ROZDZIAŁ I

PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Przedmiot

1. Niniejsze rozporządzenie ustanawia Instrument na rzecz Ukrainy (zwany dalej „Instrumentem”) na okres 2024-2027.

Określa ono cele Instrumentu, jego finansowanie i budżet na okres 2024-2027, formy finansowania unijnego w jego ramach oraz zasady dotyczące przyznawania takiego finansowania.

2. Instrument zapewnia Ukrainie wsparcie w ramach następujących trzech filarów:

Artykuł 2

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

Artykuł 3

Cele Instrumentu

1. Cele ogólne Instrumentu to wspieranie Ukrainy:

2. Cele szczegółowe Instrumentu obejmują:

Artykuł 4

Zasady ogólne

1. Współpraca w ramach Instrumentu opiera się na zasadach skuteczności pomocy rozwojowej i je propaguje, w stosownych przypadkach - w ramach wszystkich rodzajów wsparcia; zasady te to: odpowiedzialność Ukrainy za priorytety w dziedzinie rozwoju, skoncentrowanie się na rezultatach, inkluzywne partnerstwa na rzecz rozwoju, przejrzystość i wzajemna rozliczalność. W ramach wdrażania Instrumentu należy dążyć do zapewnienia zrównoważonej i dostosowanej do potrzeb alokacji i wykorzystywania zasobów oraz odpowiedniej równowagi geograficznej projektów.

2. Wsparcie z Instrumentu ma charakter dodatkowy w stosunku do wsparcia udzielanego w ramach innych programów i instrumentów unijnych. Działania kwalifikujące się do finansowania na podstawie niniejszego rozporządzenia mogą otrzymywać wsparcie z innych programów i instrumentów unijnych, pod warunkiem że takie wsparcie nie pokrywa tych samych kosztów.

3. Aby promować komplementarność, spójność i efektywność swoich działań i inicjatyw, Komisja i państwa członkowskie współpracują i dążą do tego, by unikać powielania wsparcia udzielanego na podstawie niniejszego rozporządzenia i innego wsparcia udzielanego przez Unię, państwa członkowskie, państwa trzecie, organizacje i podmioty wielostronne i regionalne, takie jak organizacje międzynarodowe i odpowiednie międzynarodowe instytucje finansowe, agencje i darczyńców spoza Unii, zgodnie z ustalonymi zasadami wzmacniania koordynacji operacyjnej w obszarze pomocy zewnętrznej, w tym przez usprawnioną koordynację z państwami członkowskimi na szczeblu lokalnym i przez harmonizację polityk i procedur, w szczególności międzynarodowych zasad skuteczności pomocy rozwojowej. Aby unikać powielania wsparcia, zwiększyć odpowiedzialność ukraińskich władz i uprościć prace administracyjne, wsparcie w ramach Instrumentu w miarę możliwości jest włączane do międzynarodowych wysiłków służących określeniu architektury finansowej na rzecz odbudowy Ukrainy oraz koordynowane z odpowiednimi darczyńcami i międzynarodowymi instytucjami finansowymi.

4. Działania w ramach Instrumentu są - w stopniu, w jakim jest to możliwe w kraju ogarniętym wojną - zgodne z unijnymi normami klimatycznymi i środowiskowymi. Działania te uwzględniają kwestie łagodzenia skutków zmiany klimatu i przystosowywania się do niej, ochrony środowiska i różnorodności biologicznej, praw człowieka, demokracji, równości płci oraz niedyskryminacji, w stosownych przypadkach, ograniczania ryzyka związanego z klęskami żywiołowymi i bezpieczeństwa infrastruktury energetycznej, a także wspierają postępy w osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych, promując zintegrowane przedsięwzięcia, które mogą przynieść dodatkowe korzyści i pomóc w osiąganiu wielorakich celów w sposób spójny, przyczyniając się do ograniczania ubóstwa i promując pokojowe i inkluzywne społeczeństwa. W miarę możliwości w działaniach należy unikać aktywów osieroconych i przestrzegać zasady „nie szkodzić”, a także stosować podejście zakładające uwzględnianie zrównoważoności, leżące u podstaw Europejskiego Zielonego Ładu; należy również kierować się zasadą niepomijania nikogo.

5. Instrument nie wspiera działań ani środków, które są niezgodne z krajowym planem Ukrainy w dziedzinie energii i klimatu, jeśli jest dostępny, z ustalonym na poziomie krajowym wkładem Ukrainy na mocy porozumienia paryskiego, które sprzyjają inwestycjom w paliwa kopalne bądź powodują znaczące negatywne skutki dla środowiska, klimatu lub różnorodności biologicznej, chyba że takie działania lub środki są absolutnie niezbędne do osiągnięcia celów Instrumentu, biorąc pod uwagę potrzebę odbudowy i modernizacji infrastruktury oraz odnowy środowiska naturalnego zniszczonych w wyniku wojny, z zapewnieniem ich odporności, i towarzyszą im, w stosownych przypadkach, odpowiednie środki w celu uniknięcia tych skutków, zapobieżenia im lub ich ograniczenia i w miarę możliwości skompensowania tych negatywnych skutków.

6. Zgodnie z zasadą inkluzywnego partnerstwa Komisja w stosownych przypadkach dąży do zapewnienia kontroli demokratycznej w postaci konsultowania się przez rząd Ukrainy z Radą Najwyższą zgodnie z porządkiem konstytucyjnym Ukrainy, a także konsultacji z odpowiednimi zainteresowanymi stronami, w tym władzami lokalnymi i regionalnymi, partnerami społecznymi i społeczeństwem obywatelskim, w tym grupami szczególnie wrażliwymi, tak aby umożliwić im udział w opracowywaniu i realizacji działań kwalifikujących się do finansowania w ramach Instrumentu oraz w związanych z tym procesach monitorowania, kontroli i ewaluacji, stosownie do przypadku. Ten proces konsultacji powinien odzwierciedlać pluralizm ukraińskiego społeczeństwa i środowiska biznesowego oraz włączenie różnych społeczności w Ukrainie. We wszelkich konsultacjach należy w odpowiedni sposób zapewnić udział kobiet. Komisja zachęca odpowiednie zainteresowane strony do koordynowania ich działań i przyczynia się do zwiększania zdolności organizacji społeczeństwa obywatelskiego. Dodatkowo Komisja zapewnia, by społeczeństwo obywatelskie w Ukrainie, w tym organizacje pozarządowe, mogły bezpośrednio zgłaszać Komisji wszelkie wykryte nieprawidłowości za pośrednictwem odpowiednich stałych kanałów oraz przesyłać Komisji opinie na temat wdrażania Planu Ukrainy i ewaluacji przewidzianych w tym planie środków przez rząd Ukrainy.

7. Komisja, w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi i Ukrainą, zapewnia realizację zobowiązań Unii na rzecz większej przejrzystości i rozliczalności w dziedzinie udzielania wsparcia, w tym przez promowanie wdrażania i wzmacniania systemów kontroli wewnętrznej i polityki zwalczania nadużyć finansowych. Komisja udostępnia publicznie informacje na temat wielkości i alokacji wsparcia za pośrednictwem jednego portalu internetowego oraz zapewnia, by dane były aktualne, łatwo dostępne i udostępnione w formacie nadającym się do odczytu maszynowego.

Artykuł 5

Warunek wstępny przyznania wsparcia w ramach Instrumentu

1. Warunkiem wstępnym przyznania wsparcia dla Ukrainy w ramach Instrumentu jest dalsze podtrzymywanie i przestrzeganie przez Ukrainę skutecznych mechanizmów demokratycznych, m.in. wielopartyjnego systemu parlamentarnego i praworządności, a także gwarantowanie poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości.

2. Komisja monitoruje spełnianie warunku wstępnego określonego w ust. 1 przed dokonywaniem wypłat na rzecz Ukrainy w ramach Instrumentu oraz przez cały okres wsparcia udzielanego w ramach Instrumentu, z należytym uwzględnieniem regularnie składanego sprawozdania Komisji w sprawie rozszerzenia. Komisja uwzględnia w tym procesie odpowiednie zalecenia organów międzynarodowych, takich jak Rada Europy i jej Komisja Wenecka. Komisja informuje Radę o spełnianiu warunku wstępnego określonego w ust. 1 przed dokonywaniem wypłat na rzecz Ukrainy. W przypadku gdy Komisja stwierdzi, że warunek wstępny nie jest spełniany lub przestał być spełniany, przedkłada Radzie wniosek dotyczący decyzji wykonawczej zawieszającej płatności, o których mowa w art. 26, niezależnie od tego, czy spełnione są warunki, o których mowa w art. 16 ust. 2. W swojej ocenie Komisja bierze również pod uwagę sytuację w Ukrainie i konsekwencje wprowadzenia stanu wojennego w Ukrainie. Ocenę Komisji przekazuje się równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie. Jeżeli na wniosek Ukrainy lub z własnej inicjatywy Komisja uzna, że warunek wstępny jest ponownie spełniany, przedkłada Radzie wniosek dotyczący decyzji wykonawczej znoszącej zawieszenie płatności. W przypadkach, do których ma zastosowanie niniejszy ustęp, Rada co do zasady stanowi w ciągu dwóch miesięcy od otrzymania wniosku Komisji.

ROZDZIAŁ II

FINANSOWANIE I WDRAŻANIE

Artykuł 6

Budżet

1. Zasoby na wdrożenie Instrumentu są dostępne za pośrednictwem Rezerwy na rzecz Ukrainy, która ma zostać uruchomiona w ramach rocznej procedury budżetowej, zgodnie z art. 10b rozporządzenia (UE, Euratom) 2020/2093, przy następującym orientacyjnym podziale:

Łączne zasoby udostępnione na mocy akapitu pierwszego wynoszą do 17 000 000 000 EUR.

Przy alokacji zasobów dostępnych na podstawie akapitu pierwszego ust. 1 niniejszego artykułu uwzględnia się w szczególności potrzebę pokrycia wydatków zgodnie z art. 23.

2. Wsparcie finansowe zgodnie z rozdziałem III w formie pożyczki jest dostępne w kwocie do 33 000 000 000 EUR na okres od dnia 1 stycznia 2024 r. do dnia 31 grudnia 2027 r.

3. Suma zasobów udostępnionych zgodnie z ust. 1 i 2 nie może przekroczyć 50 000 000 000 EUR w okresie 2024-2027.

4. Dodatkowe wkłady na finansowanie wsparcia, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, można przekazywać zgodnie z art. 7.

