Interpretacja indywidualna z dnia 3 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.234.2024.3.JM

Nieuznanie za podatnika podatku VAT w związku ze sprzedażą będącego we wspólności majątkowej małżeńskiej udziału w działkach.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 marca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 25 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy nieuznania Pani za podatnika podatku VAT w związku ze sprzedażą będącego we wspólności majątkowej małżeńskiej udziału w działkach powstałych z podziału działki nr A oraz podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 19 czerwca 2024 r. (wpływ 24 czerwca 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem jest współwłaścicielką na zasadzie wspólności ustawowej w udziale części w nieruchomości - działkach powstałych z podziału działki nr A położonych w, gmina. Udział w działce nr A, o której mowa powyżej Wnioskodawczyni nabyła na podstawie warunkowej umowy sprzedaży - akt notarialny z dnia 21 stycznia 1999 r., repertorium A numer oraz umowy przeniesienia - akt notarialny z dnia 22 stycznia 1999 r. Przy nabyciu ww. działki Wnioskodawczyni nie przysługiwało prawo odliczenia podatku naliczonego.

Decyzją z dnia 2 stycznia 2024 r. Wójt zatwierdził projekt podziału nieruchomości będącej współwłasnością Wnioskodawczyni i jej małżonka w udziale oraz małżonków X w udziale części, tj. działki nr A o powierzchni położonej w obrębie ewidencji gruntów, gmina na 41 działek o numeracji A/1-B/57. Działka A była objęta Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego, a w konsekwencji planem tym objęte są wszystkie powstałe z jej podziału działki. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, zatwierdzony został uchwałą Rady Gminy, zgodnie z którym działki te położone są na terenie oznaczonym symbolem:

Działki od nr A/1 do nr A/8, A/10, A/11, A/13, A/14, A/16, A/17, A/19, A/21, A/22, A/24, A/25 od nr A/27 do nr A/39, od nr A/41 do nr A/50 od nr A/52 do nr A/57 B.17.Mn - przeznaczone pod realizację zabudowy mieszkaniowej niskiej.

Działka nr A/18, nr A/40, nr A/51-1.Kj - ulica dojazdowa.

Działki od nr A/52 do nr A/57-4.Zi - zieleń izolacyjna o szerokości 10 m pasa minimum.

Działka A/9, A/12, A/15, A/20, A/23, A/26, wydzielane są pod drogi wewnętrzne.

Dostęp nowych projektowanych działek do drogi publicznej - działka nr C, zapewniony będzie przez nabycie udziałów w działce nr B/41, w której współwłaściciele dzielonej nieruchomości posiadają udziały.

Dostęp działek A/1, A/2 drogi publicznej działki nr C (Powiat) zapewniony będzie przez nabycie współudziałów w działce nr B/41 oraz poprzez działki A/9, A/18, A/40, A/51.

Dostęp działek A/3, A/4 drogi publicznej działki nr C (Powiat) zapewniony będzie przez nabycie współudziałów w działce nr B/41 oraz poprzez działki A/12, A/18, A/40, A/51.

Dostęp działek A/5, A/6 drogi publicznej działki nr C (Powiat) zapewniony będzie przez nabycie współudziałów w działce nr B/41 oraz poprzez działki A/15, A/18, A/40, A/51.

Dostęp działek A/29, A/30 drogi publicznej działki nr C (Powiat) zapewniony będzie przez nabycie współudziałów w działce nr B/41 oraz poprzez działki A/15, A/18, A/40.

Dostęp działek A/31, A/32 drogi publicznej działki nr C (Powiat) zapewniony będzie przez nabycie współudziałów w działce nr B/41 oraz poprzez działki A/23, A/18, A/40.

Dostęp działek A/33, A/34 drogi publicznej działki nr C (Powiat) zapewniony będzie przez nabycie współudziałów w działce nr B/41 oraz poprzez działki A/26, A/18, A/40.

Dostęp działek A/7, A/8, A/10, A/11, A/13, A/14, A/16, A/17, A/19, A/21, A/22, A/24, A/25, A/27, A/28, A/35, A/36, A/37, A/38, A/39, A/41, A/42, A/43, A/44, A/45, A/46, A/47, A/48, A/49, A/50, A/52, A/53, A/54, A/55, A/56, A/57 drogi publicznej działki nr C (Powiat) zapewniony będzie przez nabycie współudziałów w działce nr B/41 oraz w działkach A/18, A/40, A/51.

