Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 27 lutego 2024 r., sygn. II SA/Wr 644/23

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Olga Białek Sędziowie: Sędzia NSA Halina Filipowicz-Kremis (spr.) Asesor WSA Malwina Jaworska-Wołyniak Protokolant: asystent sędziego Michał Sikora po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 27 lutego 2024 r. sprawy ze skargi R. L. na decyzję Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie z dnia 18 września 2023 r., nr WR.RPU.533.3.2023.WD w przedmiocie umorzenia postępowania dotyczącego funkcji i szkodliwego oddziaływania urządzenia wodnego na wody lub grunty I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą decyzję I instancji; II. zasądza od Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie na rzecz strony skarżącej kwotę 300 zł (słownie: trzysta) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Dyrektor Zarządu Zlewni W Nysie Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie decyzją z dnia 10 lipca 2023 r., na podstawie art. 105 § 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. kpa, (Dz.U.2023.775 t. j. z dnia 2023.04.25) w związku z art. 191 ustawy z dnia 20 lipca 2017 Prawo wodne (tj. Dz. U. z 2022. poz. 2625 ze zm.), w sprawie dotyczącej nienależytego utrzymywania urządzeń wodnych tj. rowów, zlokalizowanych na lub przy działkach ewidencyjnych nr: [...] i [...] w miejscowości W. gmina B. (obszar wiejski), powiat [...], woj. [...], którego następstwem jest zmiana funkcji i szkodliwe oddziaływanie tych urządzenia na wody lub grunty umorzył postępowanie dot. zmiany funkcji i szkodliwego oddziaływania urządzenia wodnego na wody lub grunty położonego na działkach ewidencyjnych nr: [...] i [...] w miejscowości W. gmina B. (obszar wiejski), powiat [...], woj. [...]. Na uzasadnienie organ wskazał, że w dniu 07.02.2023 r. do wpłynął wniosek z dnia 16.01.2023 r. R. L. - dotyczący urządzeń wodnych -rowów - znajdujących się na działkach lub przy działkach [...], [...] – dróg gminy B., położonych w m. W. ze wskazaniem negatywnego oddziaływania na grunty oraz do przywrócenia funkcji urządzenia wodnego tj. rowu przebiegającego przez te działki. W związku z powyższym, na podstawie art. 61 § 1 i 4, w związku z art. 79 § 1 i art. 85 Kodeksu Postępowania Administracyjnego (Dz.U.2023.775 t.j. z dnia 2023.04.25.), zawiadomieniem z dnia 14 marca 2023 r. Dyrektor Zarządu Zlewni w Nysie Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie poinformował strony o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie zmiany funkcji i szkodliwego oddziaływania urządzenia wodnego na wody lub grunty oraz o terminie wizji lokalnej. W dniu 23.03.2023 r. przeprowadzono wizję lokalną. W czasie oględzin stwierdzono, iż w zadłuż działki nr ewidencyjny [...], występuje zagłębienie w terenie, prowadzące (w dniu wizji) wodę opadową, aczkolwiek w ocenie organu nie wpisuje się ono w definicję urządzenia wodnego. Zgodnie bowiem z ustawą Prawo Wodne (tj. Dz. U. z 2022. poz. 2625 ze zm ) tj. art. 16 § 65: urządzenia wodne - rozumie się przez to urządzenia lub budowle służące do kształtowania zasobów wodnych lub korzystania z tych zasobów, w tym: podpkt. a), urządzenia lub budowle piętrzące, przeciwpowodziowe i regulacyjne, a także kanały i rowy. Zgodnie z definicją rowy (art. 16 § 47 ustawy Prawo Wodne) są to sztuczne koryta prowadzące wodę w sposób ciągły lub okresowy o szerokości dna mniejszej niż 1,5 m przy ich ujściu. Zastane w terenie zagłębienie z porastającymi kilku/kilkunastoletnimi drzewami rozmija się definicją rowu. Podobną sytuację zastano na działce nr ewidencyjny [...]. Stwierdzenie faktycznej funkcji zagłębienia nie wpisuje się w definicje urządzenia wodnego wyżej wymienionej Ustawy Prawo Wodne. W uzyskanych wypisach i wyrysach z rejestru gruntów Starostwa Powiatowego w Kłodzku, na działkach [...] i [...] bark jest klaso-użytku -"W" - czyli rowy. Klaso-użytku "W" nie posiadają również działki przyległe tj. [...],[...],[...],[...]