Wyrok NSA z dnia 2 września 2016 r., sygn. I OSK 2843/14

Jeżeli brak udziału strony w postępowaniu administracyjnym kwalifikowany jest przez ustawodawcę, jako konkretnie oznaczona przesłanka do wznowienia postępowania administracyjnego, to nie można tej samej okoliczności traktować w drodze wykładni, jako mieszczącej się w pojęciu rażącego naruszenia prawa, o którym mowa w art. 156 § 1 pkt 2 kpa, stanowiącego podstawę do stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jolanta Rajewska, Sędzia NSA Marek Stojanowski, Sędzia del. WSA Marian Wolanin (spr.), Protokolant starszy asystent sędziego Joanna Ukalska, po rozpoznaniu w dniu 2 września 2016 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Z. C. i C. C. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 czerwca 2014 r. sygn. akt I SA/Wa 2571/13 w sprawie ze skargi Z. C. i C. C. na decyzję Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia [...] sierpnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 5 czerwca 2014 r., sygn. akt I SA/Wa 2571/13, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę Z. C. i C. C. na decyzję Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia [...] sierpnia 2013 r., Nr [...], w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji.

W uzasadnieniu wyroku wskazano, że wnioskiem z dnia 18 stycznia 2013 r. Z. C. i C. C., wystąpili do Wojewody [...] o stwierdzenie nieważności decyzji Prezydenta Miasta [...] z dnia [...] lutego 2004 r., Nr [...] umarzającej postępowanie w sprawie zwrotu części nieruchomości gruntowej, położonej w B. przy ul. [...], wchodzącej w skład działek nr [...] i nr [...] obręb [...], podnosząc, iż w postępowaniu zwrotowym nie brały udziału wszystkie strony postępowania. Decyzją z dnia [...] kwietnia 2013 r., Nr [...], Wojewoda [...] odmówił stwierdzenia nieważności decyzji Prezydenta Miasta [...] z dnia [...] lutego 2004 r. Po rozpatrzeniu odwołania skarżących, Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej decyzją z dnia [...] sierpnia 2013 r., Nr [...], utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji wyjaśniając, że aktem notarialnym z dnia [...] lutego 1976 r., Rep. A [...], W. C., Z. C. i C. C. zbyli na rzecz Państwa, w trybie ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz.U. z 1974 r. Nr 10, poz. 64), nieruchomość o pow. 1,7697 ha, objętą księgą wieczystą KW [...], z przeznaczeniem pod budowę ośrodka sportowo - rekreacyjnego "[...]"' w B. Odwołujący się są ich spadkobiercami. Decyzja Prezydenta Miasta [...] z dnia [...] lutego 2004 r. wydana została na podstawie art. 229 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2000r. Nr 46, poz. 543, ze zm.), z którego wynika, że roszczenie, o którym mowa w art. 136 ust. 3 powołanej ustawy, nie przysługuje, jeżeli przed dniem wejścia jej w życie, tj. przed dniem 1 stycznia 1998 r., nieruchomość została sprzedana albo ustanowiono na niej prawo użytkowania wieczystego na rzecz osoby trzeciej i prawo to zostało ujawnione w księdze wieczystej. Działka nr [...] obręb [...] oraz działka nr [...] obręb [...], na mocy decyzji Wojewody [...] z dnia [...] lutego 1992 r., zostały oddane w użytkowanie wieczyste [...] Klubu Sportowego "[...]" i prawo to zostało ujawnione w księdze wieczystej KW [...] w dniu [...] grudnia 1998 r. [powinno być 1992 r.], a zatem przed dniem wejścia w życie ustawy o gospodarce nieruchomościami tj. przed dniem 1 stycznia 1998 r. Jeżeli istnieją przesłanki z art. 229 ustawy o gospodarce nieruchomościami, roszczenie o zwrot nieruchomości nie przysługuje, wszczęte zaś postępowanie jako bezprzedmiotowe podlega umorzeniu. W razie bowiem spełnienia przesłanek wynikających z art. 229 ustawy o gospodarce nieruchomościami, ocena pozytywnych przesłanek zwrotu nieruchomości jest niedopuszczalna. W okolicznościach objętych hipotezą art. 229 ustawy o gospodarce nieruchomościami nie dochodzi do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy o zwrot wywłaszczonej nieruchomości, lecz jedynie do formalnego jej załatwienia, wyłączającego w celu ochrony osób trzecich, które nabyły własność wywłaszczonej nieruchomości lub stały się jej użytkownikami wieczystymi, skuteczne domaganie się zwrotu tej nieruchomości. Okoliczność, że strony nie brały czynnego udziału w postępowaniu zwrotowym stanowi przesłankę wznowienia postępowania określoną w art. 145 § 1 pkt 4 kpa i nie może być utożsamiana z przesłanką stwierdzenia nieważności decyzji określoną w art. 156 § 1 pkt 2 kpa, tj. wydaniem decyzji z rażącym naruszeniem prawa. W ocenie organu odwoławczego, niedopuszczalne jest przyjęcie, że którakolwiek z podstaw wznowienia postępowania mogłaby zarazem stanowić jedną z przesłanek stwierdzenia nieważności decyzji.