Wyrok NSA z dnia 27 września 2018 r., sygn. II OSK 86/18

Inspekcja sanitarna

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Barbara Adamiak Sędziowie Sędzia NSA Małgorzata Masternak-Kubiak Sędzia del. NSA Jerzy Stankowski (spr.) po rozpoznaniu w dniu 27 września 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej D.S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 15 lutego 2017 r. sygn. akt II SA/Go 811/16 w sprawie ze skargi D.S. na decyzję Lubuskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia [...] lipca 2016 r. nr [...] w przedmiocie orzeczenia o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 15 lutego 2017 r., sygn. akt II SA/Go 811/16, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim oddalił skargę D.S. na decyzję Lubuskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia [...] lipca 2016 r., nr [...], w przedmiocie orzeczenia o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim przyznał również pełnomocnikowi zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącemu z urzędu.

Powyższe orzeczenie zapadło w następującym stanie faktycznym.

Decyzją z dnia [...] marca 2016 r., nr [...] Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Ż. orzekł o braku podstaw do stwierdzenia u D.S. choroby zawodowej - astmy oskrzelowej, wymienionej pod poz. 6 wykazu chorób zawodowych.

W uzasadnieniu organ I instancji wyjaśnił, że w dniu 5 sierpnia 2013 r. do Państwowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Ż. wpłynęło zgłoszenie podejrzenia chorób zawodowych u skarżącego, tj. astmy oskrzelowej (poz. 6 tego wykazu) i alergicznego nieżytu nosa (poz. 12 tego wykazu). Organ I instancji przeprowadził dochodzenie w celu ustalenia przebiegu zatrudnienia D.S. i czynników stwarzających ryzyko wystąpienia choroby zawodowej. Sporządzono również kartę narażenia zawodowego. W orzeczeniu lekarskim z dnia [...] czerwca 2014 r., nr [...], Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy - Poradnia Chorób Zawodowych w Zielonej Górze stwierdził brak podstaw do rozpoznania u skarżącego choroby zawodowej w postaci astmy oskrzelowej. W wyniku odwołania wniesionego przez D.S. orzeczeniem lekarskim z dnia [...] listopada 2014 r., nr [...], Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu również orzekł o braku podstaw do rozpoznania wspomnianej choroby zawodowej. Wobec tego decyzją z dnia [...] kwietnia 2015 r., nr [...], Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Ż. nie stwierdził u skarżącego choroby zawodowej w postaci astmy oskrzelowej. Na skutek odwołania wniesionego przez skarżącego decyzją z dnia [...] lipca 2015 r., nr [...], Lubuski Wojewódzki Inspektor Sanitarny uchylił decyzję z dnia [...] kwietnia 2015 r. i przekazał sprawę organowi I instancji do ponownego rozpatrzenia. Organ odwoławczy wskazał na konieczność uzupełnienia materiału dowodowego, w tym przeprowadzenia kontroli stanowisk pracy w V. S.A. w I, oraz zapewnienia tej spółce możliwości wypowiedzenia się co do zgromadzonych dowodów. Rozpoznając ponownie sprawę, organ I instancji ustalił, że D.S. od dnia 6 października 1982 r. był zatrudniony na stanowisku zestawiacza surowców szklarskich w [...] Hutach Szkła w I., przy czym skarżący oświadczył, że początkowo przez kilka miesięcy wykonywał także pracę sortowacza wyrobów gotowych. Układał wtedy słoje na paletach, co wymagało wymuszonej pozycji ciała. Ponadto był narażony na spaliny wydostające się z rury wydechowej wózka widłowego i z odprężarki automatów szklarskich. Oddziaływał na niego również hałas, grafit i azbest, a gorące słoje parzyły go w palce. Zgodnie z opisem C.V. S.A. w I praca na