5. Zasoby, o których mowa w ust. 1 akapit pierwszy lit. d) i ust. 4, mogą być wykorzystywane na pomoc techniczną i administracyjną we wdrażaniu Instrumentu, taką jak działania przygotowawcze oraz działania w zakresie monitorowania, kontroli, audytu i ewaluacji, które są niezbędne do zarządzania Instrumentem i osiągnięcia jego celów, w szczególności na analizy, spotkania z ekspertami, konsultacje z władzami Ukrainy, konferencje, konsultacje z zainteresowanymi stronami, działania informacyjne i komunikacyjne, w tym inkluzywne działania popularyzatorskie i komunikację instytucjonalną dotyczącą priorytetów politycznych Unii, w zakresie, w jakim są one związane z celami niniejszego rozporządzenia, na wydatki związane z sieciami informatycznymi nastawionymi na przetwarzanie i wymianę informacji, instytucjonalnymi narzędziami informatycznymi, a także wszelkie inne wydatki na pomoc techniczną i administracyjną ponoszone przez Komisję w związku z zarządzaniem Instrumentem i jego kosztami w siedzibie głównej i w delegaturach Unii. Wydatki mogą obejmować również koszty innych działań wspierających, takich jak kontrola jakości i monitorowanie w terenie projektów, a także koszty wzajemnego doradztwa i ekspertów związane z oceną i realizacją reform i inwestycji.

6. Zasoby, które nie zostały alokowane ani wykorzystane na wydatki na podstawie ust. 1 akapit pierwszy lit. d) niniejszego artykułu i na podstawie art. 23, są udostępniane do celów innych wydatków operacyjnych na podstawie ust. 1 niniejszego artykułu, bez uszczerbku dla prerogatyw władzy budżetowej i z zastrzeżeniem przepisów ust. 1 akapit trzeci niniejszego artykułu.

Artykuł 7

Dodatkowe zasoby finansowe na rzecz Instrumentu

1. Państwa członkowskie, państwa trzecie, organizacje międzynarodowe, międzynarodowe instytucje finansowe lub inne źródła mogą wnosić dodatkowe wkłady finansowe na rzecz Instrumentu, nie będąc przy tym związanymi orientacyjnym podziałem, o którym mowa w art. 6 ust. 1. Takie wkłady stanowią zewnętrzne dochody przeznaczone na określony cel w rozumieniu art. 21 ust. 2 lit. a) ppkt (ii), lit. d) i e) rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046.

Dodatkowe kwoty otrzymane jako zewnętrzne dochody przeznaczone na określony cel w rozumieniu art. 21 ust. 5 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 na mocy odpowiednich unijnych aktów prawnych dodaje się do zasobów, o których mowa w art. 6 niniejszego rozporządzenia.

2. Wkłady, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, realizuje się na tych samych zasadach i warunkach co kwotę, o której mowa w art. 6 ust. 1.

3. Wkłady na rzecz Gwarancji dla Ukrainy i instrumentów finansowych na podstawie rozdziału IV wnosi się zgodnie z art. 29.

Artykuł 8

Wykonywanie i formy finansowania unijnego

1. Instrument jest wdrażany zgodnie z rozporządzeniem (UE, Euratom) 2018/1046, w ramach zarządzania bezpośredniego albo zarządzania pośredniego z dowolnym z podmiotów, o których mowa w art. 62 ust. 1 akapit pierwszy lit. c) tego rozporządzenia.

2. Finansowanie unijne może być przekazywane w dowolnej z form określonych w rozporządzeniu (UE, Euratom) 2018/1046, w szczególności w formie dotacji, nagród, zamówień, wsparcia budżetowego, instrumentów finansowych, gwarancji budżetowych, działań łączonych i pomocy finansowej.

3. Instrumenty finansowe, gwarancje budżetowe i działania łączone, łączące wsparcie z instrumentów finansowych lub gwarancji budżetowych w ramach Instrumentu, wykonuje się zgodnie z zasadami określonymi w tytule X, a w szczególności w art. 208 i art. 209 ust. 1, 2 i 4 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046. W zależności od wymaganej zdolności operacyjnej i finansowej partnerem gwarancji budżetowej lub podmiotem, któremu powierzono wykonywanie instrumentów finansowych, może być Grupa EBI, wielostronna europejska instytucja finansowa, taka jak EBOR, lub dwustronna europejska instytucja finansowa, taka jak banki rozwoju lub Grupa Banku Światowego. W miarę możliwości wielostronne instytucje finansowe spoza Europy mogą uczestniczyć w Instrumencie poprzez wspólne operacje z europejskimi instytucjami finansowymi. Wykonywanie instrumentów finansowych, gwarancji budżetowych i działań łączonych w ramach Instrumentu może być uzupełniane dodatkowymi formami wsparcia finansowego ze strony państw członkowskich albo stron trzecich.

Artykuł 9

Umowa ramowa

1. Komisja zawiera z Ukrainą umowę ramową w celu wdrożenia Instrumentu (zwaną dalej „umową ramową”), określającą szczegółowe ustalenia dotyczące zarządzania, kontroli, nadzoru, monitorowania, ewaluacji, sprawozdawczości i audytu w odniesieniu do środków finansowych w ramach Instrumentu, w tym unikania podwójnego finansowania, a także dotyczące zapobiegania nieprawidłowościom, nadużyciom finansowym, korupcji lub wszelkim innym nielegalnym działaniom naruszającym interesy finansowe Unii i konfliktom interesów, ich wykrywania, prowadzenia postępowań przygotowawczych w ich sprawie oraz eliminowania tych zjawisk, w tym skutecznego prowadzenia postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń w sprawie przestępstw mających wpływ na środki finansowe udostępnione w ramach Instrumentu. Umowę ramową uzupełniają umowy w sprawie finansowania, o których mowa w art. 10, i umowa pożyczki, o której mowa w art. 22, określające szczegółowe postanowienia dotyczące zarządzania finansowaniem i jego wykonywania w ramach Instrumentu. Taką umowę ramową oraz wszelką związaną z nią dokumentację udostępnia się, na żądanie, równocześnie i bezzwłocznie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

2. Z wyjątkiem finansowania pomostowego, o którym mowa w art. 25, finansowanie przyznaje się Ukrainie dopiero po wejściu w życie umowy ramowej oraz mających zastosowanie umów w sprawie finansowania i umów pożyczki.

3. Umowa ramowa, umowy w sprawie finansowania i umowa pożyczki zawarte z Ukrainą, traktowane jako całość, oraz umowy i porozumienia podpisane z osobami lub podmiotami otrzymującymi środki finansowe Unii zapewniają wypełnienie obowiązków określonych w art. 129 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046.

4. Umowa ramowa zapewnia zobowiązanie Ukrainy do osiągnięcia wysokiego poziomu ochrony interesów finansowych Unii i określa szczegółowe postanowienia dotyczące w szczególności:

Artykuł 10

Umowy w sprawie finansowania

1. Umowy w sprawie finansowania zawierane są w odniesieniu do rozdziałów III i V. Określają one obowiązki i zobowiązania Ukrainy w zakresie wykonywania środków finansowych Unii, w tym zobowiązania określone w art. 129 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046. Określają one również warunki płatności bezzwrotnego wsparcia finansowego, m.in. w odniesieniu do wdrażania umowy ramowej, w tym systemów kontroli wewnętrznej, o których mowa w art. 9 ust. 4 lit. a) i c). Umowy w sprawie finansowania określają również prawa i obowiązki Unii. Udostępnia się je, na żądanie, równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

2. Umowy w sprawie finansowania zawierają zasady dotyczące składania Komisji sprawozdań na temat sposobu prowadzenia działań oraz spełniania warunków, o których mowa w art. 16 ust. 2.

Artykuł 11

Zasady dotyczące kwalifikowalności osób i podmiotów, pochodzenia dostaw i materiałów oraz ograniczeń w ramach Instrumentu

1. Udział w procedurach udzielania zamówień oraz udzielania dotacji i przyznawania nagród w związku z działaniami finansowanymi w ramach Instrumentu jest otwarty dla organizacji międzynarodowych i regionalnych oraz wszystkich osób fizycznych będących obywatelami lub osób prawnych mających faktyczną siedzibę w:

2. Dostęp na zasadzie wzajemności, o którym mowa w ust. 1 lit. b), można przyznać na czas określony nie krótszy niż jeden rok, pod warunkiem że dany kraj przyzna kwalifikowalność na równych warunkach podmiotom z Unii i z krajów kwalifikujących się w ramach Instrumentu.

Komisja, w drodze aktów wykonawczych, decyduje o przyznaniu dostępu na zasadzie wzajemności po odbyciu konsultacji z Ukrainą. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 42.

3. Wszystkie dostawy i materiały finansowane i zamawiane w ramach Instrumentu muszą pochodzić z dowolnego kraju, o którym mowa w ust. 1 lit. a) i b), chyba że w żadnym z tych krajów nie można pozyskać dostaw i materiałów na rozsądnych warunkach. Ponadto zastosowanie mają zasady dotyczące ograniczeń określone w ust. 7. Do sprawozdania rocznego, o którym mowa w art. 39 ust. 4, Komisja włącza informacje na temat wykonania przepisów niniejszego ustępu.

4. Zasady kwalifikowalności określone w niniejszym artykule nie mają zastosowania - ani nie stwarzają ograniczeń pod względem obywatelstwa - w odniesieniu do osób fizycznych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę lub innego rodzaju legalnych umów przez kwalifikującego się wykonawcę lub, w stosownych przypadkach, podwykonawcę, z wyjątkiem przypadków gdy ograniczenia pod względem obywatelstwa opierają się na zasadach określonych w ust. 7.

5. W przypadku działań współfinansowanych wspólnie przez podmiot lub realizowanych za pomocą zarządzania bezpośredniego lub pośredniego z podmiotami, o których mowa w art. 62 ust. 1 akapit pierwszy lit. c) rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046, lub w przypadku działań realizowanych przez podmioty ukraińskie na podstawie rozdziału III niniejszego rozporządzenia, oprócz zasad określonych w niniejszym artykule zastosowanie mają również zasady kwalifikowalności tych podmiotów lub Ukrainy, w tym, w stosownych przypadkach, ograniczenia przewidziane w ust. 7 niniejszego artykułu i należycie odzwierciedlone w umowach w sprawie finansowania i dokumentach umownych podpisanych z tymi podmiotami.

6. W przypadku wniesienia dodatkowych wkładów zgodnie z art. 7 w formie zewnętrznych dochodów przeznaczonych na określony cel, zasady kwalifikowalności zawarte w umowie z osobą wnoszącą dodatkowy wkład mają zastosowanie wraz z zasadami dotyczącymi ograniczeń przewidzianymi w ust. 7 niniejszego artykułu.

7. Zasady kwalifikowalności oraz zasady dotyczące pochodzenia dostaw i materiałów określone w ust. 1 i 3, a także zasady dotyczące obywatelstwa osób fizycznych określone w ust. 4 mogą zostać ograniczone pod względem obywatelstwa, położenia geograficznego lub charakteru podmiotów prawnych uczestniczących w postępowaniach o udzielenie zamówienia, jak również w odniesieniu do geograficznego pochodzenia dostaw i materiałów, w następujących przypadkach:

8. Oferentów, wnioskodawców i kandydatów z niekwalifikujących się krajów można uznać za spełniających kryteria kwalifikowalności w przypadkach wystąpienia nagłej konieczności lub gdy określone usługi nie są dostępne na rynkach danych krajów lub terytoriów, lub też w innych należycie uzasadnionych przypadkach, w których zastosowanie zasad kwalifikowalności uniemożliwiłoby lub nadmiernie utrudniłoby realizację działania.