Dostęp działek A/9, A/12, A/15, A/18, A/20, A/23, A/26, A/40, A/51, drogi publicznej działki nr C (Powiat) zapewniony będzie przez nabycie współudziałów w działce nr B/41.

W chwili obecnej Wnioskodawczyni zamierza zbyć nieruchomości powstałe w wyniku podziału działki nr A położonej w gmina. Wnioskodawczyni wraz ze współwłaścicielami zamierza powierzyć ich sprzedaż pośrednikowi nieruchomości. Wnioskodawczyni nie wyklucza, że sprzedaż działek może nastąpić zarówno na rzecz podmiotów obcych, jak i podmiotów powiązanych z Wnioskodawcą lub pozostałymi współwłaścicielami.

Wnioskodawczyni nie jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Od dnia nabycia do dnia sprzedaży działki objęte pytaniem były przez Wnioskodawczynię i pozostałych współwłaścicieli odłogowane. Sprzedawane działki nie były, nie są i nie będą od momentu nabycia do momentu sprzedaży udostępniane przez Wnioskodawczynię osobom trzecim na podstawie jakiejkolwiek umowy cywilnoprawnej.

Podział działki nr A został przeprowadzony w związku z brakiem potencjalnego zainteresowanego na zakup całego gruntu. Celem podziału było zwiększenie szans na sprzedaż. Podział zainicjowany został przez Wnioskodawczynię i pozostałych współwłaścicieli.

Od momentu nabycia do momentu sprzedaży jedynymi czynnościami podejmowanymi przez Wnioskodawczynię, związanymi z zaangażowaniem własnych środków finansowych było dokonanie podziału terenu. Wnioskodawczyni nie ponosiła wydatków związanych z wydaniem decyzji o warunkach zabudowy, zmianą planu zagospodarowania przestrzennego, uzbrojenia terenu (wyposażenia w urządzenia i sieci wodociągowe, kanalizacyjne i energetyczne) oraz budowy drogi. Wydzielenie działki drogowej narzucone zostało poprzez ustalenia wynikające z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Podział terenu byłyby niemożliwy bez wydzielenia działki drogowej o parametrach określonych w planie.

Środki pochodzące ze zbycia nieruchomości Podatnik planuje przeznaczyć na zabezpieczenie emerytalne oraz cele konsumpcyjne.

Wnioskodawczyni nie udzieliła i nie planuje udzielić innej osobie/innemu podmiotowi pełnomocnictwa czy jakiegokolwiek innego umocowania prawnego do działania w imieniu Wnioskodawczyni w związku ze sprzedażą nieruchomości.

Działki będą oferowane do sprzedaży za pośrednictwem biura nieruchomości.

Wnioskodawczyni ani jej małżonek nie są czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług, a działka A i powstałe z jej podziału działki nie były wykorzystywane do celów działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług. Wnioskodawca nie zamierza ponosić nakładów na przedmiotowe działki takich jak: uzbrojenie w sieć wodociągową czy kanalizacyjną, uzbrojenie w sieć elektroenergetyczną, budowę drogi.

Jeśli chodzi o nieruchomości wyżej nieopisane, Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem nabyła na podstawie aktu notarialnego - umowy sprzedaży z dnia 9 grudnia 1997 r. repertorium A nr działki numer: D/39 i D/40, położone w obrębie, w gminie, o łącznej powierzchni, będące nieruchomością rolną niezabudowaną, oraz udział wynoszący części w nieruchomości - działce numer D/99, położonej w obrębie, w gminie, również będącej nieruchomością rolną niezabudowaną. Ponadto, na podstawie aktu notarialnego - umowy sprzedaży z 9 grudnia 1997 r., repertorium A numer Wnioskodawczyni wraz małżonkiem nabyli działki numer: D/33, D/34, D/35 i D/36, położone w obrębie w gminie, o łącznej powierzchni, będące nieruchomością rolną niezabudowaną, oraz udział wynoszący części w nieruchomości - działce numer: D/99 - położonej w obrębie, w gminie, również będącej nieruchomością rolną niezabudowaną.

