Zwolnienie z powodu siły wyższej - jak uzupełnić wynagrodzenie pracownika
Od 26 kwietnia 2023 r. pracownicy mają prawo do zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem. Pracownik korzystając z tego uprawnienia zachowuje prawo do połowy wynagrodzenia. W przypadku gdy pracownik otrzymuje również zmienne składniki wynagrodzenia, należy je uzupełnić. W jaki sposób pracodawca ustalając podstawę wymiaru zasiłku powinien uzupełnić wynagrodzenie pracownika?
Zwolnienie od pracy z tytułu siły wyższej – odpowiedzi na 5 pytań z praktyki >>>
Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej - jak obliczyć wynagrodzenie >>>
Zgodnie z art. 148¹ § 1 kodeksu pracy, pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin, z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika. W okresie tego zwolnienia od pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia.
Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku pracownikowi, który korzystał ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych na podstawie art. 148¹ § 1 kodeksu pracy należy przyjąć stałe miesięczne wynagrodzenie pracownika wynikające z umowy.
Jeżeli natomiast:
zamiast stałego wynagrodzenia wynikającego z umowy o pracę,
poza stałym wynagrodzeniem wynikającym z umowy o pracę
pracownikowi przysługują zmienne składniki wynagrodzenia, należy je przyjąć po uzupełnieniu, według zasady opisanej w art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej oraz w punkcie 286 Komentarza do ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – wybrane zagadnienia.
Wynagrodzenie miesięczne zmienne, które pracownik osiągnąłby, gdyby przepracował cały miesiąc, ustala się poprzez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego za przepracowane dni robocze przez liczbę dni, w których zostało ono osiągnięte i pomnożenie przez liczbę dni, które pracownik był obowiązany przepracować w danym miesiącu – jeżeli przepracował choćby jeden dzień.
Pracownik zatrudniony jest w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem 8 000 zł. Pracownik stał się niezdolny do pracy w październiku. W sierpniu, czyli jednym z miesięcy przyjmowanych do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku, pracownik ten korzystał z dwudniowego zwolnienia tytułem działania siły wyższej (zachowując prawo do 50% wynagrodzenia).
Ustalając podstawę wymiaru zasiłku w miesiącu październiku, wynagrodzenie pracownika za miesiąc sierpień należy przyjąć w stałej miesięcznej wysokości wynikającej z umowy o pracę, po pomniejszeniu o 13,71 % tego wynagrodzenia (8 000 – 13,71% = 6 903,2 zł.).
Pracownik zatrudniony jest w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem zmiennych/ godzinowym. Pracownik stał się niezdolny do pracy w październiku. W sierpniu, czyli jednym z miesięcy przyjmowanych do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku, pracownik ten korzystał z dwudniowego zwolnienia tytułem działania siły wyższej (zachowując prawo do 50% wynagrodzenia). W miesiącu tym pracownik faktycznie przepracował 20 dni i osiągnął wynagrodzenie w wysokości 8 900 zł.
Ustalając podstawę wymiaru zasiłku w miesiącu październiku, wynagrodzenie pracownika za miesiąc sierpień należy uzupełnić w następujący sposób:
8 900 zł : 20 = 445 zł - wynagrodzenie za przepracowanie pełnego dnia
445 zł x 22 = 9 790 zł - uzupełnione wynagrodzenie za miesiąc sierpień.
9 790 zł – 2 x (445 – 50%) = 9 345 zł - uzupełnione wynagrodzenie za miesiąc sierpień po odjęciu 50% za 2 dni zwolnienia z pracy tytułem działania siły wyższej.
Natomiast, aby móc uzupełnić wynagrodzenie zmienne pracownika korzystającego ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych na podstawie art. 148¹ §1 k.p. przez kilka godzin dziennie, należy każdorazowo ustalić stawkę godzinową pracownika.
Jest ona wyliczana poprzez podzielenie sumy zmiennych składników wynagrodzenia wypłaconych w miesiącu/kwartalnie, w którym wystąpiła nieobecność w pracy, przez liczbę godzin faktycznie przepracowanych w tym miesiącu/kwartale przez pracownika.
Ustaloną w ten sposób stawkę godzinową należy pomnożyć przez liczbę godzin, w których pracownik korzystał z działania siły wyższej i następnie przez 50% (w związku ze zwolnieniem od pracy wynikającym z działania siły wyższej otrzymał on bowiem wynagrodzenie wynoszące 50%). Obliczoną w ten sposób wartość należy dodać do zmiennego wynagrodzenia pracownika osiągniętego w danym miesiącu/kwartale.
Pracownik zatrudniony jest w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem zmiennym. Pracownik stał się niezdolny do pracy w październiku. W sierpniu, czyli jednym z miesięcy przyjmowanych do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku pracownik osiągnął wynagrodzenie w kwocie 7 830 zł i korzystał z dwóch godzin zwolnienia tytułem działania siły wyższej (zachowując prawo do 50% wynagrodzenia), przepracował zatem 174 z 176 wymaganych godzin.
Ustalając podstawę wymiaru zasiłku w miesiącu październiku, wynagrodzenie pracownika za miesiąc sierpień należy uzupełnić w następujący sposób:
7 830 zł : 174 = 45 zł – stawka godzinowa pracownika
45 zł x 2 = 90 zł
90 zł x 50% = 45 zł
7 830 zł + 45 zł = 7 875 zł – uzupełnione wynagrodzenie za sierpień.
Dni, w których pracownik korzystał ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych przez kilka godzin należy uznać za dni przepracowane przez pracownika i w taki sposób płatnik składek powinien wykazać je w przedkładanym do ZUS zaświadczeniu.
- Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2780.
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeksu pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465).
Źródło: Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Zobacz również: Wynagrodzenia 2024 - praktyczne rozliczenia >>>
POTRZEBUJESZ POMOCY?