Wyrok WSA w Lublinie z dnia 23 lutego 2017 r., sygn. II SA/Lu 1099/16

Budowlane prawo

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia WSA Joanna Cylc - Malec, Sędzia NSA Maria Wieczorek - Zalewska, Protokolant Starszy asystent sędziego Łucja Krasińska, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 23 lutego 2017 r. sprawy ze skargi M. W. na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie nakazania wykonania określonych robót budowlanych I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] r., nr [...]; II. zasądza od Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego na rzecz skarżącej kwotę 997 (dziewięćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...]. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w B., po wszczęciu postępowania z urzędu nakazał M. W. zlikwidowanie w terminie do dnia [...] r., pięciu otworów okiennych o wymiarach 0[...] m, znajdujących się w ścianie budynku mieszkalnego na działce nr ewid. [...], usytuowanej od strony granicy z działką nr ewid.[...], w miejscowości W. D.., której właścicielką jest K. C.. Zdaniem organu otwory wykonane zostały samowolnie, z uchybieniem zapisów pozwolenia na budowę, a ich usytuowanie w odległości 1,20 m od granicy sąsiedniej działki budowlanej jest niedopuszczalne zarówno w świetle obowiązującego w dacie realizacji budynku § 13 rozporządzenia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 3 lipca 1980 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki, jak i obecnie obowiązującego § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Istnienie tych otworów, zdaniem organu, stanowi o nieodpowiednim stanie technicznym budynku w rozumieniu art. 66 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane i uzasadnia wydanie nakazu ich usunięcia. Decyzją z dnia [...] r. Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzję organu I instancji utrzymał w mocy. Z kolei Wojewódzki sąd Administracyjny w L. wyrokiem z 25 sierpnia 2011r. ( II SA/Lu 248/11 ) uchylił decyzję organu odwoławczego dowodząc, że w sprawie powinien mieć zastosowanie art. 50 ust.1 i 51 ust.1 i 3 prawa budowlanego. Ponownie rozpoznając sprawę organ I instancji, po uchyleniu jego decyzji przez organ odwoławczy, decyzją z dnia [...]. ponownie nakazał stronie zamurowanie wspomnianych otworów okiennych. Decyzja ta została utrzymana w mocy przez Inspektor Nadzoru Budowlanego, a skarga M. W. została oddalona przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie ( II SA/Lu 593/12 ). Z kolei Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 10 lipca 2014r. ( II OSK 290/13 ) uchylił wyrok sądu I instancji i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania. Sad odwoławczy podzielił stanowisko, według którego budynek posadowiony na działce nr [...] wzniesiony został na podstawie pozwolenia na budowę z dnia [...]. do użytkowania został przyjęty na podstawie zgłoszenia inwestora, po przeprowadzeniu oględzin w dniu [...] r. Budynek wzniesiony został z istotnym odstępstwem od warunków określonych w pozwoleniu na budowę, ponieważ wbrew postanowieniom decyzji w ścianie oddzielenia przeciwpożarowego wykonano pięć otworów okiennych. Porównując § 12 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 3 lipca 1980 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DZ.U. Nr 17, poz. 62 ze zm.) oraz obecnie obowiązującego § 12 ust. 1 i ust. 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DZ.U. z 2002 r. Nr 75 poz. 690) sąd wskazał, że odległości budynku określone w rozporządzeniu z dnia [...] r. odnoszą się do granicy z działką sąsiednią, która jest działką budowlaną. Takiego ograniczenia nie zawierał przytoczony powyżej przepis § 12 rozporządzenia z dnia [...] r. Przy tym uznał, że okoliczność ta może mieć w analizowanej sprawie znaczenie, bowiem działka o numerze ewidencyjnym [...] jest działką rolną. Wobec powyższego, w analizowanej sprawie, ze względu na treść § 12 ust. 1 rozporządzenia z 12 kwietnia 2002 r., istotną okoliczność stanowi przeznaczenie działki nr [...]. Ustalenie, że dana nieruchomość nie jest przeznaczona pod zabudowę (nie jest działką budowlaną), oznaczać będzie, że wymieniony powyżej przepis w danym stanie faktycznym nie znajdzie zastosowania. Zagadnienie to ma kluczowe znaczenie dla prowadzonego postępowania legalizacyjnego. Odpowiednie postanowienia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obowiązującego dla danego terenu, o ile akt taki obowiązuje, mogą mieć także znaczenie w sprawie. Powołując się na związanie wspomnianą oceną prawną Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie wyrokiem z 20 listopada 2014r. ( II SA/Lu 902/14 ) uchylił zarówno decyzję Wojewódzkiego Inspektora nadzoru Budowlanego jak i decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru budowlanego w B.. Ponownie rozpoznając sprawę ten ostatni decyzją z [...]. jeszcze raz na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 51 ust. 7 ustawy Prawo budowlane nakazał M. W. zamurowanie materiałem niepalnym o klasie odporności ogniowej E 30 opisanych wcześniej pięciu otworów okiennych. Organ wyjaśnił, że podczas ponownych oględzin nieruchomości, jakie miały miejsce [...]. stwierdzono, że działka o nr ewid.