Interpretacja
Interpretacja indywidualna z dnia 24 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.455.2024.2.BM
W zakresie możliwości zastosowania zaniechania poboru podatku.
Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
19 maja 2024 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości zastosowania zaniechania poboru podatku.
Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z dnia 2 lipca 2024 r. (data wpływu 2 lipca 2024 r.).
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem:
1)Zainteresowana będąca stroną postępowania:
Pani A.A.
2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
Pan B.B.
3)Zainteresowana niebędący stroną postępowania:
Pani C.C.
Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Państwo, tj. Pani A.A., Pan B.B. oraz Pani C.C., są obecnymi współkredytobiorcami na podstawie umowy kredytu budowlanego w walucie wymienialnej (CHF - franki szwajcarskie) (dalej: Umowa albo Umowa Kredytowa) zawartej dnia 10 lipca 2008 roku w (…) z Bankiem (…) Spółki Akcyjnej z siedzibą (…) (NIP: (…)) (dalej: Bank).
Poniżej chronologia zdarzeń, które miały wpływ na obecny kształt Umowy z Bankiem:
1)Pierwotnie Umowa została zawarta pomiędzy Bankiem a współkredytobiorcami, tj.: Panią A.A., Panią C.C. oraz Panem D.D. (PESEL …) na zakup lokalu mieszkalnego w trakcie budowy realizowanej przez dewelopera wraz z wykończeniem w (…) (obecny nr księgi wieczystej: (…)) (dalej: Nieruchomość). Zgodnie z pierwotnym brzmieniem Umowy właścicielem kredytowanej Nieruchomości była wyłącznie Pani A.A., która sama od momentu zakończenia budowy mieszkała w Nieruchomości prowadząc swoje jednoosobowe gospodarstwo domowe. Rodzice Pani A.A. będący współkredytobiorcami mieszkali wspólnie w innej nieruchomości prowadząc swoje odrębne gospodarstwo domowe. Umowa z Bankiem została zawarta przez Panią A.A. wspólnie z rodzicami z uwagi na Jej zdolność kredytową. Tym samym, zawarcie Umowy z Bankiem było konieczne w celu możliwości pozyskania kredytu na zakup Nieruchomości.
2)W dniu 13 lutego 2012 roku został zawarty z Bankiem Aneks nr 1 do Umowy, zgodnie z którym m.in. spłaty kredytu przez współkredytobiorców miały następować w walucie CHF.
3)W związku ze śmiercią Pana D.D. (jednego ze współkredytobiorców) - zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego (…) Wydział Cywilny z dnia 11 czerwca 2013 r., (…) - do Umowy z Bankiem z mocy prawa wstąpili spadkobiercy Pana D.D. - w tym Pan E.E. i Pan F.F.
4)W dniu 29 maja 2015 roku została zawarta Umowa o Przystąpieniu do Długu z Bankiem, zgodnie z którą Pan B.B. przystąpił do długu wynikającego z Umowy z Bankiem. W ramach przedmiotowej Umowy o Przystąpieniu do Długu wszyscy współkredytobiorcy złożyli oświadczenie, że przyjmują do wiadomości treść ww. Umowy o Przystąpieniu do Długu. W momencie przystąpienia do długu Pan B.B., nie pozostawał w związku małżeńskim z Panią A.A. W dacie zawarcia Umowy o Przystąpienia do Długu Pan B.B. mieszkał w Nieruchomości realizując tam swój cel mieszkaniowy.
5)W dniu 29 maja 2015 roku również został zawarty Aneks nr 2 do Umowy z Bankiem, w ramach którego w części Umowy zmianie uległo m.in. określenie Kredytobiorcy (współkredytobiorców) na: Panią A.A., Pana B.B. oraz Panią C.C.
