Wyrok SN z dnia 6 kwietnia 2011 r., sygn. II PK 274/10

Przy rozpoznawaniu pozwu dotyczącego uchylenia oceny kwalifikacyjnej pracownika sąd ma obowiązek merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy, w szczególności ustalenia, czy ocena została przeprowadzona prawidłowo i zgodnie z obowiązującymi u danego pracodawcy przepisami. Jeżeli ocena była przeprowadzona niezgodnie z przepisami, sąd może i powinien ją uchylić.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie :

SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący)

SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)

SSN Roman Kuczyński

w sprawie z powództwa Urszuli G. przeciwko Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w K. o uchylenie oceny okresowej pracownika samorządowego i dokonanie nowej oceny, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 6 kwietnia 2011 r., skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 15 kwietnia 2010 r.,

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Apelacyjny wyrokiem z 15 kwietnia 2010 r. oddalił apelację powódki Urszuli G. od wyroku Sądu Okręgowego z 30 listopada 2009 r., oddalającego jej powództwo o uchylenie oceny okresowej pracownika samorządowego i dokonanie nowej oceny. Jej pozew pierwotnie został odrzucony wobec przyjęcia przez Sądy braku drogi sądowej. Sąd Najwyższy postanowieniem z 4 lutego 2009 r. (II PK 226/08, OSNP 2010 nr 19-20, poz. 238) uchylił orzeczenia w tym zakresie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Stwierdził, że droga sądowa jest dopuszczalna w sprawie, w której mianowany pracownik samorządowy kwestionuje okresową ocenę kwalifikacyjną dokonaną na podstawie art. 17 ustawy z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1593 ze zm.). Sąd Okręgowy ustalił, że powódka była główną księgową w pozwanym Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w K. 21 września 2007 r. dyrektor Ośrodka dokonał jej oceny kwalifikacyjnej jako pracownika samorządowego. Powódka otrzymała ocenę negatywną. Odwołanie od tej oceny nie zostało uwzględnione przez dyrektora Ośrodka. Stosunek pracy z powódką został rozwiązany bez wypowiedzenia na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. W uzasadnieniu wyroku z 30 listopada 2009 r. Sąd Okręgowy stwierdził, że ustawa o pracownikach samorządowych nie przewiduje dla pracownika odwołania od oceny kwalifikacyjnej i rozpoznania sprawy na drodze sądowej. Sytuacja pracowników samorządowych została uregulowana kompleksowo w ustawie i w rozporządzeniu wykonawczym w sprawie sposobu i trybu dokonywania ocen kwalifikacyjnych pracowników samorządowych. Nie można zatem mówić o luce w prawie czy o zaniechaniu legislacyjnym. Postępowanie w sprawie dokonywania tychże ocen ma charakter wewnątrzzakładowy i pracownikowi samorządowemu nie służy od nich (bezpośrednio) odwołanie na drodze sądowej. Czynności dokonywane przez kierownika w ramach procedury oceniania należy traktować jako działania pracodawcy w ramach przyznanych mu uprawnień. W konsekwencji wewnętrzna ocena pracownika, w zakresie sprawowanej funkcji kierowniczej, nie podlega kontroli sądu powszechnego. Prawidłowość (rzetelność) negatywnej oceny okresowej podlegać zaś będzie kontroli sądu pracy rozpatrującego powództwo o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy. Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu wyroku oddalającego apelację powódki za prawidłowe przyjął ustalenia i "zapatrywania" Sądu Okręgowego. Powództwo zasadnie zostało oddalone z uwagi na brak podstawy materialnej. Powódka żądała uchylenia oceny okresowej pracownika samorządowego i dokonania nowej oceny. Kwestionowała ocenę, iż jest pracownikiem konfliktowym, niesumiennym. Postawione żądanie nie mogło być uwzględnione z braku podstawy prawnej, gdyż postępowanie w przedmiocie ocen okresowych pracowników samorządowych jest postępowaniem wewnątrzzakładowym i ustawa nie przewiduje możliwości odwołania się od dokonanych ocen do sądu powszechnego. Powódce przysługiwało odwołanie do kierownika jednostki, który był organem odwoławczym w postępowaniu wewnątrzzakładowym. Nie mają w tym zakresie odpowiedniego zastosowania do pracowników samorządowych przepisy o pracownikach służby cywilnej, gdyż z przepisów ustawy o pracownikach samorządowych wynika, iż reguluje ona w sposób kompleksowy ich sytuację i nie ma w niej odwołania do ustawy o służbie cywilnej. Na gruncie obecnej sprawy kontrola ocen okresowych nie jest możliwa. Ocena taka będzie dokonywana przez sąd m.in. w procesach o przywrócenie do pracy, o uznanie bezskuteczności wypowiedzenia umowy o pracę, czy też o odszkodowanie. Takie powództwo zostało wytoczone przez powódkę przeciwko pozwanemu i w związku z czym kontrola prawidłowości ocen okresowych będzie dokonywana przy rozpoznaniu sprawy, gdyż będzie miała wpływ na rozstrzygnięcie powództwa dotyczącego rozwiązania zatrudnienia.