Wyrok NSA z dnia 25 października 2005 r., sygn. I OSK 199/05

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Elżbieta Stebnicka, Sędziowie NSA Barbara Adamiak, Jan Paweł Tarno (spr.), Protokolant Justyna Nawrocka, po rozpoznaniu w dniu 25 października 2005 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Bożeny F. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 7 lipca 2004 r. sygn. akt III SA/Łd 648/04 dotyczącego sprawy ze skargi Bożeny F. na decyzję Wojewody Ł. z dnia 5 września 2003 r. (...) w przedmiocie odmowy zmiany decyzji w sprawie zasiłku przedemerytalnego oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 7 lipca 2004 r., III SA/Łd 648/04 oddalił skargę Bożeny F. na decyzję Wojewody Ł. z 5 września 2003 r., (...) w przedmiocie odmowy zmiany w trybie art. 155 Kpa decyzji o przyznaniu zasiłku przedemerytalnego. W uzasadnieniu swego orzeczenia Sąd stwierdził, że podstawą prawną rozstrzygnięcia stanowił przepis art. 155 Kpa. Zgodnie z treścią tego przepisu decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, może być w każdym czasie za zgoda strony uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ja wydał lub przez organ wyższego stopnia, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony. Z wymienionego przepisu wynika, iż może on mieć zastosowanie, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki: a/ na mocy ostatecznej decyzji strona nabyła prawo, b/ strona wyraziła zgodę na zmianę lub uchylenie decyzji, c/ przepisy szczególne nie sprzeciwiają się zmianie lub uchyleniu decyzji, d/ za uchyleniem lub zmiana decyzji przemawia interes społeczny lub słuszny interes strony.

Podkreślić należy, iż możliwość zastosowania art. 155 Kpa w konkretnej sprawie należy rozważać w świetle przepisów prawa materialnego w tym znaczeniu, iż zmiana lub uchylenie decyzji musi pozostawać w zgodności z tymi przepisami. Nadto wzruszenie decyzji na podstawie art. 155 Kpa dotyczy tylko takich decyzji, które mają charakter uznaniowy lub przy wydaniu których organ administracji ma do wyboru pewną gamę rozstrzygnięć, z których każde jest zgodne z prawem. Przepis ten nie upoważnia natomiast do naruszenia przepisu prawa materialnego i zastępowania go elementami oceny o charakterze słusznościowym, jakim jest interes społeczny lub słuszny interes strony. Uchylenie lub zmiana decyzji w oparciu o art. 155 Kpa może mieć miejsce jedynie wtedy, gdy w przepisie prawa materialnego przewidziano pewien "luz decyzyjny". Tylko w obszarze tego "luzu" wzgląd na interes społeczny lub słuszny interes strony może doprowadzić do uchylenia lub zmiany decyzji. W sytuacji natomiast, gdy przepis prawa materialnego przewiduje w sposób sztywny i bezwarunkowy jakieś rozwiązanie to art. 155 Kpa nie ma zastosowania. W przeciwnym razie oznaczałoby to bowiem możliwość zmiany decyzji z naruszeniem prawa materialnego tylko w oparciu o względy slusznościowe określone w art. 155 Kpa, co jest rzeczą niedopuszczalną. Pogląd taki wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wielu orzeczeniach, np. w wyroku z dnia 1 marca 1996 r. w sprawie III SA 362/95 - Monitor Podatkowy 1997 nr 3 poz. 78.