Interpretacja indywidualna z dnia 12 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-1.4010.521.2023.1.BJ
W zakresie ustalenia: 1. Czy cena należna Spółce od SPV za sprzedane Wierzytelności wynikające z Umów Leasingu (zarówno operacyjnego, jak i finansowego) oraz Umów Najmu nie będzie stanowiła przychodu po stronie Spółki, natomiast, po sprzedaży powyższych Wierzytelności, Spółka będzie miała obowiązek rozpoznawać przychody w wysokości całości rat leasingowych wynikających z Umów Leasingu operacyjnego oraz całości czynszów wynikających z Umów Najmu, oraz przychody w wysokości jedynie części odsetkowej rat leasingowych wynikających z Umów Leasingu finansowego w dniu wymagalności tych rat leasingowych i czynszów, 2. Czy dyskonto zastosowane przy sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV będzie stanowiło pośredni koszt uzyskania przychodów dla Spółki potrącalny jednorazowo w momencie jego poniesienia, którym będzie dzień sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV, 3. Czy za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w postaci dyskonta zastosowanego przy kalkulacji ceny sprzedaży Wierzytelności do SPV należy uznać dzień sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV, 4. Czy ewentualna zmiana, po sprzedaży Wierzytelności do SPV, wysokości zmiennej stopy procentowej stosowanej przy kalkulacji części odsetkowej rat i czynszów wchodzących w skład Wierzytelności, skutkująca zmianą wysokości rat i czynszów fakturowanych przez Spółkę na Dłużników, jak również zapłata przez SPV odroczonego wynagrodzenia za Wierzytelności, będą skutkować obowiązkiem lub uprawnieniem Spółki dokonania korekty (poprzez podwyższenie lub obniżenie) kosztu uzyskania przychodów rozpoznawanego przez Spółkę w postaci dyskonta zastosowanego przy sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV, 5. Czy, w przypadku odkupu Wierzytelności Leasingowych i Wierzytelności z Umów Najmu przez Spółkę od SPV, cena zapłacona za odkupione Wierzytelności Leasingowe (wynikające zarówno z Umów Leasingu operacyjnego, jak i finansowego) oraz za odkupione Wierzytelności z Umów Najmu nie będzie stanowiła kosztu uzyskania przychodów dla Spółki i jednocześnie otrzymane przez Spółkę spłaty z tytułu odkupionych Wierzytelności nie będą stanowiły przychodu dla Spółki, 6. Czy cena należna Spółce od SPV za sprzedane Wierzytelności Pożyczkowe stanowić będzie przychód Spółki, przy czym, w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które wcześniej były już przedmiotem sekurytyzacji i zostały odkupione przez Spółkę od innego podmiotu przychód ten będzie zaliczany do przychodów z zysków kapitałowych, a w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które wcześniej nie były zbywane przez Spółkę, będzie to przychód inny niż z zysków kapitałowych, 7. Czy kosztem uzyskania przychodów z tytułu sprzedaży Wierzytelności Pożyczkowych do SPV, rozliczanym jednorazowo w dniu zbycia Wierzytelności Pożyczkowych, będzie: a) w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które wcześniej nie były zbywane przez Spółkę - kwota główna pożyczki niespłaconej na datę graniczną, z wyłączeniem ewentualnej straty poniesionej na sprzedaży tych Wierzytelności Pożyczkowych, a b) w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które były wcześniej przedmiotem sekurytyzacji i zostały odkupione przez Spółkę od innego podmiotu - cena zapłacona z tytułu odkupu Wierzytelności Pożyczkowych, pomniejszona o część tej ceny zaliczoną przez Spółkę do kosztów uzyskania przychodów przed sprzedażą tych Wierzytelności Pożyczkowych do SPV, z wyłączeniem ewentualnej straty poniesionej na sprzedaży Wierzytelności Pożyczkowych, 8. Czy płatności przekazywane przez Spółkę do SPV w wykonaniu usługi administrowania Wierzytelnościami, które to płatności Spółka będzie otrzymywać od Dłużników z tytułu spłaty Wierzytelności, nie mieszczą się w katalogu przychodów wymienionych w art. 21 ust. 1 i art. 22 ust. 1 Ustawy CIT i czy Spółka nie będzie zobowiązana do poboru podatku u źródła od tych płatności.
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie ustalenia:
1. Czy cena należna Spółce od SPV za sprzedane Wierzytelności wynikające z Umów Leasingu (zarówno operacyjnego, jak i finansowego) oraz Umów Najmu nie będzie stanowiła przychodu po stronie Spółki, natomiast, po sprzedaży powyższych Wierzytelności, Spółka będzie miała obowiązek rozpoznawać przychody w wysokości całości rat leasingowych wynikających z Umów Leasingu operacyjnego oraz całości czynszów wynikających z Umów Najmu, oraz przychody w wysokości jedynie części odsetkowej rat leasingowych wynikających z Umów Leasingu finansowego w dniu wymagalności tych rat leasingowych i czynszów - jest prawidłowe,
2. Czy dyskonto zastosowane przy sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV będzie stanowiło pośredni koszt uzyskania przychodów dla Spółki potrącalny jednorazowo w momencie jego poniesienia, którym będzie dzień sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV - jest prawidłowe,
3. Czy za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w postaci dyskonta zastosowanego przy kalkulacji ceny sprzedaży Wierzytelności do SPV należy uznać dzień sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV - jest prawidłowe,
4. Czy ewentualna zmiana, po sprzedaży Wierzytelności do SPV, wysokości zmiennej stopy procentowej stosowanej przy kalkulacji części odsetkowej rat i czynszów wchodzących w skład Wierzytelności, skutkująca zmianą wysokości rat i czynszów fakturowanych przez Spółkę na Dłużników, jak również zapłata przez SPV odroczonego wynagrodzenia za Wierzytelności, będą skutkować obowiązkiem lub uprawnieniem Spółki dokonania korekty (poprzez podwyższenie lub obniżenie) kosztu uzyskania przychodów rozpoznawanego przez Spółkę w postaci dyskonta zastosowanego przy sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV - jest prawidłowe,
5. Czy, w przypadku odkupu Wierzytelności Leasingowych i Wierzytelności z Umów Najmu przez Spółkę od SPV, cena zapłacona za odkupione Wierzytelności Leasingowe (wynikające zarówno z Umów Leasingu operacyjnego, jak i finansowego) oraz za odkupione Wierzytelności z Umów Najmu nie będzie stanowiła kosztu uzyskania przychodów dla Spółki i jednocześnie otrzymane przez Spółkę spłaty z tytułu odkupionych Wierzytelności nie będą stanowiły przychodu dla Spółki - jest nieprawidłowe,
6. Czy cena należna Spółce od SPV za sprzedane Wierzytelności Pożyczkowe stanowić będzie przychód Spółki, przy czym, w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które wcześniej były już przedmiotem sekurytyzacji i zostały odkupione przez Spółkę od innego podmiotu przychód ten będzie zaliczany do przychodów z zysków kapitałowych, a w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które wcześniej nie były zbywane przez Spółkę, będzie to przychód inny niż z zysków kapitałowych - jest prawidłowe,
7. Czy kosztem uzyskania przychodów z tytułu sprzedaży Wierzytelności Pożyczkowych do SPV, rozliczanym jednorazowo w dniu zbycia Wierzytelności Pożyczkowych, będzie:
a) w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które wcześniej nie były zbywane przez Spółkę - kwota główna pożyczki niespłaconej na datę graniczną, z wyłączeniem ewentualnej straty poniesionej na sprzedaży tych Wierzytelności Pożyczkowych - jest prawidłowe, a
b) w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które były wcześniej przedmiotem sekurytyzacji i zostały odkupione przez Spółkę od innego podmiotu - cena zapłacona z tytułu odkupu Wierzytelności Pożyczkowych, pomniejszona o część tej ceny zaliczoną przez Spółkę do kosztów uzyskania przychodów przed sprzedażą tych Wierzytelności Pożyczkowych do SPV, z wyłączeniem ewentualnej straty poniesionej na sprzedaży Wierzytelności Pożyczkowych - jest nieprawidłowe,
8. Czy płatności przekazywane przez Spółkę do SPV w wykonaniu usługi administrowania Wierzytelnościami, które to płatności Spółka będzie otrzymywać od Dłużników z tytułu spłaty Wierzytelności, nie mieszczą się w katalogu przychodów wymienionych w art. 21 ust. 1 i art. 22 ust. 1 Ustawy CIT i czy Spółka nie będzie zobowiązana do poboru podatku u źródła od tych płatności - jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
10 listopada 2023 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia:
1. Czy cena należna Spółce od SPV za sprzedane Wierzytelności wynikające z Umów Leasingu (zarówno operacyjnego, jak i finansowego) oraz Umów Najmu nie będzie stanowiła przychodu po stronie Spółki, natomiast, po sprzedaży powyższych Wierzytelności, Spółka będzie miała obowiązek rozpoznawać przychody w wysokości całości rat leasingowych wynikających z Umów Leasingu operacyjnego oraz całości czynszów wynikających z Umów Najmu, oraz przychody w wysokości jedynie części odsetkowej rat leasingowych wynikających z Umów Leasingu finansowego w dniu wymagalności tych rat leasingowych i czynszów,
2. Czy dyskonto zastosowane przy sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV będzie stanowiło pośredni koszt uzyskania przychodów dla Spółki potrącalny jednorazowo w momencie jego poniesienia, którym będzie dzień sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV,
3. Czy za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w postaci dyskonta zastosowanego przy kalkulacji ceny sprzedaży Wierzytelności do SPV należy uznać dzień sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV,
4. Czy ewentualna zmiana, po sprzedaży Wierzytelności do SPV, wysokości zmiennej stopy procentowej stosowanej przy kalkulacji części odsetkowej rat i czynszów wchodzących w skład Wierzytelności, skutkująca zmianą wysokości rat i czynszów fakturowanych przez Spółkę na Dłużników, jak również zapłata przez SPV odroczonego wynagrodzenia za Wierzytelności, będą skutkować obowiązkiem lub uprawnieniem Spółki dokonania korekty (poprzez podwyższenie lub obniżenie) kosztu uzyskania przychodów rozpoznawanego przez Spółkę w postaci dyskonta zastosowanego przy sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV,
5. Czy, w przypadku odkupu Wierzytelności Leasingowych i Wierzytelności z Umów Najmu przez Spółkę od SPV, cena zapłacona za odkupione Wierzytelności Leasingowe (wynikające zarówno z Umów Leasingu operacyjnego, jak i finansowego) oraz za odkupione Wierzytelności z Umów Najmu nie będzie stanowiła kosztu uzyskania przychodów dla Spółki i jednocześnie otrzymane przez Spółkę spłaty z tytułu odkupionych Wierzytelności nie będą stanowiły przychodu dla Spółki,
6. Czy cena należna Spółce od SPV za sprzedane Wierzytelności Pożyczkowe stanowić będzie przychód Spółki, przy czym, w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które wcześniej były już przedmiotem sekurytyzacji i zostały odkupione przez Spółkę od innego podmiotu przychód ten będzie zaliczany do przychodów z zysków kapitałowych, a w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które wcześniej nie były zbywane przez Spółkę, będzie to przychód inny niż z zysków kapitałowych,
7. Czy kosztem uzyskania przychodów z tytułu sprzedaży Wierzytelności Pożyczkowych do SPV, rozliczanym jednorazowo w dniu zbycia Wierzytelności Pożyczkowych, będzie:
a) w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które wcześniej nie były zbywane przez Spółkę - kwota główna pożyczki niespłaconej na datę graniczną, z wyłączeniem ewentualnej straty poniesionej na sprzedaży tych Wierzytelności Pożyczkowych, a
b) w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które były wcześniej przedmiotem sekurytyzacji i zostały odkupione przez Spółkę od innego podmiotu - cena zapłacona z tytułu odkupu Wierzytelności Pożyczkowych, pomniejszona o część tej ceny zaliczoną przez Spółkę do kosztów uzyskania przychodów przed sprzedażą tych Wierzytelności Pożyczkowych do SPV, z wyłączeniem ewentualnej straty poniesionej na sprzedaży Wierzytelności Pożyczkowych,
8. Czy płatności przekazywane przez Spółkę do SPV w wykonaniu usługi administrowania Wierzytelnościami, które to płatności Spółka będzie otrzymywać od Dłużników z tytułu spłaty Wierzytelności, nie mieszczą się w katalogu przychodów wymienionych w art. 21 ust. 1 i art. 22 ust. 1 Ustawy CIT i czy Spółka nie będzie zobowiązana do poboru podatku u źródła od tych płatności.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „Spółka”) jest podmiotem prowadzącym działalność, w szczególności, w zakresie zawierania umów leasingowych oraz umów najmu długoterminowego. W zakresie swojej działalności Spółka udziela także swoim klientom finansowania w formie pożyczek. Celem uzyskania finansowania potrzebnego do prowadzonej działalności, Spółka zamierza przeprowadzić transakcję sekurytyzacyjną (dalej: „Sekurytyzacja”) w odniesieniu do następujących wierzytelności:
(a) wierzytelności wynikających z umów leasingu (dalej: „Umowy Leasingu”) zawartych przez Spółkę (jako finansującego, leasingodawcę) z Polskimi korzystającymi (dalej: „Leasingobiorcy”), stanowiących roszczenia w stosunku do Leasingobiorców przede wszystkim o zapłatę rat leasingowych oraz ewentualnie innych należności ubocznych wynikających z zawartych Umów Leasingu, w tym wierzytelności o zapłatę wartości rezydualnej przedmiotów leasingu (tj. wynikającej ze sprzedaży przedmiotu leasingu po wygaśnięciu lub rozwiązaniu Umowy Leasingu - dalej: „Wierzytelności Leasingowe”); Wierzytelności Leasingowe mogą obejmować również wierzytelności, które były już przedmiotem podobnej transakcji sekurytyzacyjnej przeprowadzonej przez Spółkę w przeszłości, a następnie zostały odkupione przez Spółkę od luksemburskiej spółki specjalnego przeznaczenia w ramach tzw. opcji clean-up call (to jest odkupu sekurytyzowanych, niespłaconych jeszcze wierzytelności celem zakończenia transakcji) - takie wierzytelności mogą być przedmiotem obecnej transakcji Sekurytyzacji wraz z innymi Wierzytelnościami Leasingowymi wynikającymi z Umów Leasingu zawartych przez Spółkę, które wcześniej nie były przenoszone przez Spółkę na żaden inny podmiot;
(b) wierzytelności wynikających z umów najmu długoterminowego (dalej: „Umowy Najmu”) zawartych przez Spółkę (jako wynajmującego i finansującego) z najemcami (dalej: „Najemcy”), stanowiących roszczenia względem Najemców przede wszystkim o zapłatę czynszu najmu oraz ewentualnie innych należności ubocznych wynikających z zawartych Umów Najmu (dalej: „Wierzytelności z Umów Najmu”; Wierzytelności Leasingowe i Wierzytelności z Umów Najmu określane będą dalej łącznie jako: „Wierzytelności z Umów Najmu i Leasingu”);
(c) wierzytelności wynikających z umów pożyczek (dalej: „Umowy Pożyczek”) zawartych przez Spółkę (jako pożyczkodawcę) z polskimi pożyczkobiorcami (dalej: „Pożyczkobiorcy”), na podstawie których Spółka udzieliła Pożyczkobiorcom finansowania na zakup przedmiotów określonych w Umowach Pożyczek (dalej: „Wierzytelności Pożyczkowe”); Wierzytelności Pożyczkowe mogą obejmować również wierzytelności, które były już przedmiotem podobnej transakcji sekurytyzacyjnej przeprowadzonej przez Spółkę w przeszłości, a następnie zostały odkupione przez Spółkę od luksemburskiej spółki specjalnego przeznaczenia w ramach tzw. clean-up call (tj. odkup pozostałych, niespłaconych jeszcze wierzytelności celem zakończenia transakcji) - takie wierzytelności mogą być przedmiotem obecnej transakcji Sekurytyzacji wraz z innymi Wierzytelnościami Pożyczkowymi wynikającymi z pożyczek udzielonych przez Spółkę, które nigdy wcześniej nie zostały przeniesione przez Spółkę na żaden inny podmiot.