Artykuł 12

Przeniesienia, roczne raty, środki na zobowiązania, nadwyżki z gwarancji budżetowej, spłaty i dochody generowane przez instrumenty finansowe

1. Na zasadzie odstępstwa od art. 12 ust. 4 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 niewykorzystane środki na zobowiązania i środki na płatności w ramach Instrumentu zostają automatycznie przeniesione i można, odpowiednio, zaciągać z nich zobowiązania i je wykorzystywać do dnia 31 grudnia kolejnego roku budżetowego. Przeniesioną kwotę wykorzystuje się w kolejnym roku budżetowym w pierwszej kolejności.

2. Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie informacje o środkach na zobowiązania przeniesionych zgodnie z art. 12 ust. 6 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046, w tym o odnośnych kwotach.

3. Na zasadzie odstępstwa od art. 15 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046, środki na zobowiązania odpowiadające kwocie umorzeń dokonanych w wyniku całkowitego lub częściowego niezrealizowania działania w ramach Instrumentu są ponownie udostępniane na rzecz pierwotnej linii budżetowej.

4. Na zasadzie odstępstwa od art. 209 ust. 3 akapity pierwszy, drugi i czwarty rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 wszelkie dochody i spłaty z instrumentów finansowych ustanowionych na mocy niniejszego rozporządzenia stanowią wewnętrzne dochody przeznaczone na określony cel w rozumieniu art. 21 ust. 5 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 na rzecz Instrumentu lub programu będącego jego następcą.

5. Na zasadzie odstępstwa od art. 213 ust. 4 lit. a) rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 wszelkie nadwyżki rezerw na Gwarancję dla Ukrainy stanowią wewnętrzne dochody przeznaczone na określony cel w rozumieniu art. 21 ust. 5 tego rozporządzenia na rzecz Instrumentu lub programu będącego jego następcą.

6. Zobowiązania budżetowe z tytułu działań trwających dłużej niż jeden rok budżetowy można rozbić na roczne raty w ramach kilkuletniego okresu zgodnie z art. 112 ust. 2 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046.

Do działań, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, nie stosuje się art. 114 ust. 2 akapit trzeci rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046.

Artykuł 13

Finansowanie wyjątkowe

1. W należycie uzasadnionych wyjątkowych okolicznościach, w szczególności gdy znaczne pogorszenie sytuacji wojennej uniemożliwia Ukrainie spełnienie warunków związanych z formami wsparcia przewidzianymi w niniejszym rozporządzeniu, można zapewnić Ukrainie w ramach Instrumentu finansowanie wyjątkowe na potrzeby utrzymania jej stabilności makrofinansowej i wspierania działań na rzecz osiągnięcia celów określonych w art. 3. Takiego finansowania wyjątkowego udziela się w odniesieniu do pojedynczych okresów nieprzekraczających trzech miesięcy i powinno ono zostać wstrzymane, gdy tylko spełnienie warunków stanie się ponownie możliwe. Finansowanie na podstawie niniejszego artykułu może zostać przyznane jako uzupełnienie wyjątkowego finansowania pomostowego przyznanego na podstawie art. 25 i w tym samym okresie, co takie finansowanie pomostowe.

2. Do celów ust. 1, w przypadku gdy Komisja stwierdzi, że ze względu na takie należycie uzasadnione wyjątkowe okoliczności Ukraina nie jest w stanie spełnić warunków związanych ze wsparciem udzielanym w niniejszym rozporządzeniu, Komisja może przedłożyć Radzie wniosek dotyczący decyzji wykonawczej zapewniającej Ukrainie finansowanie wyjątkowe w ramach Instrumentu. Rada co do zasady stanowi w ciągu jednego miesiąca od otrzymania wniosku Komisji.

3. Finansowanie wyjątkowe podlega warunkowi wstępnemu określonemu w art. 5 ust. 1 i jest pokrywane z zasobów, o których mowa w art. 6 ust. 1 akapit pierwszy lit. a) i art. 6 ust. 2.

4. W decyzji wykonawczej, o której mowa w ust. 2, określa się zasady audytu, kontroli, monitorowania i sprawozdawczości, a także warunki i tryb takiego finansowani wyjątkowego.

ROZDZIAŁ III

FILAR I: PLAN UKRAINY

Artykuł 14

Przygotowanie i przedłożenie Planu Ukrainy

1. Aby otrzymać wsparcie w ramach Instrumentu, Ukraina przygotowuje i przedkłada Komisji Plan Ukrainy (zwany dalej „Planem Ukrainy”).

2. Plan Ukrainy przygotowuje rząd Ukrainy, przy należytym zaangażowaniu Rady Najwyższej, zgodnie z porządkiem konstytucyjnym Ukrainy. Ukraina dąży do przedłożenia Planu Ukrainy Komisji do dnia 2 maja 2024 r. Ukraina może przedłożyć Komisji projekt Planu Ukrainy. Komisja przekazuje ten projekt równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

3. Przygotowując Plan Ukrainy zgodnie z art. 17, Ukraina bierze pod uwagę w szczególności sytuację na jej obszarach regionalnych, lokalnych i miejskich, uwzględniając ich szczególne potrzeby w zakresie odbudowy i rekonstrukcji, reform, modernizacji i decentralizacji.

4. Przygotowanie i wdrożenie Planu Ukrainy odbywa się w konsultacji z władzami regionalnymi, lokalnymi, miejskimi i innymi organami publicznymi, a także partnerami społecznymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, zgodnie z zasadą wielopoziomowego sprawowania rządów i z uwzględnieniem podejścia oddolnego. Dodatkowo, zgodnie ze swoimi krajowymi ramami prawnymi, Ukraina zapewnia, by Rada Najwyższa Ukrainy odgrywała swoją rolę we wdrażaniu Planu Ukrainy w oparciu o należyty dostęp do informacji, zgodnie z jej prerogatywami, w tym uprawnieniem do stanowienia prawa, zatwierdzania budżetu państwa i nadzorowania jego wykonania oraz sprawowania nadzoru nad władzą wykonawczą.

Artykuł 15

Związek Planu Ukrainy z filarami Instrumentu

1. Plan Ukrainy zapewnia nadrzędne ramy dla osiągnięcia celów określonych w art. 3.

2. Plan Ukrainy stanowi podstawę wsparcia udzielanego w ramach filaru I Instrumentu, który to filar określono w art. 1 ust. 2 lit. a) i o którym mowa w niniejszym rozdziale. Udzielając wsparcia w ramach filarów II i III Instrumentu zapewnia się jego spójność i brak pokrywania się ze wsparciem w ramach filaru I objętym Planem Ukrainy; w szczególności należy się przy tym kierować zasadami określonymi w art. 16.

Artykuł 16

Zasady finansowania w ramach Planu Ukrainy

1. Plan Ukrainy określa program reform i inwestycji dla Ukrainy, zintegrowany z ramami polityki gospodarczej i fiskalnej, zmierzający do osiągnięcia celów ogólnych i szczegółowych określonych w art. 3. Plan Ukrainy obejmuje środki służące realizacji reform i inwestycji publicznych w ramach kompleksowego i spójnego pakietu, który może również obejmować programy publiczne mające na celu zachęcenie do inwestycji prywatnych. W Planie Ukrainy określa się etapy ilościowe i jakościowe, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, które w odniesieniu do reform i inwestycji muszą być możliwe do zmierzenia.

2. Instrument zapewnia finansowanie w ramach niniejszego rozdziału po zadowalającym spełnieniu warunku wstępnego określonego w art. 5 ust. 1 i warunków określonych w Planie Ukrainy, w formie etapów jakościowych lub ilościowych. Warunki te odzwierciedlają poszczególne cele Instrumentu, określone w art. 3, i obejmują warunki związane z podstawowymi wymogami, takimi jak utrzymanie stabilności gospodarczej i finansowej, nadzór budżetowy i zarządzanie finansami publicznymi, a także warunki związane z realizacją reform i inwestycji określonych w Planie Ukrainy.

3. Warunki, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, uwzględniają kwoty, o których mowa w art. 6 ust. 1 akapit pierwszy lit. a) i ust. 2, oraz odpowiednie wkłady na podstawie ust. 4 tego artykułu.

4. Kwotę odpowiadającą co najmniej 20 % bezzwrotnego wsparcia finansowego, o którym mowa w art. 6 ust. 1 akapit pierwszy lit. a) przydziela się na potrzeby władz szczebla niższego niż krajowy, w szczególności samorządów lokalnych, w zakresie odbudowy, rekonstrukcji i modernizacji, zgodnie z art. 17.

5. W drodze wyjątku środki rozpoczęte w okresie od dnia 1 stycznia 2023 r. są kwalifikowalne, pod warunkiem że spełniają wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu. Środki te powinny być należycie uzasadnione i odpowiednio udokumentowane.

6. Plan Ukrainy musi być spójny ze stosownymi priorytetami reform określonymi w kontekście ścieżki akcesyjnej Ukrainy, jak przedstawiono w opinii Komisji w sprawie wniosku Ukrainy o członkostwo w Unii (zwana dalej „opinią Komisji”) i jej sprawozdaniu z analizy sporządzonym na podstawie tej opinii (zwanym dalej „sprawozdaniem z analizy”), regularnym sprawozdaniu Komisji w sprawie rozszerzenia i późniejszych konkluzjach Rady oraz z układem o stowarzyszeniu, w tym pogłębioną i kompleksową strefą wolnego handlu, a także przyczyniać się do realizacji tych priorytetów i tego układu. Musi on również być spójny z ustalonym na poziomie krajowym wkładem Ukrainy w ramach porozumienia paryskiego, zobowiązaniami Ukrainy wynikającymi z Konwencji Narodów Zjednoczonych o różnorodności biologicznej oraz, jeśli jest on dostępny, z krajowym planem Ukrainy w dziedzinie energii i klimatu, a także przyczyniać się do zapewnienia tego wkładu i realizacji tych zobowiązań.

7. Plan Ukrainy musi być zgodny z ogólnymi zasadami określonymi w art. 4.

Artykuł 17

Treść Planu Ukrainy

1. Plan Ukrainy zawiera w szczególności następujące elementy, które muszą być należycie uzasadnione i poparte dowodami:

2. Plan Ukrainy jest zorientowany na wyniki i skutki i zawiera mierzalne wskaźniki, takie jak kluczowe wskaźniki efektywności, które w stosownych przypadkach służą do oceny postępów w osiąganiu celów ogólnych i szczegółowych, o których mowa w art. 3.

