Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 10 października 2019 r., sygn. III SA/Wr 302/19

Samorząd terytorialny

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Katarzyna Borońska (sprawozdawca) Sędziowie Sędzia WSA Barbara Ciołek Sędzia WSA Tomasz Świetlikowski Protokolant st. specjalista Katarzyna Jastrzębska po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 19 września 2019 r. sprawy ze skargi E. K. na uchwałę Rady Miejskiej w L. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie udzielenia Burmistrzowi Miasta L. wotum zaufania I. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały; II. zasądza od Gminy L. na rzecz skarżącej kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi E. K. (dalej: skarżąca, strona) jest uchwała Rady Miejskiej w L. nr [...] z [...] r. w sprawie udzielenia Burmistrzowi Miasta L. votum zaufania.

W dniu [...] maja 2019 r ., przez Burmistrza Miasta Lubawka E. K., został przedstawiony Radzie Gminy L. (dalej też: Rada) raport o stanie gminy. Po odczytaniu raportu Przewodniczący Rady otworzył dyskusję nad raportem, jednak nikt z obecnych nie zabrał głosu, wobec czego przystąpiono do głosowania nad votum zaufania dla Burmistrza L. Siedmiu radnych głosowało za udzieleniem votum zaufania, nikt nie głosował przeciw, sześciu radnych wstrzymało się od głosu. Pod głosowanie podano uchwałę o udzieleniu votum zaufania burmistrzowi - siedmiu radnych głosowało za udzieleniem votum zaufania, sześciu wstrzymało się od głosu, nikt nie głosował przeciw. Wobec braku bezwzględnej większości głosów za udzieleniem votum zaufania, zgodnie z art. 28aa ust. 9 zd. 3 u.s.g., skutkiem było podjęcie uchwały o nieudzieleniu Burmistrzowi Miasta L. votum zaufania.

W skardze wniesionej [...] lipca 2019 r. do WSA we W. skarżąca wniosła o stwierdzenie nieważności uchwały nr [...] z [...] maja 2019 r. i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania. Zarzuciła wydanie ww. uchwały z naruszeniem przepisów 28aa ust. 9 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym(Dz.U. z 2019 r., poz. 506 ze zm.) - dalej: u.s.g., przez podjęcie uchwały w sprawie nieudzielenia jej - jako Burmistrzowi Gminy L. - Miasta votum zaufania, bez podjęcia debaty nad raportem o stanie gminy, podczas gdy przeprowadzenie takiej debaty jest obowiązkowe. Zgodnie bowiem z art. 28aa ust. 4 u.s.g., rada gminy rozpatruje raport o stanie gminy podczas sesji, na której nad raportem o stanie gminy przeprowadza się debatę. Po zakończeniu debaty nad raportem o stanie gminy rada gminy przeprowadza głosowanie nad udzieleniem burmistrzowi votum zaufania (art. 28aaa ust. 9 u.s.g.). Uchwałę o udzieleniu burmistrzowi votum zaufania rada gminy podejmuje bezwzględna większością głosów ustawowego składu rady gminy. Niepodjęcie uchwały o udzieleniu burmistrzowi votum zaufania jest równoznaczne z podjęciem uchwały o nieudzieleniu wójtowi votum zaufania. Zdaniem skarżącej, intencją wprowadzenia obowiązku przygotowania i składania raportu o stanie gminy oraz instytucji votum zaufania było wprowadzenie nadzoru nad działalnością organu wykonawczego gminy, którego skutkiem może być pociągniecie burmistrza do odpowiedzialności społecznej przez możliwość przeprowadzenia referendum w sprawie jego odwołania. W świetle powyższego, z brzmienia art. 28aa należy wywodzić, że radni mają obowiązek zabrać głos w dyskusji, w szczególności ci, którzy mają wobec raportu jakieś uwagi czy zastrzeżenia. Samo zapoznanie się przez radnych z treścią raportu w efekcie jego "przedstawienia" nie spełnia ustawowego wymogu "rozpatrzenia" raportu. Wydaje się, że instytucja raportu o stanie gminy została wprowadzona jako jeden z najważniejszych aktów działalności organów gminy - uregulowano ją wśród przepisów ustrojowych gminy - zatem zachowanie radnych, w szczególności wyrażających niezadowolenie z kondycji gminy nie może polegać na bierności, tj. powstrzymaniu się od "rozpatrywania" sporządzonego przez wójta(burmistrza, prezydenta) raportu o stanie gminy. Skarżąca podkreśliła, że sama czynność "rozpatrywania" jest czynnością faktyczną i zakłada aktywność osób biorących udział w dyskusji , której przedmiotem powinny być kwestie podsumowania działalności burmistrza w roku poprzednim, w szczególności realizacja polityk, programów i strategii, uchwał gminy i budżetu obywatelskiego i w której radni powinni ustalić, czy wójt/burmistrz zrealizował swoje obowiązki w tym zakresie. W przeciwieństwie do udziału mieszkańców w debacie - który jest ich uprawnieniem i ma charakter dobrowolny, udział radnych należy uznać za obowiązkowy. Końcowo skarżąca podniosła, że wprowadzenie do ustawy instytucji raportu o stanie gminy ma służyć zaznajomieniu mieszkańców , w tym radych z kondycja gminy i nie może być podstawą wyłącznie politycznego "rozliczania" burmistrza , gdyż w takim wypadku prowadziłoby do do niemożliwego do zaakceptowania wniosku, że rozwiązanie zawarte w art. 28aa u.s.g. byłoby skutecznym narzędziem dla ukształtowanego w radzie gminy układu politycznego, stojącego w opozycji do wójta, do podjęcia oderwanej od stanu gminy próby odwołania osoby urząd ten piastującej.