(dalej łącznie: „Wierzytelności”, zaś Leasingobiorcy, Najemcy i Pożyczkobiorcy będą łącznie określani jako „Dłużnicy”). Dłużnikami są zazwyczaj polscy klienci prowadzący działalność gospodarczą (przedsiębiorcy).
Wierzytelności Leasingowe mogą wynikać zarówno z umów leasingu operacyjnego, jak i finansowego w rozumieniu odpowiednio art. 17b i art. 17f ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przedmiotami Umów Leasingu, Umów Najmu oraz Umów Pożyczek zawartych z Dłużnikami (tj. przedmiotami wynajętymi, leasingowanymi lub finansowanymi) może być szeroka gama ruchomości, urządzeń, w tym maszyn, sprzętu informatycznego, telekomunikacyjnego, oprogramowania i środków transportu.
Zgodnie z Umowami Leasingu, Umowami Najmu oraz Umowami Pożyczek, z których wynikać będą Wierzytelności, część odsetkowa rat może być wyliczana według stałej lub zmiennej stopy procentowej. W skład Wierzytelności nie będzie wchodził podatek od towarów i usług (dalej: „VAT”) naliczany przez Spółkę na ratach leasingowych i innych należnościach z tytułu Umów Leasingu, Umów Najmu i Umów Pożyczek. Wierzytelności, które będą objęte Sekurytyzacją będą wierzytelnościami niewymagalnymi. Nie będą to wierzytelności stanowiące tzw. złe długi, a wręcz przeciwnie, na dzień stanowiący tzw. datę graniczną (cut-off date), tj. określoną przez strony datę poprzedzającą dzień sprzedaży Wierzytelności do SPV (o której mowa poniżej), nie będą istniały przesłanki do uznania tych Wierzytelności za zagrożone nieściągalnością.
Planowana Sekurytyzacja zostanie przeprowadzona poprzez odpłatny przelew Wierzytelności przez Spółkę do spółki z siedzibą w Luksemburgu (dalej: "SPV"). SPV jest spółką specjalnego przeznaczenia, utworzoną zgodnie z prawem Wielkiego Księstwa Luksemburga i będącą rezydentem podatkowym tego państwa. SPV nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani też stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. SPV nie jest także zarejestrowana dla celów podatku od towarów i usług w Polsce. SPV podlega, jako nieregulowany podmiot sekurytyzacyjny, luksemburskiemu prawu sekurytyzacyjnemu.
Przedmiotem działalności SPV jest wyłącznie nabywanie wierzytelności oraz pozyskiwanie finansowania (w szczególności w drodze pożyczek udzielanych SPV), a także wykonywanie wszelkich czynności z tym związanych. SPV nie jest powiązana kapitałowo ani osobowo ze Spółką. Spółka nie będzie miała wpływu na decyzje biznesowe podejmowane przez SPV w toku jej działalności, gdyż SPV będzie zarządzana przez podmiot zewnętrzny, niepowiązany ze Spółką, a sposób przeprowadzenia transakcji Sekurytyzacji i późniejszego funkcjonowania SPV będzie wynikał z umów zawartych przez SPV. SPV nie będzie zatrudniać pracowników w Polsce.
Planowana Sekurytyzacja będzie obejmować nie tylko zbycie Wierzytelności przez Spółkę na rzecz SPV, ale również inne kluczowe operacje niezbędne do jej przeprowadzenia. Planowana Sekurytyzacja będzie zatem składać się m.in. z następujących podstawowych elementów: (i) zawarcie umowy przeniesienia (sprzedaży) Wierzytelności pomiędzy Spółką a SPV, (ii) zapewnienie finansowania SPV poprzez pozyskanie przez SPV pożyczek (i potencjalnie emisję także dłużnych papierów wartościowych, np. obligacje), (iii) zawarcie umowy o administrowanie (obsługę) Wierzytelnościami, na podstawie której Spółka, działając jako sub-serviser (opisany poniżej), będzie administrować Wierzytelnościami na rzecz SPV, w tym w szczególności przyjmować i przekazywać SPV spłaty dokonywane przez Dłużników z tytułu Wierzytelności, (iv) zawarcie innych umów, które zapewnią możliwość dokonywania transakcji (np. umów o administrowanie rachunkami bankowymi SPV). Szczegółowy przebieg poszczególnych elementów Sekurytyzacji został wskazany poniżej:
- Przeniesienie Wierzytelności ze Spółki do SPV nastąpi w wykonaniu ramowej umowy sprzedaży wierzytelności, zawartej pomiędzy Spółką i SPV. Przelew Wierzytelności w ramach Sekurytyzacji będzie dokonywany w sposób rewolwingowy. Oznacza to, że, zgodnie z założeniami Sekurytyzacji, Spółka będzie sprzedawała periodycznie do SPV Wierzytelności w czasie trwania ustalonego przez strony okresu rewolwingowego, przy założeniu, że Wierzytelności ujęte w danej transzy będą spełniać wcześniej ustalone warunki kwalifikujące je do Sekurytyzacji (przede wszystkim, przedmiotowe Wierzytelności muszą być wierzytelnościami tzw. performującymi, czyli niestanowiącymi złych długów). Pierwsza transza Wierzytelności zostanie przelana, zgodnie z założeniami, w dniu zawarcia umowy sprzedaży Wierzytelności między Spółką i SPV, a kolejne transze będą przelewane w późniejszych okresach. Wierzytelności zostaną przeniesione wraz z roszczeniami ubocznymi (zarówno o charakterze pieniężnym jak i niepieniężnym). Wraz z Wierzytelnościami SPV nabędzie także prawo do zaspokojenia swoich roszczeń z zabezpieczeń ustanowionych celem zagwarantowania prawidłowego wykonania przez Dłużników ich zobowiązań dotyczących przenoszonych Wierzytelności.
- SPV zapłaci na rzecz Spółki cenę za nabyte Wierzytelności. Cena zakupu będzie odpowiadać aktualnej wartości Wierzytelności, określonej na tzw. datę graniczną (tj. datę ustaloną przez strony i poprzedzającą dzień sprzedaży Wierzytelności, na którą to datę określony zostanie pakiet Wierzytelności przenoszonych do SPV), pomniejszonej o dyskonto ustalone według mającej zastosowanie stawki dyskonta określonej w warunkach Sekurytyzacji. Przedmiotowe dyskonto, będące różnicą pomiędzy wartością Wierzytelności a ceną zapłaconą za Wierzytelności, stanowić będzie wynagrodzenie należne SPV za udział w Sekurytyzacji.
- Przedmiotowa transakcja dla celów rachunkowych będzie rozpoznana odmiennie od ujęcia prawnego i podatkowego, a mianowicie z perspektywy rachunkowej transakcja ta nie zostanie rozpoznana jako sprzedaż wierzytelności, lecz jako pożyczka udzielona Spółce przez SPV. W konsekwencji, otrzymane od SPV środki pieniężne zostaną ujęte jako zobowiązanie wobec SPV (podobnie jak pożyczka). W księgach Spółki pozostaną wykazane należności od Dłużników, a jednocześnie pojawi się gotówka oraz zobowiązanie wobec SPV w wysokości zdyskontowanej wartości otrzymanej z tytułu sprzedaży Wierzytelności, tzn. wartość pożyczki wykazanej przez Spółkę w jej księgach odpowiadać będzie wartości ceny sprzedaży zapłaconej przez SPV za Wierzytelności. Dodatkowo, Spółka będzie ujmowała w księgach rachunkowych „na bieżąco” zgodnie z zasadą memoriału koszty odpowiadające kwotom ponoszonym przez SPV na obsługę bieżącej działalności (głównie z tytułu wynagrodzenia zewnętrznych podmiotów świadczących usługi na rzecz SPV takie jak obsługa administracyjna, księgowa, itp., oraz koszty opłat serwisowych ponoszonych przez SPV na rzecz X (Germany)GmbH oraz Spółki). Koszty SPV związane z jej bieżącą działalnością będą w całości ujmowane przez Spółkę w jej księgach rachunkowych, jako koszty pozyskanego finansowania. W konsekwencji odmiennej kwalifikacji Sekurytyzacji dla celów księgowych niż to wynika z ujęcia prawnego i podatkowego, kwota opisanego wyżej dyskonta nie zostanie ujęta jako koszt rachunkowy w księgach rachunkowych Spółki.
- Wierzytelności Pożyczkowe sprzedane do SPV nie będą obejmować odsetek naliczonych do dnia sprzedaży wierzytelności (tj. odsetek należnych Spółce przed dniem sprzedaży Wierzytelności). SPV będzie uprawniona do otrzymania odsetek od udzielonych pożyczek należnych od dnia nabycia Wierzytelności Pożyczkowych od Spółki. Wierzytelności Pożyczkowe przenoszone do SPV będą obejmować kwotę główną pożyczek począwszy od daty granicznej (cut-off date). W konsekwencji, kwoty główne spłaconych pożyczek otrzymane przez Spółkę począwszy od daty granicznej będą przekazywane do SPV.
- Celem nabycia Wierzytelności od Spółki, SPV uzyska pożyczki od zewnętrznych podmiotów finansujących, których zabezpieczeniem (źródłem spłaty) będą Wierzytelności nabyte od Spółki. SPV może również uzyskać wymagane finansowanie w drodze emisji papierów wartościowych lub innych instrumentów dłużnych. Możliwe jest również, że Spółka lub osoba trzecia udzieli SPV pożyczki, która będzie podporządkowana głównemu finansowaniu udzielonemu SPV przez innych inwestorów. SPV będzie płacić odsetki od uzyskanego finansowania.
- Jak wyżej wskazano, uzyskane przez SPV finansowanie zostanie wykorzystane do zapłaty ceny należnej Spółce za Wierzytelności. Płatność części ceny może zostać odroczona (zatrzymana jako rezerwa) i zapłacona przez SPV do Spółki po spłacie przez SPV jej innych zobowiązań. W konsekwencji, planowana Sekurytyzacja stanowić będzie efektywną metodę finansowania Spółki, w której Spółka uzyska potrzebne środki finansowe przed datą wymagalności rat leasingowych, czynszów najmu i rat udzielonych pożyczek składających się na Wierzytelności będące przedmiotem Sekurytyzacji.
- Planowana Sekurytyzacja będzie spełniać warunki do uznania jej za sekurytyzację prostą, przejrzystą i standardową (ang. simple, transparent and standardised securitisation - STS) w rozumieniu Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2402 z dnia 12 grudnia 2017 r. w sprawie ustanowienia ogólnych ram dla sekurytyzacji oraz utworzenia szczególnych ram dla prostych, przejrzystych i standardowych sekurytyzacji, a także zmieniającego dyrektywy 2009/65/WE, 2009/138/WE i 2011/61/UE oraz rozporządzenia (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 648/2012.
- Z uwagi na fakt, iż przepisy unijne dotyczące transakcji sekurytyzacyjnych wymagają, aby inicjator sekurytyzacji (tu, Spółka) zachował określony poziom ryzyka w odniesieniu do spłaty finansowania uzyskanego przez podmiot emisyjny (tu, SPV) na zakup Wierzytelności, planowana Sekurytyzacja również przewidywać będzie odpowiednią konstrukcję zapewniającą spełnienie powyższych wymogów. Nastąpi to poprzez udzielenie pożyczki przez Spółkę na rzecz SPV, która zostanie podporządkowana głównemu finansowaniu udzielonemu SPV przez zewnętrznego inwestora lub inwestorów. Pożyczka podporządkowana będzie znacznie niższa od całościowego finansowania uzyskanego przez SPV od zewnętrznego inwestora (lub inwestorów) celem sfinansowania nabycia Wierzytelności. SPV będzie płaciła odsetki na rzecz Spółki z tytułu zaciągniętej pożyczki. Nie jest również wykluczone, że strony wprowadzą inne formy zachowania przez Spółkę wymaganego poziomu ryzyka.
- Z uwagi na to, iż część odsetkowa rat leasingowych lub czynszowych może być naliczana według zmiennej stopy procentowej, w wyniku zmiany stopy procentowej po przeniesieniu Wierzytelności do SPV, kwoty fakturowane przez Spółkę na podstawie Umów Leasingu i Umów Najmu mogą różnić się od kwot Wierzytelności na dzień ich sprzedaży (tj. kwoty te mogą być wyższe lub niższe od kwot określonych w harmonogramie obowiązującym na dzień sprzedaży Wierzytelności, w zależności od zmiany stopy procentowej).
- W ramach planowanej Sekurytyzacji zawarta zostanie umowa dotycząca serwisowania Wierzytelności. Na podstawie tej umowy, po zbyciu Wierzytelności do SPV, X (Germany) GmbH - spółka powiązana ze Spółką - będzie pełniła funkcję tzw. master-serwisera (głównego serwisera) w zakresie administrowania przedmiotowymi Wierzytelnościami. X (Germany) GmbH nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Na X (Germany) GmbH będą spoczywały, w szczególności,całościowe obowiązki sprawozdawcze, zarządzanie portfelem, selekcja aktywów, itd. Spółka będzie pełnić rolę sub-serwisera w odniesieniu do Wierzytelności sprzedanych do SPV. Wynagrodzenie za usługi świadczone przez Spółkę będzie płacone przez X (Germany) GmbH. Wynagrodzenie na rzecz X (Germany) GmbH będzie płacone przez SPV. Z uwagi na powyższe, z formalnego punktu widzenia odbiorcą usług świadczonych przez Spółkę (jako sub-serwisera) będzie X (Germany) GmbH. Na podstawie umowy dotyczącej serwisowania Spółka będzie zobowiązana do świadczenia usługi administrowania Wierzytelnościami, w tym, w szczególności, monitorowania należności od Dłużników, przyjmowania od Dłużników płatności z tytułu Wierzytelności, wzywania do zapłaty w przypadku opóźnienia w zapłacie, wdrażania działań zmierzających do wyegzekwowania należności w przypadku opóźnień w płatnościach, ewidencjonowania Wierzytelności i płatności dokonanych przez Dłużników, itd. Ściąganie Wierzytelności, co do zasady, będzie się odbywało w ten sposób, że Spółka będzie uzyskiwała spłaty Wierzytelności od Dłużników. Następnie, Spółka będzie przekazywała spłacone przez Dłużników kwoty Wierzytelności na rachunek bankowy SPV.
- Podobnie jak w innych transakcjach sekurytyzacyjnych, w planowanej Sekurytyzacji powołany zostanie tzw. back-up servicer facilitator, którego rolą będzie wskazanie odpowiedniego serwisera zastępczego (back-up servicera), który zastąpi X (Germany) GmbH (master-servicera) oraz Spółkę (jako sub-servicer) w sytuacji, gdy aktualni serwiserzy nie będą w stanie wykonywać swoich funkcji, np. na skutek swojej upadłości lub powstrzymania się od wykonywania swoich zobowiązań wobec SPV z jakiegokolwiek innego powodu. Celem powołania takiego podmiotu zastępczego, którego zadaniem będzie świadczenie usług administrowania Wierzytelnościami, jest zabezpieczenie ciągłości ściągania Wierzytelności od Dłużników i przekazywania ich do SPV. Jest to kluczowy element z uwagi na fakt, że sekurytyzowane Wierzytelności będą stanowiły zabezpieczenie finansowania pozyskanego przez SPV na nabycie Wierzytelności. W związku z tym kwoty spłaconych Wierzytelności muszą zostać przeznaczone na zwrot finansowania zaciągniętego przez SPV w celu nabycia Należności.
