Nieważność umowy kredytu powiązanego z walutą obcą z powodu abuzywności klauzul denominacyjnych i waloryzacyjnych - Wyrok SN z dnia 11 grudnia 2024 r., sygn. II CSKP 89/24

Klauzule denominacyjne i waloryzacyjne w umowach kredytowych, mimo że dotyczą głównych świadczeń stron, podlegają kontroli abuzywności, jeśli nie zostały sformułowane prostym i zrozumiałym językiem. Eliminacja tych postanowień prowadzi do nieważności umowy, jeśli uniemożliwia to ustalenie treści praw i obowiązków stron umowy w pozostałym zakresie.

Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:

Pierwszy Prezes SN Małgorzata Manowska (przewodniczący, sprawozdawca) ‎

SSN Ewa Stefańska ‎

SSN Mariusz Załucki

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 11 grudnia 2024 r. w Warszawie ‎skargi kasacyjnej B. spółki akcyjnej w W. ‎od wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu ‎z 23 czerwca 2022 r., I ACa 1041/21, ‎w sprawie z powództwa P.G. i D.G. ‎przeciwko B. spółce akcyjnej w W. ‎o zapłatę i ustalenie,

1. oddala skargę kasacyjną,

2. zasądza od B. spółki akcyjnej w W. na rzecz P.G. i D.G. kwoty po 2700 (dwa tysiące siedemset) złotych na rzecz każdego z powodów z tytułu zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia orzeczenia zobowiązanemu do dnia zapłaty.

Uzasadnienie

W sprawie z powództwa D.G. i P.G. przeciwko B. S.A. w W., Sąd Okręgowy w Poznaniu wyrokiem z 7 lipca 2021 r. zasądził od pozwanego na rzecz powodów 85.308,97 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 31 stycznia 2020 r. do dnia zapłaty oraz ustalił, że łącząca powodów i poprzednika prawnego pozwanego B. S.A. W W. umowa o kredyt hipoteczny numer […] indeksowany do CHF, zawarta 18 lipca 2007 r. w Warszawie, jest nieważna. W pozostałym zakresie powództwo zostało oddalone.

Z ustaleń Sądu pierwszej instancji wynika, że powód D.G. zawarł 18 lipca 2007 r. z poprzednikiem prawnym pozwanego banku ww. umowę, na podstawie której bank zobowiązał się oddać do dyspozycji kredytobiorcy kwotę 134.817,01 CHF zł z przeznaczeniem na wybudowanie lokalu mieszkalnego. Kredyt był denominowany. Poprzednik prawny pozwanego wypłacił powodowi w pięciu transzach sumę 298.651 zł. Kurs franka szwajcarskiego przy wypłacie poszczególnych transzy różnił się. Kredytobiorcy zobowiązani zostali do spłaty kredytu wraz z odsetkami w złotych. Zmiana kursu waluty wpływała na wysokość salda kredytu oraz raty kapitałowo-odsetkowe (§ 4 ust. 1 umowy). W sprawach nieuregulowanych umową zastosowanie miały postanowienia Regulaminu kredytu hipotecznego i budowlanego (§ 17 umowy). Kredytobiorcy oświadczyli, że zostali poinformowani o ponoszeniu ryzyka walutowego i ryzyka zmiennej stopy procentowej (§ 18 ust. 3 umowy). Zgodnie z § 37 ust. 1 Regulaminu, kredyty w walutach wymienialnych wypłacane były w złotych, przy zastosowaniu kursu kupna waluty obowiązującego w banku w chwili wypłaty. Kredyty w walutach wymienialnych podlegały spłacie w złotych, przy zastosowaniu kursu sprzedaży waluty obowiązującego w banku w chwili spłaty (§ 37 ust. 2 Regulaminu). Odsetki, prowizje oraz opłaty naliczane były w walucie kredytu i podlegały spłacie w złotych, przy zastosowaniu kursu sprzedaży walut obowiązującego w banku w chwili spłaty (§ 38 ust. 1 Regulaminu). W przypadku kredytu w walucie wymienialnej, w celu ustalenia całkowitego kosztu i łącznej kwoty kosztów kredytu miał być stosowany kurs sprzedaży waluty kredytu obowiązujący w banku w chwili ustalenia kosztu. W przypadku konieczności ustalenia wysokości kosztu podanego w złotych, stosowany był kurs kupna waluty kredytu, obowiązujący w banku w chwili ustalenia kosztu (§ 38 ust. 2 Regulaminu).