stanowisku zestawiacza surowców szklarskich była wykonywana w narażeniu na hałas i zapylenie. Podobnie wypowiedział się D.S., wskazując, że w trakcie wykonywania omawianych prac był narażony na uderzenia transportowanych składników w biodra. Skarżący dodał, że prace wykonywał w narażeniu na żrące czynniki szkodliwe dla zdrowia, promieniowanie, hałas i kurz, który powodował kichanie, kaszlenie, pieczenie w nosie i katar. Kurz dostawał się także do oczu, które piekły i łzawiły. W dniu 14 maja 1984 r. skarżący objął stanowisko maszynisty maszyn szklarskich w dotychczasowym zakładzie zatrudnienia. Według opisu V. S.A. osoby wykonujące tę pracę narażone były na hałas, gorący mikroklimat, mgłę olejową, promieniowanie podczerwone i pyły azbestowe. D.S. dodał natomiast, że powyższe stanowisko wiązało się z narażeniem także na spaliny powstające podczas smarowania gorących części formujących wyroby szklane, smary, oleje, odbarwiacze, uszlachetniacze szkła, watę szklaną, błyski ognia, gazy powstające podczas spawania, grafit, mgłę olejową, tlenki azotu, akroleinę, dwutlenek węgla, promieniowanie jonizujące i zmiany temperatur. Wykonywał on prace takie jak wybieranie zastygłego, gorącego szkła z wanny pieca i spod wanny pieca po awariach, czyszczenie kanałów odprowadzających spaliny i gazy z pieca hutniczego, remonty komór tego pieca, sprzątanie hali zabrudzonej sadzą, mazią i osadem powstającym w trakcie spalania smarów i olei. Po odbyciu służby wojskowej w okresie od dnia 24 października 1985 r. do dnia 21 listopada 1987 r. skarżący został przyjęty na stanowisko operatora automatów szklarskich, gdzie pracował do 31 lipca 1988 r. Ponadto w okresie od dnia 18 lipca 1988 r. do dnia 18 listopada 1988 r. oraz w okresie od dnia 21 maja 1990 r. do dnia 1 sierpnia 1990 . był on zatrudniony w Zakładzie D-B-B T.S. w I. na stanowisku dekarza. Nadzorował wtedy innych pracowników. W okresie od dnia 11 września 1989 r. do dnia 27 kwietnia 1990 r. D.S. wykonywał pracę na stanowisku robotnika transportu wewnętrznego w [...] Zakładach [...] w Ż., a od dnia 5 września 1990 r. do dnia 14 stycznia 1991 r. był zatrudniony na stanowisku maszynisty maszyn do formowania wyrobów szklanych w "H." Sp. z o.o. w W.. Od dnia 19 marca 1992 r. do dnia 25 lipca 1992 r. D.S. był zatrudniony w V. S.A. w I na stanowisku kierowcy wózka widłowego. Praca ta była wykonywana w narażeniu na duże ilości spalin, zmienny mikroklimat i hałas. W okresie od dnia 8 czerwca 1996 r. do dnia 7 grudnia 2008 r. skarżący ponownie podjął pracę w V. S.A. na stanowisku operatora automatu szklarskiego. Następnie od dnia 8 grudnia 2008 r. do dnia 27 listopada 2011 r. był zatrudniony na stanowisku kierowcy automatów szklarskich. Organ I instancji zaznaczył, że w piśmie z dnia 4 lutego 2016 r. Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu podtrzymał swoje wcześniejsze orzeczenie o braku podstaw do stwierdzenia u skarżącego choroby zawodowej: choroby opłucnej lub osierdzia wywołanych pyłem azbestu, astmy oskrzelowej, alergicznego nieżytu nosa i alergicznego kontaktowego zapalenia skóry pochodzenia zawodowego. W piśmie tym wskazano również, że dokumentacja medyczna przesłana przez skarżącego nie zawiera żadnych istotnych danych mogących wpłynąć na wydane orzeczenia lekarskie. Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu wyjaśnił szczegółowo, że astma oskrzelowa skarżącego ma charakter atopowy i pozazawodowy. W ocenie organu I instancji nie było podstaw do zakwestionowania wydanych orzeczeń lekarskich, w których dokładnie wyjaśniono, dlaczego schorzenia skarżącego nie mogą być zakwalifikowane jako choroba zawodowa.