnego wśród jego uczestników, będących pracownikami spółek powiązanych, zostały bez wątpienia przekazane przez Spółkę w związku z jej promocją i reklamą. Z jej punktu widzenia planowane przejęcie spółek powiązanych wymaga uprzedniego przedstawienia pracownikom spółek powiązanych profilu przyszłego pracodawcy, wzbudzenia świadomości nazwy przyszłego pracodawcy i specyfiki jego funkcjonowania i takie czynności stanowią jej promocję. Wobec tego bony towarowe rozlosowane w trakcie spotkania integracyjnego wśród jego uczestników, będących pracownikami spółek powiązanych, których jednostkowa wartość nie przekracza 200 zł, korzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 68a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Minister Finansów w zaskarżonej interpretacji indywidualnej uznał stanowisko skarżącej za nieprawidłowe, podnosząc w uzasadnieniu, że w myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.)- dalej: u.p.d.o.f - opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej - dalej: Ord. pod. - zaniechano poboru podatku. W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy, źródłem przychodów jest min. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, natomiast stosownie do pkt 9 źródłem przychodów są inne źródła. Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy przychodami, z zastrzeżeniami, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Stosownie do art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f. przychodem ze stosunku pracy jest każde świadczenie, które pracownik otrzymał w związku z faktem pozostawania w stosunku pracy z pracodawcą a więc zarówno otrzymane pieniądze, jak i wartość pieniężną świadczeń w naturze oraz wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Do nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo - odpłatnych związanych ze stosunkiem pracy zaliczyć należy, zdaniem organu, również wartość różnego rodzaju spotkań o charakterze imprez integracyjnych. Wartości nieodpłatnych świadczeń należy ustalić zgodnie z art. 11 ust. 2a u.p.d.o.f. Gdy świadczeniem objęty jest członek rodziny pracownika, to jego wartość także stanowi przychód ze stosunku pracy, bowiem związane jest ze stosunkiem pracy łączącym pracownika z pracodawcą. W ocenie organu, uczestnictwo w imprezie integracyjnej sfinansowanej przez Spółkę stanowić będzie dla uczestnika nieodpłatne świadczenie, którego wartość należało obliczyć dzieląc łączną kwotę wynikającą z wystawionych faktur opłaconych przez wnioskodawcę na ilość osób. Nie ma przy tym znaczenia czy i w jakim zakresie uczestnicy korzystali z przedstawionych do ich dyspozycji świadczeń. Łączna wartość kosztów poniesionych przez wnioskodawcę przypadająca na pracownika i członków rodziny podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, jako przychód ze stosunku pracy. Obliczoną w ten sposób wartość należało doliczyć do wynagrodzenia wypłacanego pracownikowi w danym miesiącu oraz pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy według zasad przewidzianych dla opodatkowania przychodów ze stosunku pracy. W przypadku pracowników spółek powiązanych i członków ich rodzin świadczenie otrzymane od wnioskodawcy stanowi, zdaniem organu, przychód z innych źródeł. Ponadto gdy osoba nie będąca pracownikiem Spółki oraz niepozostająca z nią w stosunku cywilnoprawnym, wylosowała bon, wówczas jego wartość również będzie stanowiła przychód z innych źródeł. Aby stwierdzić, czy świadczenie to korzysta ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 68a u.p.d.o.f. należy rozstrzygnąć czy jest ono otrzymane przez uczestników imprezy w związku z promocją lub reklamą wnioskodawcy. Zwolnienie to obejmuje, bowiem wartość nieodpłatnych świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, otrzymanych od świadczeniodawcy w związku z jego promocją lub reklamą - jeżeli jednorazowa wartość tych świadczeń nie przekracza kwoty 200 zł, ale nie ma zastosowania do świadczeń na rzecz pracownika świadczeniodawcy lub osoby pozostającej z nim w stosunku cywilnoprawnym. Promocja i reklama ma na celu zwiększenie popytu na towary lub usługi sprzedawane przez podmiot prowadzący akcje promocyjne i reklamowe. Zasadą jest kierowane ich do faktycznych bądź potencjalnych odbiorców w celu zachęcenia do dokonania zakupu, a nie do pracowników spółek powiązanych w celu przedstawienia profilu przyszłego