Interpretacja

TEMATY:

Interpretacja indywidualna z dnia 4 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.422.2024.2.IK

Możliwości zastosowania zwolnienia od podatku dla czynności wystawiania Dokumentów za wynagrodzeniem.

Interpretacja indywidualna - stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie braku zastosowania zwolnienia od podatku jest:

prawidłowe w przypadku wykonywania następujących Czynności:
aktywacja usługi generowania raportów transakcji na rachunku bankowym w formacie pliku JPK_WB i generowanie poszczególnych raportów;
wydanie opinii lub zaświadczenia dla firmy audytorskiej dotyczącej rachunku(ów) klienta;
wydanie opinii lub zaświadczenia odnośnie oceny sytuacji finansowej klienta i współpracy z nim, w tym wydanie opinii do przedłożenia do przetargu informacji o rachunku bieżącym (obsługa rachunku, obroty, stan zadłużenia), kredytach i kartach kredytowych;
wizyty serwisowe w ramach usług bankowości elektronicznej;
wydanie zaświadczenia dotyczącego: wyjaśnienia zdolności kredytowej, kredytów hipotecznych lub posiadanego rachunku inwestycyjnego w Biurze Maklerskim, posiadanych rejestrów w A. S.A., obligacji zagranicznych i bonów skarbowych,
wydanie kopii dokumentu bankowego związanego z obsługą rachunku
nieprawidłowe w przypadku wykonywania następujących czynności:
sporządzenie oceny zdolności kredytowej.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 1 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy sposobu opodatkowania wykonywanych Czynności, za które pobierane są Opłaty. Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 3 września 2024 r. (wpływ 3 września 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

Bank jest spółką z siedzibą na terytorium Polski zarejestrowaną jako podatnik VAT czynny.

Wnioskodawca jest bankiem krajowym w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, który prowadzi także działalność maklerską na podstawie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi za pomocą wyodrębnionej jednostki wewnętrznej, tj. biura maklerskiego (dalej: „Biuro Maklerskie”).

Zgodnie z wpisem w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS), przedmiotem przeważającej działalności Wnioskodawcy jest pozostałe pośrednictwo pieniężne (PKD 64.19.Z).

Z kolei przedmiotem pozostałej działalności Banku, zgodnie z wpisem w KRS, jest w szczególności:

pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKD 64.99.Z);
działalność maklerska związana z rynkiem papierów wartościowych i towarów giełdowych (PKD 66.12.Z);
pozostała działalność wspomagająca usługi finansowe z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (66.19.Z).

Wśród czynności wykonywanych przez Spółkę odpłatnie na rzecz jej klientów, tj. osób fizycznych, osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej będących i niebędących podatnikami VAT mających miejsce zamieszkania (siedzibę) dla celów podatkowych w Polsce (dalej w skrócie: klienci) znajdują się, w szczególności:

prowadzenie rachunków bankowych;
przyjmowanie wpłat i dokonywanie wypłat gotówkowych;
przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych;
udzielanie kredytów i pożyczek;
udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie i potwierdzanie akredytyw;
udzielanie i potwierdzanie poręczeń;
operacje wekslowe;
prowadzenie rachunków papierów wartościowych.

W związku z wykonywaniem ww. czynności, Spółka wystawia odpłatnie dokumenty zawierające określone informacje, ewentualnie wykonuje działania innego rodzaju (dalej: „Czynności”), za które pobiera od klienta dodatkowe opłaty określone w cenniku Banku (dalej: „Opłaty”).

Zakresem niniejszego Wniosku objęte są następujące Czynności:

aktywacja usługi generowania raportów transakcji na rachunku bankowym w formacie pliku JPK_WB i generowanie poszczególnych raportów;
wydanie opinii lub zaświadczenia dla firmy audytorskiej dotyczącej rachunku(ów) klienta;
wydanie opinii lub zaświadczenia odnośnie oceny sytuacji finansowej klienta i współpracy z nim, w tym wydanie opinii do przedłożenia do przetargu informacji o rachunku bieżącym (obsługa rachunku, obroty, stan zadłużenia), kredytach i kartach kredytowych;
sporządzenie oceny zdolności kredytowej;
wizyty serwisowe (za wizytę serwisową informatyka Banku u klienta) w ramach usług bankowości elektronicznej;
wydanie zaświadczenia dotyczącego: wyjaśnienia zdolności kredytowej, kredytów hipotecznych lub posiadanego rachunku inwestycyjnego w Biurze Maklerskim, posiadanych rejestrów w A. S.A., obligacji zagranicznych i bonów skarbowych,
wydanie kopii dokumentu bankowego związanego z obsługą rachunku.

W związku z powyższym, Wnioskodawca występuje z niniejszym wnioskiem, aby potwierdzić klasyfikację Czynności, za które pobiera Opłaty, z perspektywy podatku VAT.

Doprecyzowanie i uzupełnienie opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

Czynności wykonywane są przez Bank wyłącznie na wniosek klientów.

Ocena zdolności kredytowej wydawana jest w celu weryfikacji możliwości spłaty zadłużenia przed klienta wnioskującego o kredyt (np. o kredyt inwestycyjny na zakup urządzeń przemysłowych do zakładu produkcyjnego klienta). Ocena zdolności kredytowej określa prawdopodobieństwo, z jakim klient będzie w stanie wywiązać się z zaciągniętego zobowiązania kredytowego i w jakiej kwocie. Od oceny zdolności kredytowej zależy zatem również to jaką kwotę finansowania otrzyma od Banku.

