Wyrok NSA z dnia 23 grudnia 2008 r., sygn. II FSK 1371/07

Przy zastosowaniu instytucji zwolnienia podatkowego obowiązek podatkowy w obszarze danego podatku obejmuje określone w przepisie regulującym dane zwolnienie stany faktyczne, a więc nadal istnieje. Nie może się on jednak przekształcić w zobowiązanie podatkowe. Zupełnie inaczej jest gdy ustawodawca korzysta z konstrukcji wyłączenia podatkowego. W tym wypadku obowiązek podatkowy nie obejmuje w ogóle stanów faktycznych, o których mowa w hipotezie normy wprowadzających w danym podatku wyłączenie.

Wyłączenie obejmuje, zgodnie z treścią art. 2 ust 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychody wynikające z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy. Do czynności takich zaliczyć należy obok nierządu również stręczycielstwo, paserstwo, poplecznictwo i szereg innych. Na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oznacza to, iż przychody te na równi z przychodami wymienionymi w art. 2 ust 1 pkt 1, pkt 2, pkt 3, pkt 5, choć z zupełnie innych powodów, a przy tym różnych kwalifikacjach prawnokarnych oraz skutków ocenianych w świetle przepisów prawa cywilnego, nie podlegają w ogóle obowiązkowi w tym podatku.

Nie oznacza to jednak, że nie mogą być one, w świetle art. 20 ust 3 ustawy podatkowej jednym z elementów służących ustalaniu wysokości przychodów nie znajdujących pokrycia w dotychczas ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych.

Rolą organów podatkowych jest ocena wiarygodności i mocy dowodowej zgromadzonego materiału faktycznego, w tym zaprezentowanego przez stronę postępowania w ramach spoczywającego na niej ciężaru dowodu. Jego ocena, dokonywana w ramach obowiązku dowodzenia wyznaczonego normą art. 122 oraz 187 § 1 Ordynacji podatkowej, spoczywa niepodzielnie na organach prowadzących postępowanie podatkowe. Może być ona także rezultatem wzruszenia przez organy podatkowe domniemań prawnych i faktycznych oraz zastosowania innych sposobów dowodzenia.