Działki gruntu o numerach D/33 o obszarze i D/35 o obszarze wraz z udziałem do części w działce drogowej nr D/99 zostały przez Wnioskodawczynię sprzedane umową sprzedaży sporządzoną w formie aktu notarialnego z dnia 27 września 2019 r. Repetytorium A nr.

Następnie na podstawie Warunkowej umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego z dnia 1 września 2023 roku repertorium A nr a następnie Umowy o przeniesienie własności w formie aktu notarialnego z dnia 15 września 2023 r. repertorium A nr Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem dokonali zbycia nieruchomości gruntowych stanowiących działkę nr E (powstałą w efekcie scalenia działek D/39 i D/40) o pow. położonej w obrębie, w gminie wraz z udziałem wynoszącym części nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę D/99.

Wnioskodawczyni posiada również:

1)Udział części w nieruchomości - działkach nr F, G, H, I, J, K i L z obrębu, gmina o łącznej powierzchni nabytej na podstawie warunkowej umowy sprzedaży - akt notarialny z dnia 21 stycznia 1999 r., repertorium A numer oraz umowy przeniesienia - akt notarialny z dnia 22 stycznia 1999 r., repertorium A numer - zamierza sukcesywnie zbyć, przy czym środki ze zbycia w znacznej części przekaże na cele charytatywne. Nie ma konkretnie przewidzianego zakresu czasowego co do sprzedaży udziałów w ww. działkach;

2)trzy działki w, działki nr M, N i O (działki przylegające do siebie). Na działce M Wnioskodawczyni posadowiła budynek o powierzchni. Opisany kompleks jest wykorzystywany przez Wnioskodawczynię w celach rekreacyjnych jej i jej rodziny w sezonie letnim;

3)szeregowiec położony w przy ul.;

4)mieszkanie trzy pokojowe położone w przy ul.;

5)mieszkanie pięciopokojowe położone w przy ul.;

6)mieszkanie dwupokojowe położone w przy ul.;

7)garaż murowany przy ul. w;

8)udział w mieszkaniu przy ul. w nabyty w spadku po ojcu.

Wcześniej Wnioskodawczyni dokonywała sprzedaży następujących nieruchomości:

1)mieszkanie dwupokojowe przy ul., zakupione w latach 80-tych, w mieszkaniu tym Wnioskodawca realizował cel mieszkaniowy.

2)mieszkanie przy ul., nabyte w 1992 r., realizowany cel mieszkaniowy, zbyte w drodze zamiany w 1992 r.

3)mieszkanie trzypokojowe przy ul., nabyte w drodze zamiany w 1992 r., w mieszkaniu tym Wnioskodawczyni realizowała cel mieszkaniowy, zbyte w 1999 r.

4)Udział w działce gruntu nr P oraz udział w działce Q/8 zabudowane budynkiem mieszkalnym, stodoła, garaż i piwnicą wolnostojącą, jako gospodarstwo rolne, położone w gm. Zakupione w 1999 r., a zbyte w 2000 r.

5)mieszkanie przy ul. w, zakupione w 1999 r., sprzedane w 2002 r.

6)udział w działkach powstałych z podziału działki B położonych w miejscowości, gmina, powiat, województwo, nabytej na podstawie warunkowej umowy sprzedaży - akt notarialny z dnia 21 stycznia 1999 r., repertorium A numer oraz umowy przeniesienia - akt notarialny z dnia 22 stycznia 1999 r., repertorium A numer, działka ta była od momentu nabycia do momentu zbycia odłogowana.

Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem dokonali zbycia udziałów w działkach:

a)27.05.2021 r. zbycie działki nr B/33;

b)14.06.2021 r. zbycie działki B/17; B/15; B/7;

c)2.07.2021 r. zbycie działki B/10;

d)17.08.2021 r. zbycie działki B/40;

e)17.08.2021 r. zbycie działki B/24;

f)17.08.2021 r. zbycie działki B/8;

g)07.09.2021 r. zbycie działki B/38;

h)8.09.2021 r. zbycie działki B/28;

i)13.09.2021 r. zbycie działki B/13;

j)13.09.2021 r. zbycie działki B/2;

k)15.09.2021 r. zbycie działki B/36;

l)15.09.2021 r. zbycie działki B/6;

m)15.09.2021 r. zbycie działki B/26;

n)16.09.2021 r. zbycie działki B/32;

o)16.09.2021 r. zbycie działki B/19;

