Wyrok WSA w Kielcach z dnia 20 grudnia 2023 r., sygn. II SA/Ke 683/23

Pomoc społeczna

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jacek Kuza, Sędziowie Sędzia WSA Beata Ziomek, Sędzia WSA Krzysztof Armański (spr.), po rozpoznaniu w dniu 20 grudnia 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym sprawy ze skargi I. J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Kielcach z dnia 20 września 2023 r. znak: SKO.PS/80/5359/3109/2023 w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję organu I instancji; II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Kielcach na rzecz I. J. kwotę 480 (czterysta osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Decyzją z 20 września 2023 r. znak: SKO.PS/80/5359/3109/2023 Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Kielcach (zwane też dalej "SKO"), po rozpatrzeniu odwołania I. J. od decyzji wydanej z upoważnienia Prezydenta Miasta Ostrowca Świętokrzyskiego z 15 maja 2023 r. znak: Śrw.5211.000266.1.2022, orzekającej o:

1. odmowie przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 390 ze zm.), zwanej dalej "ustawą", w związku z opieką nad osobą niepełnosprawną K. B., na okres od 1 listopada 2022 r. do 31 maja 2023 r.;

2. przyznaniu świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 w związku z opieką nad osobą niepełnosprawną K. B., w kwocie 2458,00 zł miesięcznie na okres od 1 czerwca 2023 r. do 31 sierpnia 2025 r.,

utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

SKO, odnosząc się do zakwestionowanego odwołaniem pkt. 1 decyzji organu I instancji, wskazało że organ ten odmówił stronie przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego za okres od 1 listopada 2022 r. do 31 maja 2023 r. ze względu na fakt pobierania przezeń w tym okresie specjalnego zasiłku opiekuńczego. W tym zakresie wskazano, że decyzją z 15 listopada 2022 r. Prezydent Miasta Ostrowca Świętokrzyskiego przyznał stronie prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego w związku z opieką nad K. B. na okres od 1 listopada 2022 r. do 31 października 2023 r. Rozstrzygnięcie to zostało uchylone przez Prezydenta Miasta Ostrowca Świętokrzyskiego decyzją z 11 maja 2023 r., a prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego w związku z opieką nad K. B. zostało uchylone od 1 czerwca 2023 r. Uzasadniając podjętą w tym zakresie decyzję organ odwoławczy wskazał, że zgodnie z art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów. Na mocy art. 27 ust. 5 ustawy w przypadku zbiegu uprawnień do następujących świadczeń: świadczenia rodzicielskiego lub świadczenia pielęgnacyjnego, lub specjalnego zasiłku opiekuńczego, lub dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10, lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ww. ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. przysługuje jedno z tych świadczeń wybrane przez osobę uprawnioną, także w przypadku gdy świadczenia te przysługują w związku z opieką nad różnymi osobami. SKO podkreśliło, że z ww. przepisów jasno wynika, iż w przypadku zbiegu uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego i specjalnego zasiłku opiekuńczego, uprawnionemu może przysługiwać wyłącznie jedno z tych świadczeń – co wyklucza możność równoczesnego przyznania obu świadczeń za ten sam okres. W tych samych okolicznościach faktycznych i prawnych strona może otrzymać tylko jedno ze świadczeń, przy czym chodzi tu o przyznanie samego świadczenia, a nie jedynie o fakt jego pobierania. Warunkiem przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, obok dokonania wyboru świadczenia, o którym mowa w art. 27 ust. 5 ustawy, jest zatem brak uprawnienia do otrzymywania konkurencyjnego świadczenia. Aby więc świadczenie pielęgnacyjne mogła uzyskać osoba, która ma już przyznany np. specjalny zasiłek opiekuńczy, osoba ta musi albo wstrzymać się z nowym wnioskiem do momentu wygaśnięcia decyzji (terminowej) przyznającej jej prawo do tego zasiłku, albo wystąpić o uchylenie tego rodzaju decyzji. W świetle przytoczonych przepisów nie jest bowiem możliwe najpierw przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego, a dopiero po jego otrzymaniu zrezygnowanie z dotychczas pobieranego specjalnego zasiłku opiekuńczego. W sytuacji, gdy strona ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, warunkiem skutecznego ubiegania się o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego, na zasadzie wyboru, o którym mowa w art. 27 ust. 5 ustawy, jest więc rezygnacja z przysługującego świadczenia, to jest wyraźne, a nie tylko hipotetyczne zrzeczenie się prawa do konkurencyjnego świadczenia w postaci specjalnego zasiłku opiekuńczego, prowadzące do wyeliminowania z obrotu prawnego decyzji przyznającej ten zasiłek.