Uchwała SN z dnia 3 grudnia 2021 r., sygn. III CZP 84/20

Prawomocny wyrok zasądzający z urzędu w postępowaniu karnym zadośćuczynienie na rzecz pokrzywdzonego (art. 46 § 1 k.k.) nie stwarza powagi rzeczy osądzonej w części, w której zadośćuczynienie nie zostało zasądzone (art. 46 § 3 k.k. i art. 415 § 2 k.p.k.).

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Paweł Grzegorczyk

‎SSN Maria Szulc

w sprawie z powództwa W. S. ‎przeciwko M. G. o zapłatę, ‎po rozstrzygnięciu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 3 grudnia 2021 r., ‎zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy w E. postanowieniem z dnia 30 lipca 2020 r., sygn. akt I Ca (…),

"Czy wydany w postępowaniu karnym wyrok, którym z urzędu zasądzono od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego zadośćuczynienie powoduje, że pozew o zasądzenie zadośćuczynienia, złożony po uprawomocnieniu się tego wyroku, podlega odrzuceniu z uwagi na prawomocne osądzenie sprawy pomiędzy tymi stronami?"

podjął uchwałę:

Prawomocny wyrok zasądzający z urzędu w postępowaniu karnym zadośćuczynienie na rzecz pokrzywdzonego (art. 46 § 1 k.k.) nie stwarza powagi rzeczy osądzonej w części, w której zadośćuczynienie nie zostało zasądzone (art. 46 § 3 k.k. i art. 415 § 2 k.p.k.).

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 17 maja 2019 r. Sąd Rejonowy w I. oddalił powództwo W. S. wniesione przeciwko M. G. o zapłatę kwoty 20 000 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, na którą składały się kwota 14 000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwota 6 000 zł tytułem odszkodowania w związku z uszkodzeniem jego ciała na skutek pobicia przez pozwanego w dniu 12 czerwca 2015 r.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że w dniu 31 marca 2016 r. zapadł wyrok w sprawie II K (…), w którym M. G. został uznany za winnego tego, że w dniu 12 czerwca 2015 r., uderzając pięścią W. S. spowodował u niego obrażenia ciała w postaci złamania kości nosa, innych obrażeń twarzy oraz złamania łopatki lewej, które to obrażenia naruszyły prawidłowe funkcjonowanie organizmu na okres przekraczający siedem dni i naraziły go na bezpośrednie niebezpieczeństwo nastąpienia skutku określonego w art. 156 § 1 k.k., tj. popełnienia występku z art. 157 § 1 k.k. i za to skazał go na karę sześciu miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres dwóch lat; wymierzył oskarżonemu karę grzywny oraz zasądził na rzecz W. S. na podstawie art. 46 § 1 k.k. kwotę 4 000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Sąd uznał powództwo za bezzasadne. Wskazał na wynikające z art. 11 k.p.c. związanie ustaleniami wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa. Odnośnie do dochodzonego roszczenia o zapłatę zadośćuczynienia przyjął, że jego podstawę prawną stanowił art. 445 § 1 k.c. w związku z art. 444 k.c. i zmierzało ono do kompensacji doznanej przez powoda krzywdy przez zasądzenie na jego rzecz odpowiedniej sumy pieniężnej. Obejmuje ona rekompensatę za całą krzywdę, przyznawaną jednorazowo. Zadośćuczynienie w kwocie 4 000 zł wypłacone powodowi przez pozwanego w wykonaniu prawomocnego wyroku zapadłego w sprawie karnej, w której powód działał jako oskarżyciel posiłkowy, a w odpowiedzi na apelację obrońcy oskarżonego wniósł o utrzymanie w mocy wyroku zapadłego w sprawie karnej - jest odpowiednie do doznanej krzywdy, co uzasadniało oddalenie powództwa w tym zakresie.