Artykuł 18

Ocena Planu Ukrainy przez Komisję

1. Komisja bez zbędnej zwłoki ocenia zasadność, kompleksowość i stosowność Planu Ukrainy lub, w odpowiednich przypadkach, zmiany Planu Ukrainy, o której mowa w art. 20, oraz przedkłada wniosek dotyczący decyzji wykonawczej Rady zgodnie z art. 19 ust. 1. Przeprowadzając tę ocenę, Komisja działa w ścisłej współpracy z Ukrainą i partnerami międzynarodowymi wnoszącymi wkład we wdrażanie Planu Ukrainy. Komisja może zgłosić uwagi, zwrócić się o dodatkowe informacje lub zwrócić się do Ukrainy o modyfikację projektu Planu Ukrainy, o którym mowa w art. 14 ust. 2.

2. Oceniając Plan Ukrainy i określając kwotę, która ma zostać przydzielona Ukrainie, Komisja bierze pod uwagę odpowiednie dostępne informacje analityczne dotyczące Ukrainy, w tym jej sytuację makroekonomiczną i stabilność długu, uzasadnienie i elementy przedstawione przez Ukrainę zgodnie z art. 17 ust. 1, a także wszelkie inne istotne informacje, takie jak w szczególności informacje wymienione w art. 16 ust. 6.

3. W swojej ocenie Komisja bierze pod uwagę następujące kryteria:

4. Do celów oceny Planu Ukrainy przedłożonego przez Ukrainę Komisja może korzystać z pomocy ekspertów.

Artykuł 19

Decyzja wykonawcza Rady

1. W przypadku pozytywnej oceny Rada na wniosek Komisji zatwierdza w drodze decyzji wykonawczej ocenę Planu Ukrainy przedłożonego przez Ukrainę zgodnie z art. 14 ust. 2 lub, w stosownych przypadkach, jego zmiany przedłożonej zgodnie z art. 20 ust. 1 lub 2. Rada co do zasady stanowi w ciągu jednego miesiąca od otrzymania wniosku Komisji. Rada, stanowiąc większością kwalifikowaną, może zmienić wniosek Komisji i przyjąć zmieniony wniosek w drodze decyzji wykonawczej.

2. Wniosek Komisji dotyczący decyzji wykonawczej Rady określa - w odniesieniu do części, która ma być finansowana w ramach Instrumentu:

Artykuł 20

Zmiany w Planie Ukrainy

1. Jeżeli z powodu obiektywnych okoliczności Plan Ukrainy, w tym odpowiednie etapy jakościowe i ilościowe, nie jest już, częściowo lub całkowicie, możliwy do wdrożenia przez Ukrainę, ukraińskie władze - w stosownych przypadkach po konsultacji z Radą Najwyższą Ukrainy - mogą zaproponować zmiany w Planie Ukrainy.

2. Komisja może, w porozumieniu z Ukrainą, przedłożyć wniosek dotyczący zmiany decyzji wykonawczej Rady, o której mowa w art. 19 ust. 1, w szczególności aby uwzględnić zmienione okoliczności pozwalające na zwiększenie poziomu ambicji lub zmianę dostępnych kwot, zwłaszcza z powodu dodatkowych wkładów państw członkowskich lub z innych źródeł, o których to wkładach mowa w art. 6 ust. 4. Rada może zwrócić się do Komisji o ocenę, czy warunki określone w niniejszym ustępie zostały spełnione, i przedłożenie, w stosownych przypadkach, odpowiedniego wniosku.

3. W przypadku gdy Komisja uzna, że powody przedstawione przez Ukrainę uzasadniają zmianę Planu Ukrainy, Komisja ocenia zmieniony Plan Ukrainy zgodnie z art. 18 i bez zbędnej zwłoki przedkłada wniosek dotyczący zmiany decyzji wykonawczej Rady, o której mowa w art. 19 ust. 1. Rada co do zasady stanowi w ciągu jednego miesiąca od otrzymania wniosku Komisji. Rada, stanowiąc większością kwalifikowaną, może zmienić wniosek Komisji i przyjąć zmieniony wniosek w drodze decyzji wykonawczej.

Artykuł 21

Tabela wyników dla Planu Ukrainy

1. Komisja ustanawia tabelę wyników dla Planu Ukrainy (zwaną dalej „tabelą wyników”), która przedstawia postępy we wdrażaniu Planu Ukrainy.

2. Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktu delegowanego zgodnie z art. 41 w celu uzupełnienia niniejszego rozporządzenia przez określenie szczegółowych elementów tabeli wyników z myślą o przedstawieniu postępów we wdrażaniu Planu Ukrainy, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu.

3. Do dnia 1 stycznia 2025 r. należy zapewnić funkcjonowanie tabeli wyników, która będzie aktualizowana przez Komisję dwa razy w roku. Tabelę wyników podaje się do wiadomości publicznej w internecie.

Artykuł 22

Umowa pożyczki oraz operacje zaciągania i udzielania pożyczek

1. W celu sfinansowania wsparcia w ramach Instrumentu w formie pożyczek Komisja jest upoważniona, w imieniu Unii, do pożyczania niezbędnych środków finansowych na rynkach kapitałowych lub od instytucji finansowych zgodnie z art. 220a rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046.

2. Po przyjęciu decyzji wykonawczej Rady, o której mowa w art. 19 ust. 1, Komisja zawiera umowę pożyczki z Ukrainą w odniesieniu do kwoty, o której mowa w art. 6 ust. 2. Umowa pożyczki określa okres dostępności pożyczki i szczegółowe warunki wsparcia w ramach Instrumentu w formie pożyczek, w tym w odniesieniu do systemów kontroli wewnętrznej, o których mowa w art. 9 ust. 4 lit. a) i c). Maksymalny okres trwania pożyczek wynosi 35 lat. Oprócz elementów określonych w art. 220 ust. 5 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 umowa pożyczki zawiera kwotę płatności zaliczkowych i zasady rozliczania płatności zaliczkowych.

3. Na zasadzie odstępstwa od art. 31 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2021/947 pomoc finansowa udzielona Ukrainie w formie pożyczek w ramach Instrumentu nie może być wspierana z gwarancji na działania zewnętrzne.

4. Nie tworzy się rezerw na pożyczki udzielane na podstawie niniejszego rozporządzenia i - na zasadzie odstępstwa od art. 211 ust. 1 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 - nie określa się wskaźnika zasilenia rezerw jako odsetka kwoty, o której mowa w art. 6 ust. 2 niniejszego rozporządzenia.

5. Umowę pożyczki udostępnia się, na żądanie, równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

Artykuł 23

Dotacja na pokrycie kosztów finansowania zewnętrznego

1. Na zasadzie odstępstwa od art. 220 ust. 5 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 i z zastrzeżeniem dostępności zasobów, z Instrumentu można pokrywać koszty finansowania, koszty zarządzania płynnością oraz koszty obsługi ogólnych kosztów administracyjnych związane z zaciąganiem i udzielaniem pożyczek (zwane dalej „dotacją na pokrycie kosztów finansowania zewnętrznego”), z wyjątkiem kosztów związanych z wcześniejszą spłatą pożyczki. W okresie od dnia 1 stycznia 2024 r. do dnia 31 grudnia 2027 r. dotacja na pokrycie kosztów finansowania zewnętrznego jest objęta przepisami rozdziału V.

2. Ukraina może co roku zwracać się o udzielenie dotacji na pokrycie kosztów finansowania zewnętrznego, o której mowa w ust. 1. Komisja może udzielić dotacji na pokrycie kosztów finansowania zewnętrznego w kwocie nieprzekraczającej limitów środków udostępnionych w budżecie rocznym.

Artykuł 24

Płatności zaliczkowe

1. Z zastrzeżeniem przyjęcia przez Radę decyzji wykonawczej, o której mowa w art. 19 ust. 1, Ukraina może - jako część Planu Ukrainy - zwrócić się o płatność zaliczkową w wysokości do 7 % wsparcia w formie pożyczki udzielonego na podstawie rozdziału III.

2. Komisja może dokonać płatności zaliczkowej po zatwierdzeniu Planu Ukrainy, o którym mowa w art.. 19, i po wejściu w życie umowy pożyczki, o której mowa w art. 22. Płatności dokonuje się z zastrzeżeniem dostępnego finansowania na rynkach kapitałowych, o którym mowa w art. 22 ust. 1, oraz spełnienia warunku wstępnego określonego w art. 5 ust. 1.

3. Komisja podejmuje decyzję w sprawie harmonogramu wypłaty płatności zaliczkowej, która może zostać wypłacona w jednej lub kilku transzach.

Artykuł 25

Wyjątkowe finansowanie pomostowe

1. Bez uszczerbku dla art. 24, jeżeli umowa ramowa nie zostanie podpisana lub Plan Ukrainy nie zostanie przyjęty do dnia 2 marca 2024 r., Komisja może podjąć decyzję o udzieleniu Ukrainie ograniczonego, wyjątkowego wsparcia w formie pożyczek na okres do sześciu miesięcy począwszy od dnia 1 stycznia 2024 r., z zastrzeżeniem osiągnięcia zadowalających postępów w przygotowaniu Planu Ukrainy, w celu wsparcia stabilności makrofinansowej tego kraju, z zastrzeżeniem warunków, które zostaną uzgodnione w protokole ustaleń między Komisją a Ukrainą, przestrzegania warunku wstępnego określonego w art. 5 ust. 1, zgodności z art. 6 oraz dostępności finansowania.

2. Protokół ustaleń określa w szczególności warunki dotyczące polityki, orientacyjne planowanie finansowe i wymogi w zakresie sprawozdawczości, proporcjonalne do okresu finansowania. Warunki dotyczące polityki obejmują zobowiązanie do przestrzegania zasad należytego zarządzania finansami, ze szczególnym uwzględnieniem walki z korupcją i praniem pieniędzy, a także środki służące poprawie zarządzania przychodami.

Protokół ustaleń jest przyjmowany i zmieniany w drodze aktów wykonawczych. Akty te przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 42.

3. Kwota wsparcia, o którym mowa w ust. 1, nie przekracza 1 500 000 000 EUR miesięcznie. Komisja zawiera z Ukrainą umowę pożyczki, która jest zgodna z art. 22 i 23.

Artykuł 26

Zasady dotyczące płatności, wstrzymywania i zmniejszania bezzwrotnego wsparcia finansowego i pożyczek

1. Płatności bezzwrotnego wsparcia finansowego i pożyczek na rzecz Ukrainy na mocy niniejszego artykułu dokonuje się zgodnie ze środkami budżetowymi i z zastrzeżeniem dostępnych środków finansowych. Płatności dokonuje się w ratach. Rata może być wypłacona w jednej bądź kilku transzach.

2. Co kwartał Ukraina przedkłada należycie uzasadniony wniosek o płatność bezzwrotnego wsparcia finansowego i wsparcia w formie pożyczki, tak by Komisja mogła wypłacić to bezzwrotne wsparcie finansowe i wsparcie w formie pożyczki na podstawie oceny opisanej w ust. 3.

3. Komisja bez zbędnej zwłoki ocenia, czy Ukraina spełnia warunek wstępny określonych w art. 5 ust. 1 i czy osiągnęła zadowalającą realizację etapów jakościowych i ilościowych określonych w decyzji wykonawczej Rady, o której mowa w art. 19 ust. 1. Zadowalająca realizacja etapów jakościowych i ilościowych opiera się na założeniu, że Ukraina nie wycofała środków związanych z etapami, w odniesieniu do których osiągnęła uprzednio zadowalającą realizację. Przy przeprowadzaniu oceny Komisję mogą wspomagać eksperci.

