Wyrok NSA z dnia 13 kwietnia 2023 r., sygn. I OSK 1569/21

Legitymowanie się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności jest koniecznym warunkiem przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego osobom wymienionym w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Mariola Kowalska Sędziowie: Sędzia NSA Piotr Niczyporuk (spr.) Sędzia del. WSA Anna Wesołowska po rozpoznaniu w dniu 13 kwietnia 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 15 kwietnia 2021 r., sygn. akt II SA/Rz 217/21 w sprawie ze skargi M. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] grudnia 2020 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z 15 kwietnia 2021 r. sygn. akt II SA/Rz 217/21, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie (dalej również: Sąd I instancji) oddalił skargę M. P. (dalej również: Skarżąca) na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] (dalej również: Kolegium) z [...] grudnia 2020 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.

Wyrok ten zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym:

W dniu 18 września 2020 r. Skarżąca zwróciła się do Wójta Gminy [...] (dalej również: Wójt/organ I instancji) o przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką sprawowaną nad jej niepełnosprawną w stopniu znacznym babką – E. P.

Decyzją z [...] października 2020 r. nr [...] Wójt odmówił przyznani skarżącej wnioskowanego świadczenia. Organ I instancji podał, że orzeczeniem Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w [...] z 26 października 2017 r. nr [...] E. P. została na stałe zaliczona do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności. Niemniej jak wynika ze wskazanego orzeczenia, nie da się ustalić od kiedy istnieje niepełnosprawność u babki Skarżącej, natomiast ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od dnia 3 października 2017 r., tj. od 85 roku życia. Wobec powyższego, skoro niepełnosprawność nie powstała przed ukończeniem przez nią 18 roku życia, bądź 25 roku życia w przypadku uczęszczania do szkoły lub szkoły wyżej, to w realiach opisywanej sprawy zachodzi negatywna przesłanka do przyznania wnioskowanego świadczenia, o której mowa w art. 17 ust. 1b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn. Dz. U. z 2020 r. poz. 111 z późn. zm.) - dalej: "u.ś.r.". Niezależnie od powyższego Wójt wskazał, że E. P. posiada dwoje dzieci, które nie legitymują się orzeczeniami o znacznym stopniu niepełnosprawności. Brak zatem okoliczności, które pozwalałyby zaktualizować obowiązek alimentacyjny Skarżącej względem jej babci przed obowiązkiem alimentacyjnym jej dzieci. Krąg osób zobowiązanych do alimentacji określa art. 129 § 1 i art. 132 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 2086 z późn. zm.) - dalej: "K.r.o.". W ocenie organu I instancji, w pierwszej kolejności do alimentacji zobowiązane są dzieci niepełnosprawnej i dopiero w przypadku zaistnienia szczególnych okoliczności, uniemożliwiających sprawowanie opieki, obowiązek ten mógłby objąć wnuczkę, a tego rodzaju sytuacja nie zachodzi w opisywanej sprawie. Wynika to bowiem wprost z art. 17 ust. 1 pkt 1 i 4 w zw. z art. 17 ust. 1a u.ś.r.