Wyrok WSA w Łodzi z dnia 23 wrzenia 2011 r., sygn. II SA/Łd 590/11

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Arkadiusz Blewązka Sędziowie Sędzia WSA Jolanta Rosińska Sędzia WSA Barbara Rymaszewska (spr.) Protokolant asystent sędziego Anna Dębowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 września 2011 r. sprawy ze skargi M. B. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania uprawnień do świadczenia pieniężnego z tytułu deportacji 1. uchyla zaskarżoną decyzję; 2. zasądza od Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych na rzecz skarżącej M. B. kwotę 357 (trzysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 6 października 2010r., sygn. akt II SA/Łd 744/10, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi uchylił decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] , którą utrzymano w mocy decyzję własną z dnia [...], odmawiającą M. B. uprawnienia do świadczenia pieniężnego z tytułu deportacji przymusowej. M.B. wniosła o owo świadczenie z uwagi na wywiezienie wraz z rodziną do pracy przymusowej. Organ nie uznał, aby skarżąca była narażona na szczególne represje związane z deportacją, gdyż została wywieziono w pobliże stałego miejsca zamieszkania, miała kontakt z rodziną..

W uzasadnieniu wyroku sąd podkreślił, że warunkiem przyznania świadczenia pieniężnego na gruncie ustawy o świadczeniu pieniężnym jest ustalenie faktu deportacji (wywiezienia) do pracy przymusowej. Organ nie wyjaśnił, czy w sprawie miała deportacja w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy o świadczeniu pieniężnym nadanym wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 grudnia 2009r. Zdaniem sądu deportacja musiała łączyć się z przymusowym wywiezieniem, wyrwaniem i odizolowaniem od dotychczasowego środowiska. Ważnym jest ustalenie, czy osoba deportowana mogła odwiedzać dom rodzinny, znajomych, przyjaciół. Nie bez znaczenia pozostaje wiek osoby deportowanej, a co za tym idzie zdolność do samodzielnej egzystencji, jak i warunki, w których osoba musiała funkcjonować w miejscu deportacji (gdzie spała, jak wyglądał dzień takiej osoby, jak się odżywiała), czy zadania wykonywane przez osobę deportowaną adekwatne były do jej wieku. Stwierdzenie takie skutkuje tym, że deportacja uzyskiwała bardziej dotkliwą formę. Sąd podkreślił, że organ miał obowiązek ustalić te wszystkie okoliczności, by móc stwierdzić, czy obowiązek przymusowej pracy skarżącej przybrał szczególnie dotkliwą formę, gdyż był połączony z wysiedleniem rozumianym jako przymusowa zmiana miejsca pobytu. Te okoliczności powinny być zatem przedmiotem zainteresowania i ustaleń organu, gdyż nie można wykluczyć sytuacji, w której strona była deportowana, mimo iż znajdowała się w niewielkim oddaleniu od dotychczasowego miejsca zamieszkania. Nadto według sądu organ winien uwzględnić, iż skarżąca mając 18 lat sama została wywieziona z domu rodzinnego w P. do pracy w gospodarstwie w miejscowości K. Matka skarżącej zmarła, kiedy ta była w wieku dziecięcym, a jej cała rodzina została wysiedlona w różne miejsca, nie mając ze sobą kontaktu. Brat skarżącej trafił do obozu koncentracyjnego. Podczas deportacji skarżąca nie miała zatem możliwości widywać bliskich, ani nawiązać innego kontaktu.