- Przelew Wierzytelności do SPV nie będzie połączony z przeniesieniem na SPV własności wyleasingowanych/wynajętych przedmiotów objętych Umowami Leasingu oraz Umowami Najmu. W konsekwencji, pomimo przeniesienia Wierzytelności na SPV, to Spółka w dalszym ciągu pozostawać będzie stroną Umów Leasingu i Umów Najmu. Analogicznie, w odniesieniu Umów Pożyczek, to Spółka pozostanie pożyczkodawcą, pomimo że prawo do otrzymywania spłat kwoty głównej pożyczek oraz należnych odsetek zostanie przeniesione na SPV. Spółka wystawiać też będzie faktury na Leasingobiorców i Najemców na poszczególne raty leasingowe i płatności czynszu najmu, wchodzące w skład Wierzytelności przelanych na SPV. Dla ochrony SPV przed ewentualnym ryzykiem upadłości Spółki, w ramach opisanej transakcji sekurytyzacyjnej może być ustanowione odpowiednie zabezpieczenie na rzecz SPV przykładowo w formie warunkowego przewłaszczenia przedmiotów leasingu lub najmu na rzecz SPV lub zastawu rejestrowego. Zabezpieczenie takie nie będzie wpływać na zmianę stron Umowy Leasingu lub Umowy Najmu, w których finansującym (leasingodawcą) i wynajmującym w dalszym ciągu pozostanie Spółka.
- Biorąc pod uwagę skomplikowanie planowanej transakcji sekurytyzacyjnej oraz bardzo wiele elementów, które będą się na nią składały, oprócz Spółki (jako inicjatora sekurytyzacji i sub- serwisera), X (Germany) GmbH (jako master-serwisera) oraz SPV (jako podmiotu emisyjnego), w transakcję tę będą zaangażowane również inne podmioty, w szczególności podmioty aranżujące transakcję, jak również zewnętrzne podmioty doradcze i administrujące SPV (która będzie podmiotem niezależnym od Spółki).
- Transakcja Sekurytyzacji może przewidywać obowiązek lub prawo Spółki do odkupu Wierzytelności od SPV. Zobowiązanie Spółki do odkupienia Wierzytelności może mieć miejsce, w szczególności, w przypadku wystąpienia naruszenia ustalonych warunków Sekurytyzacji, np. w przypadku, gdy dana Wierzytelność nie spełnia wymogów niezbędnych do objęcia jej Sekurytyzacją (tzw. eligibility criteria).
- Możliwe jest również, że na dowolną datę graniczną (cut-off date), w której łączne zdyskontowane saldo Wierzytelności zostanie zmniejszone do 10% maksymalnej kwoty portfela, Spółka może mieć prawo do wykonania opcji kupna (clean-up call) w odniesieniu do Wierzytelności na warunkach uzgodnionych między stronami. W takim przypadku, Spółka odkupi od SPV pozostałą część Wierzytelności, która nie została spłacona do tego dnia, pod warunkiem, że cena uzyskana przez SPV z odkupu jest wystarczająca do zapłaty wszystkich kwot należnych z tytułu finansowania uzyskanego od inwestorów zewnętrznych na zakup Wierzytelności oraz wszystkich innych kwot należnych od SPV.
- W ramach transakcji możliwe jest dokonywanie rozliczeń między stronami w drodze potrącenia wzajemnych należności.
- Przepływy pieniężne z SPV zostaną ustalone w taki sposób, aby, co do zasady, wszelkie nadwyżki finansowe SPV były przekazywane do Spółki. Może to nastąpić poprzez zapłatę na rzecz Spółki odroczonego wynagrodzenia za Wierzytelności (stanowiącego część ceny zakupu), lub też zapłatę pod innym tytułem prawnym.
Jak wynika z powyższego szczegółowego opisu planowanej transakcji Sekurytyzacji, będzie to złożona operacja finansowa zawierająca wiele istotnych elementów, które są nieodzowne dla skutecznego jej przeprowadzenia. Nie będzie to transakcja obejmująca wyłącznie sprzedaż i przelew Wierzytelności do SPV.
Wręcz przeciwnie, równie istotnymi elementami w Sekurytyzacji będzie uzyskanie odpowiedniego finansowania przez SPV, zapewnienie skutecznej obsługi i administrowania sekurytyzowanymi Wierzytelnościami pozwalające na terminowe ściąganie ich kwot od Dłużników i w konsekwencji realizację zobowiązań finansowych SPV wobec podmiotów finansujących. Celem zamierzonej Sekurytyzacji nie będzie zbycie przez Spółkę Wierzytelności poprzez ich sprzedaż do SPV celem windykacji, lecz przeprowadzenie szczególnej transakcji finansowej pozwalającej na uzyskanie przez Spółkę środków finansowych przed wymagalnością Wierzytelności, w drodze finansowania zapewnionego przez SPV w oparciu o zabezpieczenie w postaci Wierzytelności. Właśnie z tych względów, sekurytyzowane Wierzytelności muszą być wierzytelnościami „zdrowymi”, nienoszącymi cech nieściągalności. Wierzytelności te muszą pozwolić SPV na emisję w oparciu o nie „zdrowych” papierów wartościowych w formie obligacji, które zostaną nabyte przez inwestorów.
Pytania
1. Czy cena należna Spółce od SPV za sprzedane Wierzytelności wynikające z Umów Leasingu (zarówno operacyjnego, jak i finansowego) oraz Umów Najmu nie będzie stanowiła przychodu po stronie Spółki, natomiast, po sprzedaży powyższych Wierzytelności, Spółka będzie miała obowiązek rozpoznawać przychody w wysokości całości rat leasingowych wynikających z Umów Leasingu operacyjnego oraz całości czynszów wynikających z Umów Najmu, oraz przychody w wysokości jedynie części odsetkowej rat leasingowych wynikających z Umów Leasingu finansowego w dniu wymagalności tych rat leasingowych i czynszów?
2. Czy dyskonto zastosowane przy sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV będzie stanowiło pośredni koszt uzyskania przychodów dla Spółki potrącalny jednorazowo w momencie jego poniesienia, którym będzie dzień sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV?
3. Czy za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w postaci dyskonta zastosowanego przy kalkulacji ceny sprzedaży Wierzytelności do SPV należy uznać dzień sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV?
4. Czy ewentualna zmiana, po sprzedaży Wierzytelności do SPV, wysokości zmiennej stopy procentowej stosowanej przy kalkulacji części odsetkowej rat i czynszów wchodzących w skład Wierzytelności, skutkująca zmianą wysokości rat i czynszów fakturowanych przez Spółkę na Dłużników, jak również zapłata przez SPV odroczonego wynagrodzenia za Wierzytelności, będą skutkować obowiązkiem lub uprawnieniem Spółki dokonania korekty (poprzez podwyższenie lub obniżenie) kosztu uzyskania przychodów rozpoznawanego przez Spółkę w postaci dyskonta zastosowanego przy sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV?
5. Czy, w przypadku odkupu Wierzytelności Leasingowych i Wierzytelności z Umów Najmu przez Spółkę od SPV, cena zapłacona za odkupione Wierzytelności Leasingowe (wynikające zarówno z Umów Leasingu operacyjnego, jak i finansowego) oraz za odkupione Wierzytelności z Umów Najmu nie będzie stanowiła kosztu uzyskania przychodów dla Spółki i jednocześnie otrzymane przez Spółkę spłaty z tytułu odkupionych Wierzytelności nie będą stanowiły przychodu dla Spółki?
6. Czy cena należna Spółce od SPV za sprzedane Wierzytelności Pożyczkowe stanowić będzie przychód Spółki, przy czym, w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które wcześniej były już przedmiotem sekurytyzacji i zostały odkupione przez Spółkę od innego podmiotu przychód ten będzie zaliczany do przychodów z zysków kapitałowych, a w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które wcześniej nie były zbywane przez Spółkę, będzie to przychód inny niż z zysków kapitałowych?
7. Czy kosztem uzyskania przychodów z tytułu sprzedaży Wierzytelności Pożyczkowych do SPV, rozliczanym jednorazowo w dniu zbycia Wierzytelności Pożyczkowych, będzie:
a) w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które wcześniej nie były zbywane przez Spółkę - kwota główna pożyczki niespłaconej na datę graniczną, z wyłączeniem ewentualnej straty poniesionej na sprzedaży tych Wierzytelności Pożyczkowych, a
b) w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które były wcześniej przedmiotem sekurytyzacji i zostały odkupione przez Spółkę od innego podmiotu - cena zapłacona z tytułu odkupu Wierzytelności Pożyczkowych, pomniejszona o część tej ceny zaliczoną przez Spółkę do kosztów uzyskania przychodów przed sprzedażą tych Wierzytelności Pożyczkowych do SPV, z wyłączeniem ewentualnej straty poniesionej na sprzedaży Wierzytelności Pożyczkowych?
8. Czy płatności przekazywane przez Spółkę do SPV w wykonaniu usługi administrowania Wierzytelnościami, które to płatności Spółka będzie otrzymywać od Dłużników z tytułu spłaty Wierzytelności, nie mieszczą się w katalogu przychodów wymienionych w art. 21 ust. 1 i art. 22 ust. 1 Ustawy CIT i czy Spółka nie będzie zobowiązana do poboru podatku u źródła od tych płatności?
Państwa stanowisko w sprawie
W zakresie pytania 1
Zdaniem Spółki, cena należna Spółce od SPV za sprzedane Wierzytelności wynikające z Umów Leasingu (zarówno operacyjnego, jak i finansowego) oraz Umów Najmu, nie będzie stanowiła przychodu po stronie Spółki.
Po sprzedaży powyższych Wierzytelności, Spółka będzie miała obowiązek rozpoznawać przychody w wysokości całości rat leasingowych wynikających z Umów Leasingu operacyjnego oraz całości czynszów wynikających z Umów Najmu, oraz przychody w wysokości jedynie części odsetkowej rat leasingowych wynikających z Umów Leasingu finansowego w dniu wymagalności tych rat leasingowych i czynszów.
Art. 17k ust. 1 Ustawy o CIT stanowi:
„1. Jeżeli finansujący przeniósł na rzecz osoby trzeciej wierzytelności z tytułu opłat, o których mowa w art. 17b ust. 1, a nie została przeniesiona na osobę trzecią własność przedmiotu umowy leasingu:
1) do przychodów finansującego nie zalicza się kwot wypłaconych przez osobę trzecią z tytułu przeniesienia wierzytelności;
2) kosztem uzyskania przychodów finansującego jest zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie.
2.W przypadku, o którym mowa w ust. 1, opłaty ponoszone przez korzystającego na rzecz osoby trzeciej stanowią przychód finansującego w dniu wymagalności zapłaty.”
Z kolei art. 12 ust. 4b Ustawy o CIT stanowi:
„W przypadku umowy najmu lub dzierżawy rzeczy albo praw majątkowych oraz umów o podobnym charakterze, jeżeli wynajmujący lub wydzierżawiający przeniósł na rzecz osoby trzeciej wierzytelności z tytułu opłat wynikających z takich umów, a umowy te między stronami nie wygasają, do przychodów wynajmującego lub wydzierżawiającego nie zalicza się kwot wypłaconych przez osobę trzecią z tytułu przeniesienia wierzytelności. Opłaty ponoszone przez najemcę lub dzierżawcę na rzecz osoby trzeciej stanowią przychód wynajmującego lub wydzierżawiającego w dniu wymagalności zapłaty.”
Zgodnie z powyższymi przepisami, w przypadku, gdy przeniesienie wierzytelności na rzecz osoby trzeciej nie jest połączone z przeniesieniem własności przedmiotu leasingu lub przedmiotu najmu, a umowy te nie wygasają, wówczas zbycie wierzytelności leasingowej lub wierzytelności z tytułu najmu jest neutralne dla finansującego i wynajmującego z perspektywy przychodu podatkowego. W konsekwencji, z uwagi na fakt, iż celem planowanej Sekurytyzacji Wierzytelności Spółki wynikających z Umów Leasingu i Umów Najmu jest zbycie na rzecz SPV jedynie Wierzytelności bez przenoszenia własności przedmiotów Umów Leasingu i Umów Najmu, z których Wierzytelności te wynikają, powyższe przepisy będą miały zastosowanie również do planowanej transakcji. W konsekwencji, wynagrodzenie zapłacone przez SPV do Spółki za nabyte Wierzytelności z Umów Najmu i Leasingu nie będzie stanowiło przychodu po stronie Spółki stosownie do art. 17k ust. 1 pkt 1) oraz art. 12 ust. 4b Ustawy CIT.
Natomiast jak wynika z art. 17k ust. 2 i art. 12 ust. 4b zd. drugie, Spółka będzie zobowiązana do wykazywania przychodów w odniesieniu do opłat ponoszonych przez Leasingobiorców i Najemców dotyczących Wierzytelności z Umów Najmu i Umów Leasingu w dniu wymagalności ich zapłaty.
W opinii Spółki, w odniesieniu do Umów Leasingu, powyższy sposób rozliczenia transakcji sprzedaży Wierzytelności Leasingowych będzie miał zastosowanie zarówno w odniesieniu do Wierzytelności wynikających z Umów Leasingu operacyjnego, jak i Umów Leasingu finansowego. Zgodnie z cytowanym powyżej art. 17k ust. 1 Ustawy CIT, odnosi się on do przeniesienia wierzytelności z tytułu opłat, o których mowa w art. 17b ust. 1. Literalna interpretacja tego zapisu prowadzi do wniosku, iż odniesienie to dotyczy opłat ustalonych w umowie leasingu, ponoszonych przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Odniesienie to nie wskazuje natomiast, czy chodzi w tym przypadku o przedmiotowe opłaty wynikające z umowy leasingu operacyjnego, czy też finansowego. W konsekwencji, przepis art. 17k Ustawy o CIT ma zastosowanie do przeniesienia wierzytelności wynikających z obu rodzajów umów, czyli zarówno operacyjnego, jak i finansowego. Zakładając racjonalność ustawodawcy, należy stwierdzić, iż gdyby jego zamiarem było zawężenie zastosowania art. 17k jedynie do wierzytelności z tytułu umów leasingu operacyjnego, wówczas przedmiotowy przepis nie odnosiłby się do „opłat, o których mowa w art. 17b ust. 1”, lecz do opłat z tytułu umów leasingu uregulowanych w art. 17b w sposób analogiczny, jak ma to miejsce w przypadku art. 17d ust. 1 czy też 17e ust. 1, które to przepisy odnoszą się do „umowy leasingu, o której mowa w art. 17b ust. 1”. Ponieważ brzmienie art. 17k nie odnosi się do umowy leasingu normowanej w art. 17b, lecz do opłat, o których mowa w tym przepisie, należy stwierdzić, iż chodzi o opłaty wynikające zarówno z umów leasingu operacyjnego, jak i finansowego.
Potwierdzeniem powyższego stanowiska Wnioskodawcy jest, między innymi, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 czerwca 2009 r. (sygn. akt II FSK 247/08), w którego uzasadnieniu stwierdzono:
„Z gramatycznej wykładni tego przepisu wynika, że jego hipoteza odsyła do opłat określonych w art. 17b ust. 1 in principio u.p.d.o.p., a więc do opłat ustalonych w umowie leasingu, ponoszonych przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (por. także A. Wleklińska, Cesja wierzytelności z tytułu opłat w leasingu finansowym, Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych, 2007, nr 10, str. 11). Ustawodawca w art. 17k nie wskazuje, czy opłaty te związane są z umową leasingu spełniającą warunki określone w art. 17b ust. 1 u.p.d.o.p. (leasing operacyjny), czy z umową leasingu spełniającą warunki określone w art. 17f ust. 1 u.p.d.o.p. (leasing finansowy). /.../
Reasumując tę część rozważań należy przyjąć, że hipoteza normy zawartej w art., 17k ust. 1 u.p.d.o.p. „z tytułu opłat, o których mowa w art. 17b ust. 1” odnosi się do opłat ponoszonych przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ustalonych zarówno w umowie leasingu operacyjnego jak i leasingu finansowego.