pracodawcy, wzbudzenia świadomości jego nazwy i przybliżenia specyfiki jego funkcjonowania. Dlatego zdaniem organu, wartość tak opisanego świadczenia nie korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 68a u.p.d.o.f. W związku z tym w stosunku do pracowników spółek powiązanych na skarżącej ciążył obowiązek sporządzenia informacji o przychodach z innych źródeł, stosownie do art. 42a u.p.d.o.f. 1.3 Po bezskutecznym wezwaniu organu do usunięcia naruszenia prawa Spółka wniosła skargę na powyższą interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku zarzucając naruszenie prawa materialnego tj. art. 12 ust. 1 i art. 31 u.p.d.o.f., art. 10 ust. 1 pkt. 9, art. 20 ust. 1 i art. 42 u.p.d.o.f. oraz art. 21 ust. 1 pkt 68a u.p.d.o.f. Podtrzymując swoje stanowisko zaprezentowane we wniosku wniosła o jej uchylenie. 1.4 Sąd pierwszej instancji uznał, że kwestionowana interpretacja narusza przepisy prawa materialnego w stopniu skutkującym jej uchyleniem. Odwołując się do treści art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f. Sąd stwierdził, że przepis ten jako przychody wymienia wypłaty pieniężne, świadczenia w naturze, inne nieodpłatne świadczenia lub świadczenia częściowo odpłatne. Konsekwencją takiego zróżnicowania przychodów jest wskazanie w dalszych przepisach ustawy odmiennych sposobów obliczania wartości pieniężnej świadczeń w naturze, innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Dlatego dla potrzeb wykazania, że dane świadczenie jest przychodem, o którym mowa w art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f, konieczne jest jego przyporządkowanie do jednej z kategorii świadczeń wymienionych w tym przepisie i zastosowanie właściwej metody obliczenia jego wartości. Jeśli zatem nie jest możliwe obliczenie wartości świadczenia według metod określonych przepisami ustawy to, zdaniem Sądu, nie można pracownikowi przypisać przychodu podlegającego opodatkowaniu. Art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. stanowi, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 119 i art. 20 ust. 3 u.p.d.o.f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Pieniądze i wartości pieniężne mogą być traktowane jako przychód jeżeli były postawione do dyspozycji podatnika, natomiast świadczenia w naturze i inne nieodpłatne świadczenia mogą być uznane za przychód jedynie po ich otrzymaniu. Z przedstawionego przez Spółkę stanu faktycznego wynika, że nie jest w stanie wskazać w jakim rozmiarze poszczególni uczestnicy imprezy z zakupionych przez nią usług i towarów korzystali, a zatem są one postawione do dyspozycji pracowników ale brak jest danych, czy dana osoba z tego świadczenia skorzystała i w jakim zakresie. W ocenie Sądu, stanowisko organu, że opodatkowaniu podlega prawo do korzystania ze świadczeń bez względu na to czy pracownik ze świadczenia skorzystał jest nieuprawnione w świetle art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f., który warunkuje uznanie za przychód wartości nieodpłatnego świadczenia jego otrzymaniem. W przypadku świadczeń nieodpłatnych opodatkowaniu może podlegać tylko przychód rzeczywiście otrzymany, a nie możliwy do otrzymania. O przychodzie pracownika można mówić wyłącznie w sytuacji, gdy korzysta on z postawionych mu do dyspozycji świadczeń, a ponadto możliwe jest ustalenie wartości tego świadczenia według metod określonych w ustawie. W stanie faktycznym zaprezentowanym we wniosku nie można, zaś ustalić czy pracownik rzeczywiście otrzymał świadczenie i jaka jest jego wartość. Jeżeli wartości świadczeń nie można przyporządkować do świadczeń uzyskiwanych przez konkretnego pracownika to brak jest podstaw do ustalenia dla niego kwoty przychodu uzyskanego z tytułu udziału w finansowanej przez pracodawcę imprezie, nie sposób bowiem stwierdzić, czy świadczenie takie otrzymał. W konsekwencji, zdaniem Sądu, pracodawca nie jest zobowiązany do obliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy. Dalej Sąd wywodził, że w art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. ustawodawca wyraźnie wyróżnia dwa sposoby zaistnienia przychodu: otrzymanie i postawienie go do dyspozycji podatnika. W przypadku nieodpłatnych świadczeń muszą być one faktycznie otrzymane a ich wartość pieniężną ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2a u.p.d.o.f. Jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione wartość tę ustala się według cen zakupu (pkt 2). Dla przypisania przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń konieczne jest zatem ustalenie wysokości tego przychodu. Tymczasem w niniejszej sprawie nie sposób określić zakresu korzyści uzyskanej przez konkretnego pracownika z tytułu sfinansowania przez pracodawcę kosztów imprezy integracyjnej. Przepisy ustawy nie pozwalają na ustalenie przychodu w drodze arytmetycznego działania polegającego na podzieleniu kosztów imprezy integracyjnej przez liczbę pracowników biorących w niej udział. Skoro w stanie faktycznym ujętym we wniosku nie jest możliwe obliczenie wartości świadczenia według metod określonych przepisami tej ustawy, to nie można pracownikowi przypisać przychodu podlegającego opodatkowaniu. Z tych samych przyczyn, zdaniem Sądu, brak jest podstaw do uznania, że Spółka zobowiązana będzie do rozpoznania przedmiotowych świadczeń jako przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f oraz sporządzania dla tych osób informacji odpowiednio do przepisu art. 42a ustawy. Z kolei bony towarowe rozlosowane w trakcie spotkania integracyjnego wśród jego uczestników, będących pracownikami spółek powiązanych (niebędących pracownikami Spółki ani niepozostających ze spółką w stosunku cywilnoprawnym), zostały bez wątpienia przekazane przez Spółkę w związku z promocją i reklamą spółki. Z punktu widzenia Spółki planowane przejęcie przez nią spółek powiązanych wymaga uprzedniego przedstawienia ich pracownikom profilu przyszłego pracodawcy, wzbudzenia świadomości nazwy przyszłego pracodawcy i specyfiki jego funkcjonowania. Te czynności stanowią zatem jej promocję a w konsekwencji bony towarowe rozlosowane w trakcie spotkania integracyjnego wśród jego uczestników, będących pracownikami spółek powiązanych których jednostkowa wartość nie przekracza 200 zł, korzystają ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 68a u.p.d.o.f. 2.1 W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku Minister Finansów, z upoważnienia którego działał Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, zaskarżając go w całości i wskazując jako podstawę prawną art. 174 pkt 1 i 2 p.p.s.a., zarzucił: 1) naruszenie prawa materialnego, tj.: art. 11 ust. 1, ust. 2 i ust. 2a w zw. z art. 12 ust. 1 i ust. 3 u. p.d.o.f.) poprzez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że w przypadku, gdy wartości świadczeń z tytułu udziału w imprezie motywacyjno-integracyjnej nie można przyporządkować do świadczeń uzyskiwanych przez konkretnego pracownika, brak jest podstaw do ustalenia dla konkretnego pracownika kwoty przychodu uzyskanego z tytułu finansowania przez pracodawcę kosztów organizowanej imprezy; nie sposób bowiem stwierdzić, czy pracownik rzeczywiście otrzymał owe świadczenie i jaka jest jego wartość, wskutek czego pracodawca nie jest zobowiązany obliczyć, pobrać i odprowadzić do właściwego urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od tych przychodów; 2) naruszenie prawa materialnego, tj.: art. 21 ust. 1 pkt 68a u.p.d.o.f. poprzez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że bony towarowe rozlosowane w trakcie spotkania integracyjnego wśród jego uczestników, będących pracownikami spółek powiązanych, których jednostkowa wartość nie przekracza 200 zł zostały bez wątpienia przekazane przez Spółkę w związku z jej promocją i reklamą, bowiem z punktu widzenia spółki planowane przez nią przejęcie spółek powiązanych wymaga uprzedniego przedstawienia pracownikom tych spółek profilu przyszłego pracodawcy, wzbudzenia świadomości nazwy przyszłego pracodawcy i specyfiki jego funkcjonowania, w związku z czym korzystaj ą z przedmiotowego zwolnienia. 3) naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj.: art. 3 § 1 i § 2 pkt 4a oraz art. 151 w związku z art. 146 § 1 p.p.s.a. poprzez przyjęcie, że zaskarżona interpretacja została wydana z naruszeniem prawa, mimo iż do takich naruszeń nie doszło i w konsekwencji nieuzasadnione uchylenie zaskarżonej interpretacji, zamiast oddalenia skargi. Przy tak sformułowanych zarzutach organ wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gdańsku oraz zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego. 3.1 Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw. Zgodnie z art. 183 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednakże z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W niniejszej sprawie nie wystąpiła żadna z przesłanek nieważności postępowania, wymienionych enumeratywnie w art. 183 § 2 p.p.s.a., co oznacza związanie granicami skargi kasacyjnej. Przechodząc zatem do oceny postawionych w niej zarzutów należy przypomnieć, że zgodnie z art. 14b § 3 Ord. pod. składający wniosek o udzielenie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego jest obowiązany do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego. Treść wniosku określa zatem granice, w jakich interpretacja będzie mogła wywołać określone w ustawie skutki prawne a organ wydający interpretację nie jest uprawniony do jakiegokolwiek uzupełniania wniosku we własnym zakresie . Zgodnie z treścią art. 14c § 1 i 2 Ord. pod. interpretacja indywidualna zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny a w razie negatywnej oceny wskazanie prawidłowego stanowiska wraz z uzasadnieniem prawnym. Z kolei sąd administracyjny rozpoznając skargę na interpretację indywidualną ocenia prawidłowość dokonanej przez organ prawnopodatkowej interpretacji przedstawionego we wniosku stanu faktycznego. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, Sąd pierwszej instancji w należyty sposób wywiązał się z obowiązku kontroli legalności kwestionowanego aktu a zaskarżony wyrok, wbrew zarzutom skargi kasacyjnej, nie narusza prawa materialnego, jak i przepisów postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Odnosząc się w pierwszym rzędzie do zagadnienia wynikającego z pytania pierwszego zawartego we wniosku, należy przytoczyć wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r. sygn. K 7/13 w którym orzekł że : art. 12 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 3 w związku z art. 11 ust. 2-2b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, rozumiane w ten sposób, że "inne nieodpłatne świadczenie" oznacza wyłącznie przysporzenie majątkowe o indywidualnie określonej wartości, otrzymane przez pracownika, są zgodne z art. 2 w związku z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Trybunał wskazał, że podstawowym kryterium, które powinno być stosowane przy ustalaniu, czy dane świadczenie nieodpłatne pracodawcy stanowiło przychód ze stosunku pracy, jest wystąpienie po stronie pracownika przysporzenia, czy to w postaci nabycia wymiernej korzyści majątkowej, czy to w postaci również wymiernego zaoszczędzenia wydatku. To ostatnie może występować, gdy pracownik dobrowolnie skorzystał ze świadczenia oferowanego przez pracodawcę. Obiektywne kryterium - wystąpienia po stronie pracownika przysporzenia majątkowego (korzyści) - nie jest spełnione, gdy pracodawca proponuje pracownikom udział w spotkaniach integracyjnych czy szkoleniowych, choćby organizowanych poza miejscem pracy. W tym przypadku, nawet jeśli pracownik uczestniczy w spotkaniu (konferencji, szkoleniu) dobrowolnie, po jego stronie nie pojawia się korzyść, choćby w postaci zaoszczędzenia wydatku. Nie sposób bowiem zakładać, że gdyby nie "kursokonferencja" organizowana przez pracodawcę, pracownik wydałby pieniądze na uczestnictwo w takim przedsięwzięciu. W ocenie Trybunału nie można uznać także, że przychodem pracownika z umowy o pracę czy stosunku służbowego jest możliwość okazjonalnego uczestnictwa w obiedzie czy kolacji, a wartość zjedzonych przez niego potraw i wypitych napojów wyznacza podstawę opodatkowania. Trybunał przypomniał, że ustawodawca nie określił, jak należy rozumieć pojęcie otrzymania nieodpłatnych świadczeń ale według językowego rozumienia otrzymać oznacza: stać się odbiorcą czegoś; dostać coś w darze lub w zamian za coś. Skoro w art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f., dla określenia warunku powstania przysporzenia ustawodawca posłużył się trybem dokonanym "otrzymane" (a nie "otrzymywane"), akcentując zaistniały już fakt spełnienia innego nieodpłatnego świadczenia; nie wystarczy zatem możliwość uzyskania świadczenia. Przychód ze stosunku pracy powstaje, zatem wyłącznie w razie realnego uzyskania przysporzenia w postaci nieodpłatnego świadczenia, nie jest natomiast związany z potencjalną możliwością uzyskania go. Konkludując Trybunał stwierdził, że za inne nieodpłatne świadczenia, jako przychód w rozumieniu art. 12 ust 1 i art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. mogą być uznane świadczenia, które: - po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie), - po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść, - po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów). W świetle powyższych wywodów błędne jest , zaprezentowane w kwestionowanej interpretacji indywidualnej stanowisku organu, że udział pracownika Spółki oraz członka jego rodziny w zorganizowanej przez Spółkę imprezie integracyjnej, stanowi opodatkowany przychód ze stosunku pracy w postaci innego nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu art. 12 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. Na tle przedstawionego przez Spółkę stanu faktycznego nie można bowiem uznać, że świadczenia zostało spełnione w interesie pracownika i przyniosło mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatków, które musiałby ponieść. Nie można przy tym zakładać, że gdyby skarżąca nie zorganizowała i nie sfinansowała tego spotkania, to osoby w nim uczestniczące poniosłyby wydatki na podobny cel. Nie sposób także przypisać indywidualnie uczestnikowi spotkania uzyskania konkretnej, wymiernej korzyści, która mogłaby stanowić jego przychód a w przypadku pracownika Spółki oraz członków jego rodziny przychód ze stosunku pracy. ( por. także postanowienie NSA w składzie 7 sędziów z dnia 13 października 2014 r., sygn. II FPS 6/14) Rozważania te pozostają także aktualne w kontekście zagadnienia przedstawionego w pytaniu drugim wniosku o udzielenie interpretacji, odnoszącym się do udziału w spotkaniu integracyjnym osób niebędących pracownikami Spółki. Należy przypomnieć, że zdaniem organu stanowi on przychód z innych źródeł w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9 u.p.d.o.f. , podobnie, jak i wartość wylosowanych przez nich bonów. Stosownie do art. 20 ust 1 u.p.d.o.f. przychodami z innych źródeł są inne nieodpłatne świadczenia. Pojęcie "nieodpłatnego świadczenia", użyte w art. 20 ust. 1 jak również w art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 oraz art. 21 ust. 1 pkt 68 u.p.d.o.f. nie zostało zdefiniowane w tej ustawie ale ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono nie tylko świadczenie w cywilistycznym znaczeniu (działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony - art. 353 k.c.), ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy (por. uchwała NSA z 18 listopada 2002 r. sygn. FPS 9/02, uchwała NSA z 16 października 2006 r. sygn. II FPS 1/6, uchwała NSA z 24 maja 2010 r. sygn. II FPS 1/10). Jak już wcześniej wskazano, warunkiem powstania przychodu w postaci świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, zgodnie z art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f., jest ich otrzymanie i nie jest wystarczająca sama możliwość jego otrzymania wynikająca z udziału w spotkaniu integracyjnym. Skoro warunkiem jest realne przysporzenie po stronie podatnika, to musi ono być wymierne i przypisane mu indywidualnie, a nie wynikające z ogólnej dostępności dla wszystkich uczestników spotkania. Na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych fundamentalną zasadą jest bowiem zindywidualizowany obowiązek podatkowy oraz indywidualne określony podatek wynikający z obowiązujących przepisów podatkowych. W przypadku imprez zbiorowych, jak choćby spotkań integracyjnych, nie jest możliwe ustalenia podstawy opodatkowania indywidualnych osób z tytułu udziału w nich, skoro nie da się ustalić czy i w jakim zakresie skorzystali oni z poszczególnych oferowanych przez organizatora świadczeń. Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny w cyt. wyroku w takim przypadku całkowicie nieadekwatna byłaby metoda wskazana w art. 12 ust 3 w zw. z art. 11 ust 2-2b u.p.d.o.f. Nie sposób, bowiem w takim przypadku ustalić wysokości przychodu uczestnika przez podzielenia ogólnych kosztów imprezy przez liczbę osób biorących w niej udział. Z tych względów , wbrew stanowisku organu, nie sposób przypisać pracownikom spółek powiązanych ze Spółką oraz członkom ich rodzin przychodu z tytułu udziału w imprezie integracyjnej jako przychodu z innych źródeł w rozumieniu art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust 1 pkt 9 u.p.d.o.f. W związku z powyższym w obu omówionych przypadkach na Spółce nie ciążyły obowiązki płatnika wynikające z art. 31, art. 32, art. 38 oraz art. 42a u.p.d.o.f. Odnosząc się do ostatniego z zagadnień przedstawionego we wniosku