Wyrok NSA z dnia 13 stycznia 2009 r., sygn. II OSK 1783/07

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz Sędziowie sędzia NSA Barbara Adamiak sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.) Protokolant Marcin Rączka po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Gminy M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 27 lipca 2007 r. sygn. akt II SA/Gl 111/06 w sprawie ze skargi Gminy M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach z dnia [...] listopada 2005 r. nr [...] w przedmiocie jednorazowej opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 27 lipca 2007 r., II SA/Gl 111/06 oddalił skargę Gminy Mikołów na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach z dnia [...] listopada 2005 r. [...] w przedmiocie jednorazowej opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości. W uzasadnieniu Sąd wskazał, że ustalenie przez organ gminy wysokości oraz pobranie należnej opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości (tzw. renty planistycznej) należy do sfery zadań publicznych gminy, w obrębie której działa ona wobec jednostek w sposób władczy, tradycyjnie określany mianem imperium. Rola jednostki samorządu terytorialnego w postępowaniu administracyjnym jest wyznaczona przepisami prawa pozytywnego. Wspomniana jednostka, jako osoba prawna, może być stroną tego postępowania i wówczas organy ją reprezentujące będą broniły jej interesu prawnego, korzystając z gwarancji procesowych, jakie przepisy kodeksu postępowania administracyjnego przyznają stronom postępowania. Dotyczyć to będzie spraw wynikłych na tle realizacji przez gminę drugiej ze sfer jej działalności, a mianowicie występowania w obrocie cywilnoprawnym jako podmiotu przysługującego jej prawa własności i innych praw majątkowych (dominium). W sytuacjach zaś, w których wspomniane przepisy prawa pozytywnego (w tym przypadku Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym - Dz. U. nr 80, poz. 717 z późn. zm.) wyznaczają organowi gminy rolę organu administracji publicznej w rozumieniu art. 5 § 2 pkt 3 k.p.a., organ ten występuje oraz broni interesu jednostki samorządu terytorialnego - w formach właściwych dla organu prowadzącego postępowanie, tj. w drodze stanowienia aktów administracyjnych władczo i jednostronnie rozstrzygających sprawę indywidualnych adresatów. Tak rozumiany interes nie jest jednakże w żadnym wypadku tożsamy z pojęciem interesu prawnego występującym na gruncie art. 28 k.p.a. i art. 50 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z dnia 20 września 2002 r.), które warunkują uzyskanie przymiotu strony w postępowaniu ogólnym oraz legitymację do wniesienia skargi do sądu administracyjnego. Innymi słowy, w sprawach, w których organ gminy porusza się w sferze imperium, nie występuje on jako nosiciel tegoż interesu, lecz jako organ realizujący przyznane mu kompetencje z zakresu administracji publicznej. Z tego względu powierzenie organowi jednostki samorządu terytorialnego właściwości do orzekania w sprawie indywidualnej w formie decyzji administracyjnej wyłącza możliwość dochodzenia przez tę jednostkę jej interesu prawnego w trybie postępowania administracyjnego, czy też sądowoadministracyjnego. W takich zatem przypadkach jednostka samorządu terytorialnego nie jest podmiotem uprawnionym do zaskarżenia decyzji do sądu administracyjnego, z uwagi na brak spełnienia przesłanki określonej w art. 50 p.p.s.a. w postaci legitymowania się interesem prawnym we wniesieniu skargi. Dzieje się tak albowiem przedmiot sprawy (zapłata renty planistycznej) rozstrzyganej zaskarżoną przez organ decyzją nie dotyczy interesu prawnego tego organu.