Praca zdalna z zagranicy

Praca zdalna może być wykonywana z obszaru znajdującego się poza Polską. Ustalenia w tym zakresie mogą nastąpić zarówno przy zawieraniu umowy o pracę, jak i w trakcie zatrudnienia. Jednak świadczenie pracy zdalnej spoza Polski może powodować komplikacje w obszarze prawa imigracyjnego, ubezpieczeń społecznych, rozliczeń podatkowych, a także RODO. Ponadto transgraniczna praca zdalna pozbawia pracodawcę możliwości jej efektywnej kontroli, jak również może narażać go na wyższe koszty związane z zatrudnieniem.

Pracodawca może delegować pracownika do pracy za granicę, skąd pracownik będzie świadczył pracę zdalnie, lub ustalić z nim zagraniczne miejsce pracy przy podpisywaniu umowy o pracę. Pracownik może też wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o umożliwienie mu wykonywania pracy w tej formie spoza Polski. 

Praca zdalna z zagranicy na wniosek pracownika

Istnieją poważne wątpliwości co do uznania za delegowanego pracownika, o którym mowa w dyrektywie 96/71/WE, wykonującego pracą zdalną pod adresem zamieszkania w innym państwie na rzecz pracodawcy w Polsce, jeżeli nie zostały spełnione warunki określone w powołanym art. 1 ust. 3 dyrektywy 96/71/WE. Dotyczy to również pracowników - cudzoziemców, z którymi przy zawieraniu umowy o pracę uzgodniono pracę zdalną wykonywaną spoza obszaru Polski. Zagraniczna lokalizacja miejsca wykonywania pracy zdalnej, będąca najczęściej adresem zamieszkania pracownika, co do zasady nie przesądza również o tym, że mają do niego automatycznie zastosowanie korzystniejsze przepisy prawa pracy państwa przyjmującego. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby strony zawarły porozumienie w tym zakresie i przyznały pracownikowi takie uprawnienia, przy czym nie jest to utrwalona praktyka. 

W większości przypadków o wykonywanie pracy zdalnej z zagranicy wnioskuje pracownik (np. na podstawie regulaminu czy wniosku o okazjonalną pracę zdalną) i zazwyczaj ma to charakter incydentalny. Przepisy prawa pracy kraju, w którym praca zdalna będzie wykonywana, mogą nie odróżniać sytuacji, w której pracownik jest delegowany przez pracodawcę za granicę, skąd będzie wykonywał pracę w tej formie, od wyrażenia przez pracodawcę zgody na pracę zdalną świadczoną np. z zagranicznego adresu zamieszkania pracownika. Dlatego istotna jest znajomość regulacji prawnych przed wyrażeniem przez pracodawcę zgody na wykonywanie pracy z zagranicy (konieczne może być uzyskanie odpowiedniego zezwolenia czy wizy, np. dla tzw. cyfrowych nomadów). Tak jak w przypadku delegowania za granicę i wykonywania z danego kraju pracy zdalnej pracownik musi posiadać aktualne badania lekarskie, szkolenia bhp i wiedzę o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaniem pracy zdalnej, wynikające z przepisów Kodeksu pracy. W tej sytuacji za zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy zdalnej, a także stanowisko pracy zdalnej uwzględniające wymagania ergonomii, odpowiada pracownik. Nie ma przy tym znaczenia, że miejsce pracy zdalnej jest zlokalizowane poza obszarem Polski. 

Czytaj więcej w artykule Monitora Prawa Pracy i Ubezpieczeń Nr 10/2023: "Praca zdalna z zagranicy - zasady kierowania pracowników i rozliczania wynagrodzeń" >>