W związku z powyższym, w przypadku cesji wierzytelności wynikających z leasingu finansowego, tak samo jak w przypadku leasingu operacyjnego do przychodów finansującego nie zalicza się kwot wypłaconych przez osobę trzecią z tytułu przeniesienia wierzytelności, zaś kosztem uzyskania przychodów finansującego jest zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie. Zgodnie z art. 17k ust. 2 u.p.d.o.p. opłaty ponoszone przez korzystającego na rzecz osoby trzeciej stanowią przychód finansującego w dniu wymagalności zapłaty.”
Stanowisko analogiczne do powyższego wyraził również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 22 grudnia 2009 r. (sygn. akt III SA/Wa 1138/09).
W opinii Spółki, art. 17k ust. 1 pkt 1 Ustawy o CIT ma zastosowanie także do wierzytelności o zapłatę ceny wykupu przedmiotu leasingu po zakończeniu okresu umowy leasingu, tj. wierzytelność o zapłatę wartości rezydualnej, wchodzącej w skład Wierzytelności Leasingowych. Art. 17k ust. 1 Ustawy o CIT dotyczy sytuacji, w której finansujący przeniósł na osobę trzecią wierzytelności z tytułu opłat, o których mowa w art. 17b ust. 1 Ustawy o CIT. Art. 17b ust. 1 tej ustawy określa natomiast sposób kwalifikacji podatkowej opłat ponoszonych przez korzystającego w podstawowym okresie umowy leasingu. Zgodnie z art. 17j ust. 1 Ustawy o CIT, cena nabycia przedmiotu umowy leasingu zawiera się w sumie opłat, o których mowa w art. 17b ust. 1 Ustawy o CIT, jeżeli umowa przewiduje wykup przedmiotu leasingu. W ocenie Spółki z powyższych przepisów jednoznacznie wynika, że art. 17k Ustawy o CIT ma zastosowanie zarówno do wierzytelności odnoszącej się do opłat za korzystanie z przedmiotu leasingu, jak i do wierzytelności o zapłatę ceny za przeniesienie własności przedmiotu leasingu po zakończeniu obowiązywania umowy.
Mając na uwadze powyższe, Spółka stoi na stanowisku, iż wynagrodzenie należne Spółce od SPV za zbyte Wierzytelności wynikające zarówno z Umów Leasingu operacyjnego, jak i finansowego (w tym również o zapłatę wartości rezydualnej) oraz Umów Najmu nie będzie stanowiło przychodu po stronie Spółki. Spółka będzie natomiast zobowiązana do wykazywania przychodów w odniesieniu do opłat ponoszonych przez Leasingobiorców i Najemców dotyczących Wierzytelności wynikających z obu rodzajów umów leasingu i Umów Najmu w dniu wymagalności ich zapłaty. W konsekwencji, w przypadku należnych od Leasingobiorców i Najemców opłat z tytułu Umów Leasingu operacyjnego i Umów Najmu, przychodem po stronie Spółki w momencie jej wymagalności będzie pełna wartość tych opłat należna od Leasingobiorców i Najemców (zgodnie z art. 17b ust. 1 i art. 12 ust. 3 Ustawy o CIT). Natomiast w przypadku opłat należnych z tytułu Umów Leasingu finansowego, przychodem dla Spółki w momencie jej wymagalności będzie jedynie część odsetkowa opłat leasingowych, natomiast nie będzie przychodem ta część opłaty leasingowej, która stanowić będzie spłatę wartości początkowej leasingowanego przedmiotu (art. 17f ust. 1 Ustawy o CIT).
Powyższe stanowisko spółki jest zgodne z poglądami prezentowanymi przez organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych, np.:
(a) interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej z 13 stycznia 2015 r. (Znak: IPPB3/423-1104/14-2/GJ),
(b) interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 28 kwietnia 2017 r. (Znak: 2461-IBPB-1-3.4510.71.2017.1.SK),
(c) interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 15 listopada 2017 r. (Znak: 0111- KDIB1-3.4010.310.2017.1.MST),
(d) interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 października 2018 r. (Znak: 0111- KDIB1-3.4010.388.2018.1.AN),
(e) interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 8 listopada 2018 r. (Znak: 0111-KDIB1-2.4010.377.2018.1.AW),
(f) interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 lutego 2020 r. (Znak: 0111-KDIB2-1.4010.591.2019.1.BKD),
(g) interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 czerwca 2021 r. (Znak: 0111- KDIB1-3.4010.143.2021.2.JKU),
(h) interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 10 marca 2022 r. (Znak: 0111-KDIB2-1.4010.580.2021.1.AR).
Warto również wspomnieć, iż analogiczna interpretacja została wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w dniu 18 listopada 2020 r. (Znak: 0111-KDIB1-1.4010.369.2020.3.BK) w odniesieniu do wcześniejszej transakcji sekurytyzacyjnej realizowanej przez Spółkę.
W zakresie pytania 2
Zdaniem Spółki, dyskonto zastosowane przy sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV będzie stanowiło pośredni koszt uzyskania przychodów dla Spółki potrącalny jednorazowo w momencie jego poniesienia, którym będzie dzień sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV.
Zgodnie z art. 17k ust. 1 pkt 2) Ustawy CIT, w przypadku przeniesienia na rzecz osoby trzeciej wierzytelności leasingowych, kosztem uzyskania przychodów finansującego jest zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie. Z kolei zgodnie z art. 15 ust. 7 Ustawy CIT, w przypadku umowy najmu lub dzierżawy rzeczy albo praw majątkowych oraz umów o podobnym charakterze, jeżeli wynajmujący lub wydzierżawiający przeniósł na rzecz osoby trzeciej wierzytelności z tytułu opłat wynikających z takich umów, a umowy te między stronami nie wygasają, do kosztów uzyskania przychodów wynajmującego lub wydzierżawiającego zalicza się zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie.
Jak wskazano w opisie planowanej transakcji Sekurytyzacji, cena sprzedaży Wierzytelności będzie odpowiadać aktualnej wartości Wierzytelności, określonej na tzw. datę graniczną (tj. datę ustaloną przez strony i poprzedzającą dzień sprzedaży Wierzytelności, na którą to datę określony zostanie pakiet Wierzytelności przenoszonych do SPV), pomniejszonej o dyskonto ustalone według mającej zastosowanie stawki dyskonta określonej w warunkach Sekurytyzacji. Przedmiotowe dyskonto, będące różnicą pomiędzy wartością Wierzytelności a ceną zapłaconą za Wierzytelności, stanowić będzie wynagrodzenie należne SPV za udział w Sekurytyzacji.
Zdaniem Spółki, dyskonto ustalone w transakcji w sposób wyżej opisany będzie stanowić koszt uzyskania przychodów po stronie Spółki. Koszt ten wystąpi w odniesieniu do sprzedaży wszystkich Wierzytelności. W odniesieniu do Wierzytelności Leasingowych, powyższy wniosek dotyczy zarówno Wierzytelności z Umów Leasingu operacyjnego, jak i finansowego, co wynika z literalnej wykładni art. 17k ust. 1 pkt 2 Ustawy CIT. Zostało to również jednoznacznie potwierdzone w wyżej powołanym wyroku NSA z 24 czerwca 2009 r. (sygn. akt II FSK 247/08), w którym stwierdzono, między innymi, iż:
„W związku z powyższym, w przypadku cesji wierzytelności wynikających z leasingu finansowego, tak samo jak w przypadku leasingu operacyjnego do przychodów finansującego nie zalicza się kwot wypłaconych przez osobę trzecią z tytułu przeniesienia wierzytelności, zaś kosztem uzyskania przychodów finansującego jest zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie.”
Spółka stoi na stanowisku, iż przedmiotowe dyskonto będzie mogło zostać zaliczone przez Spółkę do kosztów uzyskania przychodów jednorazowo w dniu jego poniesienia. Koszty te powinny bowiem zostać uznane za koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami, nie da się ich bowiem przypisać do określonych przychodów osiąganych przez Spółkę.
Stosownie do art. 15 ust. 4d Ustawy CIT, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.
Mając na uwadze powołane regulacje Spółka stoi na stanowisku, iż dyskonto zastosowane przy sprzedaży Wierzytelności do SPV powinno zostać zakwalifikowane do kategorii kosztów uzyskania przychodów innych niż bezpośrednio związane z przychodami. Z uwagi na fakt, iż są to koszty faktycznie warunkujące sprzedaż każdej z transz Wierzytelności w ramach Sekurytyzacji, stanowić one będą wydatki jednorazowe niedotyczące okresu przekraczającego rok podatkowy. W konsekwencji, koszty te będą potrącalne w momencie ich poniesienia.
Powyższa konkluzja znajduje potwierdzenie w wyżej powołanym wyroku NSA z 24 czerwca 2009 r. (sygn. akt II FSK 247/08), w którym stwierdzono w odniesieniu do art. 17 ust. 1 pkt 2) Ustawy o CIT, iż:
„Przepis ten stanowi, że kosztem uzyskania przychodów finansującego jest zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie. Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. momentem decydującym o możliwości zaliczenia powyższych wydatków do kosztów uzyskania przychodów jest moment poniesienia wydatku. Na datę uznania kosztów z tytułu dyskonta lub wynagrodzenia za koszty uzyskania przychodów nie ma wpływu harmonogram spłaty przez korzystającego poszczególnych opłat leasingowych (por. M. Snopczyński, Zmiany w opodatkowaniu leasingu w podatku dochodowym i w podatku od towarów i usług, Monitor podatkowy, 2001, nr 11, str. 11).”
Powyższe stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie także w interpretacjach podatkowych. Tytułem przykładu powołać można:
(a) interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 15 listopada 2017 r. (Znak: 0111-KDIB1-3.4010.358.2017.1.MST
(b) interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 8 listopada 2018 r. (Znak: 0111-KDIB1-2.4010.457.2018.1.AW),
(c) interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 listopada 2018 r. (Znak: 0111-KDIB1-3.4010.514.2018.2.AN),
(d) interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 lutego 2020 r. (Znak: 0111-KDIB2-1.4010.651.2019.1.BKD),
(e) interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 czerwca 2021 r. (Znak: 0111- KDIB1-3.4010.143.2021.2.JKU),
(f) interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 10 marca 2022 r. (Znak: 0111-KDIB2-1.4010.580.2021.1.AR).
Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 18 listopada 2020 r. (Znak: 0111-KDIB1-1.4010.453.2020.1.BK), która została wydana dla analogicznej transakcji sekurytyzacyjnej realizowanej przez Spółkę w przeszłości.
W zakresie pytania 3
Zdaniem Spółki, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w postaci dyskonta zastosowanego przy kalkulacji ceny sprzedaży Wierzytelności do SPV należy uznać dzień sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV.
Zgodnie z art. 15 ust. 4e Ustawy CIT:
„Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.”
Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego zawartym w niniejszym wniosku, w odróżnieniu od prawnego i podatkowego ujęcia planowanej transakcji, zgodnie z którym będzie ona stanowiła sprzedaż Wierzytelności do SPV, skutkującą wystąpieniem dyskonta (tj. różnicy między wartością Wierzytelności a ceną sprzedaży), ujęcie tej transakcji dla celów rachunkowych będzie całkowicie odmienne. Z perspektywy rachunkowej transakcja ta nie zostanie rozpoznana jako sprzedaż wierzytelności, lecz jako pożyczka udzielona Spółce przez SPV. W następstwie powyższego, otrzymane od SPV środki zostaną ujęte jako zobowiązanie wobec SPV (odpowiadające pożyczce). W księgach Spółki pozostaną wykazane należności od Dłużników, a jednocześnie pojawi się gotówka oraz zobowiązanie wobec SPV w wysokości zdyskontowanej wartości otrzymanej z tytułu sprzedaży Wierzytelności, tzn. wartość pożyczki wykazanej przez Spółkę w jej księgach odpowiadać będzie wartości ceny sprzedaży zapłaconej przez SPV za Wierzytelności. Dodatkowo, Spółka będzie ujmowała w księgach rachunkowych „na bieżąco” zgodnie z zasadą memoriału koszty odpowiadające kwotom ponoszonym przez SPV na obsługę bieżącej działalności (głównie z tytułu wynagrodzenia zewnętrznych podmiotów świadczących usługi na rzecz SPV takie jak obsługa administracyjna, księgowa, itp., oraz koszty opłat serwisowych ponoszonych przez SPV na rzecz X (Germany) GmbH oraz Spółki). Koszty SPV związane z jej bieżącą działalnością będą w całości ujmowane przez Spółkę w jej księgach rachunkowych jako koszty pozyskanego finansowania. W konsekwencji odmiennej kwalifikacji Sekurytyzacji dla celów księgowych niż to wynika z ujęcia prawnego i podatkowego, kwota dyskonta nie zostanie ujęta jako koszt rachunkowy w księgach rachunkowych Spółki.
Należy wskazać, że art. 17k ust. 1 pkt 2) Ustawy CIT wskazuje jednoznacznie, iż kosztem uzyskania przychodu finansującego jest zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie, wobec braku możliwości rozpoznania tego kosztu podatkowego w dacie uznania go za taki dla celów rachunkowych lub, ogólniej, ujęcia dyskonta w księgach rachunkowych, w ocenie Spółki, jedyną możliwością jest zaliczenie przedmiotowego dyskonta do kosztów uzyskania przychodów w momencie sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV.
W przepisach Ustawy CIT brak jest bezpośredniej regulacji w zakresie sytuacji analogicznej do tej, jaka zaistnieje w przypadku rozliczenia przez Spółkę przedmiotowej transakcji, tzn. Ustawa CIT jednoznacznie potwierdza, iż dany wydatek jest kosztem podatkowym, lecz nakazuje jego rozliczenie w dacie ujęcia kosztu w księgach rachunkowych, co nigdy nie nastąpi (ze względu na różnice w ujęciu podatkowym i rachunkowym). Dlatego też, w przypadku omawianego dyskonta, sytuacja ta powinna zostać rozwiązana w ten sposób, iż za dzień poniesienia przez Spółkę kosztu w postaci dyskonta, rozumie się dzień sprzedaży każdej z transz Wierzytelności do SPV.
Ze względu na powyższe okoliczności, w żadnym wypadku nie byłoby uzasadnione stanowisko, iż koszt podatkowy w postaci dyskonta może zostać rozpoznany w momencie rozpoznania tego kosztu, jako kosztu rachunkowego. Stanowisko takie prowadziłoby bowiem do konkluzji, że omawiane dyskonto nigdy nie będzie stanowiło kosztu podatkowego ze względu na wyżej wskazaną okoliczność, iż dyskonto to nie będzie rozpoznane jako koszt rachunkowy.
Podkreślenia wymaga, iż zgodnie z zasadą autonomii prawa podatkowego, jest ono niezależne od innych działów prawa, w tym również od prawa bilansowego. Dlatego też, prawo bilansowe nie może decydować o tym, co jest kosztem podatkowym, a do takiej sytuacji doszłoby w przypadku, gdyby dyskonto mogło być rozpoznane przez Spółkę jedynie w przypadku uznania go za koszt rachunkowy, co nie jest możliwe.
Należy podkreślić, iż ze względu na odrębność prawa podatkowego i prawa bilansowego, określone operacje często są ujmowane inaczej dla celów podatkowych i rachunkowych. Tytułem przykładu podać można różnice w ujmowaniu umów leasingu, różnice w ujmowaniu i amortyzacji środków trwałych, czy też w odliczaniu kosztów odsetkowych. Dlatego też, fakt, iż planowana Sekurytyzacja zostanie odmiennie ujęta dla celów podatkowych oraz rachunkowych nie jest niczym nadzwyczajnym. Różnica taka nie może jednak wpływać efektywnie na możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych zastosowanego w transakcji dyskonta, gdyż uznanie dyskonta za koszt podatkowy w sposób jednoznaczny zostało potwierdzone w art. 17k ust. 1 pkt 2) Ustawy o CIT.
