Wyrok SN z dnia 7 marca 2001 r. sygn. I PKN 276/00

Szczególna ochrona działacza związkowego przed rozwiązaniem stosunku pracy (art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.) dotyczy zarówno jego rozwiązania za wypowiedzeniem, jak i bez wypowiedzenia, z jakichkolwiek przyczyn - także zawinionych przez pracownika.

Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza

Sędziowie SN: Katarzyna Gonera (sprawozdawca), Józef lwulski

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 7 marca 2001 r. sprawy z powództwa Stefana L. przeciwko PKP Zakładowi Taboru w B. o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę, na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Koszalinie z dnia 9 lutego 2000 r. [...]

uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu-Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Koszalinie do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Białogardzie wyrokiem z 12 października 1999 r. oddalił powództwo Stefana L. przeciwko Przedsiębiorstwu Państwowemu Polskie Koleje Państwowe - Zakładowi Taboru w B. o przywrócenie do pracy.

Sąd Rejonowy ustalił, że powód był zatrudniony w Przedsiębiorstwie PKP od 1974 r. na podstawie umowy o pracę, ostatnio na stanowisku starszego maszynisty pojazdu trakcyjnego elektrycznego w Zakładzie Taboru w B. W dniu 17 lutego 1999 r. zgłosił się do pracy o godz. 3. Dyspozytor Władysław S. poddał powoda badaniu na zawartość alkoholu we krwi. Alkotest wykazał 0,8 promille alkoholu. Ponieważ zgodnie z obowiązującymi u strony pozwanej przepisami wewnętrznymi zarzut nietrzeźwości można postawić pracownikowi w obecności co najmniej dwóch świadków, dyspozytor zadzwonił po dwóch innych pracowników, aby stawili się w jego pomieszczeniu. W ich obecności chciał poddać powoda ponownemu badaniu na zawartość alkoholu. Nie czekając na przybycie świadków, powód opuścił zakład pracy. Wychodzącego z terenu stacji powoda widział inny pracownik Kazimierz W. W dniach 17 i 18 lutego 1999 r. oraz od 10 marca do 16 marca 1999 r. powód był nieobecny w pracy z powodu choroby. Powód był członkiem Zarządu Koła Związku Zawodowego Maszynistów Kolejowych w Zakładzie Taboru w B. W dniu 5 marca 1999 r. zastępca dyrektora Zakładu Taboru w Białogardzie Marianna G. zawiadomiła zakładową organizację związkową której członkiem był powód, że zamierza rozwiązać z nim umowę o pracę bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych, polegającego na tym, że 17 lutego 1999 r. stawił się do pracy - służby obsługi pociągu [...]- w stanie po spożyciu alkoholu. Przewodniczący Zarządu Związku Zawodowego Maszynistów Kolejowych w Zakładzie Taboru w B. Ryszard N. po konsultacji telefonicznej z dwoma innymi członkami Zarządu w piśmie z 10 marca 1999 r. odpowiedział dyrektorowi, że wina powoda nie została wykazana, a zatem sprawę należy ponownie rozpatrzyć i nie wyciągać konsekwencji służbowych. W piśmie z dnia 16 marca 1999 r. zastępca dyrektora Marianna G. złożyła oświadczenie o rozwiązaniu z powodem umowy o pracę bez wypowiedzenia w trybie art. 52 § 1 pkt 1 KP. Pismo to zostało wysłane listem poleconym pod adres domowy powoda, lecz nie zostało mu doręczone, wobec czego 24 marca 1999 r. pracodawca „anulował” swoją wcześniejszą decyzję o rozwiązaniu umowy o pracę z powodem bez wypowiedzenia. W dniu 24 marca 1999 r. pracodawca zawiadomił Zarząd Związku Zawodowego Maszynistów Kolejowych w Zakładzie Taboru w B. o zamiarze wypowiedzenia powodowi umowy o pracę z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych - polegającego na przyjściu do pracy po spożyciu alkoholu. W piśmie z 29 marca 1999 r., które wpłynęło do pozwanego 30 marca 1999 r., przewodniczący Zarządu Związku poinformował dyrektora, że Zarząd nie wyraża zgody na rozwiązanie z powodem umowy o pracę i podtrzymuje swoją opinię z 10 marca 1999 r. Mimo braku zgody zakładowej organizacji związkowej, pozwany wypowiedział powodowi w dniu 29 marca 1999 r. umowę o pracę za uprzednim trzymiesięcznym wypowiedzeniem ze skutkiem na 30 czerwca 1999 r., wskazując jako przyczynę wypowiedzenia naruszenie obowiązków pracowniczych polegające na zgłoszeniu się do pracy 17 lutego 1999 r. w stanie po spożyciu alkoholu. Powód otrzymał pismo wypowiadające umowę 31 marca 1999 r. Oceniając przedstawione ustalenia faktyczne, Sąd Rejo nowy doszedł do wniosku, że wypowiedzenie powodowi umowy o pracę było uzasadnione, a przyczyna wypowiedzenia rzeczywista i znajdująca potwierdzenie w materiale dowodowym. Uznał w związku z tym, że pracodawca nie naruszył art. 45 § 1 KP. Ponadto Sąd ocenił, że pracodawca nie naruszył art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. Nr 55, poz. 234 ze zm.). Powód był członkiem Zarządu Koła Związku Zawodowego Maszynistów Kolejowych w Zakładzie Taboru w B. Stosownie do treści § 26 ust. 3 statutu Związku Zawodowego Maszynistów Kolejowych w Polsce, Koła Związku wchodzą w skład zakładowej organizacji związkowej. Wobec tego powodowi, jako działaczowi związkowemu, przysługiwała ochrona przed rozwiązaniem umowy o pracę wynikająca z art. 32 ustawy o związkach zawodowych. Przepis § 28 ust. 2 pkt 4 statutu Związku Zawodowego Maszynistów Kolejowych w Polsce stanowi, że Zakładowa Rada Związku współuczestniczy w decyzjach dotyczących zwalniania pracowników i powinna wyrazić zgodę na zwolnienie powoda. Tymczasem z materiału dowodowego zebranego w sprawie wynika, że to Prezydium Związku nie wyraziło zgody na rozwiązanie umowy o pracę z powodem, chociaż § 29 statutu nie daje podstaw do tego, aby Prezydium mogło podejmować decyzje w sprawach zwolnień pracowników, skoro należało to do kompetencji Zakładowej Rady Związku. W ocenie Sądu Rejonowego stanowisko uprawnionego przez statut Związku organu (Rady) powinno być wyrażone w postaci uchwały podjętej przez wszystkich członków tego organu ujętej w protokole jego posiedzenia. Pozwany pracodawca nie naruszył art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych, ponieważ brak zgody na rozwiązanie umowy o pracę z powodem nie pochodził od organu uprawnionego przez statut Związku do wyrażenia opinii w tej kwestii.