Wyrok NSA z dnia 11 stycznia 2006 r., sygn. II FSK 139/05

1. Zarówno art. 107, jak i 116 Ordynacji podatkowej dotyczą odpowiedzialności osób trzecich wobec Skarbu Państwa. Różnica pomiędzy nimi polega jedynie na tym, że art. 107 przesądza ogólnie możliwość odpowiadania przez osoby trzecie za zaległości podatkowe podatnika, a art. 116 wyjaśnia , że jedną z osób trzecich w podanym wyżej znaczeniu może być zarząd spółki.
2. Organ podatkowy może wszcząć postępowanie przeciwko jednemu z członków zarządu i wydać w stosunku do niego decyzję, jeżeli zachodzą przesłanki z art. 116 Ordynacji podatkowej. Udział innych członkówzarządu w tym postępowanie jest konieczny i zależy jedynie od ich woli. Mogą bowiem zgłosić swój udział, powołując się na okoliczności wymienione w art. 133 Ordynacji podatkowej

Wyrokiem z dnia 24 września 2004 r., sygn. akt 1 SA/Gd 2618/01, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uchylił zaskarżoną przez Teresę S. decyzję Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 17 grudnia 2001 r., nr IS.IU/UE-82/O/45/2001 oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Drugiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z dnia 30 sierpnia 2001 r., nr D P/730/686/01, w przedmiocie orzeczenia odpowiedzialności członka zarządu za zaległości podatkowe spółki akcyjnej.

W uzasadnieniu podano, że zaskarżoną decyzją Izba Skarbowa utrzymała w mocy decyzję Drugiego Urzędu Skarbowego z dnia 30 sierpnia 2001 r., nr D P/730/686/01, orzekającą o odpowiedzialności skarżącej, jako członka zarządu O Agencja Celna S.A. w Gdańsku, za zobowiązania tej spółki z tytułu: (1) podatku od towarów i usług za czerwiec i lipiec 1999 r. w kwocie 162.122,20 zł, (2) podatku dochodowego od osób prawnych za 1998 r. w kwocie 28.313,20 zł, podatku dochodowego od wypłaconych wynagrodzeń za 1999 r. w kwocie 50.752,90 zł oraz (3) odsetek za zwłokę od wymienionych zaległości w łącznej kwocie 210.617 zł, a także (4) kosztów postępowania egzekucyjnego w wysokości 3.284,82 zł.

W ocenie organów podatkowych, nie wystąpiła żadna z przesłanek wyłączająca odpowiedzialność z art. 116 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.; cyt. dalej w skrócie: Ordynacja podatkowa). Egzekucja wymienionych zaległości podatkowych z majątku zobowiązanej w.w. Spółki okazała się bezskuteczna z powodu ogłoszenia jej upadłości. Zarząd spółki wystąpił o otwarcie postępowania układowego w dniu 7 maja 1999 r., a następnie - po cofnięciu w dniu 16 lipca 1999 r. tego wniosku - w dniu 21 lipca 1999 r. złożył w Sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości. Przyjęto zatem, że dzień 24 kwietnia 1999 r. (tj. 14 dni przed wystąpieniem o otwarcie postępowania układowego) jest terminem ważącym w rozumieniu art. 116 Ordynacji podatkowej. Dowody zgromadzone w aktach sprawy wskazywały, że w.w. Spółka nie dotrzymała czternastodniowego terminu do zgłoszenia wniosku o upadłość. Już bowiem na dzień 25 lutego 1999 r. spowodowała powstanie zadłużenia w należnościach celnych wobec Urzędu Celnego w Rzepinie na kwotę 6.651.440,03 zł, co wynika z uzasadnienia decyzji Prezesa Głównego Urzędu Ceł z dnia 29 czerwca 1999 r. W trakcie prowadzonego przez Urząd Celny postępowania ustalono, że Spółka (pomimo częściowej spłaty zadłużenia w kwocie 2.105.251,90 zł) posiada również zaległości w uiszczaniu należności celnych w stosunku do innych urzędów celnych. W ocenie Izby Skarbowej, już ten argument obligował do złożenia w terminie 14 dni wniosku o ogłoszenie upadłości, stosownie do art. 5 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 października 1934 r. Prawa upadłościowe (Dz. U. Z 1991 r. Nr 118, poz. 512 ze zm.; dalej w skrócie: Prawo upadłościowe).