4. W przypadku gdy Komisja pozytywnie oceni realizację etapów jakościowych i ilościowych jako zadowalającą, bez zbędnej zwłoki przedkłada Radzie wniosek dotyczący decyzji wykonawczej Rady stwierdzającej, że warunki płatności, o których mowa w ust. 3, zostały spełnione w zadowalający sposób. Rada co do zasady stanowi w ciągu trzech tygodni od otrzymania tego wniosku. Rada, stanowiąc większością kwalifikowaną, może zmienić wniosek Komisji i przyjąć zmieniony wniosek w drodze decyzji wykonawczej. Na podstawie decyzji wykonawczej Rady Komisja przyjmuje decyzję upoważniającą do wypłaty odpowiadającej takim etapom części bezzwrotnego wsparcia finansowego i pożyczki.

5. W przypadku gdy Komisja negatywnie oceni stopień realizacji etapów jakościowych i ilościowych według orientacyjnego harmonogramu, bez zbędnej zwłoki informuje o tym Radę i Parlament Europejski, a odpowiadająca takim etapom wypłata bezzwrotnego wsparcia finansowego i pożyczki zostaje wstrzymana. Wstrzymaną płatność wypłaca się, zgodnie z ust. 4, dopiero wtedy, gdy Ukraina należycie uzasadni, w kolejnym wniosku o płatność, że powzięła niezbędne środki, aby zapewnić zadowalającą realizację etapów jakościowych i ilościowych. Komisja opracowuje, jako wytyczne, metodykę postępowania w przypadku częściowej realizacji etapów.

6. W przypadku gdy Komisja uzna, że w okresie dwunastu miesięcy od pierwotnej negatywnej oceny, o której mowa w ust. 5, Ukraina nie powzięła niezbędnych środków, powiadamia o tym Ukrainę. Ukraina może przedstawić swoje uwagi w ciągu dwóch miesięcy od przekazania powiadomienia przez Komisję. W przypadku gdy Komisja stwierdzi, że Ukraina nie powzięła niezbędnych środków, Komisja przedkłada wniosek dotyczący decyzji wykonawczej Rady zmniejszającej kwotę bezzwrotnego wsparcia finansowego i pożyczki proporcjonalnie do części odpowiadającej odnośnym etapom jakościowym i ilościowym. Rada co do zasady stanowi w ciągu jednego miesiąca od otrzymania wniosku Komisji. Rada, stanowiąc większością kwalifikowaną, może zmienić wniosek Komisji i przyjąć zmieniony wniosek w drodze decyzji wykonawczej.

7. Jeżeli stwierdzone zostaną przypadki nieprawidłowości, nadużyć finansowych, korupcji i konfliktów interesów naruszających interesy finansowe Unii, które nie zostały wyeliminowane przez Ukrainę, lub pojawią się poważne obawy co do istnienia takich przypadków, lub w przypadku poważnego naruszenia zobowiązania wynikającego z umów, o których mowa w art. 9, 10 i 21 niniejszego rozporządzenia, w tym na podstawie sprawozdań Rady Audytowej, o której mowa w art. 36 niniejszego rozporządzenia, lub na podstawie informacji dostarczonych przez OLAF, Komisja może zmniejszyć kwotę bezzwrotnego wsparcia finansowego i odzyskać wszelkie kwoty należne budżetowi Unii, w tym przez potrącenie zgodnie z art. 102 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046, zmniejszyć kwotę pożyczki, która ma zostać wypłacona Ukrainie, o czym mowa w ust. 4 niniejszego artykułu, lub żądać wcześniejszej spłaty pożyczki.

8. Na zasadzie odstępstwa od art. 116 ust. 2 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 termin płatności, o którym mowa w art. 116 ust. 1 lit. a) tego rozporządzenia, rozpoczyna bieg od dnia przekazania Ukrainie decyzji upoważniającej do wypłaty zgodnie z ust. 4 niniejszego artykułu.

9. Art. 116 ust. 5 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 nie ma zastosowania do płatności dokonywanych na podstawie niniejszego artykułu i art. 24 niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 27

Przejrzystość w odniesieniu do osób i podmiotów otrzymujących środki finansowe na wdrożenie Planu Ukrainy

1. Ukraina publikuje aktualne dane osób i podmiotów, w tym wykonawców, otrzymujących finansowanie w kwotach przekraczających równowartość 100 000 EUR łącznie za okres czterech lat, na potrzeby realizacji reform i inwestycji określonych w Planie Ukrainy.

2. W przypadku osób i podmiotów, o których mowa w ust. 1, następujące informacje publikuje się na stronie internetowej w formacie nadającym się do odczytu maszynowego, uszeregowane według łącznej kwoty otrzymanych środków finansowych, z należytym uwzględnieniem wymogów dotyczących poufności i bezpieczeństwa, w szczególności ochrony danych osobowych:

3. Informacji, o których mowa w ust. 2, nie publikuje się w przypadku, gdy ich ujawnienie zagraża prawom i wolnościom zainteresowanych osób lub podmiotów lub poważnie szkodzi interesom handlowym odbiorców. Takie informacje są udostępniane Komisji i Radzie Audytowej.

4. Ukraina przekazuje Komisji drogą elektroniczną co najmniej raz w roku dane dotyczące osób i podmiotów, o których mowa w ust. 1niniejszego artykułu, w formacie nadającym się do odczytu maszynowego określonym w umowie ramowej, o czym mowa w art. 9 ust. 4 lit. i).

ROZDZIAŁ IV

FILAR II: RAMY INWESTYCYJNE DLA UKRAINY

Artykuł 28

Zakres stosowania i struktura

1. Na podstawie ram inwestycyjnych dla Ukrainy Komisja zapewnia Ukrainie wsparcie unijne w formie instrumentów finansowych, gwarancji budżetowych lub działań łączonych, w tym pomocy technicznej powiązanej z wdrażaniem filaru II.

2. We wdrażaniu ram inwestycyjnych dla Ukrainy Komisję wspiera rada sterująca (zwana dalej „radą sterującą”). Rada sterująca przyjmie swój regulamin wewnętrzny.

3. Rada sterująca składa się z przedstawicieli Komisji i poszczególnych państw członkowskich. Stosownie do sytuacji ukraińskie władze są zapraszane do udziału w posiedzeniach rady sterującej. Parlament Europejski i Rada Najwyższa Ukrainy mają status obserwatora. Partnerzy wykonujący Gwarancję dla Ukrainy i instrumenty finansowe wspierane przez ramy inwestycyjne dla Ukrainy mogą otrzymać status obserwatora. Radzie sterującej przewodniczy Komisja.

4. Rada sterująca zapewnia Komisji strategiczne i operacyjne wytyczne oraz wsparcie dotyczące różnych aspektów, w tym profili ryzyka, formy wsparcia, konstrukcję produktów finansowych, które mają zostać wdrożone, oraz w zakresie sektorów niekwalifikujących się. Formułuje opinie na temat wykorzystania wsparcia unijnego w ramach Gwarancji dla Ukrainy, instrumentów finansowych i działań łączonych, w tym poziomów koncesjonowania wsparcia, z uwzględnieniem odpowiednich ocen ryzyka. W miarę możliwości rada sterująca przyjmuje opinie w drodze konsensusu.

5. Komisja zapewnia, aby wsparcie unijne udzielane na podstawie ram inwestycyjnych dla Ukrainy było spójne z Planem Ukrainy i przyczyniało się do jego wdrożenia oraz uzupełniało wsparcie Unii dla Ukrainy przyznane w ramach innych programów i instrumentów Unii, z uwzględnieniem promowania społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw i odpowiedzialnego prowadzenia działalności gospodarczej, w szczególności poprzez przestrzeganie uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym wytycznych, zasad i konwencji w sprawie inwestycji.

6. Co najmniej 15 % gwarancji udzielonych w ramach ram inwestycyjnych dla Ukrainy wykorzystuje się do udzielenia wsparcia mikroprzedsiębiorstwom oraz małym i średnim przedsiębiorstwom zdefiniowanym w art. 2 załącznika do zalecenia 2003/361/WE, w tym przedsiębiorstwom typu start-up, także za pomocą narzędzi finansowych, których celem jest ograniczenie ryzyka związanego z operacjami udzielania pożyczek przez ukraińskie banki.

7. Do celów art. 209 ust. 2 lit. h) rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 wymóg dotyczący ewaluacji ex ante instrumentów finansowych i gwarancji budżetowych zostaje spełniony w przypadku pozytywnego wyniku przeprowadzonych przez Komisję ocen Planu Ukrainy, o których mowa w art. 19 ust. 1 niniejszego rozporządzenia.

8. Wsparcie na podstawie ram inwestycyjnych dla Ukrainy służy w szczególności wdrażaniu Planu Ukrainy uzupełniając jednocześnie źródła finansowania ustanowione w niniejszym rozporządzeniu.

9. Co najmniej 20 % ogólnej kwoty odpowiadającej wsparciu przewidzianemu w ramach inwestycyjnych dla Ukrainy i inwestycjom w ramach Planu Ukrainy powinno być przeznaczone - w stopniu, w jakim jest to możliwe w kraju ogarniętym wojną - na działania na rzecz łagodzenia skutków zmiany klimatu i przystosowywania się do niej, ochrony środowiska, w tym różnorodności biologicznej, oraz na rzecz zielonej transformacji.

10. Komisja co roku składa sprawozdania z wdrażania wsparcia na podstawie ram inwestycyjnych dla Ukrainy zgodnie z art. 41 ust. 4 i 5 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046. W tym celu każdy partner Gwarancji dla Ukrainy i każdy podmiot, któremu powierzono wykonywanie instrumentów finansowych, przekazuje corocznie informacje niezbędne Komisji do wypełnienia tych obowiązków sprawozdawczych.

Artykuł 29

Dodatkowe wkłady na rzecz Gwarancji dla Ukrainy i instrumentów finansowych

1. Państwa członkowskie, państwa trzecie i strony trzecie mogą wnosić wkład na rzecz Gwarancji dla Ukrainy oraz na rzecz instrumentów finansowych ustanowionych na podstawie ram inwestycyjnych dla Ukrainy. Wkłady na rzecz Gwarancji dla Ukrainy wnosi się zgodnie z art. 218 ust. 2 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046.

2. Wkłady na rzecz Gwarancji dla Ukrainy podwyższają kwotę Gwarancji dla Ukrainy, nie prowadząc do powstania dodatkowych zobowiązań warunkowych Unii.

3. W odniesieniu do wszystkich wkładów, o których mowa w ust. 1, między Komisją, działającą w imieniu Unii, a podmiotem wnoszącym wkład zawierana jest umowa o przyznanie wkładu. Zawiera ona w szczególności postanowienia dotyczące warunków płatności. Komisja równocześnie i niezwłocznie informuje Parlament Europejski i Radę o zawartych umowach o przyznanie wkładu.