Ocena zdolności kredytowej polega na przeprowadzeniu wywiadu z klientem (poprzez wypełnienie stosownej ankiety) i zebraniu od klienta dokumentacji finansowej (dowodów) w celu ustalenia jego dochodów i wydatków/zobowiązań (np. sprawozdań finansowych, zaświadczeń), sytuacji majątkowej oraz osobistej (możliwych zabezpieczeń spłaty kredytu), a także analizie ryzyk mogących mieć wpływ na rentowność klienta i obsługę otrzymanego kredytu. Analiza dokonywana jest na podstawie zebranych danych w oparciu o modele analityczne zaszyte w dedykowanym programie komputerowym Banku. Program komputerowy po przetworzeniu zebranych danych generuje ocenę zdolności kredytowej klienta, która podlega następnie weryfikacji i akceptacji przez właściwe służby Banku w obszarze zarządzania ryzykiem kredytowym.

Bez oceny zdolności kredytowej Bank nie udzieli klientowi kredytu w rozumieniu art. 69 ustawy - Prawo bankowe. Jest zatem niezbędna do udzielania kredytów i stanowi integralną część procesu z tym związanego. W związku z tym, że klienci czasami rezygnują finalnie z zaciągnięcia kredytu, bo np. wnioskują o kredyt w wielu bankach w celu uzyskania najatrakcyjniejszej oferty, Bank pobiera opłatę za dokonanie oceny zdolności kredytowej, ponieważ realizuje na wniosek klienta opisane wyżej czynności i ponosi związane z tym koszty.

Ocena zdolności kredytowej jest dokonywana przed udzieleniem kredytu i jest niezbędna do jego udzielenia. Bank nie sporządza oceny zdolności kredytowej po udzieleniu kredytu (zawsze jest przed). Ocena zdolności kredytowej jest zawsze dokonywana, jeżeli klient wnioskuje o udzielenie kredytu i jest pobierana niezależnie od tego czy kredyt zostanie udzielony (zostanie zawarta z klientem umowa kredytu). Złożenie wniosku o kredyt nie oznacza dla stron obowiązku zawarcia umowy kredytowej - ocena zdolności kredytowej może być negatywna (Bank wydaje wówczas decyzję odmowną) a sam klient może zawsze zrezygnować z zaciągnięcia kredytu nawet przy pozytywnej ocenie i wydaniu promesy kredytowej przez Bank.

Pytanie

Czy Czynności, za które Spółka pobiera Opłaty są/będą zwolnione z podatku VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Czynności, za które Spółka pobiera Opłaty nie są/nie będą zwolnione z podatku VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Zgodnie z szeregiem orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”), aby mówić o odpłatnym świadczeniu usług, niezbędne jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

istnieje związek prawny między świadczeniodawcą i świadczeniobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne;
wynagrodzenie otrzymane przez świadczeniodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za świadczenie na rzecz świadczeniobiorcy;
istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie świadczeniobiorcy;
odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana podatkiem VAT;
istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Powyższe wynika, w szczególności, z wyroków TSUE w następujących sprawach: C-489/99 Immobiliare Flavia, C-16/93 R. J. Tolsma, C-89/81 Hong-Kong Trade Development Council czy C-154/80 Association cooperative „Coóperatieve Aardappelenbewaarplaats GA”.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku VAT dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone w art. 43 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi, w tym także usługi pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w:

a)spółkach,

b)innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają one osobowość prawną

- z wyłączeniem usług przechowywania tych udziałów i zarządzania nimi.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 646, 825, 1723 i 1941), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Jednocześnie zgodnie z art. 43 ust. 15 ustawy o VAT zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1)czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2)usług doradztwa;

3)usług w zakresie leasingu.

Ww. przepisy stanowią implementację art. 135 ust. 1 pkt b-d i f Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którym państwa członkowskie zwalniają z VAT następujące transakcje:

b)udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę;

c)pośrednictwo lub wszelkie działania w zakresie gwarancji kredytowych, poręczeń i wszelkich innych zabezpieczeń i gwarancji oraz zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę;

d)transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności;

f)transakcje, łącznie z pośrednictwem, jednakże z wyłączeniem przechowywania i zarządzania, których przedmiotem są akcje, udziały w spółkach lub związkach, obligacje i inne papiery wartościowe, z wyłączeniem dokumentów ustanawiających tytuł prawny do towarów, oraz praw lub papierów wartościowych, o których mowa w art. 15 ust. 2.

W celu ustalenia możliwości zastosowania zwolnienia od podatku VAT uwzględnić należy także orzecznictwo TSUE dotyczące usług finansowych, a w szczególności wyroki z:

5 czerwca 1997 r. w sprawie C-2/95 Sparekassernes Datacenter (SDC);
13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 CSC Financial Services Ltd.;
29 października 2009 r. w sprawie C- 29/08 AB SKF;
28 lipca 2011 r. w sprawie C-350/10 Nordea Pankki Suomi Oyj.

Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez TSUE, ze wspomnianych zwolnień korzystać mogą usługi, które wpływają (choćby potencjalnie) na zmianę sytuacji prawnej i finansowej stron transakcji.

Innymi słowy, chodzi o czynności mogące stworzyć, zmienić lub spowodować wygaśnięcie praw i obowiązków tych stron w odniesieniu do przedmiotu transakcji finansowej.

Z kolei zwolnienie nie ma zastosowania do usług o charakterze administracyjnym, fizycznym lub technicznym, jak też do czynności polegających na udzielaniu informacji finansowych niezmieniających sytuacji prawnej i finansowej pomiędzy stronami.

Ponadto, Wnioskodawca zwraca uwagę na kwestię tzw. świadczeń złożonych. W przypadku bowiem, gdy jedna ze stron ma wykonać na rzecz drugiej szereg czynności, dla celów VAT istotne jest określenie, czy wszystkie lub część tych czynności nie stanowi świadczenia złożonego (kompleksowego). W takim przypadku bowiem, skutki w VAT dla wszystkich czynności wchodzących w skład świadczenia złożonego są takie same.

Odnośnie tego, kiedy dane świadczenie może być uznane za złożone, wielokrotnie wypowiadał się TSUE. W szczególności w wyroku z dnia 16 kwietnia 2015 r. w sprawie C‑42/14 Wojskowa Agencja Mieszkaniowa w Warszawie zauważył on, iż:

„W pewnych okolicznościach formalnie odrębne świadczenia, które mogą być wykonywane oddzielnie, a zatem które mogą oddzielnie prowadzić do opodatkowania lub zwolnienia, należy uważać za jedną transakcję, jeżeli nie są one od siebie niezależne.”

„Jedna transakcja występuje w szczególności wtedy, gdy dwa lub więcej elementów albo dwie lub więcej czynności, dokonane przez podatnika, są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie tylko jedno niepodzielne świadczenie ekonomiczne, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny. Jest tak również w sytuacji, gdy jedno lub więcej świadczeń stanowi świadczenie główne, natomiast inne świadczenie lub świadczenia stanowią jedno lub więcej świadczeń pomocniczych dzielących los podatkowy świadczenia głównego (wyrok BGŻ Leasing, C-224/11, EU:C:2013:15, pkt 30). W szczególności, świadczenie należy uznać za pomocnicze w stosunku do świadczenia głównego, jeżeli nie stanowi ono dla klienta celu samo w sobie, lecz służy skorzystaniu w jak najlepszy sposób ze świadczenia głównego usługodawcy (wyrok Field Fisher Waterhouse, C-392/11, EU:C:2012:597, pkt 17 i przytoczone tam orzecznictwo). W celu ustalenia, czy świadczenia stanowią kilka niezależnych świadczeń, czy jedno świadczenie, należy poszukiwać elementów charakterystycznych dla danej transakcji (wyrok BGŻ Leasing, C-224/11, EU:C:2013:15, pkt 32).”

Mając powyższe na uwadze, w ocenie Wnioskodawcy, Czynności należy kwalifikować jako odrębne i niezależne usługi, które nie korzystają ze zwolnienia z VAT.

Co prawda, Spółka pobiera Opłaty w związku z wykonywaniem na rzecz klientów różnego rodzaju usług o charakterze finansowym (np. udzielanie kredytów, przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych, prowadzenie rachunków papierów wartościowych), to jednak związek ten nie jest na tyle ścisły, aby stanowiły one elementy kompleksowego świadczenia Banku opodatkowane w taki sam sposób jak to świadczenie.

W ocenie Wnioskodawcy, Czynności, odmiennie niż usługi Banku zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38-41, nie zmieniają sytuacji prawnej i finansowej klientów Banku, ani nie polegają na kojarzeniu stron w celu zawarcia przez nie transakcji finansowej zwolnionej z VAT.

Zdaniem Spółki, Czynności mają charakter informacyjny i administracyjny. Odpowiedzialność Banku w zakresie Czynności nie jest związana z istotą zwolnionych z VAT usług finansowych, natomiast ogranicza się do aspektów technicznych (związanych z wydawaniem na żądanie dokumentów informacyjnych o określonej treści, ewentualnie pomocą serwisową).

Zdaniem Wnioskodawcy, Czynności stanowią dla klientów Banku cel sam w sobie, a ich rozdzielenie od usług z nimi związanych (takich jak, przykładowo, udzielanie kredytów, przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych, prowadzenie rachunków papierów wartościowych) nie ma charakteru sztucznego.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, Czynności, za które Spółka pobiera Opłaty nie korzystają/nie będą korzystać ze zwolnienia z VAT przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 38‑41 ustawy o VAT. Prawidłowość stanowiska Wnioskodawcy w powyższym zakresie znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, które dotyczyły zbliżonych stanów faktycznych, tj. czynności wystawiania przez banki określonych dokumentów za wynagrodzeniem.

