Praca zdalna: Nowe obowiązki pracodawcy w zakresie bhp

Wykonywanie pracy zdalnej zmienia zakres obowiązków pracodawcy w obszarze bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, określonych w dziale X Kodeksu pracy.

Na podstawie art. 67³¹ Kodeksu pracy w przypadku pracowników pracujących zdalnie pracodawca:

• nie wykonuje obowiązków wskazanych w tabeli 5;
• może przeprowadzić całe szkolenie wstępne bhp dla osoby przyjmowanej do pracy na stanowisko administracyjno-biurowe za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, natomiast pracownik powinien potwierdzić jego ukończenie w postaci papierowej lub elektronicznej;
• uwzględnia przy ocenie ryzyka zawodowego (również w wersji uniwersalnej dla poszczególnych grup stanowisk pracy zdalnej) wpływ pracy zdalnej na wzrok i układ mięśniowo-szkieletowy oraz uwarunkowania psychospołeczne tej pracy (warunki minimalne);
• opracowuje na podstawie oceny ryzyka zawodowego informację o: zasadach i sposobach właściwej organizacji stanowiska pracy zdalnej (z uwzględnieniem wymagań ergonomii), zasadach bhp przy pracy zdalnej, czynnościach do wykonania po zakończeniu świadczenia pracy zdalnej oraz regułach postępowania w sytuacjach awaryjnych stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego;
• stosuje odpowiednio art. 234 Kodeksu pracy (dotyczy obowiązków pracodawcy w razie wypadku) i przepisy wydane na podstawie art. 237 § 1 pkt 1 i 2 Kodeksu pracy (rozporządzenia wykonawcze dotyczące procedury powypadkowej), z tym że oględziny miejsca wypadku powinny się odbyć w terminie uzgodnionym przez członków zespołu powypadkowego i pracownika albo jego domownika (ze względu na stan zdrowia pracownika), jeśli zespół powypadkowy nie odstąpi od tej czynności, do czego ma prawo w razie braku wątpliwości co do okoliczności i przyczyn wypadku;
• musi otrzymać od pracownika w postaci papierowej lub elektronicznej - przed dopuszczeniem go do pracy - dwa oświadczenia: pierwsze o zapoznaniu się z oceną ryzyka zawodowego oraz informacją zawierającą zasady bhp wykonywania pracy zdalnej, a także o zobowiązaniu się do ich przestrzegania, natomiast drugie z potwierdzeniem, że na stanowisku pracy zdalnej są zapewnione warunki bhp.

Do obowiązków pracownika, oprócz złożenia oświadczeń wskazanych w ostatnim punkcie, należy zorganizowanie stanowiska pracy zdalnej zgodnie z wymaganiami ergonomii. 

W cytowanym stanowisku z 9 lutego 2023 r. (GIP-GBI.0701.24.2023.4) Główny Inspektorat Pracy w następujący sposób odniósł się do sporządzania oceny ryzyka zawodowego:

Decyzja czy w procesie analizy ryzyka zawodowego pracodawca skorzysta z prawa do przeprowadzenia kontroli w zakresie bhp w miejscu wykonywania pracy zdalnej przez pracownika (art. 67²⁸§ 1 pkt 1 Kodeksu pracy), czy też przygotuje inne narzędzia wspomagające ocenę ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą w sposób zdalny np. listy kontrolne, fotografie, filmy z miejsca wykonywania pracy zdalnej itp., należy wyłącznie do pracodawcy.

Tabela 5. Zasady bhp, których pracodawca nie stosuje do pracy zdalnej