Wyrok SN z dnia 12 marca 2015 r., sygn. I CSK 165/14

1. Wykładnia postanowień umowy ubezpieczenia (a także postanowień wzorca umowy stosowanego przez ubezpieczyciela) musi uwzględniać cel umowy ubezpieczenia, którym jest zapewnienie przez ubezpieczyciela ochrony ubezpieczonemu, w razie wystąpienia zdarzenia objętego ubezpieczonym ryzykiem, polegającej na spełnieniu określonego świadczenia w ramach ponoszonej odpowiedzialności, przy jednoczesnym ograniczonym rozumieniu przesłanek wyłączających odpowiedzialność ubezpieczyciela.

2. Nawet w razie zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek przepisy art. 808 § 2 i art. 805 § 1 k.c. nie sprzeciwiają się przeniesieniu ciężaru opłacania składek na ubezpieczonego, niebędącego stroną umowy ubezpieczenia. Okoliczność, że ubezpieczony opłacający składkę ubezpieczeniową nie uzyskuje przez to statusu ubezpieczającego, nie pozbawia go uprawnienia do wytoczenia powództwa na podstawie art. 479³⁸ § 1 k.p.c., w szczególności w przedmiocie dokonania kontroli abstrakcyjnej postanowienia wzorca umowy. Nie sposób bowiem byłoby wyobrazić sobie odpowiednie korzystanie przez ubezpieczonego z przepisów art. 385¹ - 385³ k.c. w zakresie określonym w przepisie art. 808 § 5 k.c., bez możliwości wytoczenia przewidzianego do tego celu powództwa. Brak w tym przepisie k.c. zastrzeżenia odpowiedniego stosowania przepisów art. 479³⁶ - 479⁴⁵ k.p.c. do ubezpieczonych, nie pozbawia ich legitymacji czynnej.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Antoni Górski (przewodniczący)

SSN Mirosław Bączyk

SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca)

Protokolant Justyna Kosińska

w sprawie z powództwa A. S. przeciwko B. Towarzystwu Ubezpieczeń S.A. w P. o uznanie postanowienia wzorca umowy za niedozwolone, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 12 marca 2015 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 19 czerwca 2013 r.,