Wyrok WSA w Łodzi z dnia 29 maja 2019 r., sygn. II SA/Łd 151/19

Inne

Dnia 29 maja 2019 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział II w składzie następującym: Przewodnicząca Sędzia WSA Joanna Sekunda - Lenczewska, Sędziowie Sędzia WSA Jolanta Rosińska (spr.), Sędzia WSA Barbara Rymaszewska, , Protokolant Specjalista Aleksandra Błaszczyk, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 maja 2019 roku sprawy ze skargi M. Ł. na decyzję Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy potwierdzenia statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych oddala skargę. a.bł.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] Nr [...] Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych odmówił M. Ł. potwierdzenia statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych.

Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy złożył M. Ł.

Decyzją z dnia [...] nr [...] Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych utrzymał w mocy decyzję własną z dnia [...] W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wyjaśnił, że zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych status działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych potwierdza, w drodze decyzji administracyjnej, Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych po stwierdzeniu przez Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, iż osoba ubiegająca się o potwierdzenie statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych spełnia warunki, o których mowa w art. 4 cytowanej ustawy. Organ wskazał, że wnioskodawca przedłożył decyzję Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej z dnia [...] w której stwierdzono, że M. Ł. nie był pracownikiem, funkcjonariuszem lub żołnierzem organów bezpieczeństwa państwa oraz, że w archiwach Instytutu nie zachowały się dokumenty wytworzone przez stronę lub przy jej udziale w ramach czynności wykonywanych przez nią w charakterze tajnego informatora lub pomocnika przy operacyjnym zdobywaniu informacji przez organy bezpieczeństwa państwa. Powyższa decyzja Prezesa IPN nie potwierdza zatem, iż strona spełnia przesłanki określone w art. 2 i 3 ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych. Zgodnie z kolei z art. 2 ustawy działaczem opozycji antykomunistycznej jest osoba, która w okresie od dnia 1 stycznia 1956 r. do dnia 4 czerwca 1989 r., łącznie przez co najmniej 12 miesięcy prowadziła, w ramach struktur zorganizowanych lub we współpracy z nimi, zagrożoną odpowiedzialnością karną, działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowania politycznych praw człowieka w Polsce. Organ stwierdził, że materiał dowodowy znajdujący się aktach sprawy nie potwierdza antykomunistycznej działalności strony lub doznania represji określonych w art. 3 ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych. Ubiegając się o potwierdzenie statusów określonych w ustawie M. Ł. podniósł, że w latach 1958-1959 odbywał zasadniczą służbę wojskową i z uwagi na swoje antykomunistyczne przekonania został przymusowo wezwany do odbycia służby wojskowej w Wojskowym Korpusie Górniczym i w jej ramach przymusowo pracował w kopalni węgla kamiennego. Kwerenda przeprowadzona w zasobach Instytutu Pamięci Narodowej dotycząca spełnienia warunków określonych w art. 2 i 3 ustawy przyniosła wynik negatywny. Organ dodał, że z materiału dowodowego zawartego w aktach sprawy nie wynika, że Marian Łoś został powołany do odbycia służby wojskowej w związku z działalnością na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowania politycznych praw człowieka w Polsce. Wyrażanie przez wnioskodawcę poglądów antykomunistycznych nie stanowi natomiast działalności w rozumieniu art. 3 pkt. 2 ustawy. Mimo wezwania organu (pismo z dnia 9 lipca 2018 r.) strona nie sprecyzowała na czym miała polegać działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowania politycznych praw człowieka w Polsce. M. K. w swoim oświadczeniu z dnia 21 marca 2018 r. także nie wskazał, że wnioskodawca prowadził taką działalność. Zdaniem organu zgromadzone w sprawie dokumenty (legitymacja Związku Represjonowanych Politycznie Żołnierzy Górników, książeczka wojskowa, dowód przyznania Krzyża "Za Represje", pismo z Wojskowego Biura Historycznego i WKU) potwierdzają okoliczność odbywania służby wojskowej w l Szkolnym Batalionie Górniczym oraz w 17 Wojskowym Batalionie Górniczym oraz przymusowe zatrudnienie w kopalni węgla. Ustawa z dnia 20 marca 2015r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych w art. 3 enumeratywnie wylicza kategorie represji uzasadniających potwierdzenie statusu osoby represjonowanej. Represje jakich doznał wnioskodawca: przymusowe zatrudnienie w kopalni węgla w ramach zasadniczej służby wojskowej nie zostały jednak wymienione w tej ustawie i nie stanowią podstawy do przyznania statusu osoby represjonowanej. Kwestia dotycząca przyznania świadczeń z tytułu przymusowego zatrudniania żołnierzy zastępczej służby wojskowej w kopalniach węgla w latach 1949-1959 regulowana jest natomiast przepisami ustawy z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnionym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach run uranu i batalionach budowlanych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1373 ze zm.) nierealizowanej przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, ale przez właściwy miejscowo zakład emerytalno-rentowy (ZUS, KRUS).