W ww. interpretacjach stwierdzono, że czynności wystawiania dokumentów za wynagrodzeniem nie korzystają ze zwolnienia z podatku VAT. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z 29 stycznia 2024 r. sygn. 0114-KDIP4-3.4012.552.2023.1.APR, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że: „(...) usługi świadczone przez Bank za które pobierane są opłaty, polegające na wystawianiu Dokumentów są wykonywane na wniosek klienta - odbiorcę usług zwolnionych świadczonych przez Bank - jednakże nie mają one wpływu na samo świadczenie usług finansowych zwolnionych od podatku, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38-41 ustawy. Charakter i sposób wykonania tych czynności świadczy o ich samodzielności, są to bowiem odrębne czynności wykonywane na żądanie klienta, niezależnie od wykonywanych przez Państwa usług. Co prawda czynności te są - co do zasady - związane np. z rachunkiem bankowym czy rachunkiem papierów wartościowych klienta, jednakże samo ich wykonanie w żaden sposób nie służy lepszemu wykonaniu usługi głównej. Usługa główna może bez żadnego uszczerbku być wykonana bez świadczenia, za które pobierane są przedmiotowe opłaty. Także w przypadku Dokumentów wystawianych na wniosek audytora finansowego klienta - charakter i sposób wykonania tych czynności świadczy o ich samodzielności. Zatem świadczone przez Państwa usługi polegające na wystawianiu odpłatnych Dokumentów stanowią odrębne, poboczne usługi do usług zasadniczych i ich celem nie jest wykonanie usługi zasadniczej.

Czynności te nie zmieniają również sytuacji prawnej lub finansowej Państwa klientów, nie zmierzają np. do zawarcia transakcji udzielenia pożyczki czy kredytu. Usługi te mają charakter jedynie usługi technicznej, informacyjnej. (...) Zauważyć bowiem należy, że także w tym przypadku czynność polegająca na wydaniu przedmiotowego zaświadczenia nie obejmuje funkcji charakterystycznych dla usługi zwolnionej, nie pociąga za sobą zmiany w sytuacji prawnej i finansowej zainteresowanych podmiotów, jest wyłącznie świadczeniem rzeczowym, technicznym, w przypadku którego usługodawca obarczony jest odpowiedzialnością za ich wykonanie tylko w zakresie technicznym.

(...) Zatem, wykonywane przez Państwa czynności polegające na wystawianiu Dokumentów za wynagrodzeniem, nie korzystają ze zwolnienia od podatku, przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 38-41 ustawy, opodatkowane są zatem właściwą stawką podatku VAT.”

Analogiczne stanowisko zostało zaprezentowane w interpretacji indywidualnej z 13 lutego 2024 r. sygn. 0114-KDIP4-3.4012.528.2023.1.IG, w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że: „(...) usługi świadczone przez Państwa, za które pobierane są opłaty, polegające na wystawianiu Dokumentów (...) nie mają wpływu na samo świadczenie usług finansowych zwolnionych od podatku, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38-40 ustawy. Charakter i sposób wykonania tych czynności świadczy o ich samodzielności, są to bowiem odrębne czynności wykonywane na żądanie klienta, lub podmiotu przez klienta upoważnionego lub innych ww. podmiotów, niezależnie od wykonywanych przez Państwa usług. Co prawda czynności te są - co do zasady - związane np. z prowadzeniem dla klienta rachunku, zawierają informacje o ww. rachunku, w szczególności wysokość salda na tym rachunku; lub są to dokumenty z informacjami nt. usług, z których korzysta klient, w szczególności o prowadzonych rachunkach, udzielonych kredytach bankowych, udzielonych pożyczkach pieniężnych, udzielonych gwarancjach bankowych, akredytywach, o wykonanych operacjach wekslowych, o udzielonych poręczeniach, jednakże samo ich wykonanie w żaden sposób nie służy lepszemu wykonaniu usługi głównej. Usługa główna może bez żadnego uszczerbku być wykonana bez świadczenia, za które pobierane są przedmiotowe opłaty. Zatem świadczone przez Państwa usługi polegające na wystawianiu zaświadczeń, stanowią odrębne, poboczne usługi do usług zasadniczych i ich celem nie jest wykonanie usługi zasadniczej. Usługi o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38-40 ustawy mogą być wykonywane bez usługi pomocniczej (tj. wydawania zaświadczeń). Będą Państwo świadczyć usługi prowadzenia rachunków, udzielania kredytów czy pożyczek, niezależnie od tego czy klient (ewentualnie inny podmiot) wystąpi z żądaniem wydania Zaświadczenia, lub taka konieczność nastąpi na podstawie przepisów prawa.

(...) Otóż wbrew Państwa twierdzeniom wydanie zaświadczenia zawierającego informacje o Państwa usługach, z których korzysta klient tj. np. o kredytach bankowych, pozostaje bez wpływu na świadczoną przez Państwa usługę w postaci udzielenia kredytu. Zauważyć bowiem należy, że także w tym przypadku czynność polegająca na wydaniu przedmiotowego zaświadczenia nie obejmuje funkcji charakterystycznych dla usługi zwolnionej, nie pociąga za sobą zmiany w sytuacji prawnej i finansowej zainteresowanych podmiotów, jest wyłącznie świadczeniem rzeczowym, technicznym, w przypadku którego usługodawca obarczony jest odpowiedzialnością za ich wykonanie tylko w zakresie technicznym.

Zatem, wykonywane przez Państwa czynności polegające na wystawianiu Zaświadczeń za wynagrodzeniem, nie korzystają ze zwolnienia od podatku, przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 38-40 ustawy, opodatkowane są zatem właściwą stawką podatku VAT.”

