Interpretacja indywidualna z dnia 27 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.549.2024.3.AC

Skutki podatkowe odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości nabytego w drodze spadku po rodzicach.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 czerwca 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości. Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 24 lipca 2024 r. (wpływ 26 lipca 2024 r.) oraz pismem z 29 lipca 2024 r. (wpływ 29 lipca 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu 17 maja 2024 r. na podstawie aktu notarialnego Repertorium A numer (…) doszło do sprzedaży nieruchomości położonej w miejscowości (...) gm. (...) (działka nr 1). Nieruchomość ta została nabyta w postępowaniu spadkowym zgodnie z postanowieniem sygn. akt  (…) z 30 maja 2019 r. na podstawie którego po zmarłym 23 września 2009 r. A.A. (ojcu) nabył Pan wspólnie z dwoma siostrami (B.B. i C.C.) i mamą (D.D.) po 1/4 części spadku. Następnie na podstawie postanowienia sygn. akt  (…) z 16 września 2021 r. wspólnie z dwoma siostrami (B.B. i C.C.) nabył Pan spadek po zmarłej 15 lutego 2020 r. mamie (D.D.) w udziale po 1/3 każdy. Dodatkowo nadmienił Pan, że nieruchomość położona w miejscowości  (…) gm. (…) była własnością A.A. (ojca) i D.D. (matki) na prawach wspólności majątkowej od 26 czerwca 1979 r.

Uzupełnienie stanu faktycznego

Przedmiotem spadkobrania po ojcu były następujące nieruchomości:

• nieruchomość niezabudowana położona w gm. (…), miejscowość (...), działka nr 2 o pow. 548 m² w udziale 1/8,
• nieruchomość zabudowana budynkiem mieszkalnym o pow. 845 m² położona w gm. (…), miejscowość (...), działka nr 1 w udziale 1/8,
• działka zabudowana o pow. 3172 m² położona w gm. (…), miejscowość (...), działka nr 3 – udział 1/16.

Przedmiotem spadkobrania po matce były następujące nieruchomości:

• nieruchomość niezabudowana położona w gm. (…), miejscowość (...), działka nr 2 o pow. 548 m² w udziale 1/24,
• nieruchomość zabudowana budynkiem mieszkalnym o pow. 845 m² położona w gm. (…), miejscowość (...), działka nr 1 w udziale 5/24,
• działka zabudowana o pow. 3172 m² położona w gm. (…), miejscowość (...), działka nr 3 – udział 1/48

oraz środki pieniężne DPS dla dorosłych (…) w (...) – 840,89 zł.

Spadek po zmarłym ojcu przeprowadzono na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w (…) Wydział Cywilny 30 maja 2019 r. – orzeczenie prawomocne od 21 czerwca 2019 r. sygn. (…). Spadek po matce postanowieniem sądu Rejonowego w (…) Wydział Cywilny z 16 września 2021 r. – prawomocne od 24 września 2021 r. sygn. akt (…). Nie było żadnych spłat ani dopłat pomiędzy spadkobiercami.

W odpowiedzi na pytanie: czy wartość udziału nabytego w wyniku spadkobrania mieści się czy przewyższa udział nabyty w wyniku działku spadku, odpowiedział Pan, że nie przewyższa [działu spadku nie było – przyp. organu].

Sprawa dotyczy wyłącznie nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym działka nr 1 i każdy spadkobierca sprzedał swoją część.

Pytania

1.Czy jest Pan zobowiązany do zapłaty podatku od sprzedaży części nieruchomości, którą nabył Pan po ojcu w drodze spadku – dotyczy działki nr 1?

2.Czy jest Pan zobowiązany do zapłaty podatku od sprzedaży części nieruchomości, którą nabył Pan po matce w drodze spadku – dotyczy działki nr 1?

3.Czy Pana obowiązkiem jest złożenie deklaracji podatkowej PIT 39, a jeżeli tak to w jakim przypadku?

4.Czy jest Pan zobowiązany do poinformowania właściwego Urzędu Skarbowego o zbyciu ww. nieruchomości w sytuacji, jeżeli nie musi Pan płacić podatku?

Pana stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu)

Zgodnie z informacjami jakie Pan otrzymał nie jest Pan zobowiązany do zapłaty podatku od sprzedaży części nieruchomości po zmarłym ojcu A.A. Natomiast więcej wątpliwości budzi kwestia zapłaty podatku od sprzedaży części nieruchomości po zmarłej matce D.D. ze względu na to, że po śmierci Pana ojca, tj. 23 marca 2009 r., Pana matka nabyła część spadku po ojcu (dokładnie 1/4 z połowy), czyli po zmarłym mężu.

Nadmienił Pan, że informacje wyżej zawarte skupiają się na działce nr 1, która została sprzedana 17 maja 2024 r. – akt notarialny Repertorium A nr (…).

Kwestię sporną budzi to, którą datę należy przyjąć do zobowiązania podatkowego, czy datę postanowienia sądowego, tj. rok 2019 czy datę śmierci męża, tj. 2009 r. czy też datę 1979 r., czyli nabycia nieruchomości wspólnie przez Pana rodziców na podstawie umowy kupna sprzedaży. Według Pana 1979 r. Według informacji uzyskanych przez Pana z infolinii, datę śmierci męża A.A., tj. 2009 r. Natomiast z danymi z różnych źródeł nie jest to jednoznaczne i budzi wątpliwości, gdyż niektórzy uważają, że jest to data postanowienia sądowego, tj. 2019 r., a wówczas oznaczałoby to, że od tej części sprzedanej nieruchomości powinien Pan zapłacić podatek od części, którą Pan odziedziczył.

