Interpretacja indywidualna z dnia 14 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT3.4011.511.2024.1.DP

Zaniechanie poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (w przypadku umorzenia wierzytelności wynikających z kredytu).

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 czerwca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 26 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych umorzenia pożyczki hipotecznej. Treść wniosku jest następująca.

Opis stanu faktycznego

7 sierpnia 2008 r. zawarł Pan wraz z małżonką A.B., z którą pozostaje w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej, umowę nr (...) o pożyczkę hipoteczną na kwotę (...) CHF z X Spółką Akcyjną z/s Y. Oddziałem (...) w Z.. Umowa zawarta została na okres 240 miesięcy, tj. do 1 lipca 2028 r.

Pożyczkę zawarliście Państwo jako osoby prywatne. Nie prowadzicie Państwo działalności gospodarczej. Jesteście Państwo rolnikami ryczałtowymi.

Umowa została zabezpieczona hipoteką:

•zwykłą – na nieruchomości, będącej własnością Pana i małżonki, położonej w A. oznaczonej nr 11, 12, 13 i 14, dla której prowadzona jest KW nr (...) w kwocie (...) CHF;

•zwykłą – na nieruchomości, będącej własnością Pana i małżonki, położonej w A. oznaczonej nr działek 15 i 16, dla której prowadzona jest KW nr (...) w kwocie (...) CHF;

•zwykłą – na nieruchomości, będącej własnością Pana i małżonki, położonej w B. oznaczonej nr działki 17, dla której prowadzona jest KW nr (...) w kwocie (...) CHF;

•kaucyjną – na nieruchomości, będącej własnością Pana i małżonki, położonej w A. oznaczonej nr działek 11, 12, 13 i 14 dla której prowadzona jest KW nr (...) w kwocie (...) CHF;

•kaucyjną – na nieruchomości, będącej własnością Pana i małżonki, położonej w A. oznaczonej nr działek 15 i 16, dla której prowadzona jest KW nr (...) w kwocie (...) CHF;

•kaucyjną – na nieruchomości, będącej własnością Pana i małżonki położonej, w A. oznaczonej nr działki 17, dla której prowadzona jest KW nr (...) w kwocie (...) CHF.

Umowa została zawarta w celu [sfinansowania – dopisek organu] remontu budynku mieszkalnego położonego w A. będącego Państwa własnością. W budynku tym mieszkacie Państwo do chwili obecnej.

Zgodnie z procedurą przystąpienia do zawarcia umowy pożyczki poinformowaliście Państwo bank w jakim celu zawieracie Państwo umowę i na co zostaną przeznaczone środki. Faktycznie cała kwota udzielonej pożyczki została przez Państwa przeznaczona na remont ww. budynku mieszkalnego.

Przystępując do zawarcia umowy i wskazując zgodnie z zapytaniem cel jej zawarcia otrzymaliście Państwo przygotowaną przez bank propozycję zawarcia umowy pożyczki hipotecznej, na którą przystaliście nie posiadając za bardzo możliwości negocjacyjnych i nie będąc świadomi konsekwencji jakimi skutkować może zawarcie umowy pożyczki, a nie kredytu w przyszłości.

W toku postępowania wywiedzionego z Państwa powództwa przed Sądem Okręgowym (...) pod sygn. akt I (...) o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności dotyczącego skuteczności poszczególnych postanowień umownych i całej Umowy oraz jej ważności 4 kwietnia 2023 r. zawarliście Państwo ugodę z X S.A. z/s w Y., na mocy której Bank zwolnił Państwa z długu umarzając zadłużenie w kwocie (...) zł.

Na dzień zawarcia ugody zadłużenie z tytułu umowy wynosiło według ksiąg bankowych (...) CHF, w tym z tytułu:

•kapitału (...) CHF;

•odsetek skapitalizowanych: 0,00 CHF;

•odsetek zapadłych niespłaconych: 0,00 CHF;

•odsetek od zadłużenia przeterminowanego: (...) CHF;

•odsetek zawieszonych: (...) CHF;

•odsetek bieżących: 0,00 CHF;

co po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia poprzedzającego dzień zawarcia Ugody, tj. (...), wynosiło (...) złotych, w tym z tytułu:

•kapitału: (...) złotych;

•odsetek skapitalizowanych: 0,00 złotych;

•odsetek zapadłych niespłaconych: 0,00 złotych;

•odsetek od zadłużenia przeterminowanego: (...) złotych;

•odsetek zawieszonych: (...) złotych.