W konsekwencji, w wyniku powyższych zmian wyłącznymi, obecnymi współkredytobiorcami wynikającymi z Umowy z Bankiem są Państwo. Jednocześnie, po zawarciu w dniu 5 września 2015 roku małżeństwa pomiędzy Panią A.A., a Panem B.B., Pani A.A. dokonała darowizny w formie aktu notarialnego z dnia 12 listopada 2015 r. (Rep …) 1/2 własności Nieruchomości na rzecz Pana B.B. W konsekwencji aktualnie współwłaścicielami Nieruchomości są Pani A.A. i Pan B.B.
Są Państwo osobami fizycznymi mającymi miejsce zamieszkania w Polsce oraz podlegają w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia ich źródeł (nieograniczony obowiązek podatkowy) w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa PIT).
Obecnie planujecie Państwo do końca 2024 roku podpisać z Bankiem ugodę w sprawie kredytu mieszkaniowego wynikającego z Umowy (dalej: Ugoda).
Zgodnie z planowaną Ugodą, Bank zobowiąże się część kredytu pozostałą do spłaty przewalutować na PLN, a następnie umorzyć całość aktualnego zadłużenia z tytułu kredytu po przewalutowaniu oraz dokonać na Państwa rzecz wypłaty dodatkowych środków pieniężnych. Powyższa Ugoda będzie dotyczyła wszystkich Państwa.
Jednocześnie, planowane umorzenie nie będzie również dotyczyło odsetek skapitalizowanych, odsetek zapadłych niespłaconych, odsetek od zadłużenia przeterminowanego, odsetek zawieszonych ani nie będzie dotyczyło także kosztów i opłat związanych z zawarciem Umowy.
Bank, z którym obowiązuje Umowa był i jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego
Zgodnie z zaproponowanymi ogólnymi warunkami ugody przez Bank, przeliczenie nastąpi według kursu średniego NBP z dnia sporządzenia ugody. Będzie to zatem kurs bieżący, a nie historyczny. Strony ugody nie przewidują także zmiany polegającej na obniżeniu bądź podwyższeniu kursu, po którym zostanie przeliczone aktualne, pozostałe do spłaty saldo kredytu.
Przewalutowanie kredytu będzie polegało na zmianie waluty kapitału do spłaty z CHF na PLN, jak również na zmianie jego oprocentowania, tj. zmianie ulegnie stawka referencyjna LIBOR (SARON), która zostanie zastąpiona stawką WIBOR.
Przewalutowanie kredytu nastąpi w drodze zawartej ugody z Bankiem, która zmieni dotychczasowe postanowienia umowy. Zaznaczyć jednak należy, że przewalutowanie w księgach rachunkowych Banku będzie polegać na zamknięciu jednego zobowiązania i utworzeniu nowego. Jest to jednak zabieg rachunkowy. Strony w ugodzie nie przewidują bowiem zaciągania nowego zobowiązania w miejsce zobowiązania poprzedniego. Zawarta ugoda z Bankiem nie będzie mieć charakteru odnowienia w rozumieniu art. 506 kc.
Kredyt budowalny, o którym mowa w opisie zdarzenia przyszłego jest kredytem hipotecznym.
Kredyt został zabezpieczony hipoteką. Zabezpieczenie hipoteczne ustanowiono na lokalu mieszkalnym (obecny nr księgi wieczystej: …) znajdującym się przy ulicy (…).
Zgodnie z zawartą umową kredytową wszyscy kredytobiorcy (Państwo) odpowiadają za spłatę kredytu solidarnie.
Nikt z Państwa nie korzystał wcześniej z umorzenia wierzytelności z tytułu tego lub innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie i zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe.
Pytanie
Czy w przedstawionej przez Państwa sytuacji faktycznej i prawnej znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe uregulowane w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. i w związku z tym Państwo po zawarciu ugody z Bankiem nie będą zobowiązani do uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych?
Państwa stanowisko w sprawie
W Państwa ocenie w przedstawionej przez Państwo sytuacji faktycznej i prawnej znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe uregulowane w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. i w związku z tym po zawarciu ugody z Bankiem nie będą Państwo zobowiązani do uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych.
UZASADNIENIE STANOWISKA
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o PIT: Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o PIT: Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o PIT: Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Państwa zdaniem z powyższych przepisów wynika wprost, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega - każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Natomiast zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu.