Na niezależność prawa podatkowego i bilansowego wielokrotnie zwracały uwagę także sądy administracyjne. Przykładowo, w wyroku z 24 sierpnia 2016 r. (sygn. akt I SA/Łd 550/16) WSA w Łodzi stwierdził:
„Podkreślić należy fakt, że prawo podatkowe i prawo bilansowe są względem siebie autonomiczne, dlatego też zapisy dokonywane w księgach rachunkowych, których zadaniem jest rejestrowanie zdarzeń gospodarczych i odpowiadających im operacji gospodarczych, nie mogą modyfikować unormowań zawartych w materialnym prawie podatkowym. Prawo rachunkowe określa przede wszystkim o prawidłowym sposobie prowadzenia ksiąg, nie rozstrzyga natomiast o prawnej kwalifikacji określonych wydatków jako kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów podatkowych. Wyraźne rozdzielenie prawa bilansowego od prawa podatkowego widoczne jest w orzecznictwie sądowym (wyrok NSA z dnia 17 czerwca 1991 r., sygn. akt III SA 245/91).”
W wyroku z 26 listopada 2014 r. (sygn. akt II FSK 2596/12) Naczelny Sąd Administracyjny wskazał natomiast:
„W art. 15 ust. 4e PDOPrU nie ma odesłania do zasad ustalania dnia poniesienia kosztu w rozumieniu rachunkowości, ale do momentu wykonania ściśle określonej czynności związanej z prowadzeniem ksiąg rachunkowych. Zgodnie z art. 20 ust. 1 u.r. do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego należy wprowadzić w postaci zapisu, każde zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym. Potwierdza to wcześniej wyrażony pogląd, że czynność zaksięgowania, czyli wpisania do ksiąg, oznacza wprowadzenie do ksiąg rachunkowych w postaci zapisu zdarzenia związanego z poniesieniem kosztu uzyskania przychodu.
Mając na uwadze stosowaną technikę legislacyjną w zakresie odesłań do u.r., ustawodawca podatkowy, gdyby chciał przyjąć rozwiązanie polegające na tożsamości momentu poniesienia kosztu podatkowego i kosztu w rozumieniu rachunkowości, powinien sformułować przepis art. 15 ust. 4e PDOPrU następująco: za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodu uważa się dzień poniesienia kosztu obciążającego wynik finansowy w rozumieniu przepisów o rachunkowości, czyli przepisów u.r., przepisów wykonawczych do niej lub MSR.
Brak odesłania w treści art. 15 ust. 4e PDOPrU do przepisów o rachunkowości wskazuje na brak intencji ustawodawcy do uregulowania kwestii momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu poprzez odniesienie do zasad stosowanych w tym zakresie w rachunkowości."
Na poparcie stanowiska Spółki w przedmiotowym zakresie warto również powołać wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 marca 2016 r. (sygn. akt II FSK 182/14), który również dotyczy odmiennego ujęcia danej operacji gospodarczej dla celów podatkowych i rachunkowych. W wyroku tym NSA stwierdził:
Zdaniem Sądu I instancji oraz organu interpretującego użyty w tym przepisie zwrot „dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych” oznacza, że dniem poniesienia kosztu jest dzień uwzględnienia tego kosztu w rozumieniu przepisów ustawy o rachunkowości. Naczelny Sąd Administracyjny poglądu tego nie podziela. Przede wszystkim przypomnieć należy, że wprawdzie podatnicy mają, zgodnie z art. 9 ust. 1PDOPrU obowiązek prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a prowadzone na podstawie ustawy o rachunkowości księgi rachunkowe są zarazem księgami podatkowymi w rozumieniu art. 193 § 1 OrdPU, to jednak według jednolitych i utrwalonych poglądów orzecznictwa, o uznaniu danego przysporzenia czy wydatku (zobowiązania do jego poniesienia) za przychód, dochód czy koszt podatkowy decydują wyłącznie przepisy prawa podatkowego. Przepisy o rachunkowości mają zatem znaczenie dla powstania czy wysokości zobowiązania podatkowego tylko w takim zakresie, jaki wynika jednoznacznie z przepisów ustaw podatkowych. Powyższe oznacza, że w ustawach podatkowych musi istnieć bezpośrednie odwołanie do konkretnych przepisów ustawy o rachunkowości, przepisów wykonawczych wydanych na jej podstawie lub Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, czy Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej, aby mogły one zostać uznane za kreujące prawa i obowiązki podatkowe (wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z 19 marca 2010 r., sygn. akt II FSK 1731/08, z 2 grudnia 2014 r., sygn. akt II FSK 255/13. /.../
Co się tyczy analizowanego art. 15 ust. 4e PDOPrU takie odesłanie, pośrednio dotyczy tylko ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów, będących pojęciami stricte bilansowymi. W przeciwieństwie do użytego w tymże przepisie zwrotu "dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku)". W tym fragmencie nie ma odesłania do zasad ustalania dnia poniesienia kosztu w rozumieniu prawa bilansowego, ale do momentu wykonania ściśle określonej czynności związanej z prowadzeniem ksiąg rachunkowych. /./
W uzupełnieniu powyższego należy przytoczyć i zaaprobować podnoszony przez Spółkę argument, wywodzony z niekwestionowanego twierdzenia, że koszt z tytułu prowizji dla pośredników nigdy nie jest rozpoznawany w wyniku rachunkowym (nie jest księgowany na koncie kosztowym), gdyż w wyniku księgowym Spółka rozpoznaje jedynie memoriałowy przychód netto będący różnicą wyceny przychodów z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek oraz kosztów związanych z tymi kredytami i pożyczkami (w tym wydatków z tytułu prowizji zapłaconych pośrednikom). W konsekwencji przyjmując stanowisko organów, i Sądu I instancji, który to stanowisko zaakceptował, Spółka nie byłaby nigdy uprawniona do rozpoznania kosztów uzyskania przychodów z tytułu prowizji dla pośredników, bo nigdy nie powstałby moment poniesienia kosztu. Jednocześnie zaś, nie ma wątpliwości, że wydatek ten stanowi koszt uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy podatkowej.”
Mając na uwadze powyższą analizę oraz powołane przykłady z orzecznictwa sądów administracyjnych, Spółka wnosi o potwierdzenie, iż za dzień poniesienia kosztu w postaci dyskonta zrealizowanego na sprzedaży Wierzytelności do Spółki powinien być uznany dzień sprzedaży każdej z transz Wierzytelności.
Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie, między innymi, w następujących interpretacjach podatkowych:
(a) interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 15 listopada 2017 r. (Znak: 0111-KDIB1-3.4010.359.2017.1.MST,
(g) interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 8 listopada 2018 r. (Znak: 0111-KDIB1-2.4010.458.2018.1.AW),
(h) interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 lutego 2020 r. (Znak: 0111-KDIB2-1.4010.651.2019.1.BKD),
(i) interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 czerwca 2021 r. (Znak: 0111-KDIB1-3.4010.143.2021.2.JKU),
(j) interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 10 marca 2022 r. (Znak: 0111-KDIB2-1.4010.580.2021.1.AR).
Powyższe stanowisko zostało potwierdzone także w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 listopada 2020 r. (Znak: 0111-KDIB1-1.4010.454.2020.1.BK), która została wydana dla analogicznej transakcji realizowanej wcześniej przez Spółkę.
W zakresie pytania 4
W opinii Spółki, ewentualna zmiana, po sprzedaży Wierzytelności do SPV, wysokości zmiennej stopy procentowej stosowanej przy kalkulacji części odsetkowej rat i czynszów wchodzących w skład Wierzytelności, skutkująca zmianą wysokości rat i czynszów fakturowanych przez Spółkę na Dłużników, jak również zapłata przez SPV odroczonego wynagrodzenia za Wierzytelności, nie będą skutkować obowiązkiem lub uprawnieniem Spółki dokonania korekty (poprzez podwyższenie lub obniżenie) kosztu uzyskania przychodów rozpoznawanego przez Spółkę w postaci dyskonta zastosowanego przy sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV.
Jak wskazano w opisie planowanej Sekurytyzacji, cena sprzedaży Wierzytelności będzie odpowiadać wartości Wierzytelności pomniejszonej o dyskonto ustalone według mającej zastosowanie stawki dyskonta określonej w warunkach Sekurytyzacji. Przedmiotowe dyskonto, będące różnicą pomiędzy wartością Wierzytelności a ceną zapłaconą za Wierzytelności, stanowić będzie wynagrodzenie należne SPV za udział w Sekurytyzacji.
Z uwagi na to, iż część odsetkowa rat leasingowych lub czynszowych może być naliczana według zmiennej stopy procentowej, w wyniku zmiany stopy procentowej po przeniesieniu Wierzytelności do SPV, kwoty fakturowane przez Spółkę na podstawie Umów Leasingu i Umów Najmu mogą różnić się od kwot Wierzytelności na dzień ich sprzedaży (tj. kwoty te mogą być wyższe lub niższe od kwot określonych w harmonogramie obowiązującym na dzień sprzedaży Wierzytelności, w zależności od zmiany stopy procentowej). Jak również wskazano w opisie planowanej Sekurytyzacji, w przypadku zaistnienia po stronie SPV nadwyżek finansowych po spłacie innych zobowiązań SPV, nadwyżki takie mogą być przekazywane do Spółki jako dopłata do wynagrodzenia za Wierzytelności (część ceny).
Zgodnie z art. 17k ust. 1 pkt 2) Ustawy CIT, w przypadku przeniesienia na rzecz osoby trzeciej wierzytelności leasingowych, kosztem uzyskania przychodów finansującego jest zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie. Z kolei zgodnie z art. 15 ust. 7 Ustawy CIT, w przypadku umowy najmu lub dzierżawy rzeczy albo praw majątkowych oraz umów o podobnym charakterze, jeżeli wynajmujący lub wydzierżawiający przeniósł na rzecz osoby trzeciej wierzytelności z tytułu opłat wynikających z takich umów, a umowy te między stronami nie wygasają, do kosztów uzyskania przychodów wynajmującego lub wydzierżawiającego zalicza się zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie.
W odniesieniu do transakcji Sekurytyzacji opisanej w zdarzeniu przyszłym należy wskazać, iż dyskonto powstanie na moment sprzedaży każdej z transz Wierzytelności. Od tego momentu SPV będzie właścicielem Wierzytelności. W konsekwencji, późniejsza zmiana stóp procentowych powodująca zmianę wartości nominalnej Wierzytelności nie powinna mieć wpływu na wysokość dyskonta zaliczonego uprzednio do kosztów uzyskania przychodów. Ponadto, Spółka pragnie wskazać, że wahania stóp procentowych po sprzedaży Wierzytelności mogłyby wpływać zarówno na zwiększenie, jak i zmniejszenie wartości Wierzytelności, a tym samym mogłyby również skutkować potencjalnie zarówno zwiększeniem, jak i zmniejszeniem wartości dyskonta. Przy czym, w ocenie Spółki, nie powinny mieć one wpływu na uprzednio rozpoznany koszt uzyskania przychodów. Konsekwentnie, wpływu na uprzednio rozpoznany koszt uzyskania przychodów z tytułu dyskonta nie powinna mieć również ewentualna dopłata dodatkowego wynagrodzenia przez SPV w przypadku zaistnienia po stronie SPV nadwyżek finansowych po spłacie innych zobowiązań. Dopłata taka miałaby bowiem miejsce w czasie, gdy właścicielem Wierzytelności będzie już SPV.
Jak wskazano w stanowisku Spółki w zakresie pytania nr 3, w ocenie Spółki, koszty z tytułu dyskonta będą potrącalne w momencie ich poniesienia, tzn. sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności. W konsekwencji, ewentualna zmiana kwot Wierzytelności po dacie sprzedaży lub dopłata do ceny nie może wpływać na rozpoznane już przez Spółkę koszty uzyskania przychodów z tytułu dyskonta, jako iż wartość ta została już zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, zgodnie z dyspozycją powyżej wskazanego art. 17k ust. 1 pkt 2 oraz art. 15 ust. 7 Ustawy CIT, a właścicielem Wierzytelności po sprzedaży będzie już SPV.
Przedstawione powyżej stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach organów podatkowych dotyczących analogicznych transakcji sekurytyzacji wierzytelności. Tytułem przykładu, powołać należy interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 8 listopada 2017 r. Znak: 0111-KDIB1-3.4010.303.2017.1.AN oraz z dnia 29 listopada 2017 r. Znak: 0111-KDIB2-1.4010.269.2017.1.EN. Stanowisko takie zostało również wyrażone w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 21 listopada 2022 r. Znak: 0111-KDIB2-1.4010.547.2022.1.DD, w której stwierdzono:
„Odnosząc się do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego należy zauważyć, że art. 17k u.p.d.o.p., mówi wprost, że kosztem uzyskania przychodów finansującego jest zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie.
Zmiana dyskonta (o ile wystąpi), wynikająca ze zmian wysokości stopy procentowej stosowanej przy kalkulacji części odsetkowej rat leasingowych i wynikająca z niej zmiana wysokości rat leasingowych fakturowanych przez Spółkę na Leasingobiorców oraz zmiana ceny za Wierzytelności, nie może mieć wpływu na wysokość dyskonta zaliczonego uprzednio do kosztów uzyskania przychodów.
Zauważyć bowiem należy, że dyskonto powstaje na moment sprzedaży Wierzytelności i zapłaty ceny sprzedaży. Od tego momentu właścicielem Wierzytelności będzie SPV. Zatem, ewentualna zmiana dyskonta następująca po dacie sprzedaży nie może mieć wpływu na wcześniej rozpoznane przez Spółkę dyskonto i tym samym Spółka nie będzie zobowiązana do korygowania kosztów uzyskania przychodów.
Biorąc pod uwagę powyższe, Organ podziela stanowisko Wnioskodawcy, iż ewentualna zmiana, po dniu sprzedaży, zmiennej stopy procentowej stosowanej do kalkulacji części odsetkowej rat leasingowych, nie będzie skutkować obowiązkiem dokonania korekty kosztu uzyskania przychodu rozpoznanego przez Spółkę z tytułu Dyskonta.
Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, jest prawidłowe.”
Powołać można również stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wyrażone w interpretacji z dnia 9 listopada 2018 r. Znak: 0111-KDIB1-2.4010.459.2018.1.AW, które także dotyczyło transakcji sekurytyzacji wierzytelności:
„Odnosząc się do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego należy zauważyć, że art. 17k updop, mówi wprost, że kosztem uzyskania przychodów finansującego jest zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie.
Zauważyć należy, że dyskonto powstaje na moment sprzedaży Wierzytelności i zapłaty ceny sprzedaży. Od tego momentu właścicielem Wierzytelności będzie SPV. Zatem ewentualna zmiana dyskonta następująca po dacie sprzedaży nie może mieć wpływu na wcześniej rozpoznane przez Spółkę dyskonto i tym samym Spółka nie będzie zobowiązana ani uprawniona do korygowania kosztów uzyskania przychodów.”
W zakresie pytania 5
W ocenie Spółki, w przypadku odkupu Wierzytelności Leasingowych i Wierzytelności z Umów Najmu przez Spółkę od SPV, cena zapłacona za odkupione Wierzytelności Leasingowe (wynikające zarówno z Umów Leasingu operacyjnego, jak i finansowego) oraz za odkupione Wierzytelności z Umów Najmu nie będzie stanowiła kosztu uzyskania przychodów dla Spółki i jednocześnie otrzymane przez Spółkę spłaty z tytułu odkupionych Wierzytelności nie będą stanowiły przychodu dla Spółki.
Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, zgodnie z warunkami Sekurytyzacji w określonych umownie sytuacjach Spółka ma prawo lub obowiązek odkupu niektórych Wierzytelności Leasingowych oraz Wierzytelności z Umów Najmu sprzedanych do SPV.
