Wyrok NSA z dnia 4 marca 2014 r., sygn. I OSK 2937/13

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Barbara Adamiak, Sędzia NSA Wiesław Morys, Sędzia del. WSA Iwona Bogucka (spr.), Protokolant asystent sędziego Jan Wasilewski, po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wojewody Warmińsko-Mazurskiego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 19 września 2013 r. sygn. akt II SA/Ol 660/13 w sprawie ze skargi Wojewody Warmińsko-Mazurskiego na uchwałę Rady Miejskiej w Morągu z dnia 27 sierpnia 2008 r. nr XXIII/371/08 w przedmiocie likwidacji Szkoły Podstawowej w Bogaczewie 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Wojewody Warmińsko-Mazurskiego na rzecz Gminy Morąg kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z 19 września 2013 r., sygn. II SA/Ol 660/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie oddalił skargę Wojewody Warmińsko-Mazurskiego na uchwałę Rady Miejskiej w Morągu z 27 sierpnia 2008 r., nr XXIII/371/08 w przedmiocie likwidacji Szkoły Podstawowej w Bogaczewie. Wyrok zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych przyjętych przez Sąd I instancji:

W dniu 27 sierpnia 2008r. Rada Miejska w Morągu podjęła uchwałę Nr XXIII/371/08 w sprawie likwidacji Szkoły Podstawowej w Bogaczewie z dniem 31 sierpnia 2008 r. Pismem z dnia 26 czerwca 2013 r. Wojewoda Warmińsko-Mazurski, na podstawie art. 93 w zw. z art. 94 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2013 r. poz. 594 ze zm., zwanej dalej u.s.g.) wniósł do sądu administracyjnego skargę na tę uchwałę, wnioskując o stwierdzenie jej niezgodności z prawem. Zarzucił, że uchwała została podjęta z istotnym naruszeniem art. 19 ust. 3 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r., Nr 79, poz. 854. ze zm., zwanej dalej u.z.z.). Przytaczając przebieg trybu konsultacyjnego uregulowanego w art. 19 u.z.z. wskazał, że organy samorządu terytorialnego zobowiązane są kierować założenia albo projekty aktów prawnych w zakresie objętym zadaniami związków zawodowych do odpowiednich władz statutowych związku, z jednoczesnym określeniem terminu przedstawienia opinii - nie krótszym niż 30 dni (ze względu na ważny interes publiczny termin ten może być skrócony do 21 dni) i wstrzymać się z podjęciem uchwały przynajmniej do końca biegu wyznaczonego terminu. W świetle powyższego udział związków zawodowych w procesie likwidacji szkoły jest obowiązkowy. W razie odrzucenia w całości lub w części stanowiska związku, organ samorządu terytorialnego informuje o tym związek na piśmie, podając uzasadnienie swojego stanowiska. Sytuacja, kiedy nie poinformowano związku na piśmie o nieuwzględnieniu jego stanowiska, a tym samym uniemożliwiono mu obronę jego stanowiska na posiedzeniu organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, nie może być potraktowana inaczej jak tylko jako istotne naruszenie prawa, stanowiące podstawę do stwierdzenia nieważności uchwały. Istotnym naruszeniem prawa jest bowiem zarówno sytuacja, w której związki zawodowe pozbawione zostają prawa opiniowania projektu uchwały organu gminy w związku z "niezasięgnięciem opinii", jak też niezastosowanie się do przewidzianej prawem procedury informowania o odrzuceniu opinii, której efektem jest pozbawienie prawa do dalszego podtrzymywania zajętego stanowiska. Organ nadzoru podniósł, że Rada Miejska w Morągu podjęła uchwałę o zamiarze likwidacji Szkoły Podstawowej w Bogaczewie w określonym przez ustawę terminie (uchwała z dnia 28 lutego 2008 r.). Burmistrz Morąga zrealizował obowiązek wynikający z art. 19 ust. 2 u.z.z. kierując do Przewodniczącej Komisji Międzyzakładowej Organizacji Związkowej Pracowników Oświaty NSZZ "Solidarność" w Olsztynie pismo z dnia 26 czerwca 2008 r. Związek zawodowy negatywnie zaopiniował likwidację Szkoły Podstawowej w Bogaczewie. Pismem z dnia 3 września 2008 r. Przewodniczący Rady Miejskiej w Morągu poinformował Przewodnicząca Komisji Międzyzakładowej Organizacji Związkowej Pracowników Oświaty NSZZ "Solidarność" w Olsztynie, że Rada Miejska w Morągu w dniu 27 sierpnia 2008 r. podjęła uchwałę w sprawie likwidacji Szkoły Podstawowej w Bogaczewie oraz stwierdził, że tym samym Rada Miejska w Morągu odrzuciła negatywne stanowisko w sprawie przedłożonych projektów uchwał w sprawie likwidacji Szkoły Podstawowej w Bogaczewie. Przedmiotową okoliczność potwierdził Burmistrz Morąga w piśmie z dnia 11 września 2008 r., dodając, że w uzasadnieniu do projektów uchwał w sprawie likwidacji Szkoły Podstawowej w Bogaczewie, skierowanych pod obrady Rady Miejskiej, zawarta została informacja, że związki zawodowe - Zarząd Oddziału Związku Nauczycielstwa Polskiego w Morągu i Międzyzakładowa Organizacja Związkowa Pracowników Oświaty NSZZ "Solidarność" w Olsztynie, zaopiniowały projekty uchwał negatywnie. Burmistrz Morąga potwierdził również, że skutkiem podjęcia zaskarżonej uchwały przez Radę Miejską w Morągu było odrzucenie negatywnego stanowiska związków zawodowych w sprawie przedłożonych projektów uchwał. Treść pisma Burmistrza Morąga z dnia 23 lipca 2008 r. dowodzi, że projekt uchwały w sprawie likwidacji Szkoły Podstawowej w Bogaczewie był również przekazany do zaopiniowania przez Oddział Związku Nauczycielstwa Polskiego w Morągu. Prezes Zarządu Oddziału ZNP w Morągu pismem z dnia 3 września 2008 r. również został poinformowany, że Rada Miejska w Morągu w dniu 27 sierpnia 2008 r. podjęła uchwałę w sprawie likwidacji Szkoły Podstawowej w Bogaczewie. Z treści powyższego pisma wynika jednocześnie, że Rada Miejska w Morągu odrzuciła negatywne stanowisko w sprawie przedłożonych projektów uchwał w sprawie likwidacji Szkoły Podstawowej w Bogaczewie. W ocenie organu nadzoru ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, iż nie została wyczerpana procedura z art. 19 ust. 3 u.z.z., albowiem właściwy organ prowadzący szkołę, przed podjęciem stosownych uchwał, nie poinformował związków zawodowych o odrzuceniu ich stanowiska. Ograniczenie uprawnienia do przedstawienia związkowej opinii na posiedzeniu właściwej komisji samorządu terytorialnego stanowi rażące naruszenie prawa. Dodał, że wiedzę dotyczącą nieprawidłowości związanych z podejmowaniem przedmiotowej uchwały, w części dotyczącej naruszenia art. 19 ust. 3 u.z.z., uzyskał w maju 2013 r.