Pojęcie przychody jest definiowane przez ustawodawcę, w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Tym niemniej, Państwa zdaniem należy podkreślić, że z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określone przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.
Mając powyższe na uwadze, Państwa zdaniem o uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o PIT można zatem mówić w każdej sytuacji gdy podatnik - czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze, czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów - uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Państwa zdaniem należy również podkreślić, że dla celów podatkowych przyjmuje się - co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie oraz praktyce organów podatkowych - że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy (tak m.in. Dyrektor KIS w interpretacji podatkowej z dnia 4 maja 2023 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.191.2023.2.MKA).
Jednocześnie, należy podkreślić, że ustawa o PIT wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 - inne źródła. Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o PIT: Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Państwa zdaniem należy podkreślić, że użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o PIT. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Państwa zdaniem przystępując do oceny skutków podatkowych planowanego umorzenia przez Bank wierzytelności od zaciągniętego przez Państwa kredytu budowlano-hipotecznego wskazać należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ustawy - Prawo bankowe: Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela z prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.
Co do zasady, zgodnie z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.): Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. W konsekwencji Państwa zdaniem, dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).
Państwa zdaniem należy podkreślić, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy (Kredytobiorców) pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. W tym momencie kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o PIT).
Tym samym, Państwa zdaniem otrzymaną kwotę wynikającą z zawarcia planowanej Ugody z Bankiem, dotyczącej kredytu hipotecznego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.
W tym miejscu Państwa zdaniem należy wskazać na rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592 ze zm.).
Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:
1. Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot: umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b) osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej; otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2. Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1) kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2) odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3) opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, ze zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
5. Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1) jednego gospodarstwa domowego albo
2) więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043).
6. Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7. W przypadku, gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Natomiast z § 3 ww. rozporządzenia wynika, że: Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1) udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2) zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3) zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że: Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.
Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o PIT: Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:
a) nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b) nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c) nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e) rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego - położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego. Mając na uwadze literalne brzmienie powyższych regulacji Państwa zdaniem należy podkreślić, że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wynikających z zawartej Ugody z Bankiem, w tym wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku gdy osoba fizyczna (osoby fizyczne) będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia).
Jednocześnie, dla celów zaniechania poboru podatku w przedmiotowej sprawie istotne jest, również żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o PIT. W tym miejscu Państwa zdaniem należy podkreślić, że w uzasadnieniu do projektu ww. rozporządzenia zostało wskazane, że w stosunku do poprzedniego rozporządzenia dotyczącego tej samej materii zrezygnowano z wymogu zaciągnięcia kredytu na „własne" cele mieszkaniowe ze względu na fakt, że zabezpieczenie hipoteczne kredytu na cele mieszkaniowe zaciągane były niejednokrotnie przez osoby bliskie ze sobą spokrewnione (np. rodzice na rzecz dzieci, w tym charakterze współkredytobiorców, bez zamiaru zamieszkiwania razem z dziećmi lub bez udziału we własności nieruchomości bądź udziału w innych prawach do nieruchomości).
W miejsce warunku dotyczącego „własnych celów mieszkaniowych” określając kredyt mieszkaniowy objęty zaniechaniem, projektowane rozporządzenie odwołuje się do wydatków o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o PIT. Tym samym, ww. przepis ustawy o PIT wskazuje na różne typy nieruchomości służących celom mieszkaniowym i praw do tych nieruchomości oraz wydatki poniesione na nabycie, budowę, rozbudowę, nadbudowę lub remont (bądź podobne wydatki na adaptację innych nieruchomości na cele mieszkalne). Należy podkreślić, że odwołanie do nabycia nieruchomości lub praw do nieruchomości należy rozumieć w sposób ogólny, który nie wyklucza możliwości zastosowania zaniechania poboru do przypadków, gdy osoby spokrewnione (np. rodzice) występują jako współkredytobiorcy lecz nie uzyskują tytułu własności bądź odpowiednich innych praw do nieruchomości.
