Wyrok NSA z dnia 31 stycznia 2006 r., sygn. I FSK 570/05

Stan finansowy i majątkowy dłużnika może stanowić samoistną przesłankę umorzenia zaległości podatkowej, jednakże wybór rozstrzygnięcia należy do organu administracji państwowej. Ocena istnienia okoliczności uzasadniających umorzenie zaległości podatkowej powinna być dokonana według stanu z chwili rozstrzygnięcia, a zdarzenia wcześniejsze mają znaczenie drugorzędne.

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 31 stycznia 2006 r. na rozprawie w Wydziale I Izby Finansowej skargi kasacyjnej Alicji M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 16 lutego 2005 r., I SA/Ol 445/04 w sprawie ze skargi Alicji M. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w O. z dnia 25 października 2004 r. w przedmiocie odmowy umorzenia zaległości podatkowych z tytułu podatku od towarów i usług - oddala skargę kasacyjną; (...).

UZASADNIENIE

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie wyrokiem z dnia 16 lutego 2005 r., I SA/Ol 445/04 oddalił skargę Alicji M. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w O. z dnia 25 października 2004 r. w przedmiocie umorzenia zaległości podatkowych z tytułu podatku od towarów i usług.

Jak wynika z treści uzasadnienia wyroku, Naczelnik Urzędu Skarbowego w O. decyzją z dnia 28 lipca 2004 r. odmówił umorzenia zaległości podatkowej w kwocie 3.055,82 zł z tytułu podatku od towarów i usług za okres od marca do września 2001 r. oraz odsetek za zwłokę w kwocie 1.780,30 zł. W odwołaniu od powyższej decyzji, Alicja M. wniosła o jej uchylenie i umorzenie zaległości podatkowej w wysokości stanowiącej równowartość podatku naliczonego zawartego w fakturach zakupu, umorzenie odsetek oraz rozłożenie na raty pozostałej kwoty zaległości. W uzasadnieniu podała, że jest osobą samotną i chorą i znajduje się w trudnej sytuacji materialnej. Otrzymuje rentę w wysokości 346,99 zł, z czego po potrąceniu należności egzekwowanych przez komornika pozostaje jej do dyspozycji suma 136,37 zł.

Dyrektor Izby Skarbowej w O. decyzją z dnia 25 października 2004 r. utrzymał w mocy kwestionowane rozstrzygnięcie organu I instancji. W motywach swojego stanowiska organ odwoławczy wskazał, że stosownie do art. 67 par. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym organ podatkowy, na wniosek podatnika, może umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe lub odsetki za zwłokę. Decyzje w tym przedmiocie mają charakter uznania administracyjnego, bowiem organy dokonują oceny istnienia, bądź nieistnienia ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego. Dyrektor Izby Skarbowej uwzględnił wynikające z materiału dowodowego okoliczności faktyczne, a w szczególności to, że Alicja M. zlikwidowała działalność gospodarczą z dniem 31 października 2002 r., że utrzymuje się z renty zajętej w części przez komornika. Uwzględnił także, że odwołująca się korzysta z pomocy finansowej siostry /100-150 zł miesięcznie/ i ponosi wydatki na utrzymanie mieszkania w kwocie około 360 zł miesięcznie, a ponadto spłaca w ratach miesięcznych - po 200 zł - kredyt za samochód Volkswagen BUS o wartości 12.000 zł. Stwierdził jednakże, iż sytuacja materialna skarżącej nie jest wystarczającym argumentem do otrzymania ulgi w spłacie zaległości podatkowej i nie może stanowić podstawy do umorzenia zaległości podatkowych, jak i odsetek za zwłokę. Organ odwoławczy podkreślił, że ważąc słuszny interes podatnika, organ podatkowy musi rozważyć zarówno interes fiskalny państwa, interes publiczny, jak i interes innych podatników, którzy mimo trudnej sytuacji materialnej wywiązują się ze swoich obowiązków podatkowych. Rozstrzygając sprawę organ miał na uwadze, że zaległości Alicji M. powstały w wyniku nieopłacania zadeklarowanych zobowiązań podatkowych powstałych po utracie zwolnienia podmiotowego /przekroczenie obrotu/. Również fakt, że skarżąca posiadając środki ze sprzedaży w dniu 14 marca 2003 r. samochodu dostawczego IVECO /za kwotę 28.000 zł/, nie uregulowała zaległości podatkowych w podatku od towarów i usług miał wpływ na stanowisko zaprezentowane w decyzji organu odwoławczego. Uzyskane pieniądze przeznaczyła na spłatę zobowiązań wobec banków i Telekomunikacji Polskiej. Udzielenie ulgi, zdaniem organu, postawiłoby skarżącą w pozycji uprzywilejowanej, gdyż na preferencyjne traktowanie w spłacie zobowiązań podatkowych zasługują jednostki rokujące poprawę sytuacji finansowej oraz przewidujące rozwój własnej działalności gospodarczej, a nie jej likwidację. Dodatkowo Dyrektor Izby Skarbowej wskazał, iż organy podatkowe biorąc pod uwagę sytuację materialną zastosowały wobec Alicji M. preferencje w spłacie przedmiotowej zaległości /decyzją z dnia 4 grudnia 2002 r., umorzono odsetki za zwłokę w kwocie 1.122,80 zł/.