p)16.09.2021 r. zbycie działki B/12;

q)27.09.2021 r. zbycie działki B/21;

r)18.10.2021 r. zbycie działki B/31;

s)18.10.2021 r. zbycie działki B/27;

t)21.10.2021 r. zbycie działki B/3;

u)27.10.2021 r. zbycie działki B/29;

w)27.10.2021 r. zbycie działki B/35;

x)28.10.2021 r. zbycie działki B/23;

y)28.10.2021 r. zbycie działki B/39;

z)9.11.2021 r. zbycie działki B/18;

aa)16.11.2021 r. zbycie działki B/37;

bb)13.12.2021 r. zbycie działki B/9;

cc)22.12.2021 r. zbycie działki B/5;

dd)1.02.2022 r. zbycie działki B/16; B/14;

ee)1.02.2022 r. zbycie działki B/30;

ff)15.03.2022 r. zbycie działki B/4;

gg)15.04.2022 r. zbycie działki B/34;

hh)28.07.2022 r. zbycie działki B/1.

Zbycie ww. działek nastąpiło wraz ze zbyciem udziałów w działkach drogowych B/41.

Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą w zakresie Indywidualnej Specjalistycznej Praktyki Lekarskiej, przy czym nie jest zarejestrowana jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Zbycia przedmiotowych działek powstałych z podziału działki nr A zamierza dokonać, gdy pojawi się zainteresowany nabywca. Działki objęte wnioskiem nie były wykorzystywane w celach najmu ani dzierżawy, a Wnioskodawczyni nie występowała dla nich z wnioskiem o wydanie warunków zabudowy.

Pytanie

1.Czy sprzedaż nieruchomości - działek powstałych z podziału działki nr A - będą powodowały, że Wnioskodawczyni wystąpi w roli podatnika w ramach podatku od towarów i usług?

Pani stanowisko w sprawie

1. Transakcje sprzedaży działek objętych pytaniem prawnym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Stanowisko to ma oparcie w przepisach i orzecznictwie. Należy przede wszystkim nawiązać do kryteriów określonych przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej „TSUE”) w wyroku z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10. W orzeczeniu tym TSUE stwierdził, że osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem od podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu art. 9 ust. 1 i art. 12 ust. 1 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE Nr L 347, str. 1 ze zm.), kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeżeli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Natomiast, jeżeli osoba ta w celu dokonania wspomnianej sprzedaży podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców, w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy 112 należy uznać ją za podmiot prowadzący działalność gospodarczą, a więc za podatnika podatku od wartości dodanej. TSUE wskazał jedynie przykładowo okoliczności, które mogą świadczyć o tym, że dana osoba sprzedając nieruchomości działa w charakterze podatnika podatku VAT, a podział nieruchomości w celu uzyskania lepszej ceny, liczba transakcji, odstępy pomiędzy transakcjami i wysokość osiągniętych przychodów, nie są decydujące i nie są czynnościami, które same z siebie wykraczałyby poza zarząd majątkiem prywatnym. W świetle powołanego wyroku TSUE uznanie, czy dany podmiot działa jako podatnik VAT wymaga oceny odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Każdorazowo należy zatem zbadać, jakie środki angażuje sprzedający w celu sprzedaży gruntu. Jeżeli środki te są podobne do tych, które wykorzystują handlowcy, wówczas strona sprzedając grunt, zachowuje się jak handlowiec (por. wyroki NSA z: 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07; 22 października 2013 r., sygn. akt I FSK 1323/12; 14 marca 2014 r., sygn. akt I FSK 319/13; 16 kwietnia 2014 r., sygn. akt I FSK 781/13; 27 maja 2014 r. sygn. akt I FSK 774/13 i 8 lipca 2015 r., sygn. akt I FSK 729/14 - wszystkie orzeczenia dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych na stronie http://orzeczenia.nsa.gov.pl, dalej: „CBOSA”).

W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego przyjmuje się, że przy ocenie działalności osoby sprzedającej nieruchomości należy uwzględniać działania na poszczególnych etapach aktywności sprzedającego w ich całokształcie, a nie osobno.