Mając powyższe na uwadze, Państwa zdaniem należy dojść do wniosku, że rozporządzenie dotyczące zaniechania poboru podatku przewiduje zaniechanie poboru podatku dla wszystkich współkredytobiorców, niezależnie od tego, czy za pomocą kredytu realizują własne cele mieszkaniowe, czy nie. Istotne jest, żeby kredyt został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o PIT co Państwa zdaniem w niniejszej sprawie jest spełnione. Powyższe stanowisko zaprezentował Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 17 kwietnia 2023 r. nr 0114-KDIP3-1.4011.210.2023.1.MS2 w zakresie zaniechania poboru podatku (kredyt na cele mieszkaniowe - osoba niebędąca właścicielem), jak również w interpretacji indywidualnej z 15 lutego 2024 r. nr 0115-KDIT2.4011.581.2023.2.RS (kredyt na cele mieszkaniowe - osoba niebędąca właścicielem).
Jednocześnie, Państwa zdaniem również na możliwość skorzystania z zaniechania poboru podatku wynikającego z ww. rozporządzenia w przedmiotowym przypadku nie ma również znaczenia kwestia przystąpienia Pana B.B. do Umowy. W powyżej wskazanych przepisach rozporządzenia brak jest jakichkolwiek negatywnych przesłanek w tym zakresie.
Powyższe Państwa stanowisko znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji z dnia 4 maja 2023 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.191.2023.2.MKA, w której Dyrektor KIS w analogicznym stanie faktycznym i okolicznościach sprawy uznał że: „Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że umorzenie przez bank części kwoty kredytu zaciągniętego przez Panią A.M. w 2007 r., do którego w 2010 r. przystąpił Pan E.M., stanowić będzie dla Państwa przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jednocześnie należy wskazać, że uzyskanie przez Państwa przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, o którym mowa we wniosku, zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Będą bowiem Państwo spełniać wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania.”
Mając powyższe na uwadze, Pana zdaniem wszystkie przesłanki w zakresie możliwości zaniechania poboru podatku dochodowego w związku z zawarciem planowanej Ugody z Bankiem w zakresie umorzenia, wynikające z obecnie obowiązujących przepisów rozporządzenia są spełnione. Jak zostało to przedstawione w stanie faktycznym sprawy:
1) Pani oraz Pani matka wspólnie z Pani ojcem zaciągnęliście wspólnie kredyt na realizację inwestycji mieszkaniowej przez dewelopera, tj. Nieruchomości, której właścicielem początkowo była wyłącznie Pani;
2) W dniu 29 maja 2015 roku została zawarta Umowa o Przystąpieniu do Długu z Bankiem, zgodnie z którą Pan B.B. przystąpił do długu wynikającego z Umowy z Bankiem. W ramach przedmiotowej Umowy o Przystąpieniu do Długu wszyscy współkredytobiorcy złożyli oświadczenie, że przyjmują do wiadomości treść ww. Umowy o przystąpieniu do Długu. Tego samego dnia również został zawarty Aneks 2 do Umowy z Bankiem, w ramach którego w części Umowy zmianie uległo określenie Kredytobiorcy (współkredytobiorców) na: Panią; Pana B.B. (Pani męża) oraz Panią C.C. (Pani matkę). Od tego momentu wyłącznymi stronami Umowy z Bankiem są Państwo (Kredytobiorcy);
3) Od zakończenia inwestycji przez dewelopera, Nieruchomość zaspokaja potrzeby mieszkaniowe jednego gospodarstwa domowego, tj. Pani, a od 2015 roku również Pani męża;
4) Zgodnie z Umową kredyt został udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r;
5) Kredyt został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o PIT;
6) Kredyt udzielony został przez Bank, którego działalność podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego i który był uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;
7) Kredyt był zabezpieczony hipotecznie, a przedmiotem zabezpieczenia była Nieruchomość;
8) Nikt z Państwa nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.
9) Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2 rozporządzenia, będzie mieć zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r., z uwagi na fakt, że planują Państwo zawrzeć Ugodę z Bankiem przed 31 grudnia 2024 r.