Artykuł 30

Wykonywanie Gwarancji dla Ukrainy i instrumentów finansowych

1. Gwarancję dla Ukrainy i instrumenty finansowe wspierane na podstawie ram inwestycyjnych dla Ukrainy wykonuje się za pomocą zarządzania pośredniego zgodnie z art. 62 ust. 1 akapit pierwszy lit. c) rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046.

2. Kwalifikującymi się partnerami do celów Gwarancji dla Ukrainy i kwalifikującymi się podmiotami, którym powierza się zadania na potrzeby instrumentów finansowych, są podmioty wskazane w art. 208 ust. 4 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046, w tym podmioty z państw trzecich wnoszące wkład na rzecz Gwarancji dla Ukrainy zgodnie z art. 29 niniejszego rozporządzenia. Ponadto, na zasadzie odstępstwa od art. 62 ust. 1 akapit pierwszy lit. c) rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046, do celów Gwarancji dla Ukrainy kwalifikują się podmioty prawa prywatnego państwa członkowskiego lub państwa trzeciego, które wniosło wkład na rzecz Gwarancji dla Ukrainy zgodnie z art. 29 niniejszego rozporządzenia, które to podmioty zapewniają odpowiednie zabezpieczenie swoich zdolności finansowych i operacyjnych.

3. Komisja zapewnia skuteczne, efektywne, dostosowane do potrzeb i sprawiedliwe wykorzystanie dostępnych zasobów wśród kwalifikujących się partnerów oraz, w stosownych przypadkach, kwalifikujących się podmiotów, którym powierza się zadania, stosując podejście inkluzywne, przy jednoczesnym propagowaniu współpracy między nimi i należytym uwzględnieniu ich zdolności, wartości dodanej, doświadczenia i zdolności do podejmowania ryzyka.

4. Komisja zapewnia sprawiedliwe i przejrzyste traktowanie wszystkich kwalifikujących się partnerów i wszystkich kwalifikujących się podmiotów, którym powierza się zadania, oraz zapewnia, aby unikano konfliktów interesów przez cały okres wdrażania ram inwestycyjnych dla Ukrainy. W celu zapewnienia komplementarności Komisja może zwrócić się do kwalifikujących się partnerów o dostarczenie stosownych informacji do celów Gwarancji dla Ukrainy lub zwrócić się do kwalifikujących się podmiotów, którym powierza się zadania na potrzeby instrumentów finansowych, o udzielenie informacji na temat ich operacji nieobjętych wsparciem UE.

Artykuł 31

Gwarancja dla Ukrainy

1. Ustanawia się Gwarancję dla Ukrainy w wysokości 7 800 000 000 EUR w cenach bieżących, w celu gwarantowania operacji wspierających cele Instrumentu. Gwarancja dla Ukrainy jest niezależna i autonomiczna w stosunku do gwarancji na działania zewnętrzne i może być udzielana jako nieodwołalna, bezwarunkowa gwarancja na żądanie zgodnie z art. 219 ust. 1 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046.

2. Z Gwarancji dla Ukrainy korzysta się w celu pokrycia ryzyka z tytułu następujących rodzajów operacji służących wspieraniu podmiotów państwowych szczebla centralnego, podmiotów państwowych niższego szczebla, podmiotów niekomercyjnych i komercyjnych oraz sektora prywatnego:

3. W imieniu Unii do dnia 31 grudnia 2027 r. Komisja zawiera z kwalifikującymi się partnerami umowy w sprawie Gwarancji dla Ukrainy. Gwarancja dla Ukrainy może być udzielana stopniowo.

W sprawozdaniach, o których mowa w art. 28 ust. 10, Komisja przedstawia informacje na temat podpisania poszczególnych umów w sprawie Gwarancji dla Ukrainy. Umowy te udostępnia się Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, na żądanie i bez zbędnej zwłoki, z uwzględnieniem ochrony informacji poufnych i szczególnie chronionych informacji handlowych.

4. Przy zawieraniu umów w sprawie Gwarancji dla Ukrainy Komisja należycie uwzględnia porady i wytyczne technicznej grupy ds. oceny ryzyka, o której mowa w art. 33 ust. 8 rozporządzenia (UE) 2021/947, oraz rady sterującej.

5. Umowy w sprawie Gwarancji dla Ukrainy zawierają w szczególności:

6. Grupa EBI realizuje w Ukrainie operacje służące wspieraniu ukraińskich podmiotów państwowych szczebla centralnego i niekomercyjnych podmiotów państwowych niższego szczebla pokrywane ze specjalnej orientacyjnej minimalnej kwoty Gwarancji dla Ukrainy w wysokości 25 % kwoty określonej w ust. 1, która przyznana jest zgodnie z procedurami określonymi w niniejszym rozporządzeniu.

7. Specjalną kwotę Gwarancji dla Ukrainy, o której mowa w ust. 6, udostępnia się do celów wspierania operacji grupy EBI, które zostały zatwierdzone przez odpowiednią radę grupy EBI do dnia 31 grudnia 2025 r. Po tym dniu pozostała część specjalnej kwoty Gwarancji dla Ukrainy będzie dostępna wszystkim kwalifikującym się partnerom w odniesieniu do wszystkich rodzajów operacji, o których mowa w ust. 6, z zastrzeżeniem ust. 3.

8. Komisja może wykorzystać do 30 % kwoty, o której mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, aby zwiększyć kwoty gwarancji udzielonej za pośrednictwem umów gwarancji na działania zewnętrzne zawartych na podstawie art. 38 rozporządzenia (UE) 2021/947, z zastrzeżeniem następujących warunków:

9. Kwalifikujący się partner zatwierdza operacje w zakresie finansowania i inwestycji zgodnie z własnymi zasadami i procedurami oraz zgodnie z umową w sprawie Gwarancji dla Ukrainy.

10. Maksymalny okres, w którym kwalifikujący się partnerzy mogą podpisywać umowy z pośrednikami finansowymi lub odbiorcami końcowymi, wynosi trzy lata od zawarcia odpowiedniej umowy w sprawie Gwarancji dla Ukrainy, z możliwością przedłużenia w przypadku przyznania dodatkowej kwoty gwarancji i zmiany umowy w sprawie gwarancji.

11. Gwarancja dla Ukrainy może obejmować:

12. Do celów rachunkowości Komisji i jej corocznych sprawozdań dla Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie rodzajów ryzyka objętych Gwarancją dla Ukrainy oraz zgodnie z art. 209 ust. 4 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 kwalifikujący się partnerzy, z którymi zawarto umowę w sprawie Gwarancji dla Ukrainy, co roku przekazują Komisji i Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu sprawozdania finansowe, zbadane przez niezależnego audytora zewnętrznego i zawierające m.in. informacje dotyczące:

13. Warunki określone w art. 219 ust. 4 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 w odniesieniu do wkładów w postaci zasobów własnych mają zastosowanie do każdego kwalifikującego się partnera, któremu przyznano gwarancję budżetową na podstawie ram inwestycyjnych dla Ukrainy na zasadzie portfela.

14. Ramy zarządzania ryzykiem Europejskiego Funduszu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju Plus (EFZR+), o których mowa w art. 33 ust. 7 rozporządzenia (UE) 2021/947, w tym techniczna grupa ds. oceny ryzyka, o której mowa w art. 33 ust. 8 tego rozporządzenia, mają zastosowanie do Gwarancji dla Ukrainy z uwzględnieniem celów i zasad Instrumentu. Oceny ryzyka dotyczące Gwarancji dla Ukrainy są niezależne od ocen ryzyka dotyczących EZFR+. Ogólny profil ryzyka operacji objętych Gwarancją dla Ukrainy może różnić się od ogólnego profilu ryzyka w przypadku gwarancji na działania zewnętrzne. Komisja zapewnia, aby ryzyko związane z gwarantowanymi operacjami nie przekraczało zdolności budżetu Unii do ponoszenia tego ryzyka, określonej na podstawie dostępnych zasobów budżetowych i wskaźnika zasilenia rezerw, o którym mowa w art. 32 ust. 1 niniejszego rozporządzenia. W ramach sprawozdawczości, o której mowa w art. 28 ust. 10 niniejszego rozporządzenia Komisja co roku składa Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie na temat środków podjętych w tym zakresie.

Artykuł 32

Tworzenie rezerw

1. Wskaźnik zasilenia rezerw dla Gwarancji dla Ukrainy wynosi początkowo 70 %.

Na zasadzie odstępstwa od art. 211 ust. 2 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 w odniesieniu do okresu, na który są tworzone globalne rezerwy, rezerwy tworzy się do dnia 31 grudnia 2027 r., są one równe kwocie rezerw odpowiadającej udzielonej Gwarancji dla Ukrainy i mogą być tworzone stopniowo, aby odzwierciedlać postępy w wyborze i realizacji operacji w zakresie finansowania i inwestycji wspierających cele Instrumentu.

2. Wskaźnik zasilenia rezerw poddaje się przeglądowi co najmniej raz w roku po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia. O wynikach tego przeglądu Komisja informuje Parlament Europejski i Radę.

3. Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktu delegowanego zgodnie z art. 41 niniejszego rozporządzenia w celu zmiany wskaźnika zasilenia rezerw przy zastosowaniu kryteriów określonych w art. 211 ust. 2 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 oraz, w stosownych przypadkach, aby zwiększyć lub zmniejszyć maksymalną kwotę Gwarancji dla Ukrainy, o której mowa w art. 31 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, o maksymalnie 30 %. Komisja może zwiększyć maksymalną kwotę Gwarancji dla Ukrainy tylko w przypadku obniżenia wskaźnika zasilenia rezerw. Bez uszczerbku dla art. 31 ust. 3 niniejszego rozporządzenia Komisja może postanowić, że zwiększona kwota Gwarancji dla Ukrainy będzie udostępniana do celów podpisywania umów w sprawie gwarancji stopniowo w ciągu trzech lat.

4. Na zasadzie odstępstwa od art. 213 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 efektywny wskaźnik zasilenia rezerw nie ma zastosowania do rezerw utworzonych we wspólnym funduszu rezerw na Gwarancję dla Ukrainy.

Artykuł 33

Mechanizm rozpatrywania skarg i dochodzenia roszczeń

1. W związku z ewentualnymi skargami osób trzecich, w tym społeczności i osób poszkodowanych wskutek projektów wspieranych z Gwarancji dla Ukrainy, Komisja i delegatura Unii w Ukrainie publikują na swoich stronach internetowych bezpośrednie odesłania do mechanizmów rozpatrywania skarg stosownych partnerów, którzy zawarli z Komisją umowy w sprawie Gwarancji dla Ukrainy. Komisja zapewnia także możliwość bezpośredniego przyjmowania zażaleń dotyczących rozpatrywania skarg przez kwalifikujących się partnerów. Komisja uwzględnia informacje otrzymane za pośrednictwem mechanizmów rozpatrywania skarg w kontekście przyszłej współpracy z tymi partnerami.