W przedstawionej powyżej analizie dotyczącej pytania nr 1 i nr 2 wskazano, że sprzedaż Wierzytelności Leasingowych oraz Wierzytelności z Umów Najmu przez Spółkę do SPV jest neutralna dla Spółki z perspektywy podatku CIT (za wyjątkiem możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania dyskonta zapłaconego SPV, co wprost wynika z art. 17k ust. 1 pkt 2 Ustawy CIT). Konsekwencje takie wynikają bezpośrednio z art. 17k ust. 1 pkt 1 Ustawy o CIT, który stanowi, iż do przychodów finansującego nie zalicza się kwot wypłaconych przez osobę trzecią z tytułu przeniesienia wierzytelności. Natomiast ust. 2 tego artykułu stanowi, iż, pomimo sprzedaży Wierzytelności Leasingowych i Wierzytelności z Umów Najmu, Spółka ma obowiązek nadal rozpoznawać w przychodach opłaty ponoszone przez Leasingobiorców i Najemców z tytułu Umów Leasingu i Umów Najmu w dniu wymagalności zapłaty. Tym samym sprzedaż przedmiotowych Wierzytelności, w świetle Ustawy CIT, nie jest traktowana jak normalna sprzedaż wierzytelności.
Powyższe wskazuje, iż ustawodawca nakazał pomijanie dla celów podatku CIT sprzedaży wierzytelności leasingowych oraz z tytułu najmu w sytuacji, gdy finansujący/wynajmujący sprzedający wierzytelności w dalszym ciągu pozostaje stroną umów leasingu lub najmu. Konkluzje te znajdują jednoznaczne potwierdzenie także w orzecznictwie sądów administracyjnych, którego przykładem jest wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 września 2020 r. (sygn. akt II FSK 1286/18), w którym w odniesieniu do art. 17k Ustawy o CIT stwierdzono:
„Przepis ten stanowi, że jeżeli finansujący przeniósł na rzecz osoby trzeciej wierzytelności z tytułu opłat, o których mowa w art. 17b ust. 1, a nie została przeniesiona na osobę trzecią własność przedmiotu umowy leasingu, opłaty ponoszone przez korzystającego na rzecz osoby trzeciej stanowią przychód finansującego w dniu wymagalności zapłaty. Z regulacji tej wynika wprost, że w przypadku zbycia przez finansującego wierzytelności z tytułu opłat należnych na podstawie umowy leasingu, o których mowa w art. 17b ust. 1 u.p.d.o.p. jego sytuacja prawnopodatkowa w zakresie przychodów pozostaje taka sama jak przed zbyciem tych wierzytelności co oznacza, że pomimo zbycia wierzytelności to na finansującym ciąży obowiązek podatkowy z tytułu opłat będących przedmiotem zbytych wierzytelności. W tym wypadku obowiązek podatkowy powstaje po stronie finansującego zgodnie z treścią art. 17k ust. 2 u.p.d.o.p. w dacie wymagalności tych opłat.”
W świetle powyższego, Spółka stoi na stanowisku, iż z uwagi na neutralność w zakresie CIT sprzedaży Wierzytelności Leasingowych oraz Wierzytelności z Umów Najmu do SPV, neutralny w zakresie podatku CIT powinien pozostać także ewentualny odkup przez Spółkę od SPV określonych Wierzytelności wynikających z powyższych tytułów. W konsekwencji, cena zapłacona przez Spółkę za odkupione Wierzytelności Leasingowe oraz Wierzytelności z Umów Najmu nie będzie stanowić kosztu uzyskania przychodu po stronie Spółki, w tym na podstawie art. 15ba ustawy o CIT, natomiast otrzymane przez Spółkę spłaty z tytułu odkupionych Wierzytelności wyżej wskazanych nie będą przychodem dla Spółki. Stanowisko to jest zasadne z tego względu, iż pomimo sprzedaży Wierzytelności Leasingowych oraz Wierzytelności z Umów Najmu do SPV, dokonywane przez Leasingobiorców i Najemców spłaty z tytułu tych Wierzytelności będą wykazywane przez Spółkę w jej przychodach do opodatkowania w dacie ich wymagalności (w pełnym zakresie w odniesieniu do Umów Leasingu operacyjnego i Umów Najmu oraz w części odsetkowej w odniesieniu do Umów Leasingu finansowego). Również w przypadku późniejszego odkupu Wierzytelności Leasingowych oraz Wierzytelności z Umów Najmu od SPV, Spółka nadal będzie rozpoznawać przychody podatkowe z tego tytułu stosując odnośne przepisy Ustawy o CIT, w szczególności art. 12 ust. 3c w związku z art. 17b i art. 17f ustawy o CIT. Zatem Spółka przez cały okres trwania Umów Leasingu i Umów Najmu będzie płacić podatek od przychodu uzyskanego z tego tytułu. Spółka w dalszym ciągu będzie też rozpoznawać odpowiednie koszty uzyskania tego przychodu, którymi będą, w szczególności, odpisy amortyzacyjne dokonywane od przedmiotów leasingu objętych Umowami Leasingu operacyjnego oraz Umów Najmu.
Powyższe stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie, między innymi, w następujących interpretacjach podatkowych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej: z dnia 25 czerwca 2021 r. (Znak: 0111-KDIB1-3.4010.143.2021.2.JKU), z dnia 24 listopada 2021 r. (Znak: 0111-KDIB1-2.4010.403.2021.1.AK) oraz z dnia 10 marca 2022 r. (Znak: 0111-KDIB2-1.4010.580.2021.1.AR).
W zakresie pytania 6
W ocenie Spółki, cena należna Spółce od SPV za sprzedane Wierzytelności Pożyczkowe stanowić będzie przychód Spółki, przy czym, w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które wcześniej były już przedmiotem sekurytyzacji i zostały odkupione przez Spółkę od innego podmiotu przychód ten będzie zaliczany do przychodów z zysków kapitałowych, a w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które wcześniej nie były zbywane przez Spółkę, będzie to przychód inny niż z zysków kapitałowych.
Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 Ustawy CIT, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14 Ustawy CIT są otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Zgodnie zaś z art. 12 ust. 3 Ustawy CIT, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Jak wynika z art. 12 ust. 3a Ustawy CIT, za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3g oraz 3j-3m, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień: wystawienia faktury albo uregulowania należności.
W przypadku opisanej w przedmiotowym wniosku zapłaty ceny za Wierzytelności Pożyczkowe, nie dojdzie do spłaty Umów Pożyczek, chociaż w sensie ekonomicznym Spółka otrzyma zwrot jeszcze niespłaconego i udzielonego finansowania. Z tego też powodu zastosowania w tym przypadku nie może znaleźć art. 12 ust. 4 pkt 1 Ustawy CIT, gdyż płatność ceny za sprzedane Wierzytelności Pożyczkowe - w sensie prawnym - nie będzie stanowiła spłaty udzielonych pożyczek. Po stronie Spółki pojawi się więc przysporzenie odpowiadające cenie uzyskanej od SPV za przeniesienie Wierzytelności Pożyczkowych, które w świetle art. 12 ust. 1 pkt 1 w związku z ust. 3 i 3a Ustawy CIT powinno być zakwalifikowane do przychodów należnych Spółki w dacie powstania wierzytelności względem SPV o zapłatę ceny.
Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów. Tytułem przykładu powołać można wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 21 listopada 2012 r., sygn. akt II FSK 1509/11, w którym stwierdzono: „Sprzedając innej spółce wierzytelność, skarżąca w momencie otrzymania pieniędzy z tej transakcji uzyskuje przychód, lecz utracone (przekazane w zamian za zapłatę) prawo majątkowe w postaci wierzytelności stanowi koszt w wysokości tej części wartości nominalnej, która podlega sprzedaży. Odmienna ocena prowadziłaby do uznania transakcji sprzedaży za bezprzedmiotową.”
Stanowisko przedstawione przez Spółkę zostało również potwierdzone w wielu interpretacjach podatkowych, w tym, między innymi, w:
(a) interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 25 lipca 2014 r. (Znak: IPPB3/423-544/14-2/JBB);
(k) interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 30 sierpnia 2013 r. Znak: IPPB5/423-419/13-3/PS):
„Konkludując, skoro Spółka w celu uzyskania przychodu ze zbycia Wierzytelności przenosi Wierzytelności na podmiot trzeci (Bank), to tym samym uszczupla swój majątek o wartość nominalną tej Wierzytelności (pomniejsza swoje aktywa), a zatem cała nominalna wartość Wierzytelności, w tym także podatek VAT stanowić będzie dla Spółki koszt uzyskania tego przychodu. Bez poniesienia tego kosztu w postaci wierzytelności o określonej wartości, Spółka nie uzyskałaby przychodu.”
(l) interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 15 listopada 2017 r. (Znak: 0111-KDIB1-3.4010.360.2017.1.MST),
(m) interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 października 2018 r. (Znak: 0111-KDIB1-3.4010.388.2018.1.AN),
(n) interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 8 listopada 2018 r. (Znak: 0111-KDIB1-2.4010.460.2018.1.AW).
Powyższe stanowisko zostało także potwierdzone w interpretacji wydanej dla Spółki przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w dniu 18 listopada 2020 r. (Znak: 0111-KDIB1-1.4010.455.2020.1.BK), która dotyczyła analogicznej transakcji realizowanej przez Spółkę w przeszłości.
W ocenie Spółki, przychód uzyskany ze sprzedaży do SPV tych Wierzytelności Pożyczkowych, które wcześniej były już przedmiotem sekurytyzacji i zostały odkupione przez Spółkę od innego podmiotu sekurytyzacyjnego, będzie zaliczany do przychodów z zysków kapitałowych. Zgodnie bowiem z art. 7b ust. 1 pkt 5) Ustawy CIT, za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody ze zbycia wierzytelności uprzednio nabytych przez podatnika. Pomimo tego, iż przedmiotowe Wierzytelności Pożyczkowe stanowiły pierwotnie „własne” wierzytelności Spółki (tj. wynikające z pożyczek udzielonych przez Spółkę), to z uwagi na fakt, iż wierzytelności te zostały już wcześniej sprzedane przez Spółkę w ramach wcześniejszej sekurytyzacji, a następnie odkupione, powinny być one uznane za wierzytelności nabyte przez podatnika, w rozumieniu powołanego wyżej art. 7b ust. 1 pkt 5) Ustawy CIT.
Natomiast przychód uzyskany ze sprzedaży do SPV tych Wierzytelności Pożyczkowych, które wcześniej nie były zbywane przez Spółkę (tj. po udzieleniu pożyczki Spółka pozostawała „właścicielem” tych wierzytelności), powinien zostać zaliczony do przychodów innych niż z kapitałów pieniężnych. Nie będą to bowiem wierzytelności nabyte przez podatnika, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 5) Ustawy CIT.
W zakresie pytania 7
W ocenie Spółki, kosztem uzyskania przychodów z tytułu sprzedaży Wierzytelności Pożyczkowych do SPV, rozliczanym jednorazowo w dniu zbycia Wierzytelności Pożyczkowych, będzie:
a) w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które wcześniej nie były zbywane przez Spółkę - kwota główna pożyczki niespłaconej na datę graniczną, z wyłączeniem ewentualnej straty poniesionej na sprzedaży tych Wierzytelności Pożyczkowych,
b) a w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które były wcześniej przedmiotem sekurytyzacji i zostały odkupione przez Spółkę od innego podmiotu - cena zapłacona z tytułu odkupu Wierzytelności Pożyczkowych, pomniejszona o część tej ceny zaliczoną przez Spółkę do kosztów uzyskania przychodów przed sprzedażą tych Wierzytelności Pożyczkowych do SPV, z wyłączeniem ewentualnej straty poniesionej na sprzedaży Wierzytelności Pożyczkowych.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.
W przypadku sprzedaży do SPV tych Wierzytelności Pożyczkowych, których Spółka wcześniej nie zbywała, zasadność rozpoznania kosztu uzyskania przychodów będzie wynikać z tego, iż powstaniu Wierzytelności Pożyczkowych podlegających zbyciu towarzyszyło poniesienie przez Spółkę konkretnego wydatku, równego kwocie wypłaconych pożyczek (wartości nominalnej kapitału pożyczek). Spółka poniosła więc ekonomiczny ciężar kosztem swego majątku celem wykreowania Wierzytelności Pożyczkowych. Zbycie przedmiotowych Wierzytelności Pożyczkowych powinno być więc tym momentem, w którym po stronie Spółki materializuje się prawo do odliczenia tego kosztu w wysokości niespłaconej części kapitału pożyczki. Po drugie, zbywając Wierzytelności Pożyczkowe Spółka pozbawia się przyszłego prawa do zwrotu udzielonego, a jeszcze niespłaconego finansowania, co stanowi konkretne uszczuplenie na liście aktywów Spółki.
Spółka powinna rozpoznać koszt uzyskania przychodu w wysokości kwoty głównej pożyczek niespłaconych na datę graniczną (tzw. cut-off date). Jak Spółka wskazywała w opisie zdarzenia przyszłego, na datę graniczną zostanie ustalona cena za sprzedawane Wierzytelności, która będzie stanowiła przychód podatkowy po stronie Spółki w związku z przeniesieniem Wierzytelności. Wszelkie płatności związane ze spłatą kapitałowej części pożyczek, które Spółka otrzyma od Pożyczkobiorców w okresie między datą graniczną a datą sprzedaży Spółka będzie zobowiązana przenieść na rzecz SPV, z uwagi na ich ujęcie w cenie sprzedaży skalkulowanej na datę graniczną. Efektywnie więc wydatek Spółki związany z wyzbyciem się Wierzytelności Pożyczkowych o określonej wartości zostanie poniesiony właśnie w wysokości ustalonej na datę graniczną, gdyż od tego momentu Spółce nie będzie przysługiwało prawo do zatrzymania spłat otrzymywanych od Pożyczkobiorców, które zostały ujęte w cenie sprzedaży danej transzy Wierzytelności Pożyczkowych. Jak również wyżej wskazano, na datę graniczną ustalona zostanie wartość Wierzytelności Pożyczkowych będąca podstawą kalkulacji ceny sprzedaży tych Wierzytelności, stanowiącej przychód Spółki.
Natomiast w przypadku tych Wierzytelności Pożyczkowych, które wcześniej zostały zbyte przez Spółkę w ramach poprzedniej transakcji sekurytyzacyjnej, a następnie zostały odkupione przez Spółkę, kosztem uzyskania przychodów ze zbycia tych Wierzytelności do SPV będzie wydatek poniesiony przez Spółkę na odkupienie tych Wierzytelności od poprzedniego podmiotu sekurytyzacyjnego. Koszt ten powinien być pomniejszony o tę część ceny odkupu tych Wierzytelności, która zostanie zaliczona przez Spółkę do kosztów uzyskania przychodów przed sprzedażą tych Wierzytelności do SPV, co będzie wynikać z faktu, iż przed sprzedażą odkupionych Wierzytelności Pożyczkowych do SPV, wierzytelności te będą na bieżąco spłacane przez Pożyczkobiorców, co skutkować będzie przychodem podatkowym po stronie Spółki i uprawnieniem do odliczenia odpowiedniej części ceny odkupu tych wierzytelności.
Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w poglądach prezentowanych przez organy podatkowe, np.:
(a) Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 25 lipca 2014 r. (Znak: IPPB3/423-544/14-2/JBB);
(o) Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 30 sierpnia 2013 r. (Znak: IPPB5/423-419/13-3/PS):
„Konkludując, skoro Spółka w celu uzyskania przychodu ze zbycia Wierzytelności przenosi Wierzytelności na podmiot trzeci (Bank), to tym samym uszczupla swój majątek o wartość nominalną tej Wierzytelności (pomniejsza swoje aktywa), a zatem cała nominalna wartość Wierzytelności, w tym także podatek VAT stanowić będzie dla Spółki koszt uzyskania tego przychodu. Bez poniesienia tego kosztu w postaci wierzytelności o określonej wartości, Spółka nie uzyskałaby przychodu.”
oraz w orzecznictwie, np.:
(b) Wyrok NSA z 21 listopada 2012 r., sygn. akt II FSK 1509/11
„Sprzedając innej spółce wierzytelność, skarżąca w momencie otrzymania pieniędzy z tej transakcji uzyskuje przychód, lecz utracone (przekazane w zamian za zapłatę) prawo majątkowe w postaci wierzytelności stanowi koszt w wysokości tej części wartości nominalnej, która podlega sprzedaży. Odmienna ocena prowadziłaby do uznania transakcji sprzedaży za bezprzedmiotową.”
