Wyrok WSA w Krakowie z dnia 20 maja 2014 r., sygn. III SA/Kr 1536/13

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Halina Jakubiec Sędziowie WSA Hanna Knysiak-Molczyk WSA Janusz Bociąga (spr.) Protokolant Renata Nowak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 maja 2014 r. sprawy ze skargi Skarbu Państwa - Państwowego Gospodarstwa Leśnego, Lasów Państwowych, Nadleśnictwa K na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego z dnia 25 października 2013r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania skargę oddala

Uzasadnienie

Starosta decyzją z dnia 13 sierpnia 2013 r. nr [...] działając na podstawie art. 20, art. 21, art. 23 i art. 24 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne, § 44 pkt 2, § 45, § 46, § 47 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków oraz art. 104 K.p.a. umorzył postępowanie w sprawie wprowadzenia zmiany danych ewidencyjnych objętych operatem ewidencyjnym dla obrębu T gmina K dotyczącej zmiany przebiegu granic bez zmiany powierzchni działek ewidencyjnych: nr [...] o pow. 24.600 ha objętą postanowieniem Sądu Rejonowego, sygn. akt [...] o nabyciu własności przez zasiedzenie, na działkę nr [...] o pow. 24.600 ha oraz nr [...] o pow. 0.19 ha objętą księgą wieczystą [...] na działkę nr [...] o pow. 0.19 ha, na podstawie przedłożonego operatu pomiarowego [...] przyjętego do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego dnia 15 października 2012 r.