Należy przede wszystkim mieć na uwadze te elementy, które łączą się z nakładami inwestycyjnymi wykraczającymi poza standardowe działania zarządu majątkiem prywatnym (por. wyroki NSA z: 9 października 2014 r., sygn. akt I FSK 2145/13; 3 marca 2015 r., sygn. akt I FSK 1859/13; 11 czerwca 2015 r., sygn. akt I FSK 716/14 i 29 listopada 2016 r., sygn. akt I FSK 636/15, publ: CBOSA).

Mając na uwadze prezentowane rozumienie omówionych regulacji stanowiących materialnoprawną podstawę rozstrzygnięcia, za prawidłowe należy uznać stanowisko, że aktywności Wnioskodawcy w zakresie przedstawionego we wniosku zbycia działek gruntu nie można uznać za aktywność porównywalną do aktywności przedsiębiorcy zajmującego się obrotem nieruchomościami. Opisane transakcje nie mają charakteru działalności stałej i oceny tej nie zmienia wielość transakcji. Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni zamierza skorzystać z możliwości zbycia zgromadzonego wcześniej majątku. W zakresie zarządzania majątkiem prywatnym mieści się też aktywność polegająca na podziale działek na mniejsze działki. Zarządzenie majątkiem prywatnym nie wyklucza podejmowania takich kroków, aby w razie zbywania majątku uzyskać jak najlepszą cenę. Poza tym Wnioskodawczyni nie podejmowała ani nie planuje podejmowania działań marketingowych, nie uzbrajała i nie zamierza uzbrajać działek, nie utwardzała drogi wewnętrznej. Nie można zatem upatrywać aktywnych działań o charakterze profesjonalnej działalności gospodarczej Wnioskodawczyni w przypadku podziału dużej działki na mniejsze. Z opisu zdarzenia przyszłego zawartego we wniosku o wydanie interpretacji nie wynika bowiem, aby Wnioskodawczyni podejmowała wskazane w wyroku TSUE, jako tzw. „minimum”, działania polegające na uzbrojeniu terenu albo na działaniach marketingowych, pozwalające na ustalenie, że działa jako handlowiec.

Reasumując, zatem ocenić należy planowane transakcje sprzedaży działek jako działanie osoby niemającej statusu podatnika VAT w tym zakresie. Planowane transakcje nie będą podlegały więc opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Natomiast, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE Rady”:

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości gruntowej) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielnie kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności.

Zgodnie z art. 196 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Na podstawie art. 196 § 2 ustawy Kodeks cywilny:

Art. 198 ustawy Kodeks cywilny stanowi, że:

Współwłaściciel ma względem swojego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Należy w tym miejscu zauważyć, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.), zwana dalej „k.r.o.”.

W myśl art. 31 § 1 k.r.o.:

Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 k.r.o.:

Jak stanowi art. 36 § 1 oraz § 2 k.r.o.:

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 k.r.o.:

Z uwagi na powyższe regulacje prawne, w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości, wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na podstawie art. 43 § 1 k.r.o.:

Zatem w świetle przedstawionych powyżej przepisów, zarówno grunt, jak i udziały w nim spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy lub świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Jednocześnie, w art. 12 ust. 1 lit. b) Dyrektywy 2006/112/WE Rady wskazano, że:

Stosownie do art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem natomiast takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Zatem w kwestii opodatkowania VAT sprzedaży działek istotne jest, czy sprzedający w celu dokonania sprzedaży gruntów podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania zbywcy nieruchomości za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w przypadku gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

W rozumieniu powyższych twierdzeń pomóc mogą zapisy orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.

W tym miejscu podkreślić należy, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być, np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Ocenie podlegać muszą przede wszystkim działania, jakie podejmuje zbywca w celu dokonania sprzedaży.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem jest współwłaścicielką na zasadzie wspólności ustawowej w udziale części w nieruchomości - działkach powstałych z podziału działki nr A. Udział w działce nr A, o której mowa powyżej Wnioskodawczyni nabyła na podstawie warunkowej umowy sprzedaży oraz umowy przeniesienia. Przy nabyciu ww. działki Wnioskodawczyni nie przysługiwało prawo odliczenia podatku naliczonego.

Wójt Gminy zatwierdził projekt podziału nieruchomości będącej współwłasnością Wnioskodawczyni i jej małżonka na 41 działek.Od dnia nabycia do dnia sprzedaży działki objęte pytaniem były przez Wnioskodawczynię odłogowane.