Mając powyższe na uwadze, Państwa zdaniem, w stosunku do wszystkich Państwa będących stroną Umowy z Bankiem znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielanym na cele mieszkaniowe w związku z zawarciem planowanej Ugody z Bankiem.
Tym samym, Państwa dochody, od których przysługuje zaniechanie poboru podatku nie będą wykazywane w Państwa zeznaniach rocznych i nie będą podlegać opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do Państwa właściwych urzędów skarbowych.
Powyższe Państwa stanowisko znajduje potwierdzenie m.in.: w interpretacji z dnia 26 marca 2024 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.141.2024.1.MKA, w której Dyrektor KIS uznał: „Zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W literze d) art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych została wymieniona m.in. budowa własnego budynku mieszkalnego. Zatem udzielony Panu kredyt wypełnia przesłanki do uznania go za kredyt mieszkaniowy, o którym mowa w rozporządzeniu. Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że umorzenie przez bank części kwoty kredytu zaciągniętego przez Pana na sfinansowanie budowy budynku mieszkalnego, stanowić będzie dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jednocześnie należy wskazać, że do uzyskanego przez Pana przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, o którym mowa we wniosku, zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.”
W interpretacji z dnia 31 marca 2023 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.45.2023.2.EC, w której Dyrektor KIS uznał: „Zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podkreślić należy, że zaniechanie poboru podatku ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2024 r. Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego. Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że umorzona przez Bank pozostała Panu do spłaty kwota kredytu (kwota kapitału oraz odsetek), będzie stanowiła dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jednocześnie należy wskazać, że w przypadku uzyskania przez Pana do 31 grudnia 2024 r. przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu zaciągniętego w 2007 r. kredytu hipotecznego (na jedną inwestycję mieszkaniową), zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Będzie bowiem Pan spełniać wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania. Poprzez budowę domu z zaciągniętego kredytu realizował Pan jedną inwestycję mieszkaniową, której celem było zaspokojenie Pana potrzeb mieszkaniowych. Podkreślić należy, że wobec treści § 4 cytowanego rozporządzenia, zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych będzie miało zastosowanie tylko wówczas, gdy ugoda Pana z Bankiem, na mocy której dojdzie do ww. umorzenia wierzytelności, zostanie zawarta w okresie obowiązywania rozporządzenia, tj. od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2024 r.”
W interpretacji z dnia 13 lutego 2024 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.915.2023.2.KF, w której Dyrektor KIS uznał: „Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego. Zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem w Pani sprawie fakt, że po krótkotrwałym zamieszkiwaniu w nabytym mieszkaniu wynajęła je Pani nie ma znaczenia dla możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku od uzyskanego przychodu na podstawie ww. rozporządzenia. Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że umorzenie przez bank części kwoty kredytu zaciągniętego przez Panią na zakup lokalu mieszkalnego, stanowić będzie dla Pani przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 tej ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jednakże - w sytuacji gdy do zawarcia ugody pomiędzy Panią a bankiem dojdzie do końca 2024 r. - do uzyskanego przez Panią przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, o którym mowa we wniosku, zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Będzie Pani bowiem spełniać wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania.”
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Reguły dotyczące opodatkowania
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.
Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Źródła przychodów
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłami przychodów są inne źródła.
Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Powzięliście Państwo wątpliwość, czy w związku z planowanym zawarciem ugody z Bankiem, kwota wypłacona przez Bank, jako zwrot nienależnie wpłaconych przez Państwa rat kapitałowo-odsetkowych tytułem spłaty zaciągniętego w 2008 r. kredytu hipotecznego stanowić będzie dla Państwa przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz czy kwota umorzenia przez Bank wierzytelności z tytułu zaciągniętego w 2008 r. kredytu hipotecznego będzie objęta rozporządzeniem Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.
