Minister Edukacji odpowiada na interpelację w sprawie rozliczania ponadwymiarowych godzin pracy nauczycieli
W odpowiedzi na interpelację poselską dotyczącą godzin ponadwymiarowych nauczycieli, Minister Edukacji wyjaśniła, że prawo do wynagrodzenia przysługuje za faktycznie zrealizowane godziny ponadwymiarowe. Minister wskazała również, że nauczyciele uczestniczący w egzaminach, takich jak egzamin ósmoklasisty, jeżeli mają zaplanowane lekcje w tym dniu pracują w ramach wynagrodzenia, które otrzymaliby za realizację zaplanowanych zajęć.
Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe nauczycieli
Do Ministerstwa Edukacji Narodowej wpłynęła interpelacja poselska, w której zwrócono uwagę na fakt, że ze względu na braki kadrowe szkoły są zmuszone przydzielać godziny ponadwymiarowe już zatrudnionym nauczycielom. Wskazano, że zgodnie z art. 42 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin tygodniowo. Dodatkowo, zgodnie z art. 35 Karty Nauczyciela, nauczyciel może być zobowiązany do odpłatnej pracy w godzinach ponadwymiarowych w szczególnych przypadkach, ale ich liczba nie może przekroczyć 1/4 tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć.
Poseł zwrócił w swojej interpelacji uwagę na wątpliwości prawne dotyczące wynagrodzeń za godziny ponadwymiarowe. Problem ten przedstawił mu prezes jednego z oddziałów Związku Nauczycieli Polskich, wskazując, że nauczyciele podczas egzaminów ósmoklasisty w tej gminie nie otrzymali zapłaty za godziny ponadwymiarowe, mimo gotowości do pracy. Podobna sytuacja miała również miejsce 1 września oraz w dniu zakończenia roku szkolnego.
Poseł chciał się dowiedzieć czy nauczycielom w dniach egzaminów ósmoklasisty, w dzień rozpoczęcia roku szkolnego i w dzień zakończenia roku szkolnego organ prowadzący powinien zapłacić za nadgodziny.
Odpowiedź Ministerstwa Edukacji
Ministerstwo Edukacji w odpowiedzi na interpelację poselską wyjaśniło, że definicja godzin ponadwymiarowych została określona w art. 35 ust. 2 ustawy Karta Nauczyciela. Są to godziny zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych, które przekraczają tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin i są przydzielone nauczycielowi w arkuszu organizacyjnym szkoły. Wynagrodzenie za te godziny wypłaca się według stawki osobistego zaszeregowania nauczyciela z uwzględnieniem dodatków za warunki pracy.
Ministerstwo przypomniało, że do 1992 r. przepisy przewidywały wypłatę wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe również w przypadku usprawiedliwionego nieodbycia zajęć, jednak obecnie taka generalna zasada już nie obowiązuje. W aktualnym stanie prawnym nauczyciel jest uprawniony do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe faktycznie zrealizowane. Wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe przysługuje tylko w przypadkach przewidzianych przez prawo.
Ministerstwo przywołało również uchwałę Sądu Najwyższego z 29 marca 1989 r., według której nauczyciele nie mają prawa do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe przypadające w dniach ustawowo wolnych od pracy oraz innych okresach przerw w pracy szkoły.
Ministerstwo wskazało, że zgodnie z art. 42 ust. 2b pkt 2 ustawy Karta Nauczyciela, nauczyciel uczestniczy w przeprowadzaniu odpowiednio: egzaminu ósmoklasisty, egzaminu zawodowego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie i egzaminu maturalnego - z wyjątkiem części ustnej, co jest elementem jego obowiązków wynikających z zadań statutowych szkoły, o których mowa w ust. 2 pkt 2 ustawy Karta Nauczyciela.
"Zgodnie z powyższym, nauczyciel uczestniczący np. w egzaminie ósmoklasisty, który w dniu tego egzaminu nie ma przydzielonych zajęć wynikających z obowiązkowego tygodniowego wymiaru zajęć tzw. pensum lub godzin ponadwymiarowych, wykonuje swoje obowiązki w ramach zajęć, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy – Karta Nauczyciela. Natomiast, w sytuacji, gdy nauczyciel ma zaplanowane lekcje w dniu, w którym wyznaczony jest egzamin ósmoklasisty i zostanie wskazany do udziału w tym egzaminie, pracuje on w ramach wynagrodzenia, które otrzymałby w tym dniu za realizację zaplanowanych zajęć lekcyjnych. W związku z tym nie może mieć obniżonego wynagrodzenia, ale też nie może mieć roszczeń o dodatkowe wynagrodzenie w przypadku, gdy czas pracy przy egzaminie będzie dłuższy niż czas lekcji w danym dniu." - wyjaśniło Ministerstwo.
Ostatecznie, Ministerstwo wskazało, że na podstawie art. 68 ust. 5 pkt 1 ustawy Prawo oświatowe to dyrektor szkoły jest odpowiedzialny za rozliczanie czasu pracy nauczyciela, a nauczyciel niezadowolony z decyzji pracodawcy może dochodzić swoich praw na drodze sądowej.
Opracowała: Milena Drozd
POTRZEBUJESZ POMOCY?