Wyrok SN z dnia 20 kwietnia 2022 r., sygn. I NSNc 615/21

Postanowienie umowne zastrzegające karę umowną w wysokości dziesięciokrotności ceny sprzedaży praw do akcji, ma bez wątpienia charakter abuzywny w kontekście jednoznacznego brzmienia art. 385³ pkt 17 k.c. Przepis ten stanowi bowiem, że w razie wątpliwości należy domniemywać, iż postanowienie nakładające na konsumenta, który nie wykonał zobowiązania lub odstąpił od umowy, obowiązek zapłaty rażąco wygórowanej kary umownej, ma charakter niedozwolony.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Leszek Bosek (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Adam Redzik

Marek Sławomir Molczyk (ławnik Sądu Najwyższego)

w sprawie z powództwa R. […] spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowo-akcyjnej z siedzibą w W. przeciwko G. P. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w dniu 20 kwietnia 2022 r. skargi nadzwyczajnej wniesionej przez Prokuratora Generalnego od nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w B. z 18 września 2013 r., sygn. I Nc […],

1. uchyla zaskarżony nakaz zapłaty w całości i przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu w B. do ponownego rozpoznania;

2. znosi wzajemnie między stronami koszty postępowania przed Sądem Najwyższym.

Uzasadnienie

Pozwem z 29 sierpnia 2013 r. R. […] spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo – akcyjna z siedzibą w W., wniosła do Sądu Rejonowego w B. o nakazanie w postępowaniu nakazowym G. P. zapłaty kwoty 50 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia złożenia pozwu do dnia zapłaty, na podstawie weksla in blanco. W uzasadnieniu podała, że pozwana z tytułu kar umownych powinna jej zapłacić kwotę 50 000 zł. Wyjaśniła również, że właściwość sądu wynika z art. 37[1] k.p.c.

1 czerwca 2011 r. G. P. zawarła z B. P. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą […] I. umowę „Upoważnienie generalne”, na mocy której zobowiązała się do zbycia praw do wszystkich przysługujących jej nieodpłatnie od Skarbu Państwa akcji imiennych serii […] J. […] S.A. z siedzibą w J. […] wraz ze związanymi z akcjami prawami, w tym warunkowym prawem do dywidendy, z opcją nabycia tych akcji w terminie 5 lat. W umowie zawarto zapewnienie pozwanej, że akcje są wolne od roszczeń osób trzecich. Na mocy zawartego upoważnienia powód zapłacił powódce 5 000 zł tytułem „Ceny Łącznej” akcji. Na wypadek niewywiązania się przez pozwaną z zobowiązania, powód zastrzegł sobie prawo do egzekwowania „sankcji pieniężnej” w wysokości dziesięciokrotności „Ceny Łącznej” akcji. Zabezpieczeniem umowy był weksel in  blanco podpisany przez G. P., wypełniony zgodnie z porozumieniem wekslowym na kwotę 50 000 zł.