Wyrok NSA z dnia 7 października 2008 r., sygn. I OSK 1410/07

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Anna Łukaszewska- Macioch Sędziowie: Sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz (spr.) Sędzia NSA Tomasz Zbrojewski Protokolant Magdalena Cieślak po rozpoznaniu w dniu 7 października 2008r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej W. D. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 maja 2007 r. sygn. akt I SA/Wa 78/07 w sprawie ze skargi W. D. na decyzję Ministra Skarbu Państwa z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy potwierdzenia prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 8 maja 2007 r. sygn. akt I SA/Wa 78/07 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę W. D. na decyzje Ministra Skarbu Państwa z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie odmowy potwierdzenia prawa do rekompensaty z tytułu pozostawania nieruchomości poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej .

Wyrok ten wydano w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy: Wojewoda D. decyzją z dnia [...] Nr [...] odmówił potwierdzenia prawa W. D. do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez J. D. nieruchomości poza obecnymi granicami państwa polskiego. W uzasadnieniu organ wskazał, że z przedłożonych w sprawie oświadczeń dwóch świadków: W. D. złożonego dnia 4 kwietnia 2006 r. oraz A. J. złożonego dnia 5 kwietnia 2006 r. nie wynika, aby J. D. został zmuszony do opuszczenia dawnego terenu RP. Jego decyzja o wyjeździe była wynikiem subiektywnego przekonania o ograniczeniu swobody obywateli polskich zamieszkałych wśród obywateli ZSRR. Oboje świadkowie podają, iż wyjazd J. D. z dawnego terenu państwa polskiego nastąpił w wyniku otwarcia granic w związku z tzw. II repatriacją, przeprowadzoną na podstawie postanowień umowy z dnia 25 marca 1957 r. zawartej między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w sprawie terminu i trybu dalszej repatriacji z ZSRR osób narodowości polskiej (Dz. U. Nr 47, poz. 222). Z oświadczeń świadków nie wynikają przyczyny, dla których J. D. nie repatriował się do obecnej Polski w wyniku umów repatriacyjnych zawartych przez władze Polski z władzami Republik Radzieckich w latach 1945-1946. Co prawda A. J. zeznała, iż J. D. był prześladowany i wywieziony na Syberię za unikanie wstąpienia do armii radzieckiej w czasie wojny, jednak posłyszenie tej informacji nie daje podstaw do uznania, iż informacje te są zgodne z rzeczywistym stanem faktycznym. A. J. nie była naocznym świadkiem przymusowego wywiezienia J. D., nie pozyskała tej informacji również od samego J. D. Świadek W. D. w swym oświadczeniu podał również, iż po wojnie, w latach 50-tych zabrano wszystkim gospodarzom ziemię i zabudowania na rzecz kołchozu. Zatem wyjazd w 1959 r. - niezależnie czy przymusowy, czy dobrowolny, nie wiązał się z przymusowym pozostawieniem znacznej części nieruchomości, za którą w chwili obecnej rekompensaty domaga się W. D. Nieruchomość ta bowiem - w części przekraczającej działkę siedliskową wraz z zabudowaniami, została przejęta wcześniej na rzecz państwa (ZSRR). Ponieważ jak konkludowano fakt pobytu J. D. na Syberii w wyniku przymusowego wywiezienia nie został udowodniony, brak jest zatem dowodów, które wskazywałyby, iż pozostanie - mimo repatriacji osób narodowości polskiej - J. D. na terenach, które nie weszły po zakończeniu II Wojny Światowej w skład państwa polskiego było wynikiem pozbawienia go możliwości wyjazdu w wyniku przyczyn związanych z wybuchem tej wojny w 1939 r. Nie może tu zatem być mowy o przymusie, w wyniku którego J. D. nie repatriował się w latach 1944-1946, jak i o przymusie opuszczenia dawnego terenu państwa polskiego w roku 1959.