Postanowienie SN z dnia 28 czerwca 2019 r., sygn. IV CSK 195/18

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Agnieszka Piotrowska (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Monika Koba

SSN Krzysztof Pietrzykowski

w sprawie z wniosku J. H. przy uczestnictwie M. B., M. B., B. T., D. D., A. J., W. J., R. N., S. N., E. S. i Z. T. o stwierdzenie zasiedzenia, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 28 czerwca 2019 r., skargi kasacyjnej Prokuratora Generalnego od postanowienia Sądu Okręgowego w L. z dnia 28 lipca 2017 r., sygn. akt II Ca (...),

1) oddala skargę kasacyjną;

2) orzeka, że wnioskodawczyni i uczestnicy ponoszą koszty związane z ich udziałem w postępowaniu kasacyjnym.

Uzasadnienie

Wnioskodawczyni J. H. wniosła o stwierdzenie, że z dniem 12 sierpnia 2013 r. nabyła przez zasiedzenie bliżej opisaną we wniosku nieruchomość położoną w K. o powierzchni 83 ary. Wezwane do udziału w sprawie siostry wnioskodawczyni M. B. i B. T. wniosły o stwierdzenie, że każda z nich nabyła w drodze zasiedzenia udział wynoszący 1/3 część w prawie własności opisanej nieruchomości.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 3 grudnia 1975 r. Naczelnik Miasta Ś. wydał akt własności ziemi, stwierdzający prawo własności działki nr 292 o powierzchni 0,83 ha na rzecz A. i M. małżonków J. Po śmierci żony, w dniu 19 maja 1983 r., A. J. zawarł z T. P. pisemną umowę sprzedaży przedmiotowej nieruchomości za cenę w kwocie 850 000 zł. przed denominacją, która została uiszczona w całości. Strony zamierzały zawrzeć umowę sprzedaży w formie aktu notarialnego, do czego jednak nie doszło. W dniu 30 lipca 1983 r. A. J. wydał nieruchomość nieformalnej nabywczyni w posiadanie, która następnie przeniosła posiadanie tej działki na rzecz swoich trzech córek: J. H., M. B. i B. T., albowiem taki był jej zamiar towarzyszący nabyciu nieruchomości. WoląT. P. było zgodne władanie nieruchomością przez wszystkie jej córki. Nieruchomość nie była ogrodzona; jej granice nie były sporne, wyznaczały je widoczne miedze i płoty. Stosownie do rodzinnych uzgodnień, w budynku mieszkalnym (siedlisku) zamieszkała J. H., która nie miała własnego mieszkania, mogącego zaspokoić potrzeby mieszkaniowe jej rodziny; w dniu 12 sierpnia 1983 r. została zameldowana na pobyt stały pod adresem: Ś., ul. G. Siostry wspólnie gospodarowały na nieruchomości rolnej, współdecydowały o uprawach, najmowały sprzęt rolniczy. Spadkobiercy A. J. nigdy nie kwestionowali i nie kwestionują tego stanu. W dniu 17 lipca 2003 r. J. H., B. T. i M. B. złożyły do Sądu Rejonowego w L. zgodny wniosek o stwierdzenie nabycia przedmiotowej nieruchomości przez zasiedzenie wskazując, że współposiadają ją samoistnie od lipca 1983 r. na podstawie nieformalnej umowy sprzedaży zawartej przez ich matkę. Postanowieniem z dnia 14 maja 2004 r. w sprawie I Ns (...), Sąd Rejonowy, po ustaleniu faktów wskazujących na samoistne współposiadanie nieruchomości przez wnioskodawczynie w złej wierze, oddalił ich wniosek ze względu na to, że nie upłynął jeszcze okres 30 lat od objęcia nieruchomości w samoistne posiadanie. Postanowieniem z dnia 26 stycznia 2005 r., Sąd Okręgowy w L. oddalił apelację wnioskodawczyni J. H. od tego orzeczenia, podzielając ustalenia faktyczne i oceny prawne Sądu pierwszej instancji. J. H. ponosiła nakłady na zajmowany budynek mieszkalny, wykonała przyłącza wodociągowe i gazu, zawarła umowy na dostawy mediów, założyła instalację telefoniczną. Działka rolna o powierzchni 500 m, początkowo uprawiana przez siostry, została wydzierżawiona Z.S. Przedmiotowa nieruchomość oznaczona jako działka nr 430 o powierzchni 0,8343 ha (dawniej działka nr 291 o powierzchni 0,83 ha) aktualnie składa się z 3 działek: nr 430/1 o powierzchni 0,0119 ha, nr 430/2 o powierzchni 0,1785 ha oraz nr 430/3 o powierzchni 0,6439 ha. Dla nieruchomości nie jest prowadzona księga wieczysta. Na działce 430/3 posadowiony jest budynek mieszkalny w złym stanie technicznym, wymagający remontu.