Reasumując, Czynności, za które Spółka pobiera Opłaty nie są/nie będą zwolnione z podatku VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, (…)

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy.

Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

1)w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;

2)świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Trzeba podkreślić, że oba ww. warunki muszą być spełnione, aby świadczenie jako usługa podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy:

Zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy:

Zwalnia się od podatku usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy:

Zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Zgodnie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy:

Zwalnia się od podatku usługi, w tym także usługi pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w:

a)spółkach,

b)innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają one osobowość prawną

- z wyłączeniem usług przechowywania tych udziałów i zarządzania nimi;

Jak wskazuje art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy:

Zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. z 2023 r. poz. 646 i 825), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

Powyższe przepisy są efektem implementacji do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1. lit. b)-d) i f) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 str. 1 ze zm.), który stanowi, że:

Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje:

(…)

b)udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę;

c)pośrednictwo lub wszelkie działania w zakresie gwarancji kredytowych, poręczeń i wszelkich innych zabezpieczeń i gwarancji oraz zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę;

(…)

W świetle art. 43 ust. 15 ustawy:

Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1)czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2)usług doradztwa;

3)usług w zakresie leasingu.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo spółką z siedzibą na terytorium Polski zarejestrowaną jako podatnik VAT czynny. Wśród czynności wykonywanych przez Państwa odpłatnie na rzecz klientów, tj. osób fizycznych, osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej będących i niebędących podatnikami VAT mających miejsce zamieszkania (siedzibę) dla celów podatkowych w Polsce, wyłącznie na wniosek tych klientów, znajdują się, w szczególności:

prowadzenie rachunków bankowych;
przyjmowanie wpłat i dokonywanie wypłat gotówkowych;
przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych;
udzielanie kredytów i pożyczek;
udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie i potwierdzanie akredytyw;
udzielanie i potwierdzanie poręczeń;
operacje wekslowe;
prowadzenie rachunków papierów wartościowych.

W związku z wykonywaniem ww. czynności, wystawiają Państwo odpłatnie dokumenty zawierające określone informacje, ewentualnie wykonują Państwo działania innego rodzaju (Czynności), za które pobierają Państwo od klienta dodatkowe opłaty określone w cenniku Banku. Zakresem Wniosku objęte są następujące Czynności:

aktywacja usługi generowania raportów transakcji na rachunku bankowym w formacie pliku JPK_WB i generowanie poszczególnych raportów;
wydanie opinii lub zaświadczenia dla firmy audytorskiej dotyczącej rachunku(ów) klienta;
wydanie opinii lub zaświadczenia odnośnie oceny sytuacji finansowej klienta i współpracy z nim, w tym wydanie opinii do przedłożenia do przetargu informacji o rachunku bieżącym (obsługa rachunku, obroty, stan zadłużenia), kredytach i kartach kredytowych;
sporządzenie oceny zdolności kredytowej;
wizyty serwisowe (za wizytę serwisową informatyka Banku u klienta) w ramach usług bankowości elektronicznej;
wydanie zaświadczenia dotyczącego: wyjaśnienia zdolności kredytowej, kredytów hipotecznych lub posiadanego rachunku inwestycyjnego w Biurze Maklerskim, posiadanych rejestrów w A. S.A., obligacji zagranicznych i bonów skarbowych,
wydanie kopii dokumentu bankowego związanego z obsługą rachunku.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy wykonywane przez Państwa Czynności, za które pobierają Państwo Opłaty, korzystają ze zwolnienia z podatku VAT.

Z uwagi na powołane przepisy, w celu ustalenia możliwości zastosowania zwolnienia od podatku dla świadczonych przez Państwa usług bądź braku tego zwolnienia, uwzględnić należy orzecznictwo TSUE dotyczące usług finansowych (w tym usług stanowiących element usług finansowych).

Istotne w tym zakresie są orzeczenia TSUE: z 5 czerwca 1997 r. w sprawie C-2/95 SDC, z 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 CSC Financial Services Ltd., oraz z 28 lipca 2011 r. C‑350/10 Nordea Pankki Suomi Oyj.

W wyroku w sprawie C-2/95 Sparekassernes Datacenter (SDC) dotyczącym zwolnień przedmiotowych na gruncie wspólnego systemu VAT, TSUE wskazał cechy charakterystyczne usługi finansowej w kontekście ustalenia warunków stosowania zwolnienia dla konkretnych podtypów usług finansowych wymienionych w art. 13 (B) B (d) pkt 3 i 5 VI Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. d i lit. f Dyrektywy 2006/112/WE). Sprawa dotyczyła usług świadczonych przez SDC (stowarzyszenie) przede wszystkim na rzecz banków oraz innych jednostek podłączonych do jego systemu informatycznego. SDC świadczyło usługi przetwarzania danych związanych z transakcjami prowadzonymi przez jego klientów, a także pewnych usług związanych ze sprawami administracyjnymi swoich członków. Trybunał orzekł, że ani sposób wykonywania usług, ani charakter prawny usługodawcy, ani nawet brak bezpośredniej umowy podmiotu wykonującego usługi z ostatecznym odbiorcą nie wykluczają zastosowania zwolnień, o których mowa w art. 13 (B) (D) pkt 3 i 5 VI Dyrektywy, pod warunkiem, że usługi świadczone przez dany podmiot są przez klienta Banku postrzegane jako element otrzymanej usługi finansowej.