2. W miarę możliwości i z uwzględnieniem ochrony informacji poufnych i szczególnie chronionych informacji handlowych, Komisja publikuje na swojej stronie internetowej informacje o operacjach w zakresie finansowania i inwestycji oraz istotne elementy wszystkich umów w ramach Gwarancji dla Ukrainy, w tym informacje na temat tożsamości prawnej kwalifikujących się partnerów, oczekiwanych korzyści dla rozwoju oraz procedur rozpatrywania skarg.

3. Zgodnie z zasadami kwalifikujących się partnerów dotyczącymi przejrzystości oraz przepisami Unii w zakresie ochrony danych oraz dostępu do dokumentów i informacji kwalifikujący się partnerzy podają do wiadomości publicznej na swoich stronach internetowych informacje dotyczące wszystkich operacji w zakresie finansowania i inwestycji objętych Gwarancją dla Ukrainy, w szczególności informacje dotyczące sposobu, w jaki operacje te przyczyniają się do osiągania celów i spełniania wymogów niniejszego rozporządzenia. W miarę możliwości takie informacje są podawane w podziale na poziomie projektów. Takie informacje uwzględniają ochronę informacji poufnych i szczególnie chronionych informacji handlowych. Kwalifikujący się partnerzy rozpowszechniają ponadto informacje o unijnym wsparciu we wszystkich publikowanych przez siebie przekazach na temat operacji w zakresie finansowania i inwestycji objętych Gwarancją dla Ukrainy zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

ROZDZIAŁ V

FILAR III: POMOC ZWIĄZANA Z PRZYSTĄPIENIEM DO UNII I POWIĄZANE ŚRODKI WSPARCIA

Artykuł 34

Pomoc związana z przystąpieniem do Unii i powiązane środki wsparcia

1. Pomoc udzielana na podstawie niniejszego rozdziału wspiera Ukrainę w osiąganiu celów określonych w art. 3. W szczególności pomoc udzielana na podstawie niniejszego rozdziału ma na celu wspieranie stopniowego dostosowywania się Ukrainy do dorobku prawnego Unii z myślą o przyszłym członkostwie w Unii, przyczyniając się tym samym do wzajemnej stabilności, bezpieczeństwa, pokoju i dobrobytu. Takie wsparcie obejmuje wzmocnienie praworządności, w tym niezależności sądów, demokracji, poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności, walki z korupcją, zwiększenie skuteczności administracji publicznej, wzmocnienie zdolności administracyjnych, decentralizacji, wspomaganie przejrzystości, reform strukturalnych, polityk sektorowych i dobrych rządów na wszystkich poziomach, oraz przyczynia się do wdrożenia Planu Ukrainy.

2. Pomocy na podstawie niniejszego rozdziału udziela się również w celu zwiększenia zdolności zainteresowanych stron, w tym partnerów społecznych, organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz władz lokalnych i regionalnych, w tym poprzez tworzenie partnerstw i partnerstwa miast, a także promowanie partnerskiej współpracy i programów opartych na partnerstwach między miastami i regionami w Unii i Ukrainie, w stosownych przypadkach.

3. Pomoc na podstawie niniejszego rozdziału ma również wzmacniać zdolności w zakresie zapobiegania konfliktom, budowania pokoju i reagowania na potrzeby w sytuacjach przedkryzysowych i pokryzysowych, w tym poprzez środki budowania zaufania i procesy, które promują sprawiedliwość, poszukiwanie prawdy, kompleksową odbudowę pokonfliktową na rzecz inkluzywnego i pokojowego społeczeństwa, a także gromadzenie dowodów zbrodni popełnionych podczas wojny. Na podstawie niniejszego rozdziału można zapewnić finansowanie inicjatyw i organów, które wnoszą wkład we wspieranie i egzekwowanie międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości w Ukrainie.

4. Pomoc udzielenia na podstawie niniejszego rozdziału wspiera tworzenie i wzmacnianie ukraińskich organów odpowiedzialnych za zapewnienie właściwego wykorzystania środków finansowych, audyt i skuteczną walkę z niewłaściwym zarządzaniem publicznymi środkami finansowymi, w szczególności nadużyciami finansowymi, wszelkimi formami korupcji, w tym korupcją na wysokim szczeblu, konfliktami interesów i nieprawidłowościami powstałymi w związku z wszelkimi kwotami wydatkowanymi na osiągnięcie celów Instrumentu, a także na wsparcie działań służących deoligarchizacji.

5. Na podstawie niniejszego rozdziału finansuje się dotację na pokrycie kosztów finansowania zewnętrznego, o której mowa w art. 23.

6. W latach 2024-2027 wsparcie na podstawie niniejszego rozdziału ma finansować:

ROZDZIAŁ VI

OCHRONA INTERESÓW FINANSOWYCH UNII

Artykuł 35

Ochrona interesów finansowych Unii

1. Wdrażając Instrument, Komisja i Ukraina podejmują wszelkie odpowiednie działania w celu ochrony interesów finansowych Unii, z uwzględnieniem zasady proporcjonalności i szczególnych warunków, na jakich Instrument będzie funkcjonował, warunku wstępnego określonego w art. 5 ust. 1 oraz warunków określonych w umowie ramowej i szczegółowych umowach w sprawie finansowania lub umowach pożyczki, w szczególności w odniesieniu do zapobiegania nadużyciom finansowym, korupcji lub wszelkim innym nielegalnym działaniom naruszającym interesy finansowe Unii, konfliktom interesów i nieprawidłowościom oraz wykrywania i eliminowania tych zjawisk, a także prowadzenia postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń w sprawie przestępstw mających wpływ na środki finansowe udostępnione w ramach Instrumentu. Ukraina zobowiązuje się do czynienia postępów w zapewnianiu skutecznych i efektywnych systemów kontroli wewnętrznej oraz do zadbania o możliwości odzyskania kwot nienależnie wypłaconych lub nieodpowiednio wykorzystanych. Ukraina zobowiązuje się również do zapewnienia, aby właściwe organy ukraińskie bezzwłocznie rozpatrywały wnioski o wzajemną pomoc prawną i wnioski o ekstradycję złożone przez Prokuraturę Europejską i właściwe organy państw członkowskich w związku z przestępstwami mającymi wpływ na środki finansowe w ramach Instrumentu.

2. W umowach, o których mowa w art. 9, 10 i 22, na Ukrainę nakłada się następujące obowiązki:

3. Komisja dąży do udostępnienia Ukrainie zintegrowanego i interoperacyjnego systemu informacji i monitorowania, w tym jednego narzędzia eksploracji danych i punktowej oceny ryzyka na potrzeby uzyskania dostępu do odpowiednich danych, w tym danych wymienionych w ust. 2 lit. e), i ich analizowania, zgodnie z unijnymi zasadami ochrony danych i mającymi zastosowanie przepisami dotyczącymi ochrony danych. Jeżeli taki system jest dostępny, Ukraina wykorzystuje go i wprowadza do niego odpowiednie dane, w tym przy pomocy przyznanej na podstawie rozdziału V.

4. Umowy, o których mowa w art. 9, 10 i 22, przewidują również prawo Komisji do proporcjonalnego zmniejszenia wsparcia udzielanego w ramach Instrumentu i odzyskania wszelkich kwot wydatkowanych na osiągnięcie celów Instrumentu lub do żądania wcześniejszej spłaty pożyczki w przypadkach nieprawidłowości, nadużyć finansowych, korupcji lub konfliktów interesów naruszających interesy finansowe Unii, które to przypadki nie zostały wyeliminowane przez Ukrainę, lub w przypadkach poważnego naruszenia obowiązku wynikającego z takich umów. Podejmując decyzję w sprawie kwoty odzyskiwanych środków i zmniejszenia wsparcia lub w sprawie kwoty podlegającej wcześniejszej spłacie, Komisja przestrzega zasady proporcjonalności i uwzględnia wagę danego przypadku nieprawidłowości, nadużycia finansowego, korupcji lub konfliktu interesów naruszającego interesy finansowe Unii lub też wagę danego naruszenia obowiązku. Zanim dojdzie do zmniejszenia wsparcia lub zwrócenia się o wcześniejszą spłatę umożliwia się Ukrainie przedstawienie uwag.

5. Osoby i podmioty wykonujące środki finansowe udostępnione w ramach Instrumentu niezwłocznie zgłaszają Radzie Audytowej, o której mowa w art. 36, Komisji, OLAF-owi oraz, stosownie do sytuacji, Prokuraturze Europejskiej wszelkie podejrzewane lub faktyczne przypadki nadużyć finansowych, korupcji, konfliktu interesów i nieprawidłowości lub wszelkich innych nielegalnych działań naruszających interesy finansowe Unii. Osoby i podmioty te muszą być w stanie skutecznie zgłaszać te przypadki za pośrednictwem odpowiednich kanałów.

Artykuł 36

Rada Audytowa

1. Komisja powołuje Radę Audytową przed złożeniem przez Ukrainę pierwszego wniosku o płatność.

2. Rada Audytowa składa się z niezależnych członków mianowanych przez Komisję. Do udziału w działaniach Rady Audytowej Komisja może zapraszać przedstawicieli państw członkowskich i innych darczyńców. Komisja może zwrócić się do innych darczyńców wnoszących wkład na rzecz Instrumentu o wyznaczenie obserwatorów do Rady Audytowej.

3. Rada Audytowa sprawuje swoje funkcje z zachowaniem pełnego obiektywizmu i działa zgodnie z najlepszymi mającymi zastosowanie międzynarodowymi praktykami i standardami. Działa bez uszczerbku dla uprawnień Komisji, OLAF-u, Europejskiego Trybunału Obrachunkowego oraz Prokuratury Europejskiej.

4. Rada Audytowa zapewnia regularny dialog i współpracę z Europejskim Trybunałem Obrachunkowym, a także z ukraińską Izbą Rozrachunkową i innymi instytucjami, stosownie do przypadku.

5. Pełniąc swoje obowiązki, członkowie Rady Audytowej ani jej personel nie zwracają się do rządu Ukrainy ani jakichkolwiek instytucji, organów, urzędów lub agencji o instrukcje ani nie przyjmują od nich instrukcji. Silne gwarancje niezależności mają zastosowanie do wyboru personelu oraz do zarządzania i budżetu.

6. Rada Audytowa wspiera Komisję w zwalczaniu niewłaściwego zarządzania finansowaniem unijnym w ramach Instrumentu, w szczególności nadużyć finansowych, korupcji, konfliktu interesów i nieprawidłowości powstałych w związku z wszelkimi kwotami wydatkowanymi na osiągnięcie celów Instrumentu.

7. W tym celu Rada Audytowa regularnie składa Komisji sprawozdania i bezzwłocznie przekazuje jej wszelkie informacje, które uzyskała lub o których się dowiedziała, na temat wszelkich stwierdzonych przypadków niewłaściwego zarządzania publicznymi środkami finansowymi w związku z wszelkimi kwotami wydatkowanymi na osiągnięcie celów Instrumentu lub na temat poważnych obaw co do istnienia takich przypadków. Komisja w odpowiednim czasie informuje Parlament Europejski i Radę o ustaleniach i zaleceniach Rady Audytowej.