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 39 Ustawy o CIT, w sytuacji w której wartość nominalna kapitału udzielonych pożyczek (w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych wcześniej nie zbywanych przez Spółkę) oraz wartość ceny odkupu (w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych odkupionych przez Spółkę) będzie wyższa od ceny uzyskanej ze sprzedaży Wierzytelności Pożyczkowych do SPV, Spółka nie będzie miała prawa zaliczyć w poczet kosztów uzyskania przychodu powstałej w ten sposób straty.
Powyższe stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie, między innymi, w następujących interpretacjach podatkowych:
(a) interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 15 listopada 2017 r. (Znak: 0111-KDIB1-3.4010.361.2017.1.MST),
(c) interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 października 2018 r. (Znak: 0111-KDIB1-3.4010.388.2018.1.AN),
(p) interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 9 listopada 2018 r. (Znak: 0111-KDIB1-2.4010.461.2018.1.AW).
Należy również wskazać, iż w dniu 18 listopada 2020 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację Znak: 0111-KDIB1-1.4010.456.2020.1.BK, która potwierdzała stanowisko Spółki w odniesieniu do analogicznej transakcji sekurytyzacyjnej realizowanej przez Spółkę w przeszłości.
W zakresie pytania 8
Zdaniem Spółki, płatności przekazywane przez Spółkę do SPV w wykonaniu usługi administrowania Wierzytelnościami, które to płatności Spółka będzie otrzymywać od Dłużników z tytułu spłaty Wierzytelności, nie mieszczą się w katalogu przychodów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1 Ustawy CIT i, w konsekwencji, Spółka nie będzie zobowiązana do poboru podatku u źródła od tych płatności.
Stosownie do art. 21 ust. 1 Ustawy CIT, opodatkowaniu w Polsce (według stawki 20%) podlegają następujące przychody uzyskane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2 (nierezydenci):
1) z odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how),
2) z opłat za świadczone usługi w zakresie działalności widowiskowej, rozrywkowej lub sportowej, wykonywanej przez osoby prawne mające siedzibę za granicą, organizowanej za pośrednictwem osób fizycznych lub osób prawnych prowadzących działalność w zakresie imprez artystycznych, rozrywkowych lub sportowych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
2a) z tytułu świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze.
Zgodnie natomiast z art. 22 ust. 1 Ustawy CIT, podatek dochodowy od określonych w art. 7b ust. 1 pkt 1 przychodów z dywidend oraz innych przychodów (dochodów) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ustala się w wysokości 19% uzyskanego przychodu (dochodu).
Należy dodatkowo wskazać, iż w przypadku omawianych dochodów uzyskiwanych przez nierezydentów (a w przypadku przychodów dywidendowych, także przez rezydentów), które opodatkowane są w sposób zryczałtowany, obowiązek zapłaty podatku realizowany jest za pośrednictwem płatnika. Stosownie bowiem do art. 26 ust. 1 Ustawy CIT, osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1 Ustawy CIT, są, co do zasady, obowiązane jako płatnicy pobierać w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat.
Z uwagi na powyższe regulacje, celem ustalenia, czy Spółka będzie miała obowiązek pobierać podatek u źródła od płatności przekazywanych do SPV w wykonaniu umowy o administrowanie Wierzytelnościami, konieczne jest ustalenie, czy płatności te mieszczą się w art. 21 ust. 1 lub art. 22 ust. 1 Ustawy CIT.
Jak wskazano w opisie planowanej Sekurytyzacji, Spółka przeniesie na SPV Wierzytelności wynikające z Umów Najmu i Leasingu oraz z Umów Pożyczki w zamian za cenę płatną przez SPV. Na podstawie odrębnej umowy o administrowanie Wierzytelnościami Spółka (jako sub-serwiser) będzie świadczyć usługi związane z administrowaniem (serwisowaniem) Wierzytelności sprzedanych do SPV, obejmujące przekazywanie do SPV środków uzyskanych ze spłat Wierzytelności przez Dłużników. Zatem dochody uzyskiwane przez SPV z tytułu spłat Wierzytelności stanowić będą z punktu widzenia SPV dochody uzyskane z tytułu działalności przedsiębiorstwa prowadzonego przez SPV.
Ustawa CIT nie definiuje zastosowanych w art. 21 ust. 1 pkt 1 określeń „odsetki” oraz „należności za użytkowanie lub prawdo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego”.
Zgodnie z definicją podawaną przez Encyklopedię Prawa (Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2000, str. 587), odsetki stanowią "okresowe świadczenie uboczne w postaci określonej kwoty pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku, stanowiące zazwyczaj wynagrodzenie za korzystanie z cudzego kapitału. Wielkość odsetek ustala się z uwzględnieniem określonej stopy procentowej w stosunku do wielkości kapitału oraz czasu korzystania z niego.”
W sposób analogiczny definiuje pojęcie odsetek Komentarz do Modelowej Konwencji OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku („Komentarz OECD”). Posiłkowe odwołanie się do Komentarza OECD jest w tym przypadku zasadne z uwagi na wyżej wskazany brak samodzielnej definicji odsetek w Ustawie o CIT, jak również fakt, iż Modelowa Konwencja OECD stanowiła wzór dla większości bilateralnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę, które to umowy także zawierają regulacje dotyczące opodatkowania odsetek podatkiem u źródła.
W Komentarzu OECD podkreśla się, iż odsetki stanowią wynagrodzenie za korzystanie z cudzego kapitału, zatem warunkiem koniecznym do zakwalifikowania określonej płatności do kategorii odsetek jest istnienie długu pieniężnego pomiędzy podmiotem dokonującym płatności a jej odbiorcą.
Analogiczna definicja odsetek została zawarta również w art. 11 ust. 5 Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Wielkim Księstwem Luksemburga w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzonej w Luksemburgu w dniu 14 czerwca 1995 r. Użyte w tym artykule określenie „odsetki” oznacza dochody z wszelkiego rodzaju roszczeń wynikających z długów, zarówno zabezpieczonych, jak i nie zabezpieczonych prawem zastawu hipotecznego lub prawem udziału w zyskach dłużnika, a w szczególności dochody z pożyczek publicznych oraz dochody z obligacji lub skryptów dłużnych, włącznie z premiami i nagrodami mającymi związek z takimi skryptami dłużnymi, obligacjami lub pożyczkami. Opłat karnych z tytułu opóźnionej zapłaty nie uważa się za odsetki w rozumieniu tego artykułu.
Jak wynika z powyższego, aby można było mówić o płatności dokonywanej tytułem odsetek, płatność taka musi być związana z istnieniem określonego długu pomiędzy podmiotem otrzymującym odsetki a podmiotem dokonującym ich płatności. Odsetki muszą bowiem wynikać z umowy przewidującej udzielenie finansowania o charakterze zwrotnym, ponieważ zawsze stanowią one wynagrodzenie za otrzymane finansowanie. Sytuacja taka nie wystąpi w omawianym przypadku, ponieważ SPV nie przekaże do Spółki środków o charakterze dłużnym, z tytułu których Spółka miałby obowiązek dokonywania płatności odsetek, jako wynagrodzenia za korzystanie z kapitału. Jak wskazano w opisie planowanej Sekurytyzacji, SPV przekaże do Spółki środki pieniężne, jednakże nie będą to środki o charakterze zwrotnym, lecz definitywnym. Spółka przeniesie bowiem na SPV własność Wierzytelności, w zamian za co SPV zapłaci na rzecz Spółki określoną cenę.
Przekazywane przez Spółkę środki pieniężne do SPV nie będą związane z jakimkolwiek długiem istniejącym po stronie Spółki w stosunku do SPV, lecz będą one wynikać z realizacji obowiązków nałożonych na Spółkę w umowie o obsługę (administrowanie) sekurytyzowanych Wierzytelności. Na podstawie tej umowy Spółka, jako sub-serwiser, będzie miała obowiązek pobierać spłaty Wierzytelności od Dłużników i przekazywać te należności do SPV.
Płatności przekazywane przez Spółkę do SPV nie będą zatem stanowić wynagrodzenia za udzielenie Spółce finansowania przez SPV oraz nie będą wynagrodzeniem za jakikolwiek kapitał udostępniony przez SPV, bowiem podmiot ten nie zawrze ze Spółką umowy finansowania, w przypadku której odsetki te stanowiłyby wynagrodzenie SPV. Co istotne - SPV nie będzie również występować w roli pożyczkodawcy i nie będzie udzielać pożyczek Pożyczkobiorcom, bowiem to Spółka będzie mieć nadal status pożyczkodawcy w Umowach Pożyczki.
W związku z powyższym, płatności przekazywane przez Spółkę na rzecz SPV w wykonaniu obowiązków wynikających z usług administrowania Wierzytelnościami przeniesionymi na SPV nie mogą być zakwalifikowane do odsetek, o których mowa w art. 21 ust. 1 Ustawy o CIT, ponieważ nie stanowią one wynagrodzenia za finansowanie udzielone Spółce.
Omawiane płatności, które będą przekazywane przez Spółkę do SPV nie będą stanowiły także należności za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, w rozumieniu art. 21 ust. 1 Ustawy CIT. Jak wyżej wskazano, Ustawa o CIT w żaden sposób nie definiuje powyższego pojęcia. Niemniej jednak, posiłkując się Komentarzem OECD dotyczącym definicji należności licencyjnych, należy dojść do wniosku, iż o wypłacie „należności za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego” można mówić tylko w takim przypadku, gdy podmiot wypłaca wynagrodzenie za dzierżawę lub korzystanie z określonego urządzenia. Tymczasem, jak wskazano w opisie planowanej transakcji, nie będzie w niej występował jakikolwiek element związany z udzieleniem przez SPV na rzecz Spółki prawa do korzystania z jakiegokolwiek urządzenia przemysłowego, za które to prawo Spółka dokonywałaby jakichkolwiek płatności do SPV. W ramach Sekrutyzacji, Spółka sprzeda do SPV Wierzytelności, za co SPV zapłaci do Spółki cenę. Na podstawie odrębnej umowy o administrowanie Wierzytelnościami, Spółka będzie przekazywać do SPV środki pieniężne pobrane od Dłużników. Środki te przekazywane będą zatem do SPV w wykonaniu obowiązków Spółki wynikających z wyżej wskazanej umowy o serwisowanie Wierzytelności, a nie za użytkowanie jakiegokolwiek urządzenia przemysłowego przez Spółkę.
Należy również wskazać, iż, pomimo zawarcia umowy sekurytyzacji Wierzytelności, strony Umów Leasingu i Umów Najmu pozostaną niezmienione, a mianowicie leasingodawcą (finansującym) i wynajmującym w tych umowach oraz właścicielem przedmiotów Umów Najmu i Leasingu pozostanie Spółka, a Leasingobiorcami w dalszym ciągu będą klienci Spółki. Mając na uwadze powyższe, nie można płatności przekazywanych przez Spółkę do SPV, pochodzących ze spłat Wierzytelności przez Dłużników, uznać za należności za użytkowanie lub prawdo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 Ustawy CIT, ani też za jakikolwiek inny przychód wskazany w tym przepisie.
Biorąc pod uwagę powyższą analizę, płatności przekazywane przez Spółkę do SPV nie będą się kwalifikować do żadnej z kategorii płatności wskazanych w art. 21 ust. 1 Ustawy CIT. Płatności te nie będą także stanowić dywidendy lub innych dochodów (przychodów) z udziału w zyskach osób prawnych wskazanych w art. 22 ust. 1 Ustawy CIT ponieważ transakcja Sekurytyzacji nie będzie w żadnym razie powiązana z jakimkolwiek prawem SPV do udziału w zyskach Spółki. W konsekwencji, Spółka nie będzie zobowiązana do poboru podatku u źródła od płatności przekazywanych do SPV.
Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach podatkowych, które prezentują jednolite stanowisko w przedmiotowej kwestii. Jako przykład takich interpretacji powołać można:
(a) Interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 15 czerwca 2015 r. Znak: IPPB5/4510-321/15-2/PS oraz Znak: IPPB5/4510-320/15-2/PS, które prezentują analogiczne stanowisko w odniesieniu do obsługi sekurytyzowanych wierzytelności przeniesionych do spółki celowej z siedzibą w Luksemburgu,
(b) Interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 30 maja 2017 r. (Znak: 0114-KDIP2-1.4010.53.2017.1.AJ),
(c) Interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 15 listopada 2017 r. (Znak: 0111-KDIB1-3.4010.362.2017.1.MST),
(d) Interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29 listopada 2017 r. (Znak: 0114-KDIP2-1.4010.268.2017.1.AJ),
(e) Interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 października 2018 r. (Znak: 0114-KDIP2-1.4010.318.2018.1.AJ),
(f) Interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 października 2018 r. (Znak: 0111-KDIB1-3.4010.388.2018.1.AN),
(g) Interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 listopada 2018 r. (Znak: 0111-KDIB1-1.4010.374.2018.1.SG),
(h) Interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 8 sierpnia 2019 r. (Znak: 0114-KDIP2-1.4010.267.2019.1.SP),
(i) Interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 3 czerwca 2019 r. (Znak: 0111-KDIB1-2.4010.123.2019.1.BG),
(j) Interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 30 maja 2019 r. (Znak: 0111-KDIB1-2.4010.146.2019.1.BG),
(k) Interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 lutego 2020 r. (Znak: 0111-KDIB2-1.4010.592.2019.2.PB),
(l) Interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 lutego 2020 r. (Znak: 0111-KDIB2-1.4010.652.2019.1.BKD),
(m) Interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 czerwca 2021 r. (Znak: 0111-KDIB1-3.4010.143.2021.2.JKU),
(n) Interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 10 marca 2022 r. (Znak: 0111-KDIB2-1.4010.580.2021.1.AR).
Warto również wspomnieć, iż analogiczna interpretacja została wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w dniu 18 listopada 2020 r. (Znak: 0111-KDIB1-1.4010.457.2020.1.BK) w odniesieniu do wcześniejszej transakcji sekurytyzacyjnej realizowanej przez Spółkę.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie pytań Nr 1 – 4, 6 i 8 jest prawidłowe.
W zakresie pytań Nr 1 – 4, 6 i 8 odstępuję od uzasadnienia prawnego oceny Państwa stanowiska.
Natomiast Państwa stanowisko w zakresie pytania Nr 5 jest nieprawidłowe, a w zakresie pytania Nr 7, dot. określenia czy kosztem uzyskania przychodów z tytułu sprzedaży Wierzytelności Pożyczkowych do SPV, rozliczanym jednorazowo w dniu zbycia Wierzytelności Pożyczkowych, będzie:
a) w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które wcześniej nie były zbywane przez Spółkę - kwota główna pożyczki niespłaconej na datę graniczną, z wyłączeniem ewentualnej straty poniesionej na sprzedaży tych Wierzytelności Pożyczkowych - jest prawidłowe,
b) w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które były wcześniej przedmiotem sekurytyzacji i zostały odkupione przez Spółkę od innego podmiotu - cena zapłacona z tytułu odkupu Wierzytelności Pożyczkowych, pomniejszona o część tej ceny zaliczoną przez Spółkę do kosztów uzyskania przychodów przed sprzedażą tych Wierzytelności Pożyczkowych do SPV, z wyłączeniem ewentualnej straty poniesionej na sprzedaży Wierzytelności Pożyczkowych - jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej w zakresie dot. pytań 5 i 7
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U z 2023 r. poz. 2805 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”),
Przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.