[...] jest nadal niezabudowana. Według oświadczenia M. W. w toku jest sprawa o rozgraniczenie nieruchomości. Dla terenu, na którym położone są działki nie ma ustalonego obecnie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Ponadto nie została wydana ostateczna decyzja ustalająca warunki zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego jednorodzinnego oraz budynku gospodarczo- garażowego na terenie działek nr ewid.[...] i [...]. W dacie wykonania spornych okien obowiązywał Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego zatwierdzony uchwałą Rady Gminy B. Nr [...] z dnia [...] roku, w którym działka o nr ewid.[...] położona w W. D. przeznaczona była pod zabudowę mieszkaniowo - usługową. Plan ten został uchylony na podstawie art. 87 pkt 1 ustawy z dnia [...] roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i stracił ważność z dniem [...] roku. Zgodnie z Miejscowym planem ogólnym zagospodarowania przestrzennego Gminy B. zatwierdzonym uchwałą Gminnej Rady N. Nr [...] z dnia [...] r. działka ta przeznaczona była pod zabudowę zagrodową. Obecnie działka ta zgodnie z pismem Wójta Gminy B. z dnia [...] r. położona jest w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy B. uchwalonym Uchwałą Nr [...] Rady Gminy w B. z dnia [...] roku na terenach zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych. Organ zaznaczył, że zgodnie z § 12 ust. 1 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych z 1980 roku. obowiązujących w dacie wykonania spornych okien, budynki mieszkalne i gospodarcze na działkach zagrodowych w indywidualnych gospodarstwach rolnych oraz wolno stojące jednorodzinne domy mieszkalne o ścianach z materiałów niepalnych i pokryciu z materiałów niepalnych lub trudno zapalnych powinny być sytuowane w odległości co najmniej 4 m od granicy działki. Odległość ta mogła być zmniejszona do 3 m, jeżeli ściana budynku od strony sąsiedniej działki nie ma otworów okiennych lub drzwiowych. Przepisy te nie wymagały, aby sąsiednia działka była działką budowlaną. Z powyższych ustaleń faktycznych i prawnych wynika, że sporne otwory okienne zostały wykonane z naruszeniem prawa obowiązującego w dacie ich wykonania, a także niezgodnie z decyzją Kierownika Urzędu Rejonowego w B. z dnia [...] roku, o pozwolenie na budowę, która w pkt 2 stanowi, że od strony granicy działki nr ewid.[...]) należy wykonać ścianę oddzielenia p. poż. (bez otworów). W rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych z 2002 roku został zmieniony zapis dotyczący odległości od sąsiedniej działki, zawężając go do działki budowlanej, podczas, gdy w rozporządzeniu z 1980 roku jest mowa tylko o działce. Działka o nr ewid.[...] w dacie wykonania spornych okien była działką budowlaną, co wynikało z powołanych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Organ zwrócił uwagę, że przepisy ustawy Prawo budowlanego, a także przepisy wykonawcze do tej ustawy nie określają zasad klasyfikacji terenu niezabudowanego. Z doktryny oraz z utrwalonego orzecznictwa sądowego wynika, że jeżeli w akcie prawnym brak jest definicji legalnej danego pojęcia lub odesłania do definicji zawartej w innym akcie prawnym, to należy posiłkować się definicją zawartą w akcie prawnym z danej dziedziny prawa, dając jej pierwszeństwo przed znaczeniem ustalonym na gruncie reguł języka potocznego. W tym przypadku należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne ( Dz. U z 2015r. , poz. 520 ze zmianami ), który w art. 21 ust. 1 stanowi, że podstawą planowania gospodarczego, planowania przestrzennego, wymiaru podatków i świadczeń, oznaczenia nieruchomości w księgach wieczystych, statystyki publicznej, gospodarki nieruchomości oraz ewidencji gospodarstw rolnych stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków oraz do art. 154 ust. 2 ustawy z [...]. o gospodarce nieruchomościami ( Dz. U z 2015r. poz. 1774 ), zgodnie z którym w przypadku braku planu miejscowego przeznaczenie nieruchomości ustala się na podstawie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Przepisy wykonawcze do Prawa geodezyjnego i kartograficznego zawarte w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 roku (t.j. Dz. U. z 2015 roku, poz. 542) w § 9 ust. 2 pkt 2 określają, że działki ewidencyjne są działkami gruntu lub działkami budowlanymi w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami. Organ uznał, że ustalenie statusu działki o której mowa w § 12 warunków technicznych z 2002 roku. w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, ustala się na podstawie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu. W tym stanie działka o nr ewid.[...] będzie miała charakter działki budowlanej. Art. 103 ust. 2 ustawy Prawo budowlane z 1994 roku określa zasadę stosowania przepisów ustawy - nowej (obowiązującej w dacie orzekania) lub ustawy starej (obowiązującej w dacie wznoszenia obiektu) w zależności od ustalonego stanu faktycznego. Istnienie w ścianie omawianego budynku, usytuowanej przy granicy z działką sąsiednią, otworów okiennych narusza przepisy obowiązujące w dacie budowy obiektu, jak i obecnie obowiązujące. Ponadto takie usytuowanie otworów okiennych uniemożliwi przyszłą zabudowę działki nr ewid.[...] w sposób zgodny z przepisami warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.