Wyrok NSA z dnia 2 kwietnia 2003 r., sygn. I SA/Ka 317/02

Zasada państwa prawnego wyklucza możliwość obciążenia podatnika skutkami błędu spowodowanego przez pracownicę urzędu skarbowego.

Sprawa wyważenia interesu społecznego i słusznego interesu stron - zwłaszcza, gdy nadamy jej charakter materialnoprawny - jest sprawą nieuregulowaną w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./. Przepis art. 7 Kpa in fine należy więc nadal stosować również w sprawach podatkowych.

UZASADNIENIE

Decyzją, wydaną na podstawie art. 79 par. 2 ust. 1 lit. "b" ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./ z dnia 22 maja 2001 r. Urząd Skarbowy w C. stwierdził nadpłatę w podatku od towarów i usług za miesiąc grudzień 2000 r. w wysokości 285.455 zł.

Postanowieniem z dnia 8 czerwca 2001 r. (...), wydanym na podstawie art. 273 par. 1 pkt 2 lit. "b" Ordynacji podatkowej. Urząd Skarbowy w C. zaliczył nadpłatę w podatku od towarów i usług w wysokości 285.455 zł za miesiąc grudzień 2000 r. wynikającą z powyższej decyzji na poczet zaległości w podatku od towarów i usług za miesiąc marzec 2001 r. wynikającą z korekty deklaracji VAT-7 w ten sposób, że na należność główną zaliczono 20.922,20 zł, na odsetki 650 zł zaś różnicę w wysokości 263.882,80 zł zwrócono na rachunek bankowy spółki.

W uzasadnieniu podniesiono, że termin płatności podatku od towarów i usług wynikający z korekty deklaracji VAT-7 za marzec 2001 r. upłynął dnia 25 kwietnia 2001 r. W związku z tym, że zobowiązanie za ww. okres nie zostało uregulowane, nadpłata w części została zaliczona na zaległość.

W zażaleniu na to postanowienie Spółka wniosła o uchylenie go w części dotyczącej pomniejszenia nadpłaty za grudzień 2000 r. o odsetki za marzec 2001 r. W uzasadnieniu podniesiono, że spółka nie otrzymała odsetek za nadpłatę z grudnia 2000 r. /w przeciwieństwie do odsetek od nadpłaty za listopad 2000 r./. Podniesiono, że Spółka w związku z nieuwzględnieniem przez Urząd Skarbowy kwoty wykazanej do zwrotu za grudzień 2000 r. w wysokości zadeklarowanej, była zmuszona złożyć korektę deklaracji za ten miesiąc. Korekta polegała wyłącznie na wykazaniu wyższej kwoty do przeniesienia na następny miesiąc, a niższej do zwrotu. Zaznaczono, że było to wymuszone decyzjami Urzędu Skarbowego. Podkreślono, iż nie zgadzając się merytorycznie z tymi decyzjami /o ograniczeniu bezpośredniego zwrotu/, stosownie do art. 224 par. 1 Ordynacji podatkowej, Spółka była zmuszona do sporządzenia korekt deklaracji VAT-7 za miesiące styczeń-marzec 2001 r. w których ze względu na podwyższenie kwoty z przeniesienia /do końca grudnia 2000 r. narastająco minus zwroty bezpośrednie/ - nie wystąpiło zobowiązanie podatkowe. Jednakże nie zgadzając się z decyzjami o ograniczeniu zwrotu Spółka składała od nich odwołania, co dotyczyło również grudnia 2000 r. Odwołania te zostały rozpatrzone na korzyść spółki. Z uwagi na pozytywne rozpatrzenie odwołania za miesiąc grudzień 2000 r. Spółka złożyła korektę deklaracji VAT-7 za grudzień 2000 r. o czym poinformowano Urząd Skarbowy pismem z dnia 30 kwietnia 2001 r. Podniesiono, że nadpłata za grudzień 2000 r., o której zwrot występowano w pierwotnie złożonej deklaracji za ten miesiąc, występowała już na dzień 25 stycznia 2001 r. a nie na dzień złożenia wtórnej deklaracji. W konkluzji stwierdzono, że w takiej sytuacji domaganie się odsetek przez organ I instancji za zobowiązanie podatkowe jest bezprzedmiotowe, gdyż korekty deklaracji "bez przeniesień" były spowodowane wyłącznie postępowaniem tego urzędu polegającym na uporczywym ograniczaniu należnych spółce zwrotów za listopad i grudzień 2000 r. Wyrażono pogląd, że taki stan rzeczy, skonfrontowany z przepisami art. 51-52 Ordynacji podatkowej nie pozwala na wniosek, że doszło do powstania zaległości podatkowej, w konkretnym przypadku za marzec 2001 r. Wyrażono pogląd, że Urząd Skarbowy winien wyliczyć należne Spółce odsetki za grudzień 2000 r. i ewentualnie pomniejszyć je o odsetki dotyczące stycznia, lutego i marca 2001 r., które to pomniejszenie i tak wzbudza kontrowersje.