Wyrok SN z dnia 13 kwietnia 2022 r., sygn. II PSKP 87/21

1. W razie odmowy poddania się badaniom na trzeźwość sankcja powinna zależeć od postawy pracownika i stanowiska pracodawcy. Powinna być stopniowana, czyli poczynając od niedopuszczenia do pracy łączonego z utratą wynagrodzenia za pracę wobec braku pewności pracodawcy co do trzeźwości pracownika, z możliwością w dalszej kolejności wypowiedzenia umowy o pracę, gdy taka postawa pracownika dezorganizuje pracę, albo rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia.

2. Nie jest zabroniona prewencyjna kontrola trzeźwości pracownika kierowcy przed przystąpieniem do pracy w zakładzie komunikacji miejskiej, jednak pracownik może odmówić poddania się badaniu. Takie zachowanie pracownika nie musi być obojętne w ocenie jego dalszego zatrudnienia.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Zbigniew Korzeniowski (przewodniczący, sprawozdawca) ‎

SSN Bohdan Bieniek ‎

SSN Maciej Pacuda

w sprawie z powództwa Z. M. K. ‎przeciwko M. […] Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W. ‎o odszkodowanie, ‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 13 kwietnia 2022 r., ‎skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w W. ‎z dnia 5 lutego 2020 r., sygn. akt XXI Pa […],

I. oddala skargę kasacyjną,

II. zasądza od pozwanej na rzecz powoda 240 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu kasacyjnym.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z 5 lutego 2020 r. oddalił apelację pozwanego pracodawcy M. […] sp. z o.o. w W. od wyroku Sądu Rejonowego w W. z 6 marca 2019 r., który zasądził powodowi Z. M. K. 16.307,61 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Powód był pracownikiem pozwanego jako kierowca autobusu. Pracodawca wprowadził zarządzenie z 23 marca 2018 r. w sprawie działania na rzecz trzeźwości w pracy i zapobieganiu używania środków odurzających. Dopuszcza badanie stanu trzeźwości pracowników, które przeprowadza się za pomocą testera trzeźwości. Przełożony ma obowiązek niedopuszczenia pracownika do pracy lub jej przerwania i uruchomienia procedury badania stanu trzeźwości, gdy: a) w wyniku sprawdzenia stanu trzeźwości ujawniono przy pomocy testera trzeźwości stan po użyciu alkoholu lub stan nietrzeźwości, b) uzyskano informacje o stawieniu się pracownika do pracy w stanie po spożyciu alkoholu, c) uzyskano informację o wykonywaniu pracy po użyciu alkoholu, d) zachodzi podejrzenie spożywania środków niedozwolonych, e) jest wyczuwalna woń alkoholu od pracownika, f) wygląd lub nietypowe zachowanie pracownika wskazuje na stan po spożyciu alkoholu lub środków odurzających. Badanie stanu trzeźwości, za pomocą analizatora wydechu, za zgodą pracownika, przeprowadza upoważniony przedstawiciel spółki. W przypadku braku takiej zgody wzywany jest przedstawiciel uprawnionego organu powołany do ochrony porządku publicznego. Pracodawca jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych traktuje odmowę poddania się pracownika sprawdzeniu lub badaniu stanu trzeźwości.