Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 6 lutego 2024 r., sygn. II SA/Ol 1117/23

Dnia 6 lutego 2024 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodnicząca Sędzia WSA Marzenna Glabas Sędziowie Sędzia WSA Ewa Osipuk Asesor WSA Grzegorz Klimek (spr.) Protokolant specjalista Anna Piontczak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 lutego 2024 roku sprawy ze skargi Gminy Lelkowo-Wójta Gminy Lelkowo na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dnia 12 października 2023 r., nr PN.4131.403.2023 w przedmiocie ustalenia wysokości diet dla sołtysów za udział w posiedzeniu Rady Gminy Lelkowo uchyla zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze.

Uzasadnienie

W dniu 6 września 2023 r. Rada Gminy Lelkowo, działając na podstawie art. 37b ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r., poz. 40 - u.s.g.), podjęła uchwałę nr L/280/2023 w sprawie ustalenia wysokości diet dla sołtysów za udział w posiedzeniu Rady Gminy Lelkowo.

Wojewoda Warmińsko - Mazurski (dalej: Wojewoda, organ nadzoru), rozstrzygnięciem nadzorczym z 12 października 2023 r., na podstawie art. 91 ust. 1 u.s.g., stwierdził nieważność uchwały nr L/280/2023 Rady Gminy Lelkowo (organ) w sprawie ustalenia wysokości diet dla sołtysów za udział w posiedzeniu Rady Gminy Lelkowo.

W uzasadnieniu podniósł, że W § 1 uchwały Rada Gminy Lelkowo ustaliła dietę dla sołtysów Gminy Lelkowo za udział w posiedzeniu Rady Gminy w wysokości 200 zł za każde posiedzenie. W dalszych postanowieniach uchwały postanowiono, że należne diety przekazuje się na wskazany rachunek bankowy lub wypłaca w kasie Urzędu Gminy Lelkowo do 10 dnia każdego miesiąca następującego po miesiącu, za który przysługuje dieta (§ 4). W § 7 uchwały Rada Gminy Lelkowo postanowiła natomiast, że uchwała wchodzi po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Zgodnie z art. 37b ust. 1 u.s.g. rada gminy może ustanowić zasady, na jakich przewodniczącemu organu wykonawczego jednostki pomocniczej będzie przysługiwała dieta oraz zwrot kosztów podróży służbowej. Zdaniem organu nadzoru Rada, ustalając zasady przyznawania diet przysługujących sołtysom, uczyniła to w sposób sprzeczny z powołanym wyżej przepisem ustawy. Mechanizm ustalania wysokości diety nie może bowiem opierać się wyłącznie na uczestnictwie w posiedzeniach Rady Gminy Lelkowo, czyli tak jak Rada Gminy Lelkowo postanowiła w § 1 uchwały. Uzależnienie bowiem wysokości diety wyłącznie od obecności lub też nieobecności sołtysa na sesjach rady, jest nie tylko niesprawiedliwe, ale i bezpodstawne. Tym bardziej, że uczestniczenie przewodniczącego organu wykonawczego jednostki pomocniczej (sołtysa) w pracach rady gminy, w tym udział w sesjach rady gminy jest jego prawem, a nie obowiązkiem, co wynika z treści art. 37a u.s.g. Ponadto zdaniem organu nadzoru treść § 4 przedmiotowej uchwały nie mieści się w delegacji określonej treścią art. 37b ust. 1 u.s.g. Rada uprawniona jest bowiem jedynie do określenia zasad, na jakich diety będą sołtysom przysługiwały, a nie do określenia sposobu ich wypłacania. Dodał, że w § 7 uchwały, datę wejścia jej w życie organ uzależnił od ogłoszenia jej w Dzienniku Urzędowym Województwa Warmińsko-Mazurskiego oraz upływu 14 dniowego vacatio legis, uznając ją tym samym za akt prawa miejscowego. W ocenie organu nadzoru prezentowane przez Radę Gminy Lelkowo stanowisko należy uznać za wadliwe. Wskazał, że regulacje dotyczące diet przysługujących sołtysom, mają charakter wewnętrzny (akt kierownictwa wewnętrznego), są one bowiem adresowane do określonego kręgu adresatów - sołtysów oraz regulują jedną z kwestii związanych z wykonywaniem przez nich powierzonych im zadań. Nie wkraczają w sferę praw i obowiązków mieszkańców gminy, normując zagadnienie wyłącznie w obrębie organizacji gminy i jej organów.