Wyrok WSA w Lublinie z dnia 26 marca 2019 r., sygn. II SA/Lu 920/18

Pomoc społeczna

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jacek Czaja, Sędziowie Sędzia WSA Grzegorz Grymuza, Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski (sprawozdawca), Protokolant Sekretarz sądowy Marzena Okoń, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 26 marca 2019 r. sprawy ze skargi P. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie zasiłku dla opiekuna I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz uchyla decyzję Wójta Gminy z dnia [...] r. Nr [...].; II. przyznaje [...] P. K. od Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie wynagrodzenie tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w kwocie 295,20 zł (dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia groszy), w tym 55,20 zł (pięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia groszy) należnego podatku od towarów i usług.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia Wójt Gminy S. po rozpatrzeniu wniosku P. W. z dnia [...] lipca 2018r. o ustalenie prawa do zasiłku dla opiekuna za okres od [...] maja 2014r. na stałe, w związku z opieką nad ojcem K. W., odmówił przyznania tego świadczenia. W uzasadnieniu decyzji wskazał, że wnioskodawca nie spełnił warunku określonego w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 4 kwietnia 2014r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, ponieważ złożył wniosek po upływie 4 miesięcy od dnia wejścia w życie tej ustawy.

Po rozpoznaniu odwołania strony Samorządowe Kolegium Odwoławcze w L. decyzję organu I instancji utrzymało w mocy. W uzasadnieniu decyzji podano, że zgodnie z art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz.U. z 2017r., poz. 2092, z późn. zm.) zasiłek dla opiekuna przysługuje osobie, jeżeli decyzja o przyznaniu jej prawa do świadczenia pielęgnacyjnego wygasła z mocy prawa na podstawie art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1548 oraz z 2013 r. poz. 1557) z dniem [...] lipca 2013r. Zasiłek dla opiekuna przysługuje: 1) za okresy od dnia [...] lipca 2013 r. do dnia poprzedzającego dzień wejścia w życie ustawy, w których osoba spełniała warunki do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego określone w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. poz. 992, z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym w dniu 31 grudnia 2012 r.; 2) od dnia wejścia w życie ustawy, jeżeli osoba spełnia warunki do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego określone w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu obowiązującym w dniu 31 grudnia 2012 r. Z kolei przepis art. 5 ust. 1 stanowi, iż postępowanie w sprawie ustalenia prawa do zasiłku dla opiekuna organ ustalający prawo do świadczeń pielęgnacyjnych wszczyna na wniosek osoby ubiegającej się o zasiłek dla opiekuna. Wniosek może być złożony nie później, niż w terminie 4 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. W myśl art. 5 ust. 2, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1, toczy się postępowanie o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności osobie, nad którą jest sprawowana opieka, wniosek może być złożony nie później, niż w terminie 4 miesięcy od dnia wydania tego orzeczenia. Ustawa weszła w życie z dniem 15 maja 2014r., a tym samym termin do złożenia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia biegł do dnia 15 września 2014r. W przypadku, gdy toczyło się postępowanie o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności podopiecznego, termin 4 miesięcy biegnie od dnia wydania orzeczenia. Terminy powyższe są terminami prawa materialnego, które nie podlegają przywróceniu. Ograniczają one w czasie możliwość dochodzenia prawa podmiotowego, a na skutek ich upływu następuje wygaśnięcie tego prawa. Złożenie wniosku po upływie określonych w ustawie terminów uniemożliwia uzyskanie prawa do zasiłku dla opiekuna. Wniosek skarżącego o ustalenie prawa do zasiłku dla opiekuna złożony został w dniu [...] lipca 2018r., a więc po terminie. Kolegium zaznaczyło, że w aktach sprawy znajduje się orzeczenie ZUS w B. z dnia [...] maja 2013r. stwierdzające u ojca wnioskodawcy niezdolność do samodzielnej egzystencji do [...] września 2014r. (odpowiada orzeczeniu o znacznym stopniu niepełnosprawności) oraz orzeczenie Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania Niepełnosprawności w Z. wydane w dniu [...] października 2014r. zaliczające jego ojca do znacznego stopnia niepełnosprawności na stałe. K. W. dysponował więc orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności w okresie przewidzianym na złożenie wniosku już od dnia [...] października 2014r. Zdaniem organu wnioskodawca nie udokumentował natomiast, że nie był odpowiednio informowany o możliwości złożenia wniosku za okres od dnia [...] maja 2014r. na skutek niepoinformowania go o takiej możliwości. Ponadto w dniu [...] maja 2014r. złożył, w terminie, wniosek o zasiłek dla opiekuna za okres od [...] lipca 2013r. do [...] maja 2014r. Musiał więc mieć wiedzę o prawie do złożenia wniosku. Druk wniosku uwzględniał także możliwość ubiegania się o ustalenie prawa do zasiłku dla opiekuna za okres od dnia [...] maja 2014r. Podczas wypełniania wniosku nie sposób było pominąć tę informację. Na druku wypełnionego przez skarżącego wniosku znajdowały się obok siebie - jedna pod drugą, informacje o prawie ubiegania się o świadczenie za dwa różne okresy. Przypis instruujący o sposobie wypełniania druku wniosku jednoznacznie wskazywał, że można zaznaczyć jedną lub dwie kratki. Skoro zatem wniosek został złożony po terminie wyklucza to przyznanie zasiłku.