Ponadto, aby świadczone usługi korzystały ze zwolnienia powinny stosownie do orzecznictwa TSUE dotyczyć specyficznych i istotnych elementów związanych z daną usługą finansową. Należy też wskazać, że TSUE w ww. orzeczeniu dodał, że „Sam fakt, że jakiś element jest niezbędny do zakończenia transakcji zwolnionej z podatku, nie daje podstaw do konkluzji, że usługa, którą dany element reprezentuje jest zwolniona.”

Podobne stanowisko zostało przedstawione przez Trybunał w orzeczeniu z 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 CSC Financial Services Ltd. W wyroku tym TSUE stwierdził, że „obrót papierami wartościowymi polega na działaniach zmieniających sytuację prawną i finansową między stronami i działania te są porównywalne do przypadków przeniesienia lub płatności. Dostawa zwykłej usługi technicznej lub administracyjnej, nie zmieniającej sytuacji prawnej lub finansowej nie wydaje się więc być objęta zwolnieniem ustalonym w art. 13 część B lit. d pkt 5 Szóstej Dyrektywy.

(…) Wynika z tego więc, że usługi o charakterze administracyjnym nie zmieniające prawnej bądź finansowej pozycji stron nie są objęte zwolnieniem ustalonym w art. 13 część B lit. d pkt 5”.

Z kolei w wyroku w sprawie C-350/10 Nordea Pankki Suomi Oyj TSUE wskazał, że aby móc zakwalifikować świadczone usługi jako czynności zwolnione z opodatkowania w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 3 i 5 szóstej Dyrektywy, powinny one tworzyć odrębną całość, która - jeśli ją oceniać globalnie - w konsekwencji wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi opisanej w tym przepisie. W odniesieniu do operacji dotyczących przelewów w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 3 szóstej Dyrektywy świadczone usługi muszą skutkować przekazaniem środków pieniężnych oraz prowadzić do zmian prawnych i finansowych. Należy dokonać rozróżnienia między usługą zwolnioną w rozumieniu wspomnianej Dyrektywy a dostarczaniem zwykłego świadczenia fizycznego lub technicznego, takiego jak udostępnienie bankowi systemu informatycznego. W tym celu sąd krajowy powinien w szczególności zbadać zakres odpowiedzialności usługodawcy względem banków, zwłaszcza to, czy odpowiedzialność ta ograniczona jest do aspektów technicznych, czy też obejmuje specyficzne i istotne elementy czynności.

Z analizy ww. orzeczeń wynika więc, że ze zwolnienia będą korzystać usługi stanowiące element usług finansowych, jeżeli:

z ogólnego punktu widzenia stanowią osobną całość,
obejmują funkcje charakterystyczne dla usługi zwolnionej,
świadczone usługi muszą pociągać za sobą zmiany w sytuacji prawnej i finansowej zainteresowanych podmiotów,
nie są zwykłym świadczeniem rzeczowym lub technicznym w przypadku którego usługodawca obarczony jest odpowiedzialnością za ich wykonanie tylko w zakresie technicznym.

Ponadto należy zauważyć, że w przypadku, gdy transakcja składa się z szeregu świadczeń i czynności, należy brać pod uwagę wszystkie okoliczności, w jakich jest ona dokonywana, celem określenia, po pierwsze, czy chodzi o dwa lub więcej świadczenia odrębne, czy też o świadczenie złożone (kompleksowe), a po drugie, czy w tym ostatnim przypadku świadczenie złożone należy zakwalifikować jako dostawę towarów, czy jako świadczenie usług. Wskazać przy tym należy, co podkreślał wielokrotnie Trybunał Sprawiedliwości UE, że koniecznym jest dokonywanie analizy takiej transakcji z punktu widzenia przeciętnego konsumenta.

Podkreślić należy, że co do zasady, każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji gdy jedna usługa obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia kilka świadczeń, usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych. Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej.

W orzeczeniu wydanym w sprawie C-349/96 (Card Protection Plan Ltd) TSUE, odnosząc się do art. 2(1) VI Dyrektywy, uznał, że z przepisu tego wynika, po pierwsze, że każde świadczenie usług powinno być, co do zasady, traktowane jako świadczenie odrębne i niezależne, po drugie zaś, że świadczenie składające się z jednolitej usługi (z ekonomicznego punktu widzenia) nie powinno być w sztuczny sposób dzielone, gdyż to mogłoby spowodować naruszenie całego systemu opodatkowania. Ponadto, Trybunał podkreślił, że: „świadczenie jednolitej usługi ma miejsce w szczególności w przypadkach, gdy jeden lub więcej elementów może być uznany za tworzący świadczenie (usługę) główne podczas, gdy jeden lub więcej elementów mogą być uznane za świadczenia (usługi) dodatkowe, do których stosuje się te same konsekwencje podatkowe, jak w przypadku świadczenia (usługi) głównego. Usługa musi być uznana za dodatkową w stosunku do usługi głównej, jeżeli nie stanowi dla nabywcy celu samego w sobie, ale środek lepszego wykorzystania dostarczonej usługi głównej”.