Pytania

Czy w związku z faktem, że udzielona przez X S.A. z/s w Y. pożyczka hipoteczna była zaciągnięta z zamiarem remontu budynku mieszkalnego i została faktycznie przeznaczona w całości na cel mieszkaniowy, można uznać, że w istocie była kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

Czy w związku z umorzeniem części zadłużenia na podstawie zawartej przez Pana i Pana żonę z X S.A. z/s w Y. 4 kwietnia 2023 r. ma zastosowanie Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, a od umorzonej wierzytelności z tytułu udzielonej pożyczki hipotecznej następuje zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie § 1 ust. 1 pkt 1 wskazanego wyżej rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

Pana stanowisko w sprawie

Uważa Pan, że można uznać, że udzielona przez X S.A. z/s w Y. pożyczka hipoteczna była w istocie kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Pana zdaniem, w związku z opisanym w stanie faktycznym umorzeniem części wierzytelności z tytułu umowy pożyczki na podstawie zawartej ugody 4 marca 2023 r. znajdzie zastosowanie Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, a od umorzonej wierzytelności z tytułu umowy kredytu następuje zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie § 1 ust. 1 pkt 1 wskazanego wyżej rozporządzenia.

Stanowisko zaprezentowane przez Pana znajduje uzasadnienie, z uwagi że w treści rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (zwanego dalej rozporządzeniem) nie zdefiniowano pojęcia kredyt, jak również nie odwołano się w tym zakresie do definicji umowy kredytu wynikającej z ustawy Prawo bankowe, a jedynie w § 3 rozporządzenia zawarto definicję kredytu mieszkaniowego, które to warunki spełnia zawarta przez Pana i Pana żonę umowa pożyczki hipotecznej, albowiem, udzielona została przez X S.A. z/s w Y. zatem podmiot podlegający nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, jednocześnie zabezpieczona została hipoteką ustanowioną na nieruchomości i zaciągnięta na wydatki wskazane w art. 21 ust. 25 pkt 1d ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. remont budynku mieszkalnego pożyczkobiorców.

Uważa Pan, że wobec powyższego pomimo odmiennej nazwy jako pożyczka zamiast kredyt, faktycznie zawarta przez Pana i Pana żonę umowa spełnia wszystkie warunki konieczne do uznania jej za kredyt mieszkaniowy.

Brak zdefiniowania samego pojęcia kredytu na gruncie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe przemawia za szerokim rozumieniem powyższego pojęcia, jako wszelkich form kredytowania spełniających warunki wskazane w ust. 1-3 § 3 rozporządzenia tym bardziej mając na uwadze zaprezentowany w uzasadnieniu projektu rozporządzenia jego cel, z którego jasno wynika potrzeba zapewnienia równego traktowania różnych sposobów i form pozyskiwania finansowania na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych przez osoby fizyczne podobnie jak uzasadnienie jego zmian wskazujące na m.in. konieczność szerokiego rozumowania podmiotów wchodzących w krąg wskazanych w ust. 1 § 3 op. cit rozporządzenia.

Uzasadnienia należy również szukać w samej bliskości pojęciowej umowy kredytu i pożyczki, które w języku potocznym i rozumieniu przeciętnej osoby używane są zamiennie i rozumiane jako tożsame instytucje.

Tymczasem stosownie do art. 65 w ust. 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny to właśnie wykładnia zamiaru stron i celu umowy, a nie jej dosłowne brzmienie, czy też przypisana jej nazwa powinna podlegać badaniu w zakresie oceny charakteru umowy.

Wskazać należy, że obie instytucje umowy kredytu i pożyczki obejmują zobowiązanie banku do oddania do dyspozycji klienta oznaczonej kwoty środków pieniężnych na czas oznaczony i zobowiązanie kredytobiorcy (pożyczkobiorcy) do zwrotu udzielonej kwoty kredytu/pożyczki wraz z odsetkami i prowizją w umówionych terminach spłaty, a jedyną różnicą pomiędzy wskazanymi wyżej umowami pozostaje określenie w umowie kredytu celu przeznaczenia środków, co nie następuje w umowie pożyczki. Jednakże w opisanym stanie faktycznym bank zebrał od klientów informację i został przez nich poinformowany o celu zawarcia umowy i przeznaczenia kwoty pożyczki zatem spełniony został i powyższy warunek przemawiający za uznaniem zawartej przez Państwa umowy kredytem, a nie pożyczką.

