Wyrok NSA z dnia 24 lipca 2009 r., sygn. II OSK 559/09

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Bożena Walentynowicz (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Marek Stojanowski Sędzia WSA del. Jerzy Siegień Protokolant Andżelika Nycz po rozpoznaniu w dniu 24 lipca 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Łodzi od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 22 grudnia 2008 r. sygn. akt III SA/Łd 172/08 w sprawie ze skargi E. M. na decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Łodzi z dnia [...] stycznia 2008 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia choroby zawodowej oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 22 grudnia 2008 r., sygn. akt III SA/Łd 172/08, po rozpoznaniu skargi E. M. na decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Ł. z [...] 2008 r. w przedmiocie choroby zawodowej - uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Z. z [...] 2007 r.

W uzasadnieniu wyroku Sąd przytoczył następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy.

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Z. decyzją z [...] 2007 r., na podstawie art. 104 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego oraz art. 5 pkt 4a ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 122, poz. 851 ze zm.), orzekł o braku podstaw do stwierdzenia u E. M. choroby zawodowej - zatrucia ostrego albo przewlekłego lub ich następstwa wywołanego przez substancje chemiczne - wymienionej w poz. 1 wykazu chorób zawodowych określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach (Dz.U. Nr 132, poz. 1115). W uzasadnieniu organ wskazał, że E. M. zatrudniona była w [...] S.A., później [...] Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, w okresie: od dnia 24 czerwca 1970 r. do 31 marca 1971 r. - Wydział [...] na stanowisku aparatowego; od 1 kwietnia 1971 r. do 31 października 1984 r. - Wydział [...] na stanowisku laboranta; od 1 listopada 1984 r. do 1 grudnia 1985 r. - Wydział [...] na stanowisku kierownika pracowni; od 2 grudnia 1985 r. do 1 grudnia 1988 r. urlop wychowawczy; od 2 grudnia 1988 r. do 30 listopada 1991 r. - Wydział [...] a stanowisku kierownika produkcji; od 1 grudnia 1991 r. do 28 lutego 1998 r. - Wydział [...] specjalista chemik; od 1 marca 1998 r. do 31 grudnia 1998 r. - Wydział [...] jako specjalista chemik; od 1 stycznia 1999 r. do 31 grudnia 2006 r. - Wydział [...], Wydział [...] jako specjalista kolorysta. Na podstawie zgromadzonych dokumentów organ I instancji uznał, że brak jest podstaw do uznania u E. M. choroby zawodowej, ponieważ nie został spełniony warunek zawarty w § 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach. Organ wskazał, że E. M. została poddana badaniom specjalistycznym w uprawnionej do orzekania o chorobach zawodowych jednostce organizacyjnej służby zdrowia, tj. w Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy w Ł. i uzyskała orzeczenie o braku postaw do rozpoznania choroby zawodowej z [...] 2007 r., od którego złożyła wniosek o przeprowadzenie ponownego badana lekarskiego. Po raz drugi została przebadana w Klinice Chorób Zawodowych Instytutu Medycyny Pracy w Ł. W wyniku ponownych badań uzyskała orzeczenie lekarskie z [...] 2007 r. o braku podstaw do rozpoznania przedmiotowej choroby zawodowej. W wymienionym orzeczeniu lekarskim wskazano, że strona tylko przez kilkumiesięczny okres pracy (w latach 1970-1971) pracując, jako aparatowy suszarni, narażona była na pyły barwników podlegających suszeniu. Badania na stanowisku pracy wykonywane w tym okresie wykazały obecność pyłu całkowitego 8-10 mg/m3 (pyłu respirabilnego 0,2-0,3 mg/m3). Wartości NDS dla tych barwników nie były określone. Ponadto, w tym czasie, mogło występować narażenie na opary innych związków chemicznych (tlenki azotu, siarki, amoniak, chlorowodór). Jednak od dnia 1 kwietnia 1971 r. strona rozpoczęła pracę jako laborant, a następnie kierownik pracowni, specjalista chemik oraz specjalista kolorysta. W tym okresie zatrudnienia badana miała kontakt z szeregiem substancji chemicznych w ilościach używanych do analiz laboratoryjnych. Ponieważ ilości substancji chemicznych szkodliwych dla zdrowia używanych w laboratorium pozostają poniżej progu czułości metod badawczych, na tych stanowiskach nie wykonywano pomiarów NDS. Jak wynika z wywiadu, badana od około 10 lat skarży się na szereg niespecyficznych dolegliwości ze strony górnych i dolnych dróg oddechowych (uczucie drapania w gardle, okresowo suchy kaszel, zmiana barwy głosu, zapalenia oskrzeli) oraz skóry, a od około 3 lat również ze strony ośrodkowego układu nerwowego (zmiana nastroju, zaburzenia pamięci, drażliwość, bóle głowy, zaburzenia widzenia). W trakcie hospitalizacji u pacjentki stwierdzono cechy zespołu rzekomonerwicowego i przewlekły nieżyt błony śluzowej krtani ze zmianą obrzękowo-przerostową prawego fałdu głosowego oraz obustronny ubytek słuchu małego stopnia. Stwierdzono również uczulenie na powszechnie występujące alergeny środowiska komunalnego (pleśnie), prawidłową wentylację płuc w spoczynkowym badaniu spirometrycznym oraz brak czynnej nadreaktywności oskrzeli. Nie stwierdzono aktualnie zmian chorobowych skóry. Nie ma również dokumentacji dermatologicznej świadczącej o chorobie skóry w przeszłości. Wyniki testów naskórkowych z szerokim zestawem alergenów zawodowych są ujemne. Analiza danych o narażeniu zawodowym, przebiegu choroby, charakteru występujących dolegliwości oraz wyników wykonanych badań nie dają podstaw do rozpoznania u badanej choroby zawodowej pod postacią zatrucia ostrego albo przewlekłego lub ich następstw wywołanych przez substancje chemiczne. Narażenie na substancje chemiczne w stężeniach, które mogły przekraczać przyjęte normatywy higieniczne ustało dawno (36 lat temu) i trwało krótko (9 miesięcy). Równocześnie, brak jest danych potwierdzających występowanie podczas następczego, wieloletniego okresu pracy jakichkolwiek zmian chorobowych w zakresie OUN (objawy sugerujące takie zmiany pojawiły się dopiero około 3 lat temu). Podczas pracy na stanowiskach związanych z pracą laboratoryjną (1971-2006) nie prowadzono pomiarów NDS dla czynników chemicznych, ponieważ ich stężenia pozostawały poniżej progu czułości metody. Jeżeli nawet w przeszłości stężenia niektórych z tych związków mogły być nieco większe, to trudno przypuszczać aby w warunkach pracy laboratoryjnej przekraczały one przyjęte normatywy higieniczne. Organ wskazał, że na podstawie wyników tych badań nie ma podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej, jeżeli właściwa jednostka orzecznicza nie dokonała rozpoznania klinicznego choroby zawodowej i wypowiada się w danej sprawie negatywnie.