Wyrok SN z dnia 8 grudnia 2022 r., sygn. III PSKP 36/22

Ustalenie, czy pracownik jest zdolny do świadczenia pracy, czy też znajduje się w stanie wykluczającym jej świadczenie z powodu spożycia alkoholu czy użycia substancji psychoaktywnych leży przede wszystkim w interesie pracodawcy. W interesie pracodawcy leży zatem wezwanie uprawnionego organu powołanego do ochrony porządku publicznego w celu przeprowadzenia badania na miejscu, w zakładzie pracy. Badanie przeprowadzone przez funkcjonariusza Policji albo strażnika straży gminnej (miejskiej) ma pełen walor dowodowy. Z kolei wiarygodność testów stosowanych przez pracodawców może być łatwo podważania, z uwagi na stosowanie różnych rozwiązań, ale także sposób przeprowadzenia samego badania (przez osoby niewykwalifikowane). Uwaga ta może być odniesiona zarówno do testów na obecność alkoholu, jak i innych niedozwolonych substancji. Mimo zatem, że wprost przepisy ustawy nie nakazują zachowania szczególnego trybu przeprowadzania innych testów niż na obecność alkoholu, to w interesie samego pracodawcy pozostaje, gdy z takim żądaniem zwraca się pracownik, przeprowadzenie badania przez funkcjonariusza Policji czy straży miejskiej.

Sąd Najwyższy w składzie:

Prezes SN Piotr Prusinowski (przewodniczący, sprawozdawca) ‎

SSN Romualda Spyt ‎

SSN Krzysztof Staryk

w sprawie z powództwa K. Spółki Akcyjnej w P. ‎przeciwko M. Ł. ‎o zapłatę kwoty 10.000,00 zł, ‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 8 grudnia 2022 r., ‎skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy ‎z dnia 23 września 2021 r., sygn. akt V Pa 54/21,

oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy w Legnicy wyrokiem z dnia 23 września 2021 r. oddalił apelację powoda K. Spółka Akcyjna w P. od wyroku Sądu Rejonowego w Lubinie z dnia 25 lutego 2021 r. w sprawie przeciwko M. Ł. o zapłatę 10.000,00 zł.

Powyższe orzeczenia zostały wydane w oparciu o ustalenie, że pozwany był zatrudniony u strony powodowej od dnia 24 września 2018 r. do dnia 23 grudnia 2019 r. jako ślusarz mechanik pod ziemią. Miejscem wykonywania przez niego pracy był Oddział ZG „R.” K.1 S.A. W dniu 24 czerwca 2019 r. pozwany podpisał oświadczenie, w którym wskazał, że jest świadomy, że stawienie się w pracy w stanie po spożyciu alkoholu lub środków odurzających albo spożywanie ich w czasie lub miejscu pracy stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, które stanowi podstawę do rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę w trybie dyscyplinarnym. Nadto oświadczył, że zdaje sobie sprawę z tego, że za takie zachowanie na pracodawcę zostanie nałożona kara umowna w wysokości 10.000,00 zł oraz zobowiązał się w razie zaistnienia takiej sytuacji, do zwrotu wymienionej wyżej kwoty w pełnej wysokości. W dniu 18 września 2019 r. gdy pozwany wchodził na teren O/ZG „R.” celem świadczenia pracy, zostało przeprowadzone badanie w celu ustalenia bądź wykluczenia rodzaju substancji psychoaktywnych w jego organizmie. Pozwany został wytypowany do badania losowo spośród innych pracowników wchodzących na teren zakładu pracy. Przeprowadzone badanie testerem narkotykowym D. nr [...] o godz. 10:20, wykazało obecność w organizmie pozwanego zabronionej substancji psychoaktywnej w postaci amfetaminy. Pozwany wnosił aby wykonano test ponownie lub wezwano policję. Strażnik i jego dowódca nie wyrazili na to zgody. W związku z zawartą umową z K.1 S.A., za powyższe zdarzenie na stronę powodową została nałożona kara umowna w wysokości 10.000,00 zł, która została uiszczona w dniu 12 grudnia 2019 r. Pozwany pismem z dnia 23 kwietnia 2020 r. został wezwany przez pracodawcę do uiszczenia powyższej kwoty, której ostatecznie nie uregulował.