Urlop wypoczynkowy pracownika zatrudnionego u dwóch pracodawców
W praktyce zdarzają się sytuacje, gdy pracownik jest zatrudniony u dwóch pracodawców. Nabywa wówczas uprawnienia związane ze stosunkiem pracy - w tym również prawo do urlopu wypoczynkowego - odrębnie w ramach każdego stosunku pracy. Gdy nawiązanie kolejnego stosunku pracy nastąpi w trakcie roku kalendarzowego należy pamiętać o zasadzie proporcjonalnego ustalania urlopu.
Urlopy wypoczynkowe i bezpłatne - zasady udzielania i rozliczania >>>
Urlopy wypoczynkowe i świadczenia z ZFŚS w pytaniach i odpowiedziach >>>
Zatrudnienie u dwóch pracodawców a wymiar urlopu
Pracownik świadczący pracę na rzecz kilku pracodawców nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego u każdego z zatrudniających go w tym samym czasie pracodawców w wymiarze wynikającym z okresu zatrudnienia w danym roku kalendarzowym oraz wymiaru etatu, w ramach którego świadczy pracę u każdego z pracodawców. Prawo do urlopu wypoczynkowego oraz jego roczny wymiar ustalane będą odrębnie w ramach każdego z równolegle istniejących stosunków pracy.
Pracownik legitymuje się 15-letnim stażem pracy. W związku z powyższym ma prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego w roku. Pracownik świadczy pracę na pół etatu w firmie X na podstawie umowy na czas nieokreślony zawartej w 2016 r. Dodatkowo pracownik w grudniu 2018 r. zatrudnił się u pracodawcy Y – również na pół etatu. W takiej sytuacji pracownik w 2024 r. będzie miał prawo do proporcjonalnego urlopu u każdego pracodawcy w wymiarze 13 dni. W przypadku gdyby pracownik pracował na pełny etat na rzecz dwóch pracodawców, wówczas u każdego pracodawcy miałby prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego.
W przypadku świadczenia pracy u więcej niż jednego pracodawcy może powstać problem w zakresie sposobu wykorzystania urlopu wypoczynkowego – tak aby sposób ten był zbieżny z celem urlopu. Jak wiadomo, rezultatem odrębności świadczenia pracy na podstawie dwóch niezależnych stosunków pracy są odrębne urlopy wypoczynkowe, co prowadzi do wniosku, że uprawnienia urlopowe mogą być u poszczególnych pracodawców realizowane w sposób niezależny. Inaczej mówiąc, urlopy nie muszą pokrywać się w tym samym czasie (przypadać w te same dni).
Równoległe zatrudnienie pracownika u dwóch lub więcej pracodawców nie oznacza, że muszą oni koordynować termin udzielenia urlopu temu pracownikowi.
Odnosząc się do wątpliwości w zakresie czasu wykorzystywania urlopów wypoczynkowych u różnych pracodawców, można spotkać się z poglądem, zgodnie z którym w sytuacji wykorzystywania urlopu wypoczynkowego w równoległych stosunkach pracy, praca nie może być świadczona zarówno na rzecz jednego, jak i drugiego pracodawcy. Powyższy pogląd opiera się na założeniu, że cel urlopu wypoczynkowego może zostać osiągnięty tylko wówczas, gdy pracownik zatrudniony u dwóch lub u większej liczby pracodawców będzie korzystał w pełni z czasu wolnego, bez świadczenia pracy na rzecz któregokolwiek pracodawcy. Nie ma jednak regulacji prawnej, która nakazywałaby wszystkim pracodawcom, u których zatrudniony jest pracownik, współdziałanie w zakresie ustalania terminów udzielania urlopu wypoczynkowego. Pracownik odwołując się do celu urlopu wypoczynkowego, jakim jest regeneracja organizmu, nie ma zatem możliwości „wymuszenia” na pracodawcach, aby udzielili mu urlopu w tym samym czasie.
Pracownik decydując się na pracę na rzecz więcej niż jednego pracodawcy musi godzić się z ryzykiem, że nie będzie miał możliwości wykorzystania urlopu wypoczynkowego w tym samym terminie u wszystkich pracodawców. Pracodawcy udzielając urlopów działają w sposób zupełnie niezależny, kierując się potrzebą zapewnienia prawidłowej organizacji pracy, jak również obowiązkiem udzielania urlopu pracownikowi w roku, w którym uzyskał do niego prawo. Pracownik nie ma jednak roszczenia, aby drugi i kolejny pracodawca udzielili mu urlopu w tym samym czasie co pracodawca, z którym termin wykorzystania urlopu został wcześniej ustalony.
Pracownik zatrudniony u trzech pracodawców przedstawił propozycję wykorzystania urlopu, w ramach której każdy z powyższych pracodawców miałby udzielić urlopu w tym samym czasie. Dwóch pracodawców uwzględniło wniosek pracownika, ponieważ zbieżność terminów urlopów nie powodowała zakłóceń toku pracy. Trzeci pracodawca odmówił akceptacji propozycji urlopowej pracownika, proponując wykorzystanie urlopu w innym terminie. Pracownik złożył na pracodawcę skargę do Państwowej Inspekcji Pracy argumentując, że trzeci pracodawca, nie udzielając urlopu w terminie przez pracownika proponowanym, uniemożliwia mu osiągnięcie celu urlopu, jakim jest wypoczynek od pracy.
Skarga do PIP w powyższym zakresie nie spowoduje, że inspektor pracy zobowiąże pracodawcę do udzielenia urlopu w terminie przez pracownika proponowanym. Inspektor pracy nie ma bowiem możliwości ingerencji w sytuacji, gdy ze względów organizacyjnych nie ma możliwości udzielenia pracownikowi urlopu w terminie przez niego proponowanym. Nie ma również możliwości, aby inspektor pracy zobowiązał poszczególnych pracodawców do współdziałania w zakresie udzielania urlopów pracownikowi.
Urlop proporcjonalny u drugiego pracodawcy
Zasadą jest nabywanie prawa do urlopu w pełnym wymiarze 1 stycznia danego roku kalendarzowego. W takim przypadku, gdy pracownik pozostaje w zatrudnieniu nieprzerwanie przez 12 kolejnych miesięcy, wówczas ma prawo w tym okresie wykorzystać pełną pulę (20 lub 26) dni urlopu. W sytuacji jednak, gdy w trakcie roku dochodzi do rozwiązania umowy, wówczas należny pracownikowi urlop wypoczynkowy będzie odpowiednio pomniejszony i ustalony z zachowaniem zasady proporcjonalności, z uwzględnieniem okresu przepracowanego w danym roku.
Jeżeli pracownik przed ustaniem zatrudnienia wykorzystał urlop wypoczynkowy w wyższym wymiarze, niż mu przysługiwał, wówczas u kolejnego pracodawcy otrzyma urlop w wymiarze odpowiednio niższym.
Łączny wymiar urlopu w roku kalendarzowym nie może być niższy niż wynikający z okresu przepracowanego w tym roku u wszystkich pracodawców. Powyższa zasada obowiązuje również wtedy, gdy w danym roku kalendarzowym stosunek pracy z pracodawcą został rozwiązany, a po jakimś czasie strony ponownie zdecydowały się na zatrudnienie na podstawie stosunku pracy.
Opracowanie: Katarzyna Bogucka
Więcej na ten temat w publikacjach INFORLEX
Urlopy wypoczynkowe. Udzielanie, ustalanie wymiaru i rozliczanie wynagrodzenia >>>
POTRZEBUJESZ POMOCY?