Wymaga zaznaczenia, że również w samej umowie zawartej przez Państwa z X S.A. z/s w Y. zamiennie stosowane są pojęcia charakterystyczne dla kredytu i pożyczki oraz zasady i mechanizmy jej działanie m.in. załącznik nr 1 do umowy pożyczki obejmujący taryfy prowizji i opłat bankowych pozostaje zbiorczy jak wynika z jego samej nazwy dla kredytów mieszkaniowych, kredytów konsolidacyjnych i pożyczki hipotecznej dla klientów indywidualnych.

Podobnie jak postanowienia zawartej przez Państwa z X S.A. z/s w Y. umowy ugody w ramach określenia sposobu ustalenia wysokości zadłużenia odnosiły się do postanowień umów kredytów mieszkaniowych w tym wysokość marży określona została w sposób odpowiadający wysokości marży kredytów mieszkaniowych.

Zasadne jest, mając na uwadze sam cel Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, którym jest przecież polepszenie sytuacji kredytobiorców odczuwających negatywne skutki stosowania przez bank klauzul niedozwolonych zastosowanie wykładni celowościowej przepisów rozporządzenia w tym definicji kredytu mieszkaniowego i objęcie jej zakresem również pożyczki hipotecznej, w sytuacji gdy jak wskazano wyżej de facto zobowiązania stron umowy zarówno kredytu jak i pożyczki pozostają tożsame, a jednocześnie pożyczkobiorcy identycznie jak kredytobiorcy odczuwają tożsame skutki zastosowania w umowie klauzul niedozwolonych i nieuczciwych praktyk banków spłacając raty zobowiązania zaciągniętego w walucie obcej w nieadekwatnych wysokościach do posiadanego długu. Tym bardziej to pożyczkobiorcy z uwagi na zastosowanie w umowach pożyczki wyższego oprocentowania jak i kosztów dodatkowych takich jak prowizje pozostają na gorszej pozycji, w stosunku do kredytobiorców, gdzie oprocentowanie umowy kredytu pozostaje regulowane na niższym poziomie.

Argumenty uzasadniające wprowadzenie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe odnieść można zarówno do kredytów jak i pożyczek, a wykluczenie możliwości stosowania postanowień rozporządzenia wobec pożyczkobiorców, w sytuacji de facto tożsamości zobowiązań stron umowy i jej warunków pozostaje sprzeczne z zasadą powszechności i równości opodatkowania.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 266 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są inne źródła.

Art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W związku z tym, świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Z opisanego zdarzenia wynika, że 7 sierpnia 2008 r. zawarł Pan wraz z małżonką, z którą pozostaje Pan w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej umowę o pożyczkę hipoteczną w CHF. Umowa zawarta została na okres 240 miesięcy, tj. do 1 lipca 2028 r.

Pożyczkę zawarliście Państwo jako osoby prywatne. Nie prowadzicie Państwo działalności gospodarczej. Jesteście Państwo rolnikami ryczałtowymi. Umowa zawarta została przez Państwa w celu sfinansowania remontu budynku mieszkalnego będącego Państwa własnością, w którym Państwo mieszkacie. Całość udzielonej pożyczki została przez Państwa przeznaczona na remont ww. budynku mieszkalnego. W toku postępowania przed Sądem o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności dotyczącego skuteczności poszczególnych postanowień umownych i całej Umowy oraz jej ważności 4 kwietnia 2023 r. zawarliście Państwo ugodę z Bankiem, na mocy której Bank zwolnił Państwa z długu umarzając zadłużenie w kwocie (...) zł.

Umowa pożyczki uregulowana została w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061).

Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Stosownie do art. 720 § 2 ww. Kodeksu:

Umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.

Podkreślić należy, że otrzymanie pożyczki i jej spłata na warunkach przewidzianych w umowie są obojętne podatkowo. Przychód po stronie pożyczkobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia pożyczki, jej części lub odsetek. Wtedy bowiem pożyczkobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W opisanym zdarzeniu Pan wraz z żoną jako dłużnicy – w momencie umorzenia pożyczki – kosztem wierzyciela (Banku) osiągnęliście realne przysporzenie majątkowe, a więc przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu pożyczki należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Kwestia zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonych wierzytelności została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102).

Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia:

1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).

6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

W myśl § 3 tego rozporządzenia:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do § 4 ww. rozporządzenia:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.

Podkreślić należy, że prawo do zaniechania poboru podatku jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, dlatego do interpretacji przepisów ustanawiających to prawo należy stosować wykładnię ścisłą, która nie wychodzi poza literalne brzmienie przepisów.

Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z 2 czerwca 2022 r., sygn. akt I SA/Gl 115/22:

Wymaga bowiem przypomnienia, że co do zasady - przepisy o ulgach podatkowych, jako przewidujące wyjątki od zasady powszechnego opodatkowania, powinny być interpretowane ściśle, nie mogą być one przedmiotem wykładni rozszerzającej. Stanowisko to zgodne jest z wypracowanym przez orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i utrwalonym już poglądem, że przepisy dotyczące wszelkiego rodzaju ulg i zwolnień podatkowych – jako odstępstwo od sformułowanej w art. 84 Konstytucji RP zasady równości i powszechności opodatkowania – powinny być interpretowane ściśle. Wykładnia przepisów zawierających takie normy winna być precyzyjna, aby mogła doprowadzić do prawidłowego jej odczytania, wykluczone jest dokonywanie wykładni rozszerzającej, czy zawężającej mogącej spowodować skutki o charakterze prawotwórczym, przy czym organy podatkowe obowiązane są do stosowania przepisów prawa, zaś sądy do badania poprawności realizowania tego procesu (zob. wyroki WSA w Gdańsku z dnia 8 lipca 2014 r. I SA/Gd 538/14; NSA z dnia 25 lutego 2014 r. II FSK 94/12).

Odnosząc się do Pana wątpliwości, zobowiązany jestem wyjaśnić, że z literalnego brzmienia powołanego uprzednio rozporządzenia Ministra Finansów wprost wynika, że dotyczy ono wyłącznie kredytu hipotecznego.

Kredyt i pożyczka to dwie odrębne instytucje różniące się podstawami prawnymi i zasadami ich zawierania, zatem nie są tożsame i nie mogą być używane zamiennie, jeśli chodzi o wykładnię przepisów prawa, które się do nich odnoszą.

Do „pożyczki” – jak już wcześniej wyjaśniłem – zastosowanie mają przepisy Kodeksu cywilnego. Natomiast „kredyt” został uregulowany przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Następne przepisy rozdziału 5 ustawy Prawo bankowe szczegółowo określają: elementy umowy kredytu, w tym w szczególności cel, na który kredyt został udzielony, zasady udzielania kredytu i oceny zdolności kredytowej, obowiązek udzielania informacji dotyczących kontroli sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy oraz wykorzystania i spłaty kredytu, zabezpieczenie i wypowiadanie umów kredytu, ochronę kredytobiorcy czy też zasady oprocentowania kredytu. Prawo bankowe rozróżnia więc udzielanie kredytów od udzielania pożyczek.

Z powyższego wynika, że co do zasady kredyt i pożyczka hipoteczna jako oferowane produkty różnią się od siebie kilkoma elementami, między innymi podstawami prawnymi, które je definiują, zatem nie są to pojęcia, które mogą być używane zamiennie, jeżeli chodzi o wykładnię przepisów, które się do nich odnoszą.

Podkreślam, że w sytuacjach, w których dana regulacja prawna ma odnosić się zarówno do kredytu, jak i pożyczki, wynika to z konkretnych zapisów tego aktu, np. zawartych w ustawie z dnia 9 października 2015 r. o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2452 ze zm.), czy też w ustawie z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami (t. j.Dz. U. z 2022 r. poz. 2245 ze zm.).

Natomiast w § 3 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe ustawodawca wyraźnie wskazał, że ma być to kredyt mieszkaniowy, a zatem wykładnia rozszerzająca tego pojęcia nie jest możliwa.

Wobec tego pożyczka hipoteczna, którą Pan wraz z żoną zaciągnął w Banku nie stanowi kredytu mieszkaniowego (hipotecznego), o którym mowa w ww. rozporządzeniu.

W konsekwencji, do umorzonej kwoty wierzytelności z tytułu zaciągniętej przez Pana i Pana żonę pożyczki hipotecznej w CHF, nawet w sytuacji, gdy pożyczka ta została przeznaczona na cele określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie znajduje zastosowanie rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Wobec tego stanowisko Pana jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA) albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).