Wyrok NSA z dnia 4 sierpnia 2023 r., sygn. I OSK 1635/22

Przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 uzależnione jest od spełnienia ściśle określonych warunków, które obejmują sprawowanie stałej lub długotrwałej opieki nad osobą niepełnosprawną, uniemożliwiającej skarżącemu podjęcie zatrudnienia. Istotne jest udowodnienie bezpośredniego związku między koniecznością sprawowania opieki a rezygnacją z pracy. Sam fakt posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności nie gwarantuje automatycznego przyznania świadczenia pielęgnacyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Karol Kiczka Sędziowie sędzia NSA Piotr Przybysz sędzia del. WSA Agnieszka Miernik (spr.) po rozpoznaniu w dniu 4 sierpnia 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej P. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 27 maja 2022 r. sygn. akt II SA/Łd 49/22 w sprawie ze skargi P. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 8 grudnia 2021 r. nr KO.441.396.2021 w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wyrokiem z 27 maja 2022 r. sygn. akt II SA/Łd 49/22 oddalił skargę P. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Piotrkowie Trybunalskim z 8 grudnia 2021 r. nr KO.441.396.2021 w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniósł P. K. zaskarżając wyrok w całości i zarzucając Sądowi I instancji:

1. na podstawie art. 174 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.), powoływanej dalej jako "P.p.s.a.", naruszenie prawa materialnego, to jest art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 111 ze zm.), powoływanej dalej jako "u.ś.r.", przez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że wykonywane przez wnoszącego skargę kasacyjną czynności nie stanowią opieki stałej lub długotrwałej i nie kolidują z możliwością podjęcia przez niego zatrudnienia, podczas gdy w orzecznictwie sądowoadministracyjnym zarówno wyrażenie "stała", jak i "długoterminowa" odnoszą się do czasu sprawowania opieki; rozróżnianie przez ustawodawcę opieki stałej i długoterminowej wskazuje, że nie jest wymagane, aby osoba sprawująca opiekę przebywała bez jakichkolwiek przerw w ciągu dnia w pobliżu osoby wymagającej tej opieki; przesłanka warunkująca uzyskanie świadczenia pielęgnacyjnego zostanie spełniona, jeżeli opiekun pozostaje w ciągłej dyspozycji, przez co należy rozumieć także sytuację, w której oprócz sprawowania opieki, wykazuje on gotowość niesienia pomocy zarówno w dzień, jak i w nocy, co oznacza, że stopień zaangażowania w pomoc osobie najbliższej uniemożliwia opiekunowi podjęcie jakiejkolwiek pracy zarobkowej; chodzi więc o opiekę stałą lub długoterminową, a nie tylko o opiekę rozumianą jako wykonywanie czynności opiekuńczych bez przerwy przez 24 godziny na dobę, a ponadto nie jest rolą organów dokonywanie własnych ustaleń i oceny w zakresie czasochłonności opieki wymaganej przez podopiecznego, skoro uprawniony lekarz orzecznik stwierdził, że dana osoba wymaga stałej lub długotrwałej opieki w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji – organy są związane przedłożonym orzeczeniem;