Wyrok NSA z dnia 10 marca 1982 r., sygn. I SA 2594/81

1. Artykuł 10 ust. 2 w związku z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości /Dz.U. 1974 nr 10. poz. 64 ze zm./, nakładający na ubiegającego się o wywłaszczenie obowiązek dostarczenia właścicielowi nieruchomości zamiennej, ma charakter obligatoryjny we wszystkich wypadkach, gdy istnieje możliwość dostarczenia takiej nieruchomości.

2. Jeżeli plan zagospodarowania wywłaszczanej nieruchomości wyklucza utrzymanie budynku na niej istniejącego, a proponowana nieruchomość zamienna jest niezabudowana, uznać należy, że zobowiązanie wnioskodawcy wywłaszczenia do poniesienia kosztów przeniesienia budynku może być niezbędne i gospodarczo uzasadnione w rozumieniu art. 10 ust. 1 ustawy.

3. Zasadność gospodarcza przeniesienia budynków w podanych warunkach występuje wówczas, gdy koszt przeniesienia jest niższy od kosztów wybudowania nowych budynków, przy czym granicą gospodarczego uzasadnienia przeniesienia budynków nie może być wysokość odszkodowania za ich wywłaszczenie. Organy administracji powinny zatem dokonać wszystkich istotnych ustaleń, kierując się zasadą wyrażoną w art. 7 Kpa i uwzględniając fakt, że dom jednorodzinny stanowi własność osobistą, uprzywilejowaną w rozumieniu przepisów ustawy wywłaszczeniowej.