Spółki należy przypomnieć, że stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 68a u.p.d.o.f. wolna od podatku dochodowego jest wartość nieodpłatnych świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, otrzymanych od świadczeniodawcy w związku z jego promocją lub reklamą - jeżeli jednorazowa wartość tych świadczeń nie przekracza kwoty 200 zł (zwolnienie nie ma zastosowania, jeżeli świadczenie jest dokonywane na rzecz pracownika świadczeniodawcy lub osoby pozostającej ze świadczeniodawcą w stosunku cywilnoprawnym). Pojęcie "promocji" i "reklamy" nie zostało zdefiniowane w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, dlatego też zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa sądów administracyjnych należy poszukiwać rozumienia tego pojęcia w znaczeniu potocznym, uznając nadrzędność gramatycznej wykładni prawa. Zgodnie z definicją zawartą w Wielkim Słowniku Wyrazów Obcych pod redakcją M. Bańko wyd. PWN. Warszawa 2005 r. "promocja" to działania zmierzające do zwiększenia popularności jakiegoś produktu lub przedsięwzięcia; też: każde z tych działań; zaś słownikowo "reklama" to rozpowszechnianie informacji o towarach, ich zaletach, w celu zwrócenia uwagi i zachęcenia do zakupu, ich wartości, miejscach i możliwościach nabycia. Z kolei według Uniwersalnego Słownika Języka Polskiego pod redakcją S. Dubisza (PWN. Warszawa 2003, t. 3, 894 i t. 4 str. 56 ) "promocja" to: działania zmierzające do spopularyzowania czegoś, mające ułatwić rozwój czegoś, upowszechnianie, propagowanie, ale także: działania zmierzające do zwiększenia popularności firmy i jej produktów, do zwiększenia sprzedaży jakiegoś towaru. Z kolei według tego samego źródła "reklama" to: działania polegające na zachęceniu potencjalnych klientów do zakupu określonych produktów i usług. Z brzmienia przepisu art. 21 ust. 1 pkt 68a u.p.d.o.f. wynika, że nieodpłatne świadczenie ma pozostawać w związku z promocją świadczeniodawcy. Skoro, zatem nieodpłatne świadczenie otrzymane od świadczeniodawcy następuje w związku z jego promocją, to mając na uwadze słownikową definicję promocji należy uznać, iż ma to dotyczyć działalności (aktywności) świadczeniodawcy. Działania takie co do zasady skierowane są do potencjalnych odbiorców świadczeniodawcy, celem zachęcenia ich do nabycia oferowanych przez niego towarów i usług, ale również mogą być nakierowane na wsparcie określonych przedsięwzięć (por. wyrok NSA z 11.06.2013 r. sygn. akt II FSK 2009/11, wszystkie orzeczenia dostępne na stronie internetowej:www.orzeczenia.nsa.gov.pl). Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka zorganizowała spotkanie integracyjne w związku z planami przejęcia spółek powiązanych i zakończenia tego procesu w zakreślonym terminie. Z tego względu do udziału zaproszono pracowników Spółki i spółek powiązanych oraz członków ich rodzin. Wskazanym przez wnioskodawczynię celem doboru takiego kręgu osób była integracja pracowników tych podmiotów w związku z planowanym przedsięwzięciem oraz zapoznanie pracowników spółek powiązanych z zasadami i warunkami pracy i kulturą korporacyjną obowiązującymi w Spółce. Celem tego spotkania było, zatem spopularyzowanie planowanego przedsięwzięcia o charakterze gospodarczym oraz przekonanie do jego celowości zwłaszcza pracowników spółek powiązanych przez wykazanie korzyści z tego wynikających. Jednym z elementów służących realizacji zakładanego celu imprezy było rozlosowanie bonów towarowych wśród pracowników spółek powiązanych. W przedstawionym we wniosku stanie faktycznym, który stanowił wyłączną podstawę do wydania interpretacji indywidualnej, należało uznać, że wydatki Spółki na ten cel stanowią wydatki na promocję w powyższym rozumieniu. Dla osoby, która wylosowała wspomniany bon towarowy jest to, zatem nieodpłatne świadczenie otrzymane od świadczeniodawcy w związku z jego promocją. W konsekwencji wartość rozlosowanych wśród pracowników spółek powiązanych (niebędących pracownikami Spółki ani niepozostających z nią w stosunku cywilnoprawnym) bonów towarowych sfinansowanych przez Spółkę jest wolna od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 68a u.p.d.o.f. 3.2 Z tych wszystkich względów Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 p.p.s.a., oddalił skargę kasacyjną jako pozbawioną usprawiedliwionych podstaw.
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right