Natomiast w wyroku z 27 października 2005 r. C-41/04 (Levob Verzekeringen) TSUE zawarł kilka cennych uwag pozwalających na zidentyfikowanie usług złożonych. By określić, czy mamy do czynienia z tzw. usługą kompleksową należy - wg TSUE - w pierwszej kolejności poszukiwać elementów charakterystycznych dla rozpatrywanej czynności celem określenia, czy podatnik dostarcza konsumentowi, rozumianemu jako przeciętny konsument, kilka odrębnych świadczeń głównych, czy też jedno świadczenie (por. przez analogię ww. wyrok w sprawie CPP, pkt 29) (pkt 20 orzeczenia Levob).

W konsekwencji, w świetle omawianego wyroku TSUE należy przyjąć, że nie ma charakteru kompleksowego taki zestaw świadczeń, których połączenie miałoby charakter działania sztucznego. W tym kontekście, za świadczenia odrębne należy więc uznać świadczenia wykonywane przez jednego świadczącego na rzecz jednego nabywcy, które nawet jeżeli są w pewien sposób powiązane, mogą być traktowane rozłącznie, a traktowanie to nie wpłynie na charakter żadnego z nich ani też nie sprawi, że wartość świadczeń z punktu widzenia nabywcy będzie inna, niż gdyby świadczenia te były uznane za świadczenie złożone.

Dodatkowo warto wskazać na wyroki TSUE (C-425/06, C-572/07), w których również zawarte są przesłanki decydujące o uznaniu szeregu czynności za pojedynczą usługę lub za świadczenie kompleksowe.

I tak, w ww. wyroku w sprawie C-425/06 Part Service, TSUE wskazał, że: „(…) każde świadczenie powinno być zwykle uznawane za odrębne i niezależne (zob. ww. wyroki w sprawach CPP pkt 29 oraz Levob Verzekeringen i OV Bank pkt 20). Jednakże w pewnych okolicznościach formalnie odrębne świadczenia, które mogą być wykonywane oddzielnie, a zatem odpowiednio, prowadzić do opodatkowania lub zwolnienia, należy uważać za jednolitą czynność, gdy nie są niezależne. Jest tak na przykład, gdy w ramach nawet czysto obiektywnej analizy stwierdza się, że jedno lub więcej świadczeń stanowi świadczenie główne oraz że jedno lub więcej świadczeń stanowi jedno lub więcej świadczeń pomocniczych dzielących los prawny świadczenia głównego (zob. w tym zakresie ww. wyroki w sprawach CPP pkt 30 oraz Levob Verzekeringen i OV Bank pkt 21). W szczególności świadczenie należy uważać za świadczenie pomocnicze w stosunku do świadczenia głównego, gdy dla klientów nie stanowi ono celu samego w sobie, lecz środek do korzystania na jak najlepszych warunkach z głównej usługi usługodawcy (ww. wyrok w sprawie CPP pkt 30 oraz okoliczności sporu przed sądem krajowym, które stały się podstawą do wydania tego wyroku). Można również uznać, że jednolite świadczenie występuje w przypadku, gdy dwa lub więcej elementów albo dwie lub więcej czynności, dokonane przez podatnika, są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie tylko jedno niepodzielne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny (zob. w tym zakresie ww. wyrok w sprawie Levob Verzekeringen i OV Bank pkt 22)” (pkt 50-53).

Natomiast wyrok TSUE w sprawie C-461/08 Don Bosco Onroerend Goed BV wskazuje, że „Niemniej jednak w pewnych okolicznościach formalnie odrębne transakcje, które mogą być wykonywane oddzielnie, a zatem które mogą oddzielnie prowadzić do opodatkowania lub zwolnienia, należy uważać za jednolitą transakcję, jeżeli nie są one od siebie niezależne (…) Dzieje się tak w szczególności w przypadku, gdy co najmniej dwa elementy albo co najmniej dwie czynności dokonane przez podatnika na rzecz klienta są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie jedną niepodzielną transakcję gospodarczą, której rozdzielenie miałoby charakter sztuczny”.

Mając zatem na uwadze powyższą analizę stwierdzić należy, że usługi (Czynności) świadczone przez Państwa, za które pobierane są Opłaty, takie jak:

aktywacja usługi generowania raportów transakcji na rachunku bankowym w formacie pliku JPK_WB i generowanie poszczególnych raportów;
wydanie opinii lub zaświadczenia dla firmy audytorskiej dotyczącej rachunku(ów) klienta;
wydanie opinii lub zaświadczenia odnośnie oceny sytuacji finansowej klienta i współpracy z nim, w tym wydanie opinii do przedłożenia do przetargu informacji o rachunku bieżącym (obsługa rachunku, obroty, stan zadłużenia), kredytach i kartach kredytowych;
wizyty serwisowe (za wizytę serwisową informatyka Banku u klienta) w ramach usług bankowości elektronicznej;
wydanie zaświadczenia dotyczącego: wyjaśnienia zdolności kredytowej, kredytów hipotecznych lub posiadanego rachunku inwestycyjnego w Biurze Maklerskim, posiadanych rejestrów w (…) A. S.A., obligacji zagranicznych i bonów skarbowych,
wydanie kopii dokumentu bankowego związanego z obsługą rachunku,