Stosownie natomiast do art. 7 ust. 2 ww. ustawy,
Dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24ca, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT,
przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe;
W myśl natomiast art. 12 ust. 3 ww. ustawy,
Za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Ustawodawca ustanawiając ten przepis wprowadził wyjątki od zasady wynikającej z art. 12 ust. 1, bowiem o przychodach należnych możemy mówić w sytuacji, gdy podatnikowi przysługuje uprawnienie do ich otrzymania. Oznacza to więc, że przychód należny związany jest z powstaniem wierzytelności. Ponadto przepis ten znajduje zastosowanie, gdy podatnik nie uzyskuje zapłaty za wykonane w roku podatkowym świadczenie, które było wymagalne.
Zgodnie z art. 12 ust. 3a ustawy o CIT,
Za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3g oraz 3j-3m, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:
Z kolei zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają przepisy art. 15 ustawy o CIT.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy,
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.
Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami.
Kosztami uzyskania przychodów są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.
Obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie związku pomiędzy poniesieniem kosztu, a uzyskaniem przychodu, zgodnie z dyspozycją art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.
Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Transakcja Sekurytyzacji może przewidywać obowiązek lub prawo Spółki do odkupu Wierzytelności od SPV. Zobowiązanie Spółki do odkupienia Wierzytelności może mieć miejsce, w szczególności, w przypadku wystąpienia naruszenia ustalonych warunków Sekurytyzacji, np. w przypadku, gdy dana Wierzytelność nie spełnia wymogów niezbędnych do objęcia jej Sekurytyzacją (tzw. eligibility criteria).
Możliwe jest również, że na dowolną datę graniczną (cut-off date), w której łączne zdyskontowane saldo Wierzytelności zostanie zmniejszone do 10% maksymalnej kwoty portfela, Spółka może mieć prawo do wykonania opcji kupna (clean-up call) w odniesieniu do Wierzytelności na warunkach uzgodnionych między stronami. W takim przypadku, Spółka odkupi od SPV pozostałą część Wierzytelności, która nie została spłacona do tego dnia, pod warunkiem, że cena uzyskana przez SPV z odkupu jest wystarczająca do zapłaty wszystkich kwot należnych z tytułu finansowania uzyskanego od inwestorów zewnętrznych na zakup Wierzytelności oraz wszystkich innych kwot należnych od SPV.
Przedmiotem Państwa wątpliwości ujętych w pytaniu Nr 5 i 7 jest kwestia ustalenia:
- czy, w przypadku odkupu Wierzytelności Leasingowych i Wierzytelności z Umów Najmu przez Spółkę od SPV, cena zapłacona za odkupione Wierzytelności Leasingowe (wynikające zarówno z Umów Leasingu operacyjnego, jak i finansowego) oraz za odkupione Wierzytelności z Umów Najmu nie będzie stanowiła kosztu uzyskania przychodów dla Spółki i jednocześnie otrzymane przez Spółkę spłaty z tytułu odkupionych Wierzytelności nie będą stanowiły przychodu dla Spółki.
- czy kosztem uzyskania przychodów z tytułu sprzedaży Wierzytelności Pożyczkowych do SPV, rozliczanym jednorazowo w dniu zbycia Wierzytelności Pożyczkowych, będzie:
a) w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które wcześniej nie były zbywane przez Spółkę - kwota główna pożyczki niespłaconej na datę graniczną, z wyłączeniem ewentualnej straty poniesionej na sprzedaży tych Wierzytelności Pożyczkowych, a
b) w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które były wcześniej przedmiotem sekurytyzacji i zostały odkupione przez Spółkę od innego podmiotu - cena zapłacona z tytułu odkupu Wierzytelności Pożyczkowych, pomniejszona o część tej ceny zaliczoną przez Spółkę do kosztów uzyskania przychodów przed sprzedażą tych Wierzytelności Pożyczkowych do SPV, z wyłączeniem ewentualnej straty poniesionej na sprzedaży Wierzytelności Pożyczkowych.
Należy zauważyć, że w omawianej sprawie w związku z odkupieniem wierzytelności od SPV zastosowanie znajdzie przepis art. 15ba ustawy o CIT.
W myśl art. 15ba ust. 1 ww. ustawy,
W przypadku nabycia w ramach jednej transakcji co najmniej 100 wierzytelności bez wyodrębnienia ceny nabycia poszczególnych wierzytelności (pakiet wierzytelności) dochód z pakietu wierzytelności stanowi nadwyżka przychodów uzyskanych z wierzytelności wchodzących w skład pakietu wierzytelności nad kosztem nabycia pakietu wierzytelności.
Zgodnie z art. 15ba ust. 2 ustawy o CIT,
Przez przychody uzyskane z wierzytelności wchodzących w skład pakietu wierzytelności rozumie się środki lub wartości otrzymane w wyniku uregulowania tych wierzytelności lub środki lub wartości ze zbycia całości albo części wierzytelności wchodzących w skład danego pakietu wierzytelności, z wyjątkiem opłat, odsetek, odsetek za opóźnienie w zapłacie zobowiązań i kar, naliczonych po dniu nabycia pakietu wierzytelności.
Stosownie do art. 15ba ust. 3 ww. ustawy,
W myśl natomiast art. 15ba ust. 4 ustawy o CIT,
Koszty nabycia pakietu wierzytelności potrąca się w okresie rozliczeniowym, w którym osiągnięty został przychód z wierzytelności wchodzących w skład pakietu wierzytelności, do wysokości odpowiadającej temu przychodowi.
Jednocześnie zgodnie z art. 15ba ust. 5 ww. ustawy,
Zgodnie zatem z dyspozycją wyrażoną w cyt. powyżej art. 15ba ust. 4 ustawy o CIT, koszty nabycia pakietu wierzytelności oraz zgodnie z art. 15ba ust. 5 ww. ustawy koszty nabycia pakietu wierzytelności, pojedynczej wierzytelności, potrąca się w okresie rozliczeniowym, w którym osiągnięty został przychód z wierzytelności wchodzących w skład pakietu wierzytelności/pojedynczej wierzytelności, do wysokości odpowiadającej temu przychodowi. Z powołanych regulacji wynika zasada odpowiedniości (adekwatności) potrącania kosztów z przychodami. Oznacza to, że osiągnięcie części oczekiwanego przychodu powinno skutkować rozpoznaniem kosztu uzyskania przychodu „wprost” w kwocie odpowiadającej kwocie uzyskanego przychodu, do momentu zrównania się przychodu ze spłaty wierzytelności (pakietu wierzytelności) z kwotą poniesionego na jej (jego) nabycie wydatku.
Zatem koszty nabycia wierzytelności bądź pakietów wierzytelności, są rozpoznawane „wprost” w kwocie odpowiadającej kwocie uzyskanego z niej przychodu, do momentu zrównania się przychodu ze spłaty wierzytelności (pakietu wierzytelności) z kwotą poniesionego na jej (jego) nabycie wydatku (tj. innymi słowy, do momentu rozliczenia całości wydatków na nabycie określonej wierzytelności bądź pakietu wierzytelności).
Można zatem uznać, że wydatki na nabycie wierzytelności są ponoszone w celu uzyskania spłaty tych wierzytelności w wysokości odpowiadającej co najmniej wartości tych wierzytelności określonej w cenie ich nabycia. W konsekwencji, wydatki poniesione na nabycie wierzytelności mogą być rozpoznane jako koszty uzyskania przychodów w momencie powstania przychodu z tytułu spłaty danej wierzytelności.
Przy czym, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 39a ustawy o CIT,
nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat w części niepokrytej przychodami uzyskanymi z nabytych wierzytelności, w tym nabytego pakietu wierzytelności.
Zatem z przepisu art. 15ba ustawy o CIT wynika, że:
1) W przypadku nabycia w ramach jednej transakcji co najmniej 100 wierzytelności bez wyodrębnienia ceny nabycia poszczególnych wierzytelności (pakiet wierzytelności) dochód z pakietu wierzytelności stanowi nadwyżka przychodów uzyskanych z wierzytelności wchodzących w skład pakietu wierzytelności nad kosztem nabycia pakietu wierzytelności.
2) Przez przychody uzyskane z wierzytelności wchodzących w skład pakietu wierzytelności rozumie się środki lub wartości otrzymane w wyniku uregulowania tych wierzytelności lub środki lub wartości ze zbycia całości albo części wierzytelności wchodzących w skład danego pakietu wierzytelności, z wyjątkiem opłat, odsetek, odsetek za opóźnienie w zapłacie zobowiązań i kar, naliczonych po dniu nabycia pakietu wierzytelności.
3) Przez koszt nabycia pakietu wierzytelności rozumie się cenę nabycia takiego pakietu wierzytelności.
4) Art. 15ba ust. 5 ustawy o CIT, uprawnia do odpowiedniego zastosowania art. 15ba tej ustawy w przypadku nabycia pojedynczej wierzytelności.
Zauważyć należy, że Wierzytelności winny cechować się ustaloną ściśle określoną wartością. Tym samym winny spełniać wszelkie przesłanki pozwalające zakwalifikować je do składników majątkowych. Na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych samo nabycie wierzytelności nie stanowi podstawy do rozpoznania przychodu, w szczególności rozumianego jako spodziewany wpływ z nabytych od kontrahenta jednostkowych wierzytelności. Do przychodów z wierzytelności/pakietu wierzytelności zalicza się środki otrzymane w wyniku uregulowania tych wierzytelności lub środki ze zbycia całości lub części wierzytelności wchodzących w skład danego pakietu, z wyjątkiem opłat, odsetek za opóźnienie w zapłacie zobowiązań i kar, naliczonych po dniu nabycia pakietu wierzytelności. Przychodowi temu towarzyszą koszty uzyskania przychodów w wysokości ceny zapłaconej za nabyte wierzytelności, potrącane zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 15ba ust. 3 i 4 w zw. z ust. 5 ustawy o CIT oraz z zastosowaniem art. 16 ust. 1 pkt 39a ustawy o CIT. Dochodem zaś będzie nadwyżka przychodów uzyskanych z wierzytelności wchodzących w skład pakietu lub pojedynczej wierzytelności nad kosztem nabycia całego pakietu/pojedynczej wierzytelności.
Zatem w momencie odkupienia od SPV Wierzytelności Leasingowych i Wierzytelności z Umów Najmu oraz Wierzytelności Pożyczkowych (które wcześniej były przedmiotem sekurytyzacji) nie powstanie po Państwa stronie przychód należny. Kwota należna, w rozumieniu art. 12 ust. 3 ustawy o CIT odnosi się do świadczeń spełnionych (dokonanych).
W przypadku spłat otrzymanych z tytułu odkupionych przez Państwa od SPV Wierzytelności Leasingowych i Wierzytelności z Umów Najmu oraz Wierzytelności Pożyczkowych (które wcześniej były przedmiotem sekurytyzacji) będą one stanowiły przychód do opodatkowania. Przychód ten powstanie z chwilą otrzymania spłaty. Jednocześnie cena nabycia odkupionych ww. Wierzytelności będzie stanowiła koszt uzyskania przychodów i będziecie Państwo uprawnieni do rozpoznania ww. kosztu w kwocie odpowiadającej kwocie uzyskanego przychodu, określonego w art. 15ba ust. 2 ustawy o CIT (tj. spłaty Wierzytelności lub jej części), do momentu zrównania się przychodu ze spłaty Wierzytelności z kwotą poniesionego na jej nabycie wydatku – z zastrzeżeniem ograniczeń wynikających z art. 16 ust. 1 pkt 39a ustawy o CIT.
Jeśli przedmiotem odkupu będzie jednorazowo pakiet co najmniej 100 Wierzytelności, bez wyodrębniania ceny zakupu poszczególnych Wierzytelności, to koszty uzyskania przychodów z tytułu spłat winni Państwo rozliczać w kwocie równej rozpoznanemu przychodowi, do momentu zrównania się skumulowanej kwoty spłat pakietu z ceną nabycia pakietu. W przypadku natomiast gdy przedmiotem odkupu będą pojedyncze Wierzytelności konieczne będzie określanie kwoty kosztu uzyskania przychodów poszczególnych ww. Wierzytelności i kwota tych kosztów będzie rozliczana w kwocie równej rozpoznanemu przychodowi ze spłaty do momentu zrównania się tak skumulowanych przychodów z ceną nabycia danej Wierzytelności.
Natomiast w odniesieniu do sposobu rozliczenia kosztów w sytuacji sprzedaży do SPV Wierzytelności Pożyczkowych, które wcześniej nie były zbywane przez Spółkę, wskazać należy, że zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT,
nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, w tym w sposób określony w art. 12 ust. 1 pkt 7, z wyjątkiem wierzytelności lub jej części, które uprzednio zostały zarachowane jako przychód należny - do wysokości uprzednio zarachowanej jako przychód należny.
Zatem, z uwagi na fakt, że kwota wynagrodzenia należnego Spółce od SPV za zbyte Wierzytelności Pożyczkowe stanowić będzie przychód Spółki (por. uznane za prawidłowe stanowisko Spółki dot. pytania Nr 6), to niezaliczone uprzednio do kosztów uzyskania przychodów kwoty wydane na wytworzenie Wierzytelności (niespłacona kwota główna Pożyczki) będą stanowić związany z tym przychodem koszt uzyskania przychodu stosownie do treści art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT.
Reasumując, na skutek sprzedaży Wierzytelności Pożyczkowych do SPV, Spółka będzie miała prawo do rozpoznania w momencie sprzedaży Wierzytelności Pożyczkowych kosztu uzyskania przychodów w postaci wartości kwoty głównej niespłaconych pożyczek, do wysokości osiągniętego przychodu. Koszt ten Spółka będzie miała prawo odliczyć jednorazowo w wysokości ustalonej na dzień określony jako data graniczna (tzw. cut-off date) dla przenoszonych Wierzytelności Pożyczkowych, do wysokości wartości netto tej wierzytelności, a więc z wyłączeniem ewentualnej straty poniesionej na sprzedaży Wierzytelności Pożyczkowych. Wskazać bowiem należy, że w sytuacji, w której wartość nominalna kapitału udzielonych pożyczek będzie wyższa od ceny uzyskanej ze sprzedaży Wierzytelności Pożyczkowych do SPV, Spółka będzie miała prawo zaliczyć do kosztów podatkowych tylko wartość wierzytelności w wysokości, w której została ona uznana jako przychód należny, co oznacza, że nie będzie miała prawa zaliczyć w poczet kosztów uzyskania przychodu powstałej w ten sposób straty.
W świetle powyższego Państwa stanowisko w zakresie pytania Nr 5 jest nieprawidłowe, a w zakresie pytania Nr 7, dot. określenia czy kosztem uzyskania przychodów z tytułu sprzedaży Wierzytelności Pożyczkowych do SPV, rozliczanym jednorazowo w dniu zbycia Wierzytelności Pożyczkowych, będzie:
a) w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które wcześniej nie były zbywane przez Spółkę - kwota główna pożyczki niespłaconej na datę graniczną, z wyłączeniem ewentualnej straty poniesionej na sprzedaży tych Wierzytelności Pożyczkowych - jest prawidłowe,
b) w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, które były wcześniej przedmiotem sekurytyzacji i zostały odkupione przez Spółkę od innego podmiotu - cena zapłacona z tytułu odkupu Wierzytelności Pożyczkowych, pomniejszona o część tej ceny zaliczoną przez Spółkę do kosztów uzyskania przychodów przed sprzedażą tych Wierzytelności Pożyczkowych do SPV, z wyłączeniem ewentualnej straty poniesionej na sprzedaży Wierzytelności Pożyczkowych - jest nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).
Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji w zakresie pytania Nr 1 – 4 i 8 jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym:
interpretacja indywidualna zawiera wyczerpujący opis przedstawionego we wniosku stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego oraz ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Można odstąpić od uzasadnienia prawnego, jeżeli stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe w pełnym zakresie.