Wyrok NSA z dnia 18 lutego 1999 r., sygn. SA/Bk 1801/97

1. Organy podatkowe, nie są powołane do tego, by stwierdzić czy umowa cywilnoprawna odpowiada przepisom kodeksu cywilnego oraz czy zachodzi jej nieważność z mocy art. 58 par. 1 Kc.

Organy podatkowe mają natomiast prawo i obowiązek oceny skutków prawnych umowy pod względem jej znaczenia dla celów podatkowych. Konsekwencją takiego stanowiska jest stwierdzenie, że organy podatkowe są uprawnione do ustalenia stanu faktycznego, który może mieć wpływ na obowiązek podatkowy, działając w granicach art. 80 Kpa. Takie działanie organu podatkowego nie jest zmianą umowy wiążącej strony.

Organy podatkowe nie mają obowiązku respektowania tych postanowień umów cywilnoprawnych, które zmierzają do obejścia bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa podatkowego. Oznacza to, że umowy cywilnoprawne nie tracą swej ważności, lecz nie wywołują skutków na gruncie prawa podatkowego.

2. Kwota uzyskana przez spółkę za sprzedane posiadane w komisie towary, stanowiąca różnicę pomiędzy wartością tych towarów według cen ustalonych przez komitenta, a wartością według cen, po których towary zostały sprzedane, stanowi prowizję komisanta /skarżącej spółki/. Spółka nie przekazała komitentom tej różnicy z własnej woli ani komitenci nie wystąpili o przekazanie tej różnicy. Różnica ta nie może być traktowana jako przychód z działalności, gdyż spółka nie wykazała, że nabyła uprzednio te towary.