Sprzedawane działki nie były, nie są i nie będą od momentu nabycia do momentu sprzedaży udostępniane przez Wnioskodawczynię osobom trzecim na podstawie jakiejkolwiek umowy cywilnoprawnej.

Wnioskodawczyni wraz ze współwłaścicielami zamierza powierzyć ich sprzedaż pośrednikowi nieruchomości.

Od momentu nabycia do momentu sprzedaży jedynymi czynnościami podejmowanymi przez Wnioskodawczynię, związanymi z zaangażowaniem własnych środków finansowych było dokonanie podziału terenu. Wnioskodawczyni nie ponosiła wydatków związanych z wydaniem decyzji o warunkach zabudowy, zmianą planu zagospodarowania przestrzennego, uzbrojenia terenu (wyposażenia w urządzenia i sieci wodociągowe, kanalizacyjne i energetyczne) oraz budowy drogi. Wydzielenie działki drogowej narzucone zostało poprzez ustalenia wynikające z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Wnioskodawczyni nie udzieliła i nie planuje udzielić innej osobie/innemu podmiotowi pełnomocnictwa czy jakiegokolwiek innego umocowania prawnego do działania w imieniu Wnioskodawczyni w związku ze sprzedażą nieruchomości.

Pani wątpliwości dotyczą nieuznania Pani za podatnika podatku VAT w związku ze sprzedażą będącego we wspólności majątkowej małżeńskiej udziału w działkach powstałych z podziału działki nr A.   

W świetle powyższego, aby wyjaśnić Pani wątpliwości należy w pierwszej kolejności, przeanalizować całokształt działań, jakie Pani podjęła w odniesieniu do działek będących przedmiotem planowanej sprzedaży, co pozwoli ustalić czy w odniesieniu do opisanej czynności, będzie Pani spełniała przesłanki do uznania Pani za podatnika podatku od towarów i usług.

Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Jak wyjaśniono wyżej – odwołując się zarówno do treści przepisów ustawy, jak i stanowiska judykatury – w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.

W rozpatrywanej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać, że dokonując sprzedaży będącego we wspólności majątkowej małżeńskiej udziału w działkach powstałych z podziału działki nr A wystąpi Pani w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. Jak wcześniej wyjaśniono, aby uznać określoną sprzedaż za podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT nie wystarczy stwierdzić jedynie dostawy towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku ze sprzedażą jako podatnika podatku od towarów i usług. W analizowanej sprawie takich przesłanek brak. Z przedstawionego opisu sprawy nie wynika bowiem taka Pani aktywność, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Nie podejmie Pani ciągu działań, które wskazywałyby na aktywność w zakresie obrotu nieruchomościami. Jedyna Pani aktywność to podział działki nr A, wydzielenie działki drogowej oraz zamiar powierzenia ich sprzedaży pośrednikowi nieruchomości.

Co istotne, działki które zamierza Pani sprzedać nie były, nie są i nie będą wykorzystywane w działalności gospodarczej.

Zatem, w omawianej sytuacji należy wskazać, że ww. jednostkowe Pani działania nie mogą świadczyć o zamiarze wykonywania działalności gospodarczej w zakresie profesjonalnego obrotu nieruchomościami.

Wobec powyższego, w rozpatrywanej sprawie sprzedaż będącego we wspólności majątkowej małżeńskiej udziału w działkach powstałych z podziału działki nr A można uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Dokonując dostawy będącego we wspólności majątkowej małżeńskiej udziału w tych działkach będzie Pani korzystać z przysługującego Pani prawa do rozporządzania własnym majątkiem, co oznacza, że nie wypełni Pani przesłanek zdefiniowanych w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, i nie wystąpi Pani w roli podatnika podatku od towarów i usług. Skutkiem powyższego transakcje zbycia będącego we wspólności majątkowej małżeńskiej udziału w ww. działkach nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem Pani stanowisko jest prawidłowe.  

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (oraz z opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

W kwestii skutków prawnych, jakie wywołuje interpretacja indywidualna wydana dla Wnioskodawcy, należy stwierdzić, że w myśl art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Mając na uwadze, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego został złożony przez Panią, zaznacza się, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla Pani małżonka ani pozostałych współwłaścicieli nieruchomości.

Informuje się ponadto, że w tej interpretacji rozstrzygnięto wniosek w części dotyczącej zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług. Natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).