które są/będą wykonywane na wniosek klienta - odbiorcę usług zwolnionych świadczonych przez Bank - nie mają wpływu na samo świadczenie usług finansowych zwolnionych od podatku, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38-41 ustawy. Charakter i sposób wykonania tych czynności świadczy o ich samodzielności, są to bowiem odrębne czynności wykonywane na żądanie klienta, niezależnie od wykonywanych przez Państwa usług. Co prawda czynności te są - co do zasady - związane np. z rachunkiem bankowym czy sytuacją finansową klienta, jednakże samo ich wykonanie w żaden sposób nie służy lepszemu wykonaniu usługi głównej. Usługa główna może bez żadnego uszczerbku być wykonana bez świadczenia, za które pobierane są przedmiotowe opłaty. Zatem świadczone przez Państwa ww. Czynności stanowią odrębne, poboczne usługi do usług zasadniczych i ich celem nie jest wykonanie usługi zasadniczej.

Zatem, wykonywane przez Państwa ww. Czynności, za które pobierane są Opłaty, nie korzystają/nie będą korzystały ze zwolnienia od podatku, przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 38-41 ustawy, opodatkowane są/będą zatem właściwą stawką podatku VAT.

Państwa stanowisko w tej części jest prawidłowe.

Wśród Czynności wykonywanych na rzecz klienta wymienili Państwo również sporządzenie oceny zdolności kredytowej. Wyjaśnili też Państwo, że ocena zdolności kredytowej wydawana jest w celu weryfikacji możliwości spłaty zadłużenia przed klienta wnioskującego o kredyt, określa ona prawdopodobieństwo, z jakim klient będzie w stanie wywiązać się z zaciągniętego zobowiązania kredytowego i w jakiej kwocie. Od oceny zdolności kredytowej zależy zatem również to jaką kwotę finansowania otrzyma od Banku.

Bez oceny zdolności kredytowej Bank nie udzieli klientowi kredytu - jest ona zatem niezbędna do udzielania kredytów i stanowi integralną część procesu z tym związanego. Klienci czasami rezygnują finalnie z zaciągnięcia kredytu, bo np. wnioskują o kredyt w wielu bankach w celu uzyskania najatrakcyjniejszej oferty, Bank pobiera opłatę za dokonanie oceny zdolności kredytowej, ponieważ realizuje na wniosek klienta opisane wyżej czynności i ponosi związane z tym koszty.

Ocena zdolności kredytowej jest dokonywana przed udzieleniem kredytu i jest niezbędna do jego udzielenia. Ocena zdolności kredytowej jest zawsze dokonywana, jeżeli klient wnioskuje o udzielenie kredytu i jest pobierana niezależnie od tego czy kredyt zostanie udzielony (zostanie zawarta z klientem umowa kredytu). Złożenie wniosku o kredyt nie oznacza dla stron obowiązku zawarcia umowy kredytowej - ocena zdolności kredytowej może być negatywna (Bank wydaje wówczas decyzję odmowną) a sam klient może zawsze zrezygnować z zaciągnięcia kredytu nawet przy pozytywnej ocenie i wydaniu promesy kredytowej przez Bank.

W odniesieniu do zasad kwalifikacji usług jako jednolitego świadczenia należy uznać, że usługę udzielenia kredytu można uznać za kompleksową składającą się z kombinacji różnych czynności. Do takich zaliczyć należy czynności wykonywane przed faktycznym udzieleniem kredytu, których celem jest tylko i wyłącznie zrealizowanie usługi zasadniczej. Usługa zasadnicza w postaci udzielenia kredytu nie mogłaby być wykonana bez czynności „przygotowawczych”. Działania przygotowawcze nie stanowią celu samego w sobie, lecz są środkiem do pełnego i należytego wykonania usługi zasadniczej. Zatem można w przypadku świadczeń, które wykonywane są przed faktycznym udzieleniem kredytu mówić o jednym świadczeniu głównym - udzielaniu kredytu, na które składają się inne świadczenia pomocnicze, które uznać można za usługi „przygotowawcze”. Przygotowawcze usługi jako usługi pomocnicze mają ścisły związek z udzieleniem kredytu i ich funkcjonowanie samoistne, w oderwaniu od usługi udzielenia kredytu pozbawione byłoby sensu. Ponadto oddzielenie świadczeń „przygotowawczych” od usługi zasadniczej (udzielenia kredytu) miałoby charakter sztuczny.

Jedną z takich czynności przygotowawczych jest wskazane przez Państwa sporządzenie oceny zdolności kredytowej. Czynność ta jest dokonywana przed udzieleniem kredytu i jest niezbędna do jego udzielenia. Zatem stwierdzić należy, że celem ww. Czynności, tj. sporządzenia oceny zdolności kredytowej, związanej z udzieleniem kredytu jest wyłącznie zrealizowanie usługi zasadniczej jaką jest udzielenie kredytu. Usługa zasadnicza w postaci udzielenia kredytu nie mogłaby być wykonana bez ww. Czynności. Sporządzenie oceny zdolności kredytowej nie stanowią zatem celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego i należytego wykonania usługi zasadniczej (udzielenie kredytu). Zatem wskazana usługa korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Państwa stanowisko w tej części jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

Dane dokumentu

Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 4 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.422.2024.2.IK