Wyrok SN z dnia 12 stycznia 2018 r., sygn. II CSK 222/17

Przerzucenie ciężaru finansowego składki ubezpieczeniowej na ubezpieczonego nie przesądza per se, że ubezpieczony uzyskuje status ubezpieczającego. Rozwiązanie takie nie wyklucza zatem kwalifikacji umowy jako umowy ubezpieczenia objętej art. 808 k.c. Stanowisko to należało odnieść odpowiednio do sytuacji, w której ubezpieczonemu przysługują pewne uprawnienia pozwalające kształtować zakres ochrony ubezpieczeniowej. Kwalifikacja prawna konkretnej umowy, jako umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek, musi uwzględniać całokształt jej postanowień i rzeczywisty obraz relacji między stronami oraz osobami mającymi uzyskać w ramach tej umowy ochronę ubezpieczeniową, bez względu na stosowane w umowie nazewnictwo, w tym sposób określenia stron. Na obraz ten rzutuje nie tylko ciężar opłacania składki, lecz także kwestia dobrowolności objęcia ubezpieczeniem, obowiązek lojalności wobec ubezpieczonych, który powinien spoczywać na ubezpieczającym, a także obowiązek ubezpieczyciela do zapłaty wynagrodzenia, jeżeli taki obowiązek wynika z umowy.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Józef Frąckowiak (przewodniczący)

SSN Paweł Grzegorczyk (sprawozdawca)

SSN Anna Kozłowska

w sprawie z powództwa A. W. przeciwko (...) Towarzystwu Ubezpieczeń na Życie i Reasekuracji Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 12 stycznia 2018 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 9 listopada 2016 r., sygn. akt I ACa (...),

oddala skargę kasacyjną i zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 2700 (dwa tysiące siedemset 00/100) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Powódka A. W. domagała się od pozwanej (...) Towarzystwa Ubezpieczeń na Życie i Reasekuracji Spółki Akcyjnej zapłaty kwoty 100 000 zł z ustawowymi odsetkami tytułem świadczenia z umowy ubezpieczenia.

Sąd pierwszej instancji - Sąd Okręgowy w P. ustalił, że ojciec powódki J. S. zawarł umowę kredytu z Bank (...) S.A. Oddział w Polsce (dalej - "Bank") i przystąpił w charakterze ubezpieczonego do umowy grupowego terminowego ubezpieczenia na życie oraz do umowy dodatkowej ubezpieczenia na wypadek śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku, które Bank zawarł z pozwaną. Suma ubezpieczenia w umowie podstawowej wynosiła 100 zł, w umowie dodatkowej -100 000 zł, a uposażoną w obu umowach była powódka.