Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 11 lipca 2008 r., sygn. KIO/UZP 650/08

Brak środków na sfinansowanie zamówienia, na skutek złożenia ofert przekraczających możliwości finansowe Zamawiającego, może ewentualnie skutkować w wyniku wyboru oferty najkorzystniejszej, unieważnieniem postępowania. Nie oznacza to jednak możliwości pozbawienia wykonawców prawa do ochrony swoich interesów, na etapie oceny i wyboru oferty najkorzystniejszej.

Krajowa Izba Odwoławcza po rozpatrzeniu sprawy, zapoznaniu się z dokumentacją postępowania i stanowiskami stron i uczestnika postępowania, przedstawionymi na rozprawie ustaliła, co następuje.

Oceniając kwestię interesu prawnego Odwołującego we wniesieniu odwołania, Izba uznaje, że wykonawca, który nie został wykluczony z postępowania i którego oferta nie została odrzucona, ma interes prawny w ubieganiu się o udzielenie zamówienia. Skład orzekający stwierdza, że Odwołujący miał interes prawny w chwili wnoszenia środków ochrony prawnej, ponieważ fakt, że Zamawiający wykazał, iż posiada mniejszą ilość środków, niż cena oferty Odwołującego, nie przesądza o bezwzględnej niemożności zwiększenia ilości środków na realizację przedmiotowego zamówienia. Sytuacje, w których zamawiający wybierają oferty z ceną wyższą od ceny, jaką zamierzali pierwotnie przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia (art. 86 ust. 3 ustawy) są dopuszczalne w świetle przepisów Prawa zamówień publicznych; taka też sytuacja ma miejsce w niniejszym postępowaniu, a Krajowa Izba Odwoławcza konsekwentnie uznaje dopuszczalność zmiany wysokości środków finansowych przewidzianych na sfinansowanie zamówienia, w trakcie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Jak stwierdzono w wyroku KIO z dnia 7 lipca 2008 r. sygn. KIO/UZP 613 /08, „Zamawiający ma możliwość dokonania oceny swojej sytuacji finansowej, jeżeli wystąpiły okoliczności prowadzące do zmiany środków, jakie zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. Wynika to przede wszystkim z rozróżnienia przez ustawodawcę kwoty, jaką zamawiający „zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia” (art. 86 ust. 3 ustawy Pzp) od „kwoty, którą zamawiający może przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia” (art. 93 ust. 1 pkt 4 Pzp.). Istota tej różnicy prowadzi do stworzenie możliwości reakcji zamawiającego na zmiany jego sytuacji finansowej między datą ogłoszenia postępowania datą otwarcia ofert, a datą rozstrzygnięcia przetargu.” Również w wyroku KIO z dnia 8 stycznia 2008 r. sygn. akt: KIO/UZP 38/07 uznano za utrwalony pogląd, według którego interes prawny wnoszącego środek odwoławczy ocenia się w konkretnym postępowaniu, w którym jest ten podmiot uczestnikiem i polega na tym, że traci możliwość uznania jego oferty za najkorzystniejszą. W wyroku tym stwierdzono nadto, że ewentualne rozważania o tym, czy w wyniku wyboru najkorzystniejszej oferty dojdzie do zawarcia umowy, czy też z przyczyn wynikających z prawa cywilnego lub Prawa zamówień publicznych, efekt taki nie zostanie uzyskany, są bezprzedmiotowe. W szczególności nie jest podstawą odmowy uznania istnienia interesu prawnego po stronie wykonawcy, który zaoferował cenę wyższą od tej, jaka została podana do publicznej wiadomości bezpośrednio przed otwarciem ofert, jako kwota, którą Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. Podobne stanowiska potwierdzające interes prawny wykonawcy oferującego wyższą cenę ujęto w wyrokach KIO z dnia 4 lutego 2008 r. Sygn. akt: KIO/UZP 24/08, z dnia 22 lutego 2008 r. Sygn. akt: KIO/UZP 100/08, z dnia 27 marca 2008 r. Sygn. akt: KIO/UZP 221/08, z dnia 31 marca 2008 r. Sygn. akt: KIO/UZP 233/08. Podzielając wskazane poglądy, Izba w składzie orzekającym uznała, iż Wykonawca, na etapie oceny i wyboru ofert, posiada interes prawny w dążeniu do uznania jego oferty za najkorzystniejszą, mimo, iż zaoferowana ceną przewyższa kwotę, jaką Zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. Brak środków na sfinansowanie zamówienia, na skutek złożenia ofert przekraczających możliwości finansowe Zamawiającego, może ewentualnie skutkować w wyniku wyboru oferty najkorzystniejszej, unieważnieniem postępowania. Nie oznacza to jednak możliwości pozbawienia wykonawców prawa do ochrony swoich interesów, na etapie oceny i wyboru oferty najkorzystniejszej. Odnosząc się natomiast do powołanych na rozprawie przez Zamawiającego orzeczeń KIO z dnia 19 maja 2008 r. sygn. akt KIO/UZP 427/08 i z dnia 2 czerwca 2008 r. sygn. akt KIO/UZP 476/08, Izba stwierdziła, że nie dotyczą one oceny interesu prawnego w kontekście możliwości finansowych zamawiających i nie są adekwatne do stanu faktycznego będącego obecnie podstawą rozstrzygnięcia w przedmiotowej kwestii.