W uzasadnieniu organ stwierdził, że był zobligowany do przeprowadzenia z urzędu postępowania aktualizacyjnego. Postępowanie aktualizacyjne jest prowadzone w oparciu o przepisy rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów. Zgodnie z § 46 ust. 2 pkt 1 i 2 tego rozporządzenia dane zawarte w ewidencji gruntów podlegają aktualizacji z urzędu lub na wniosek osób o których mowa w § 10 i 11. Zgodnie z § 36 wskazanego rozporządzenia, przebieg granic działek ewidencyjnych wykazuje się w ewidencji na podstawie dokumentacji geodezyjnej, przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, sporządzonej: 1) w postępowaniu rozgraniczeniowym, 2) w celu podziału nieruchomości, 3) w postępowaniu scaleniowym i wymiany gruntów, 4) w postępowaniu dotyczącym scalenia i podziału nieruchomości, 5) na potrzeby postępowania sądowego lub administracyjnego, a następnie wykorzystanej do wydania prawomocnego orzeczenia sądowego lub ostatecznej decyzji administracyjnej, 6) przy zakładaniu, na podstawie poprzednio obowiązujących przepisów, katastru nieruchomości i ewidencji gruntów i budynków. Zgodnie z § 37, w razie braku dokumentacji wymienionej w § 36 lub jeżeli zawarte w niej dane nie są wiarygodne, lub nie odpowiadają obowiązującym standardom technicznym, dane dotyczące przebiegu granic działek ewidencyjnych pozyskuje się w wyniku terenowych pomiarów geodezyjnych lub fotogrametrycznych poprzedzonych ustaleniem przebiegu tych granic na gruncie. O formie i zakresie aktualizacji decyduje organ prowadzący ewidencję gruntów i budynków, a nie podmiot przygotowujący opracowanie geodezyjno - kartograficzne. Obowiązkiem organu, warunkującym wydanie decyzji zgodnej z prawem jest zbadanie wszelkich okoliczności mających znaczenie dla ustalenia stanu faktycznego. Przyjęcie dokumentacji geodezyjno kartograficznej do państwowego zasobu nie zwalnia organów prowadzących ewidencję gruntów i budynków od oceny tej dokumentacji jako środka dowodowego, materiału źródłowego mającego stanowić podstawę wprowadzenia zmiany. W szczególności organ prowadzący ewidencję zobowiązany jest ocenić czy przedłożony operat jest wystarczający jako podstawa do wprowadzenia zmian. Organ ustalił, że operat pomiarowy [...] został zrealizowany jako wznowienie znaków granicznych na podstawie danych zawartych w archiwalnym operacie pomiarowym [...] w tym: szkicu przebiegu granic i ciągów poligonowych nr 281 sporządzonych przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej na podstawie szkicu z dnia 4 kwietnia 1978 r. W ramach tego operatu pomiarowego sporządzono mapę uzupełniającą wykonaną w celu aktualizacji operatu ewidencji gruntów działki nr [...] obręb T. Wskazany do aktualizacji został przebieg granicy między działką nr [...] stanowiącą drogę we współwłasności osób prywatnych oraz działką nr [...] stanowiącą własność Państwowego Gospodarstwa Leśnego, Lasy Państwowe. W niniejszej sprawie nie spisywano protokołu z czynności ustalenia przebiegu granic w terenie, co jest konieczne w przypadku aktualizacji operatu ewidencji gruntów. Z czynności w terenie spisano protokół wznowienia znaków granicznych na podstawie art. 39 ustawy z dnia 17 maja 1989 r., który stanowi, że przesunięte, uszkodzone lub zniszczone znaki graniczne, ustalone uprzednio, mogą być wznowione bez przeprowadzenia, postępowania rozgraniczeniowego, jeśli istnieją dokumenty pozwalające na określenie ich pierwotnego położenia. Wznowienie znaków granicznych w oparciu o tak powołaną podstawę prawną nie powinno stanowić przedmiotu postępowania ewidencyjnego. Przyjęty w sporządzonym operacie tryb wskazywałby, iż wznawiany przebieg granic jest zgodny ze stanem ujawnionym na mapie ewidencji gruntów i budynków. Jednocześnie z przedłożonej do aktualizacji mapy uzupełniającej wynika, że granica działki leśnej nr [...] zasadniczo zmienia przebieg z działką drogową nr [...], co w praktyce sprawia, że światło drogi zostaje w znacznej części zamknięte. Powyższa kwestia ma w niniejszym postępowaniu zasadnicze znaczenie, biorąc pod uwagę podstawy prawne prowadzenia operatu ewidencji gruntów i budynków oraz sposób jego aktualizacji. Z przedłożonego operatu pomiarowego oraz spisanego protokołu wznowienia znaków granicznych wynika, że wznowienia dokonano na podstawie szkiców zawartych w archiwalnym operacie pomiarowym [...] z dnia 7 grudnia 1994 r. Wymienione szkice sporządzone zostały na podstawie danych z operatów z 1978 r. Z treści operatu z 1994 r. zawierającego wskazany szkic wynika, iż na okoliczność jego wykonywania nie dokonywano w terenie żadnych czynności z udziałem właścicieli sąsiadujących działek ewidencyjnych. Ponadto w archiwum nie odnaleziono powołanego w sprawozdaniu technicznym operatu [...], który miałby zawierać dane ustalone przy rozgraniczeniu działek leśnych. Z posiadanych informacji wynika, że w latach 70 - tych dla terenu gminy K obowiązywała ewidencja, założona w oparciu o kataster austriacki. W 1985 r. zastąpiono dotychczas obowiązującą ewidencję gruntów opartą na mapach katastru austriackiego wykonanych w skali 1: 2880 - nową ewidencją gruntów w skali 1: 2000, zatwierdzoną obwieszczeniem Dyrektora Wydziału Geodezji i Gospodarki Gruntami Urzędu Miasta z dnia 19 marca 1985 r. (Dz. Urz. Woj. Krakowskiego nr 10 z dnia 1 lipca 1985 r.). W takiej sytuacji trudno przyznać, iż operaty w oparciu o które wyznaczona została granica między działkami nr [...] i nr [...] spełniają obowiązujące aktualnie standardy techniczne. Należy wskazać że w przypadku aktualizacji operatu ewidencji gruntów konieczną czynnością jest dokonanie pomiaru oraz spisanie protokołu ustalenia granic działek w trybie § 37 - 39 rozporządzenia, a następnie obliczenie powierzchni działek z wymaganą dokładnością. Natomiast w protokole wznowienia granic nie wymieniono w sposób czytelny osób, które stawiły się na gruncie. W operacie brak jest zwrotnych potwierdzeń odbioru zawiadomienia o czynnościach na gruncie skierowanych do C. H. i J. H., natomiast w pkt 4 spisanego protokołu powołano, że wymienione osoby mimo zawiadomienia nie stawiły się. W protokole kontroli z dnia 21 września 2012 r. wpisano natomiast, że zachodzi "brak możliwości ustalenia adresu". W protokole nie zawarto również informacji czy obecna przy czynnościach była B. S. Ponadto w pkt 3 protokołu w tabeli złożono parafkę osoby niewymienionej czytelnie z imienia i nazwiska pośrodku rubryk 1 i 2 między właścicielami działek nr [...] - Państwowe Gospodarstwo Leśne, Lasy Państwowe, Nadleśnictwo K i nr [...] Urząd Miejski w K Drogi Wiejskie. Nie wyjaśniono czy podpis złożyła C. K. w imieniu Państwowego Gospodarstwa Leśnego czy T. M. w imieniu Gminy K. W operacie brak również upoważnień dla wymienionych osób. Powyższe formalne kwestie mają zasadnicze znaczenie z uwagi na fakt, iż strony postępowania stawiając się w określonym miejscu i czasie, mają możliwość uczestniczenia w dokonywanych czynnościach i przedstawienia swego stanowiska co do ustalonego przebiegu, dokonują pewnych ustaleń i składają oświadczenia co do przebiegu granicy.