Ponadto Rada Audytowa przyjmuje zalecenia dla Ukrainy we wszystkich przypadkach, w których - zdaniem Rady Audytowej - właściwe organy ukraińskie nie poczyniły niezbędnych kroków, aby zapobiec nadużyciom finansowym, korupcji, konfliktowi interesów i nieprawidłowościom oraz aby wykryć i wyeliminować te zjawiska, które wpłynęły lub co do których istnieje poważne ryzyko, że wpłyną na należyte zarządzanie finansami w odniesieniu do wydatków finansowanych w ramach Instrumentu, a także we wszystkich przypadkach, w których stwierdzi niedociągnięcia wpływające na strukturę i funkcjonowanie systemu kontroli wprowadzonego przez organy ukraińskie. Ukraina wdraża takie zalecenia bez zbędnej zwłoki lub, jeśli ich nie wdroży, przedstawia odpowiednie uzasadnienie.

Sprawozdania i informacje Rady Audytowej są również przesyłane do OLAF-u oraz mogą być udostępniane odpowiednim organom ukraińskim, zwłaszcza w przypadkach gdy organy te muszą poczynić kroki, aby zapobiec nadużyciom finansowym, korupcji, konfliktom interesów, nieprawidłowościom lub wszelkim innym nielegalnym działaniom naruszającym interesy finansowe Unii oraz aby wykryć i wyeliminować te zjawiska, a także prowadzić postępowania przygotowawcze oraz wnosić i popierać oskarżenia w sprawie przestępstw naruszających interesy finansowe Unii.

8. Rada Audytowa ma dostęp do informacji, baz danych i rejestrów niezbędnych do wykonywania przez nią swoich zadań. Umowa ramowa określa zasady i szczegóły dotyczące dostępu Rady Audytowej do istotnych informacji oraz przekazywania istotnych informacji Radzie Audytowej przez Ukrainę.

9. Funkcjonowanie Rady Audytowej finansuje się na podstawie rozdziału V.

Artykuł 37

Dialog dotyczący Instrumentu na rzecz Ukrainy

1. Co najmniej raz na cztery miesiące Komisja prowadzi dialog z właściwymi komisjami Parlamentu Europejskiego, stosownie do przypadku, aby omówić:

2. Parlament Europejski może wyrażać swoje poglądy, wydając rezolucje na temat kwestii, o których mowa w ust. 1.

3. Komisja uwzględnia wszelkie elementy wynikające z opinii wyrażonych w ramach dialogu dotyczącego Instrumentu na rzecz Ukrainy, w tym, w stosownych przypadkach, rezolucji Parlamentu Europejskiego.

ROZDZIAŁ VII

PROGRAMY PRAC, MONITOROWANIE, SPRAWOZDAWCZOŚĆ I EWALUACJA

Artykuł 38

Programy prac

1. Wsparcie w ramach Instrumentu jest wdrażana za pośrednictwem programów prac, o których mowa w art. 110 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046. Programy prac przyjmuje się w drodze aktów wykonawczych. Akty te przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 42 niniejszego rozporządzenia, z wyjątkiem operacji realizowanych na podstawie art 23 ust. 2 i art. 34 ust. 6 niniejszego rozporządzenia.

2. Pomoc na podstawie rozdziału V może również być wdrażana za pośrednictwem specjalnych programów prac, jeżeli jej wdrożenie nie wymaga zawarcia umów, o których mowa w art. 9 i 10.

Artykuł 39

Monitorowanie i sprawozdawczość

1. Komisja monitoruje wdrażanie Instrumentu i ocenia osiągnięcie celów określonych w art. 3. Monitorowanie wdrażania jest ukierunkowane i proporcjonalne do działań prowadzonych w ramach Instrumentu.

2. W umowach w sprawie finansowania, o których mowa w art. 10, i umowie pożyczki, o której mowa w art. 22, określa się zasady i procedury składania przez Ukrainę sprawozdań Komisji do celów ust. 1 niniejszego artykułu. Na potrzeby tych sprawozdań właściwe organy Ukrainy w stosownych przypadkach powinny prowadzić regularne konsultacje z Radą Najwyższą Ukrainy i innymi zainteresowanymi stronami, w tym władzami regionalnymi, lokalnymi, miejskimi i innymi organami publicznymi, a także partnerami społecznymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego określonymi w art. 14.

3. Wsparcie unijne udzielone na podstawie ram inwestycyjnych dla Ukrainy zgłasza się zgodnie z art. 28 ust. 10.

4. Komisja równocześnie przekazuje Parlamentowi Europejskiemu i Radzie roczne sprawozdanie z postępów w osiąganiu celów niniejszego rozporządzenia, uzupełnione o przedstawiane co kwartał informacje na temat stanu wdrażania Instrumentu.

5. Komisja przedstawia sprawozdanie, o którym mowa w ust. 4 niniejszego artykułu, komitetowi, o którym mowa w art. 42.

Artykuł 40

Ewaluacja Instrumentu

1. Do dnia 31 grudnia 2026 r., Komisja przedstawi Parlamentowi Europejskiemu i Radzie niezależne sprawozdanie z ewaluacji śródokresowej dotyczące wdrażania Instrumentu, a do dnia 31 grudnia 2031 r. - niezależne sprawozdanie z ewaluacji ex post.

2. Sprawozdania z ewaluacji, o których mowa w ust. 1, zawierają w szczególności ocenę stopnia osiągnięcia celów Instrumentu, efektywności wykorzystania zasobów udostępnionych w ramach Instrumentu, ochrony interesów finansowych Unii oraz europejskiej wartości dodanej. W sprawozdaniu ocenia się również, czy wszystkie cele i działania są nadal adekwatne.

3. W stosownych przypadkach Komisja przedkłada wnioski uwzględniające rezultaty sprawozdań z ewaluacji, o których mowa w ust. 1.

4. Sprawozdanie z ewaluacji ex post stanowi całościową ocenę Instrumentu i zawiera - w stopniu, w jakim jest to możliwe - informacje na temat jego długoterminowego wpływu.

5. W ewaluacji ex post korzysta się z zasad dobrych praktyk Komitetu Pomocy Rozwojowej OECD z myślą o ustaleniu, czy osiągnięto cele, oraz o sformułowaniu zaleceń mających usprawnić przyszłe działania.

Komisja przekazuje Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i państwom członkowskim ustalenia i wnioski z ewaluacji ex post, wraz ze swoimi uwagami i działaniami następczymi. Ewaluacje ex post mogą być przedmiotem dyskusji na wniosek Parlamentu Europejskiego, Rady lub państw członkowskich. Rezultaty uwzględnia się przy przygotowaniu programów i działań oraz alokacji zasobów. Te ewaluacje i działania następcze są podawane do wiadomości publicznej.

W proces ewaluacji unijnego finansowania udzielanego na mocy Instrumentu Komisja włącza w odpowiednim stopniu wszystkie odnośne zainteresowane strony, w tym beneficjentów, partnerów społecznych, organizacje społeczeństwa obywatelskiego i władze lokalne i regionalne, a w stosownych przypadkach może dążyć do przeprowadzenia wspólnych ewaluacji z państwami członkowskimi i innymi partnerami w ścisłej współpracy z Ukrainą.

ROZDZIAŁ VIII

PRZEPISY KOŃCOWE

Artykuł 41

Wykonywanie przekazanych uprawnień

1. Powierzenie Komisji uprawnień do przyjmowania aktów delegowanych podlega warunkom określonym w niniejszym artykule.

2. Uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych, o których mowa w art. 21 i 32, powierza się Komisji na czas nieokreślony od siedmiu dni po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia.

3. Przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 21 i 32, może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Parlament Europejski lub przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w późniejszym terminie określonym w tej decyzji. Nie wpływa ona na ważność już obowiązujących aktów delegowanych.

4. Przed przyjęciem aktu delegowanego Komisja konsultuje się z ekspertami wyznaczonymi przez każde państwo członkowskie zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa.

5. Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja przekazuje go równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

6. Akt delegowany przyjęty na podstawie art. 21 i 32 wchodzi w życie tylko wówczas, gdy ani Parlament Europejski, ani Rada nie wyraziły sprzeciwu w terminie dwóch miesięcy od przekazania tego aktu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, lub gdy, przed upływem tego terminu, zarówno Parlament Europejski, jak i Rada poinformowały Komisję, że nie wniosą sprzeciwu. Termin ten przedłuża się o dwa miesiące z inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady.

Artykuł 42

Procedura komitetowa

1. Komisję wspomaga komitet. Komitet ten jest komitetem w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 5 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

3. W odniesieniu do aktów wykonawczych, o których mowa w art. 11 ust. 2, w przypadku gdy komitet nie wyda żadnej opinii, Komisja nie przyjmuje projektu aktu wykonawczego i stosuje się art. 5 ust. 4 akapit trzeci rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

4. W przypadku gdy opinia komitetu ma zostać uzyskana w drodze procedury pisemnej, procedura ta kończy się bez osiągnięcia rezultatu, gdy, przed upływem terminu na wydanie opinii, zdecyduje o tym przewodniczący komitetu lub wniesie o to zwykła większość członków komitetu.

Artykuł 43

Informacje, komunikacja i promocja

1. Komisja może zaangażować się w działania komunikacyjne w celu zapewnienia wyeksponowania finansowania unijnego przeznaczonego na wsparcie finansowe przewidziane w Planie Ukrainy, w tym przez wspólne działania komunikacyjne z Ukrainą. Komisja może, stosownie do przypadku, zadbać o to, by za pośrednictwem oświadczenia o finansowaniu informowano o wsparciu udzielonym w ramach Instrumentu i potwierdzano takie wsparcie.

2. Odbiorcy finansowania unijnego podają informacje o pochodzeniu tych środków oraz zapewniają wyeksponowanie finansowania unijnego, w tym w stosownych przypadkach przez umieszczenie godła Unii i odpowiedniego oświadczenia o finansowaniu zawierającego słowa „sfinansowane przez Unię Europejską - Instrument na rzecz Ukrainy” lub „współfinansowane przez Unię Europejska - Instrument na rzecz Ukrainy”, w szczególności podczas promowania działań i ich rezultatów, poprzez dostarczanie spójnych, skutecznych i proporcjonalnych ukierunkowanych informacji przeznaczonych dla różnych grup odbiorców, w tym dla mediów i opinii publicznej.

3. Komisja prowadzi działania informacyjne i komunikacyjne związane z Instrumentem oraz realizowanymi w jego ramach działaniami i uzyskanymi rezultatami. Zasoby finansowe przydzielone na Instrument przyczyniają się również do komunikacji instytucjonalnej na temat priorytetów politycznych Unii, o ile są one związane z celami, o których mowa w art. 3.

4. Informacje, komunikacja i promocja są zapewniane w przystępnym formacie.

Artykuł 44

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.