Wyrok NSA z dnia 11 października 2012 r., sygn. I OSK 1140/11

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Marzenna Linska - Wawrzon sędzia NSA Joanna Runge - Lissowska sędzia del. NSA Jerzy Solarski (spr.) Protokolant asystent sędziego Maciej Stojek po rozpoznaniu w dniu 11 października 2012 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej [...] S.A. w Warszawie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 marca 2011 r. sygn. akt I SA/Wa 1861/10 w sprawie ze skargi Polskich Kolei Państwowych S.A. w Warszawie na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] lipca 2010 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nabycia z mocy prawa przez gminę własności nieruchomości oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 17 marca 2011 r. sygn. akt I SA/Wa 1861/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, zwany dalej WSA, po rozpoznaniu sprawy ze skargi Polskich Kolei Państwowych S.A. w Warszawie, zwane dalej PKP, na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej, zwanej dalej Komisją, z dnia [...] lipca 2010 r. Nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nabycia z mocy prawa przez gminę własności nieruchomości - skargę oddalił.

W uzasadnieniu przedstawiono następującą argumentację faktyczną i prawną: decyzją z dnia [...] maja 2003 r. Nr [...] Wojewoda Dolnośląski, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 ze zm., dalej: ustawa komunalizacyjna), stwierdził nabycie z mocy prawa z dniem 27 maja 1990 r. przez Gminę Ścinawa własności nieruchomości położonej w miejscowości Dębiec, oznaczonej w ewidencji gruntów obrębu Dębiec jako działka nr [...] o pow. 0,21 ha. W odwołaniu PKP domagała się uchylenia decyzji, powołując się na ustawę z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego Polskie Koleje Państwowe. Komisja decyzją z dnia [...] lipca 2010 r. utrzymała w mocy decyzję Wojewody Dolnośląskiego z dnia [...] maja 2003 r., ponieważ PKP nie legitymuje się prawem użytkowania lub zarządu, które wyłączałoby komunalizację przedmiotowego mienia z mocy prawa. Postępowanie uwłaszczeniowe, na które powołuje się PKP, prowadzone jest na podstawie art. 34 i 34a ustawy z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego PKP, przy czym art. 34a został dodany nowelizacją z dnia 25 maja 2003 roku. Postępowanie to toczy się zatem na podstawie przepisów, które weszły w życie po dniu 27 maja 1990 roku. Ten stan rzeczy stał się powodem, dla którego Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 12 kwietnia 2005 roku stwierdził, iż art. 34a nie odnosi się do komunalizacji z mocy prawa określonej w art. 5 ust 1 ustawy komunalizacyjnej. Zdaniem organu, tytułu prawnorzeczowego do nieruchomości nie tworzą przepisy konstytuujące przedsiębiorstwo państwowe PKP. Również żadne przepisy powojenne o Ziemiach Odzyskanych, nacjonalizacji, militaryzacji, włącznie z dekretem o majątkach opuszczonych i poniemieckich, formułujące z natury rzeczy ogólne zasady dotyczące dysponowania mieniem, nie mogły tworzyć po stronie PKP konkretnie sformułowanego, w stosunku do wyodrębnionej nieruchomości, ograniczonego prawa rzeczowego w postaci prawa użytkowania czy prawa zarządu. PKP poza władaniem nie powołało się na żadne inne źródła swego prawa do przedmiotowego gruntu, a wpisy hipoteczne i ewidencyjne wskazujące np. na władanie przez Dyrekcję Okręgową Kolei Państwowych, oddają jedynie stan faktyczny, który nie jest oparty o podstawę prawną formalnie określającą prawo PKP do określonego gruntu. Zdaniem Komisji, komunalizacji z mocy prawa nie wyłącza też art. 11 ust. 1 ustawy komunalizacyjnej, bowiem wykonywanie funkcji transportowych nie jest wykonywaniem zadań z zakresu obronności należących do właściwości organów administracji rządowej.