Nie jest Pan zobowiązany do zapłaty podatku od sprzedaży części nieruchomości, którą nabył Pan w drodze spadku po zmarłej matce.

Według Pana, nie ma Pan obowiązku składania PIT-39 i innych dokumentów o zbyciu części nieruchomości, tj. działki 1 oraz obowiązku informowania Urzędu Skarbowego.

Oczekuje Pan interpretacji indywidualnej, która dotyczy tylko Pana części nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym o pow. 845 m² działki nr 1 położonej w gminie (...), w miejscowości (...).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Z treści powyższego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartym w ww. ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Źródła przychodów

Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 powołanej ustawy jednym ze źródeł przychodów jest:

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości i ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonywaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego.

Wobec powyższego, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment i sposób ich nabycia.

Nabycie w drodze spadku

W myśl art. 10 ust. 5 powołanej ustawy:

Przepis art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że w przypadku zbycia nieruchomości nabytych w drodze spadku, pięcioletni okres liczony będzie od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub praw majątkowych przez spadkodawcę.

Do wyliczenia pięcioletniego okresu, od którego uzależnione jest opodatkowanie sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku, wliczany jest zatem nie tylko okres posiadania nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę, który dokonuje sprzedaży, ale także okres posiadania nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkodawcę. Jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę, do momentu odpłatnego zbycia nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę upłynęło 5 lat – to sprzedaż nie podlega opodatkowaniu.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „nabycie w drodze spadku”.

Należy zauważyć, że w orzecznictwie sądów administracyjnych pod pojęciem „nabycie w drodze spadku”, użytym w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy rozumieć nabycie w drodze dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego (np. wyroki NSA z dnia 15 grudnia 2010 r. sygn. akt II FSK 1437/09, z dnia 28 listopada 2013 r. sygn. akt II FSK 2983/11, z dnia 25 stycznia 2013 r. sygn. akt II FSK 1120/11, z dnia 6 czerwca 2013 r. sygn. akt II FSK 1966/11, z dnia 19 czerwca 2015 r. sygn. akt II FSK 625/13, z dnia 29 listopada 2015 r. sygn. akt II FSK 3281/15).

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że pojęcie „nabycia w drodze spadku” użyte w art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obejmuje zarówno nabycie nieruchomości w drodze dziedziczenia ustawowego i testamentowego, jak i nabycie nieruchomości w wyniku zwolnienia się z obowiązku wypłaty zachowku przez przeniesienie własności nieruchomości na rzecz osoby pominiętej w testamencie oraz nabycie nieruchomości na podstawie rozporządzenia testamentowego w drodze zapisu zwykłego i windykacyjnego.

Dodatkowo należy zauważyć, że we wszystkich wymienionych wyżej przypadkach nieruchomości będące przedmiotem nabycia muszą stanowić część masy spadkowej.

Stosownie do art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Art. 924 Kodeksu cywilnego stanowi, że:

Według art. 925 ww. Kodeksu:

Powyższe oznacza, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W myśl art. 1025 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Biorąc pod uwagę fakt, że udział w nieruchomości zabudowanej, będący przedmiotem spadku, stanowił majątek wspólny małżonków (Pana rodziców) – należy się odnieść do przepisów ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.), w której zostały uregulowane stosunki majątkowe między małżonkami.

Stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami

W myśl art. 31 § 1 ww. Kodeksu:

Przedmiotami majątkowymi, w rozumieniu tego przepisu, są wszelkie prawa majątkowe, zarówno bezwzględne (prawo własności rzeczy oraz inne prawa rzeczowe), jak i względne (np. przysługujące małżonkom wierzytelności). Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego. Wspólność ta jest wspólnością masy majątkowej i obejmuje cały zbiór praw majątkowych, takich jak własność i inne prawa rzeczowe czy wierzytelności.

Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków, objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale. Wskutek tego, małżonek w momencie śmierci drugiego z nich nie mógł ponownie nabyć udziału w tej nieruchomości.

Zaprezentowane stanowisko znajduje odzwierciedlenie w podjętej przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwale w składzie siedmiu sędziów z 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, w której Sąd stwierdził, że:

Skutki podatkowe dla Pana w związku ze sprzedażą udziału w nieruchomości nabytej w spadku po rodzicach

Z wniosku wynika, że nabył Pan na podstawie sądowego postanowienia spadkowego 30 maja 2019 r. po zmarłym 23 września 2009 r. ojcu udział 1/4 w nieruchomości zabudowanej nr 1. Przedmiotowa nieruchomość została zakupiona przez Pana rodziców w 1979 r. do wspólności majątkowej małżeńskiej.

Natomiast po śmierci Pana matki 15 lutego 2020 r., na podstawie sądowego postanowienia spadkowego 16 września 2021 r., nabył Pan wraz z siostrami w drodze spadku po matce udziały po 1/3 części.

Wobec powyższego 5-letni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy liczyć od końca 1979 r., tj. od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości zabudowanej, tj. działki nr 1 przez Pana rodziców do majątku wspólnego małżonków.

Mając na uwadze powyższe, 5 letni okres, o którym mowa w powyżej cytowanych przepisach niewątpliwie minął.

Zatem sprzedaż udziału w nieruchomości nabytej w drodze spadku po ojcu i po matce nie stanowi dla Pana źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8) w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Odpłatne zbycie nastąpiło po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie przez spadkodawców, tj. Pana rodziców.

W związku z tym, nie jest Pan zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu sprzedaży działki nr 1.

Ponadto nie ma Pan obowiązku złożenia zeznania PIT-39 ani innych dokumentów o zbyciu części nieruchomości, tj. działki 1 oraz obowiązku informowania o tym fakcie Urzędu Skarbowego.

Zatem Pana stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, interpretacja traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).