Umorzenie kredytu
Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy,
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Obecnie planujecie Państwo do końca 2024 roku podpisać z Bankiem ugodę w sprawie kredytu mieszkaniowego wynikającego z Umowy (dalej: Ugoda). Zgodnie planowaną Ugodą, Bank zobowiąże się część kredytu pozostałą do spłaty przewalutować na PLN, a następnie umorzyć całość aktualnego zadłużenia z tytułu kredytu po przewalutowaniu oraz dokonać na Państwa rzecz wypłaty dodatkowych środków pieniężnych. Powyższa Ugoda będzie dotyczyła wszystkich Państwa. Jednocześnie, planowane umorzenie nie będzie również dotyczyło odsetek skapitalizowanych, odsetek zapadłych niespłaconych, odsetek od zadłużenia przeterminowanego, odsetek zawieszonych ani nie będzie dotyczyło także kosztów i opłat związanych z zawarciem Umowy.
Tym samym, umorzoną Państwu kwotę wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zaniechanie poboru podatku
Jednakże, przychód taki może skorzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, bowiem zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102) w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe:
1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, ze zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1)jednego gospodarstwa domowego albo
2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043).
6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
a.udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
b.zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
c.zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.
Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:
a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:
1)kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;
2)kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;
3)kredyt był zabezpieczony hipotecznie;
4)kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.
Państwa skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności
Przedstawili Państwo informacje, z których wynika, że:
1)10 lipca 2008 r. Pani A.A. wspólnie z rodzicami, tj. Panią C.C. oraz Panem D.D. zaciągnęła kredyt na zakup lokalu mieszkalnego w trakcie budowy realizowanej przez dewelopera wraz z wykończeniem;
2)29 maja 2015 roku została zawarta Umowa o Przystąpieniu do Długu z Bankiem, zgodnie z którą Pan B.B. przystąpił do długu wynikającego z Umowy z Bankiem;
3)12 listopada 2015 r. Pani A.A. dokonała darowizny 1/2 własności Nieruchomości na rzecz Pana B.B.
4)Bank, z którym obowiązuje Umowa był i jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów;
5)Kredyt został zabezpieczony hipoteką. Zabezpieczenie hipoteczne ustanowiono na lokalu mieszkalnym;
6)Do końca 2024 roku planujecie Państwo podpisać z Bankiem ugodę, na mocy której Bank zobowiąże się część kredytu pozostałą do spłaty przewalutować na PLN, a następnie umorzyć całość aktualnego zadłużenia z tytułu kredytu po przewalutowaniu oraz dokonać na Państwa rzecz wypłaty dodatkowych środków pieniężnych;
7)Nikt z Państwa nie korzystał wcześniej z umorzenia wierzytelności z tytułu tego lub innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie i zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe.
Powzięli Państwo wątpliwość, czy w przedstawionym zdarzeniu, możecie Państwo skorzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego i po zawarciu ugody z bankiem nie będziecie zobowiązani do uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych.
Po analizie przedstawionej przez Państwa sytuacji faktycznej stwierdzam, że spełnione zostały przesłanki pozwalające na skorzystanie z zaniechania poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytu.
W stosunku do Państwa zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.
Zatem nie będą Państwo zobowiązani do zapłaty podatku z tego tytułu.
Przy czym zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych będzie miało zastosowanie wówczas, gdy ugodę z Bankiem, na mocy której dojdzie do ww. umorzenia wierzytelności, zawrzecie Państwo w okresie obowiązywania ww. rozporządzenia, tj. do 31 grudnia 2024 r.
Tym samym Państwa stanowisko w powyższym zakresie jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.
W ramach interpretacji indywidualnej dokonano oceny własnego stanowiska, tj. oceniono skutki podatkowe z tytułu umorzonej części kredytu. Organ nie odniósł się natomiast do innych kwestii formalnych w opisie zdarzenia przyszłego tj. zwrotu dodatkowych środków pieniężnych.
Odnosząc się do powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych wskazuję, że rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i tym samym nie mogą być wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).
Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia i zastosujecie się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Pani A.A. (Zainteresowana będąca stroną postępowania - art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...).
Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi 0 t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”.
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP:/KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.
Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right