. Dodatkowo na wskazanych działkach brak jest urządzeń wodnych w ewidencji prowadzonej przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie. Z uzyskanych materiałów, wtoku prowadzenia postępowania, na szczególną uwagę zasługują pisma: 1. [...] z dnia 25 czerwca 2019 r. - Biuro Rady Miejskiej - Komisji Rolnictwa i Zagospodarowania Gminy, mówiące o wnioskowaniu do Burmistrza w sprawie wykopania rowów przydrożnych przy działkach [...], [...] w miejscowości W. 2. [...] z dnia 21 lutego 2023 r. -Starosty Kłodzkiego - dotyczących gospodarki wodnej dla działki [...] w miejscowości W. [...] z dnia 25 kwietnia 2023r. - Gmina B. - dotyczących prac przy wykonaniu drogi na działce [...] oraz udostępnienia informacji dotyczących działki [...]. Pismo [...] z dnia 25 czerwca 2019 r. - wskazuje na zalecenie wykonania urządzeń wodnych tj. rowów w działkach [...] i [...] w miejscowości W., nie mniej do dnia dzisiejszego do organu nie wpłynął wniosek o wydanie pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie urządzeń wodnych (art. 389 podpunkt 6 Ustawy Prawo Wodne Dz. U. z 2022. poz. 2625 ze zm.). Pismo [...] z dnia 21 lutego 2023 r. - wskazuje na brak w zasobach urzędu materiałów dotyczących gospodarki wodnej dla działki nr ewidencyjny [...] w miejscowości W. Pismo [...] z dnia 25 kwietnia 2023 r. -jest informacją o naprawie cząstkowej drogi działka nr ewidencyjny [...] w roku 2019 i braku robót związanych z utworzeniem urządzenia wodnego tj. rowu oraz informuje o braku materiałów archiwalnych dotyczących drogi działka nr ewidencyjny [...] w miejscowości W. gmina B. Po analizie całości materiału dowodowego zebranego w toku prowadzonego postępowania organ uznał, iż przedmiotowe urządzenia wodne ich nie stanowią. Podstawowym warunkiem zastosowania procedury określonej w art. 191 §. 1 Ustawy Prawo Wodne (Dz. U. z 2022. poz. 2625 ze zm.) jest istnienie urządzenia wodnego. Jeżeli urządzenie wodne nie istnieje - nie można mówić ani o jego utrzymywaniu, ani badać, czy owo utrzymywanie jest "nienależyte" i jakie są następstwa owego nienależytego utrzymania urządzenia wodnego. W tej sprawie, w ocenie organu zastosować należy art. 234 ustawy Prawo Wodne (Dz. U. z 2022. poz. 2625, ze zm.), który mówi: pkt.1.: Właściciel gruntu, o ile przepisy ustawy nie stanowią inaczej, nie może: a. zmieniać kierunku i natężenia odpływu znajdujących się na jego gruncie wód opadowych lub roztopowych ani kierunku odpływu wód ze źródeł - ze szkoda dla gruntów sąsiednich; b. odprowadzać wód oraz wprowadzać ścieków na grunty sąsiednie; pkt.2. Na właścicielu gruntu ciąży obowiązek usunięcia przeszkód oraz zmian w odpływie wody, powstałych na jego gruncie na skutek przypadku lub działania osób trzecich, ze szkodą dla gruntów sąsiednich pkt.3. Jeżeli spowodowane przez właściciela gruntu zmiany stanu wody na gruncie szkodliwie wpływają na grunty sąsiednie, wójt, burmistrz lub prezydent miasta, z urzędu lub na wniosek, w drodze decyzji, nakazuje właścicielowi gruntu przywrócenie stanu poprzedniego lub wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom, ustalając termin wykonania tych czynności; pkt.4. nakaz, o którym mowa w ust. 3, nie zwalnia z obowiązku uzyskania pozwolenia wodnoprawnego albo dokonania zgłoszenia wodnoprawnego, jeżeli są wymagane; pkt.5. postępowania w sprawie decyzji, o której mowa w ust. 3, nie wszczyna się, jeżeli upłynęło 5 lat od dnia, w którym właściciel gruntu sąsiedniego dowiedział się o szkodliwym oddziaływaniu na jego grunt. Zgodnie z art. 10 § 1 Kodeksu Postępowania Administracyjnego, zawiadomieniem z dnia 06.06.2023 r. poinformowano strony o zebraniu całości materiału dowodowego w przedmiotowej sprawie oraz o możliwości zapoznania się z aktami sprawy, zgłaszania ewentualnych uwag i wypowiedzenia się, co do zebranych dowodów. W wyznaczonym terminie do zawiadomienia wpłynęło zgłoszenie (w dniu 12.06.2023r.) poprzez wiadomość e-mail dot. prac na rowie R-[...], jednakże dotyczy ono zgłoszenia które zostało przekazane do jednostki nadrzędnej tj. RZGW we Wrocławiu. Mając na uwadze powyższe oraz art. 77 § 1 Kodeksu Postępowania Administracyjnego, który stanowi iż organ administracji publicznej jest zobowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy, należało orzec jak w sentencji niniejszej decyzji.