Nagrody dla nauczycieli – rodzaje i zasady przyznawania

Zgodnie z przepisami ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (dalej: Karta Nauczyciela), nauczycielom przysługują oprócz wynagrodzenia podstawowego dwa rodzaje nagród – nagroda jubileuszowa i nagroda ze specjalnego funduszu. Jakie kryteria trzeba spełnić, aby otrzymać takie nagrody? Czy przysługują one również pracownikom niepedagogicznym? Czy nagroda zawsze musi być wypłacana w formie pieniężnej? Na te i inne pytania odpowiadamy w artykule.

Uregulowanie ustawowo systemu wynagradzania uniemożliwia stronom stosunku pracy (dyrektorowi szkoły i nauczycielowi) dokonywanie zmian w sposobie i poziomie należności przysługującej nauczycielowi za wykonywanie pracy na rzecz szkoły. W przypadku nauczycielskich stosunków pracy strony tego stosunku nie mogą dowolnie ustalić w treści umowy o pracę wysokości wynagrodzenia, ani nie mogą wprowadzać składników wynagrodzenia nieprzewidzianych w Karcie Nauczyciela, ani też wyłączyć danego składnika wynagrodzenia przewidzianego Kartą Nauczyciela.

Nagroda jako niestały składnik wynagrodzenia

Zgodnie z art. 30 Karty Nauczyciela, wynagrodzenie nauczycieli składa się z:

1. wynagrodzenia zasadniczego;
2. dodatków:
3. za wysługę lat,
4. motywacyjnego,
5. funkcyjnego, w tym z tytułu sprawowania funkcji wychowawcy klasy oraz
6. za warunki pracy;
7. wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw;
8. nagród i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, z wyłączeniem świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, świadczenia na start i dodatku wiejskiego.

Przepisy Karty Nauczyciela rozróżniają dwa rodzaje nagród: nagrodę jubileuszową oraz nagrodę ze specjalnego funduszu nagród. Uznanie nagród dla nauczycieli za ustawowy składnik wynagrodzenia oznacza, że nie można w szkołach publicznych wprowadzić przykładowo premii za frekwencję w pracy (brak nieobecności związanych ze zwolnieniami lekarskimi) lub premii uznaniowej (przykładowo za prowadzenie procesu rekrutacji do szkoły czy przedszkola). Kolejnym skutkiem uznania nagród za składniki wynagrodzenia jest stosowanie do nagród przepisu art. 84 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (dalej: k.p.), zgodnie z którym pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia ani przenieść tego prawa na inną osobę. Powyższe oznacza, że nauczyciel nie może się zrzec prawa do nagrody.